Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Bericht.
No. 4394.
"2..ureau ^oogstraat ff 317.
EERSTE BLAD.
imr die zich tegen 1
Oct. op dit Blad abonneeren
ontvangen de tot dien datum nog
te verschijnen Nummers Gratis.
De Stemrecht-beweging.
15de Jaarg.
Zondag 25 September 1892.
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
PRIJS DER ADVERTENTIËN
48)
Het beleg.
NIEUWE S
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
1-50
- 2.—
- 0.05
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 StsblNo. 124.)
Van 16 regels0-10
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen
komsten aangegaan.
De afgeloopen week heeft ons de
nieuwe parlementaire aera gebracht. In
statigen optocht toog de Regent esse
naar het Binnenhof, om er het openings
woord uit te spreken, door hot liberale
Kabinet op hare lippen gelegd. Wat
er in dit openingswoord den volke
verkondigd wordt, is reeds in extcnso
den belangstellenden lezer medegedeeld.
Vele en gewichtige hei vormingen wor
den daarin in 't vooruitzicht gesteld;
maar de gewichtigste en meest ingrij
pende hervorming daarin aangekondigd,
die deze Troonrede tot een historisch
document stempelt, is zeker wel de uit
breiding van het kiesrechteene uit
breiding door een deel des volks ge-
wenscht, door het grootere deel der n atie
gevreesd, door een ander volksdeel met
kalme berusting tegemoet gezien.
Uitbreiding van het kiesrecht, alge
meen kies- en stemrecht, blijkt door
velen in onzen bewogen tijd als het
panacee voor alle maatschappelijke kwa
len te worden beschouwd. Zoowel de
heftige socialist, die slechts in eene
NAAK HET FllANSCH.
Een gunst, arm kind, antwoordde Heine,
haar lief blond hoofdje schuddende ik ben niet
in staat, gunsten toe te staan.
Vandaag niet, maar morgen. Tegen mor
gen vraag ik u een gumt.
Heine kon een glimlach niet weerhouden,
zooveel vleiend vertrouwen lag er in Simon-
nette's stem.
- Welnuantwoordde zij bijna opgeruimd,
wij schenken u de gevraagde gunst, mijn kind.
Siiuonuette overlaadde haar handen met kus
sen. Zij was even blijde, als waren die woor
den uit den mond van mevrouw Isabeau, her
togin van Bretanje, gevloeid.
Ik dank u, dierbare juffer, ik dank u
duizendmaal, zeide zjjde gunst, die ik u
vraag, is niet voor mij, maar voor inyn vriend
Jantje, die er niet veel bjj winnen zal, al wordt
by mijn man, nu ons huis afgebrand is Goede
God, voegde zij er tusschen haakjes hij, wi
omverwerping van de bestaande toe
standen heil voor de kranke maatschappij
ziet, als de meer gematigde partijgan
ger van den Bond voor Algemeen kies-
en stemrecht, slaat op dit aanbeeld en
ziet in eene ruime uitbreiding van het
kiesrecht een middel tot bevordering
der belangen van den arbeidenden stand.
Nog deze week is de Residentie getuige
geweest van eene betooging, waarin de
uiteenloopende voorstanders van alge
meen stemrecht te zamen werkten, om
voor dit recht op te komen. Zij wilden
aldus in 't gezicht der hei'opening van
den parlementairen arbeid invloed op
de Regeering en de Wetgevende macht
uitoefenen, opdat hun zoo mogelijk
in de nieuwe aera het recht zou wor
den geschonken, dat zij voor alle Ne-
derlandsche ingezetenen, zonder onder
scheid van rang of stand, opeischen.
