BURGERLIJKE STAND.
GEMENGD NIEUWS.
Zeetijdingen.
Handelsberichten.
Berlijn. I
Keulen.
Parijs.
Ilaml).
Rogge, Nov.
Nov.,/Dec.
135.75
136.25
April/Mei
136.75
136.25
Spiritus per Nov.
30.80
31.10
Apr./Mei
Rogge dadelijk.
32.30
32.30
17.75
17.75
Nov.
14.90
14.90
Meell2Merk.l.md.
48.10
47.90
12 Dec.
48.60
48.50
Rogge, loop. md.
13.90
13.90
Dec.
14.10
14.10
Spirit. Nov.
21.50
21.875
Dec./Jan.
21.50
21.875
Wisselkoersen te Rotterdam.
6 uur, maar de gistpersers blijven wat langer?
A. Juist.
Y. Gij zijt zeker op de hoogte van andere
branderijenuwe branderij is zeker indertijd
in eene stoombranderij veranderd
A. Dit dateert van jaren her.
V. Br is ons door meer dan een getuige uit
Schiedam medegedeeld, dat in de gewone bran
derijen, waar het werkvolk gewoonlijk uit drie
personen bestaat, een meesterknecht, een knecht
en een pomper, de menschen om d uur opkomen
en dan blijven tot 's avonds 8 9 uur.
A. Dit zijn uitzonderingenmaar tot 6 of
ö'/s uur blijven zjj wel. Wanneer de werkzaam
heden het vereisehen, moet men wel eens een
uur langer bljjven.
V. Gelooft gij dat het overdreven is, wanneer
men verklaart, dat men iederen dag van 's mor
gens 3 tot 's avonds 8, 9 uur moet blijven?
A. Zeker is dit overdreven.
De heer Van WijckHet is beslist door de
werklieden verklaard.
A. Misschien kan dit geval zich in eene
enkele branderij voordoen. Het komt veel voor,
dat de menschen soms blijven hangen tot 7,
8 uur, terwijl zij om 4 uur naar huis kunnen
gaan. Zij zijn soms liever op de fabriek dan
tehuis, want daar kunnen zij nog een hart
sterking nemen.
De Voorzitter Dus de borrel heeft er ook
wat mede te maken
A. Misschien wel. Wanneer men de menschen
na 4 uur in de fabriek vindt, en men vraagt
ze wat zjj eigenlijk te doen hebben, is het ant
woord gewoonlijk: niets.
V. Blijven de knechts nog al trouw bij u
A. Ja.
V. Dit is in tegenstelling met hetgeen hij
anderen geschiedt, waar de werklieden telkens
op- en afgaan
A. Ik stuur de menschen alleen weg, wanneer
zjj hun plicht niet doen uit hun eigen gaan
ze niet weg.
V. De menschen werken zeker liever in eene
stoombranderjj dan in eene gewone branderij?
A. Ja.
V. Als gij werklieden wegstuurt, waarschuwt
gij dan van te voren
A. Wjj nemen de menschen bij de week aan,
maar wanneer zij stelen, gaan zij dadelijk weg.
Wjj hebben onlangs nog last met een werk
man gehad. De man was vrij en ging naar
eene andere fabriek, waar de Rijksambtenaren
een fleschje gedistilleerd bij hem vonden. Nu
werd er tegen mij proces-verbaal opgemaakt,
omdat die man in mijn dienst was. Ik heb
echter de zaak maar blauw, blauw gelaten,
omdat er geen gevolg aan gegeven is, anders
had ik het er niet bij gelaten.
V. Waarschuwt het werkvolk ook te voren,
als het een dienst wil verlaten
A. In de gewone branderijen blijven ze zoo
maar wegbij ons echter gaat. het wat beter.
V. Het werkvolk in de branderijen is zeker
wel het minste van Schiedam
A. Ja, het zijn menschen die eigenlijk geen
vak kennen.
V. Hebt gij ook een boetestelsel
A. Ja, te laat komen en «leekt werk leve
ren kan beboet worden met 1/.1 of J/s gulden,
maar wij doen het zelden.
V. Hebben de werklieden gewoonlijk het
werk in hun macht, of kan de uitslag afhan
gen van het afwisselende weder
A. Meestal gaat het werk geregeld, maar wij
hebben wel eens te tobben met warme of koude
dagen, dit komt evenwel ten laste van den
fabrikant.
V. Zijn de lokalen in uwe fabriek goed
A. Uitmuntend, uniek, als fabriek, niet
wat gelegenheid betreft om te eten, enz. Het
meest hebben zij last van het water voor de
fabriek. Het is een schande voor de stad, zoo-
■1~ dat stinkt. Wij hebben gelukkig een wa
als
terleiding, maar anders zon het ontzettende
gevolgen kunnen hebben.
