Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
USureau ^oog^traat 317.
EERSTE BLAD.
15de Jaarg.
Zondag 20 November 1892.
No. 4441.
Li
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor SchiecLam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1-50
- 2.—
- 0.05
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 StsblNo. 124.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen
komsten aangegaan.
Een groot man, niet in de oogen der
wereld, maar in 'toog van God, Die de
weldaden, in nederigheid des harten
verricht, op den rechten prijs weet te
stellen, was gewoon zijne armen die
hem voor de genoten weldaden dankten,
toe te voegen: „Ik dank U dat gij mij
in de gelegenheid hebt gesteld een goed
werk te verrichten." Deze lijfspreuk van
den bekenden Amsterdamschen armen-
vriend Haerten, die de armen tot lijk
stoet had, toen ze zijn stoffelijk overschot
grafwaarts droegen, meenen we onzen
katholieken stadgenooten te mogen voor
houden, nu hun opnieuw de gelegenheid
wordt geboden een goed werk te ver
richten; en werk dat in zijn ver strek
kende gevolgen het geestelijk en tijde
lijk welzijn van duizenden zielen zal
bevorderen.
Het zal den meesten onzer lezers
niet onduidelijk zijn waarop wij hier
doelen. Het volijverig bestuur der
St.Willibrordus-Stichting heeft dezer da
genonder de katholieke ingezetenen dezer
stad eene circulaire verspreid, waarin
krachtige medewerking wordt gevraagd
voor het welslagen van een bekend plan,
dat de grootsche zaak van ons katho
liek onderwijs den financieelen steun
moet geven, die het voor het in stand
houden en uitbreiden der scholen, dooi
de katholieke offervaardigheid gesticht,
zoozeer behoeft. In de maand Mei aanst.
zal het 25 jaar geleden zijn, dat een
dier scholen, de St. Jozefsschool aan de
Nieuwe Haven, werd geopend voorliet
katholiek onderwijs, te geven door de
Eerw. Broeders van de Congregatie van
O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen, die
zich reeds op vele plaatsen voor dat
onderwijs verdienstelijk hadden gemaakt.
Terecht oordeelde het volijverig be
stuur der St. Willibrordus-Stichting,
dat de katholieke Schiedammers niet
heter hunne dankbaarheid aan God zou
den kunnen betuigen voor de weldaden
van uit die school over hunne stad
verspreid dan door ruime en blijmoedige
offers te brengen voor liet katholiek
onderwijs. Voorzeker hier is alle reden
tot feestvieren het geldt de herdenking
van een feit, dat de heilrijkste gevolgen
Voor de stad onzer inwoning heeft gehad.
Eejaarde Schiedammers kunnen het ge
tuigen, hoe het jaren lang bet volijverig
streven van den onvergetelijken pastoor
Van Leeuwen z. g. is geweest, hot werk
door zijn groote voorgangers in het
priesterschap voor de katholieke jeugd
dezer stad reeds verricht, aan te vullen
en te voltooien door de stichting van
een kathol.eke jongensschool. Die school
zou strekken om de mannelijke jeugd
der geheele stad èn in den godsdienst
èn in de wetenschap degelijk te onder
richten, haar te vrijwaren van het
godsdienstloos onderwijs dat de zielen
verderften aldus een geslacht te kweeken
dat godsdienstig gevormd en weten
schappelijk ontwikkeld, den harden strijd
des levens in dezen bewogen tijd met
goed gevolg zou kunnen voeren. Dit
verheven doel is onder Gods zegen voor
een goed deel bereikt. Vele jonge mannen
of aankomende jongelingen herdenken
met dankbaarheid het onderwijs, dat zij
op de scholen der Eerw. Broeders hebben
genoten. En met het zaad door die ijver
volle arbeiders in 's Heeren Wijngaard
in de jeugdige harten gestrooid en door
den dauw der liemelsclie zegening be
sproeid, zijn de schoonste vruchten voor
Kerk en Maatschappij geteeld.
Bestond er dus alle roden tot feest
vieren, over de wijze waarop er feest
zal worden gevierd, was nog wel een
en ander te overleggen. Het Bestuur
der St. Willibrordus-Stichting heeft
deze zaak in ernstige overweging ge
nomen, en het is na rijp beraad tot
het besluit gekomen, dat het zilveren
feest der St. Jozefsscholen de hoogste
wijding zou erlangen, als het dienst
baar werd gemaakt aan de groote be
langen van het katholiek onderwijs.
Dat onderwijs vordert blijvend de al-
geheele toewijding en de offervaardige
liefde van Schiedams katholieke inge
zetenen. Het verslindt een schat van
geld en de Rijkssubsidie, die sedert een
paar jaren, en dan nog wel telkens tot ver
minderd bedrag, wordt verleend, heeft
de zorgen van het bestuur der scholen
slechts een weinig verlicht, in geenen
deele weggenomen. Als die Rijkssub
sidie niet verleend werd, dan weten
wij waarlijk niet, hoe het schoolbestuur
de kosten goed zou maken; immers men
geeft geen 2000 kinderen onderwijs
men onderhoudt geen 6 scholen met 60
onderwijzers en onderwijzeressen, als
men niet over de noodige middelen te
beschikken heeft En die middelen
worden niet alleen slechts voor een
klein gedeelte door de ouders der school
gaande kinderen verstrekt, maar de
bron van inkomsten die voor het betrok
ken bestuur in de schoolgelden is gele
gen, vloeit steeds trager en trager. Ieder
die slechts eenigszins bij ervaring weet.