Wanneer wij deze beweging voor
algemeen kies- en stemrecht aandachtig
gadeslaan, dan rijst als van zelf de
vraag Wat mag den arbeider bewegen,
om van de Regeering een recht op te
eischen, waarvan de toepassing hem
nog de juiste waarde moet leeren ken
nen Bij nader inzien is het antwoord
op deze vraag gemakkelijk te geven.Hoe
wel de arbeidersbeweging op zich-zelve
niet van politieleen aard is, daar zij voor
hoogste doel heeft, den arbeider een
beter bestaan te verzekeren, is het een
feit, dat de politieke strijd door vele
banden met de arbeidersbeweging is ver
bonden. Het is eene onloochenbare
waarheid, dat aan den strijd voor ver
betering van den maatschappelijken
toestand der arbeidende klasse zich het
streven paart naar eene meer demo-
weet wat er bjj al die ongelukkeu van de
Zwarte en de Roode geworden is
En wat kan ik voor uw vriend Jantje
doen, arme Simonnette
Als de edele Aubry ridder is, antwoordde
het meisje, zal hij een gevolg noodig hebben.
Ik weet, wat gij mij zult antwoordenMen
zegt, dat Jantje zoo bang is als een wezel.
Dat is eenvoudig gelogen, goede jufferGij
hadt Jantje eens moeten zien, toen hij ging
stervenHij dacht aan ziju oude moeder en
mijhij bad den goeden God allervurigst, als
deed hij zijn avondgebed, maar hij beefde vol
strekt niet. O! mijn vriend Jantje is dapper
en ik zal nooit het uur vergeten, dat ik met
hem doorgebracht hebik weende, doch hij
troostte mjj.
Zoodra Aubry de Kergariou ridder is, zei
Reine, zullen wij van klein Jantje een lieven
schildknaap maken.
Simonnette, die nochtans op haar mondje
niet gevallen was, kon geen woorden vinden,
om haar erkentelijkheid te betuigen, zoo ge
lukkig voelde zij zich.
Reine boog zich voorover, en drukte haar
een kus op haar voorhoofd.
De lichte, aschkleunge lokken van het blonde
meisje vermengden zich met het weelderig
zwart hoofdhaar der jeugdige leenvrouw.
Het was een bevallig en bekoorlijk schouwspel.
Luister tochzei Simonnette, plotseling
opspringende.
cratische inrichting van staat en maat
schappij. Men moge dit toejuichen of
betreuren, het feit is er, en door ieder
die niet do oogen moedwillig gesloten
houdt, waar te nemen. Naast de be
weging die alleen ten doel heeft, don
arbeider een beter bestaan te verzeke
ren, loopt eene andere, die vóór alles
beoogt, den breeden zoom des volks
grootere politieke rechten toe te ken
nen, meer invloed te verzekeren op den
gang van zaken.
Deze beweging is tot zekere hoogte
een gevolg van de eerste, daar zij in
eene uitbreiding van de staatkundige
rechten des volks het middel ziet, om
het lot van den loonarbeider te ver
beteren. Immers, sinds het eene uit
gemaakte zaak is, dat de Staat het
recht heeft en zelfs verplicht is, tus-
schenbeiden te komen, waar de rechten
van den werkman worden miskend of de
arbeid door de overmacht van het kapi
taal wordt gedrukt, is het zeer natuur
lijk dat het volk in een stembiljet het
middel ziet om invloed op de regeerings-
kringen uitteoefenen. De staatkunde
wordt aldus minder het doel dan wel
het middel om de arbeidersbeweging in
kracht te doen winnen, en haar den
steun van hooggeplaatste personen in
den Staat te verzekeren. Voor ieder
toch die niet hoorende doof en ziende
blind is, is het duidelijk, dat men meer
op de rechten van het volk zal gaan
letten, als zijn invloed op den gang
van zaken verhoogd wordt.
Intusschen blijft het de vraag of de
breede zoom des volks, die tot de kies
bevoegdheid totnogtoe niet werd toe
gelaten, voor de uitoefening van het
Zij wipte over een voor den drempel lig-
genden steen, en stak haar hoofd door den
ringmuur.
Reine Btond naast haar.
Beider wangen die kort geleden nog van
jeugd en frischheid bloosden, waren thans even
bleek. Zij beefden over al haar ledematen.
Op het witte zand van het strand, zag men
zwarte voorwerpen, die naderbij kwamen en
schenen te kruipen.
De maan gluurde door de wolken heen. Lu
aan den voet van den ringmuur rees langzaam
een doffe gestalte op.
XXVII.
Reine de Maurever en Simonnette stonden
als versteend.
Op het oogenblik, dat Reine, die het eerst
weder bij kwam, haar mond wilde openen, om
een gil te geven, werd zij van achteren door
een ijzeren hand aangegrepen.
Een man van lange gestalte, die door de
duisternis niet te herkennen was, stond bij haar.
Stilfluisterde hjj.
Vaderzei Reine.
De zwarte gedaanten kropen voort over het
strand.
Waar is Aubry? vroeg Reine met een
van schrik gesmoorde stem.
kiesrecht rijp moet worden geacht. Zelfs
de besliste voorstanders van eene ruime
uitbreiding van het kiesrecht erkennen,
dat aan de invoering van het algemeen
of nagenoeg algemeen stemrecht moet
voorafgaan eene krachtige organisatie
van de werklieden, dat zij zich de
organen moeten verzekeren, waardoor
de gewenschte veranderingen moeten
worden voorbereid. Daarom zouden wij
onder de tegenwoordige omstandigheden
voor de lotsverbetering der arbeiders
veel meer van de instelling van Kamers
van Arbeid dan van eene uitbreiding
van het kiesrecht heil verwachten.
Die Kamers van Arbeid zouden alle
redelijke veranderingen kunnen voor
bereiden en de arbeiders zouden daar
door invloed op den wetgever kunnen
uitoefenen zonder zich met al de wissel
valligheden van de politiek in te laten.
Het is van het hoogste belang dat de
werklieden zelf hunne belangen be
hartigen, zij in eigen kring de aange
legenheden behandelen, die de verbete
ring hunner maatschappelijke positie
raken, en zich door eene flinke orga
nisatie, waardoor men elkanders krach
ten verhoogt, eene veilige positie
verzekeren tegenover of naast de krach
tige stelling van het kapitaal. Dit
strookt geheel met de gedachte van
Z. H. Leo XIII, die in zijn encycliek
lierum Novarum den wensch heeft uit
gesproken, dat de oude organisatie-geest
zou herleven en de arbeiders zich,
evenals in vroegere eeuwen, zouden
aaneensluiten.
In die aaneensluiting ligt zeker
hunne grootste kracht. Schrijver dezes
zou geen bezwaar zien in eeno ruime
Hij slaapt.
En de dorpelingen?
Zij slapen ook.
De man, die onder aan den voet van den
ringmuur stond, begon de stormladders op te
richten. Men hoorde hem ziju dolk tusschen
de steenen steken en naar boven klimmen.
Meisje, zei de oude Maurever tot Simon
nette, ga' de uwen wekken, doch maak geen
geraas.
Simonnette sloop langs den muur en verdween.
Zij dacht
Mijn arm Jantje, die daar buiten is
Gij, zei Maurever tot Reine, ga gij Au»ry
in den toren wakker maken.
Blijft gij alleen hier, vader?
Ik blyf alleen.
Trek ten minste uw degen.
Ik heb voor God gezworen, dat ik mijn
degen niet trekken zou.
Maar de man, die daar buiten staat, klimt
naar boven
Hij zal weer naar beneden klimmen. Ga,
mijn kind.
Reine gehoorzaamde.
Op dat oogenblik stak de belegeraar zijn
hoofd boven den muur uit.
Hij wierp een blik binnen den ringmuur.
De nacht was duister wegens de zware,
donkere wolken, die de opgaande maan be
dekten.
Wordt vervolgd.)