van hoeveel kinderen letterlijk niets is
te halen, zal begrijpen hoe betrekkelijk
weinige kinderen er zijn, die een eenigszins
beduidende vergoeding voor de enorme
kosten van het onderwijs kunnen bij
dragen. En de ouders van die weinige
kinderen brengen dan ook in het school
geld een groot offer voor het katholiek
onderwijs, dat met blijmoedigheid op
het altaar der christelijke liefdadigheid
wordt gelegd. Bij het toenemend pau
perisme door gebrek aan werk en
lage loonen veroorzaakt, lijdt ook het
schoolbestuur vele bankroetjes; vele
ouders blijven in gebreke de geringe
bijdrage te voldoen, die voor het onder
wijs hunner kinderen van hen gevor
derd wordt. Daarbij stelt de wet hare
onverbiddelijke eischen, de inrichting der
schoollokalen, het getal der onderwij
zers, de bepalingen omtrent de hoofden
en plaatsvervangende hoofden, dit alles
bezwaart het budget van het katholiek
onderwijs, dat met geringe middelen
een waarlijk groote zaak moet drijven.
Immers het is eene geheel andere
zaak katholiek onderwijs door parti
culiere krachten te geven dan openbaar
onderwijs van gemeentewege te ver
strekken. Het is betrekkelijk gemak
kelijk eene gemeente met openbare scho
len te overdekken en die te onderhou
den. De gemeenteraad neemt daartoe
maar de noodige besluiten, put met
volle handen uit de gemeentekas, zoo
dat op een f 3000 a f 4000 meer of
minder volstrekt niet wordt gezien en
als de kale bodem der ledige gemeente
kas zich vertoont, dan schept hij nieuwe
belastingen, desnoods eene gehate in
komstenbelasting, om in de ontstane
behoeften te voorzienGeheel anders
gaat liet, wanneer men scholen moet
bouwen en onderhouden alleen door mid
del der liefdadigheid, alleen door
offervaardige liefde voor het katholiek
onderwijs, dat geeft vaak zorgen die
slechts door sterke schouders kunnen wor
den gedragendat noodzaakt tot een ar
beid die de krachten van velen te boven
gaat. Maar al wordt er veel van de katho
lieke liefdadigheid gevraagd, al wordt
nevens den bouw en het onderhoud van
scholen, hare aandacht nog voor tal van
andere zaken ingeroepen, zij wordt toch
niet moede, verliest nooit het geduld om
het groote werk van de voortplanting
des geloofs en de beoefening der chris
telijke naastenliefde ten einde toe te
volbrengen. Zal z ij, ter wille van eenige
weinige penningen, de katholieke kin
deren aan het openbaar godsdienstloos
onderwijs overgeven? Neen, daartoe
zijn onze Schiedamsche Katholieken te
zeer doordrongen van den katholieken
geest; zij begrijpen, dat eene katholieke
opvoeding meer dan ooit noodig is in
onzen tijd, nu ongeloof en zedeloosheid
zich alom vertoonen nu onze kinderen
gehard moeten worden voor den feilen
strijd die zij in de moderne maatschap
pij weldra zullen hebben te voerenen
de fiere leus onzer zuidelijke stam- en
geloofsgenooten tot de hunne makend,
herhalen zij zij zullen haar niet hebben,
de schoone ziel van 't kind
Dat onze Schiedamsche Katholieken
nog met dien goeden, echt katholieken
geest zijn bezield, bewijst de instemming
die het plan tot het houden van de ten
toonstelling en de loterij ten bate van
de kas dor St. Willibrordus-Stichting
alom heeft gevonden. Inderdaad op de
eerste uitnoodiging van haar volijverig
bestuur hebben zich een aantal dames
uit de voornaamste familiën dezer stad
aanstonds bereid verklaard, het groote
plan der tentoonstelling en loterij naar
best vermogen te steunen, en in alle
kringen onzer geloofsgenooten, waar men
van het gelukkig denkbeeld van het
Schoolbestuur kennis heeft gekregen, is
het met de meeste ingenomenheid begroet.
Dit aanvankelijk succes verhoogt de
kans op het eindelijk welslagen. Met
recht mogen dan ook de geachte dames
en heeren, die zich voor deze zaak zoo
veel moeite geven, vertrouwen, dat Lo
terij en Tentoonstelling uitmuntend
zullen slagen. Het succes, dat aan
vroegere ondernemingen van dezen aard
verzekerd was de laatste loterij-ten-
toonstelling voor het katholiek onder
wijs bracht niet minder dan f13000
voor den bouw van het nieuwe Zuster-
gesticht met meisjesscholen op
doet ons vertrouwen, dat ook het ge-
wenschte gevolg voor deze tentoonstel
lingsloterij niet zal uitblijven. Wel
ontveinzen >we het ons niet, dat de om
standigheden in een tijdsverloop van
circa acht jaren veel veranderd zijn
maar het geldt hier eene zaak waar
mede de eer van het katholieke Schie
dam is gemoeid. Zou men buiten de
stad mogen zeggen, dat de katholieke
Schiedammers, nu de zaken slecht gaan,
het eerst gaan uitsparen op hunne wer
ken van liefdadigheid Neen, de
hoogst ongunstige omstandigheden waarin
onze stad verkeert, mogen er toe leiden,
dat wij thans ook de noodige hulp van
elders verwachten, die wij anders veilig
konden ontbeeren, maar zij zullen er
ons niet toe brengen, onzen eerenaam
van „Schiedamsche Katholieken" dooi
de heele wereld met eerbied genoemd,
prijs te gevenwij zullen veeleer op
onze gewone, niet strikt noodige uitga.
NIEUWE SCHIEOAMSCHE COURANT