V. Behalve het water is er in uwe fabriek
nog een vocht, waaraan de werklieden zich
plegen te laven. Hoeveel borrels mogen de
menschen drinken
A. Ik denk één om de 2 of 3 uren, de mees
terknecht regelt dat. Op de bel komen alle
schaapjes aanhuppelen.
V. Is er niemand onder het personeel, die
van den drank geen gebruik maakt?
A. Dat zjjn er geen 3 van de 75.
V, Kunt gij onder de werklieden en hunne
afstammelingen geen ongunstige werking zien
van dat veelvuldig gebruik van sterken drank
A. Bij misbruik wel, maar de menschen, die
om de 2, 3 uren een borrel gebruiken, schijnen
er beter op te worden, en ik niet vinden, dat
de jongere werklieden bij mij minder zijn dan
die op andere ambachten.
V. Kunt gij verschil zien in gehalte tusschen
het werkvolk, dat bij u werkt, en dat van
gewone branderijen
A. Bij ons is wat meer orde en regel.
V. Wordt dit misschien ook daardoor bevor
derd, dat zij vaster bij u in dienst blijven.
A. Dat zal ik niet zeggen, maar de zaak is,
dat zij geregelder en netter leven.
V, Hebt gij een ziekenfonds aan uwe fabriek
A. Ja.
V. Is de deelneming daaraan voor de werk
lieden verplichtend
k.1 a.
Y. Wat moeten zij er aan betalen
A. Eén persent van hun loon.
V En welke uitkeering genieten zij daarvoor
wj ziekte
Eenige weken het halve loon en daarna
rut de uikeering van lieverlede geringer.
8taat dat fonds ouder beheer van de firma?
fond'» directeur behandelt de zaken van het
V. Hebben de werklieden eenig medebeheer?
A. Neen.
V. Hebben zij er nooit om gevraagd
A. Nooit.
V. Stort de firma ook ik het ziekenfonds
A. Ik heb mij tot dusver bepaald tot eigen
verzekering.
V. Is uw personeel verzekerd tegen onge
lukken
A. Neen.
V. Zijn er wel ongelukken bij u voorgevallen?
A. Ja, o. a. twee grooteeen molenbaas,
die bij het aanzetten van een bout met een
koevoet morsdood werd geslagen, en een ander,
die tusschen het jachtwiel viel en daardoor
verpletterd werd.
V. Hebt gij voor de weduwen gezorgd
A. Ja, de beide weduwen kunnen door mijn
toedoen fatsoenlijk leven, een levensverzekering
zou werkelijk goedkooper uitkomen.
De heer Emants: Zoudt gij meenen, dat ver
zekering tegen ongelukken in uw bedrijf ver
plichtend moest worden gesteld
A. In principe ben ik altijd van gevoelen,
dat ieder fabrikant verplicht is om een man,
die in zijn dienst een ongeluk krijgt, te steunen.
Maar, werkelijk, de toestand van het bedrijf
is tegenwoordig zoo allerjammerlijkst, dat er
niet veel meer af kan.
V. Laat de toestand van uw bedrijf niet toe,
de betrekkelijk geringe premie voor verzekering
tegen ongelukken te betalen?
A. Ik kan u plechtig verzekeren, dat in het
algemeen in de laatste tien jaren bijna niets
anders is gedaan dan verliezen.
Concurrentie met het buitenland is niet meer
mogelijk. Hamburg produceert tegen zoo ge-
ringen prijs, dat de fabrikanten hier zelfs uit
Hamburg in entrepöt laten komen, hier den
boel verwerken en dan als Sehiedamsch fabrikaat
het verwerkte exporteeren.
Jaren geleden werden de zaken zoo kunst
matig opgedrevensteeds werden maar bran
derijen bijgebouwd, zelfs door hen, die in plaats
van vier, maar drie bakken verwerkten en een
dag in de week stilstonden. In de laatste tien
jaren zijn misschien wel 50 70 fabrieken
gesloopt. Alles ten gevolge van overproductie.
De Voorzitter: Hoe doet gij met oudere men
schen, die gij in dienst hebt? Geeft gij dien
lichter werk
A. Al het werk is by ons licht.
V. Dus kunt gij de werklieden lang in dienst
houden
A. Ja, ik heb er een 17 ft 18 dienst gehad,
en toen hij kwam had hij reeds een defect aan
het been. Dien man heb ik geproponeerd om
voor mijne rekening in een gesticht te gaan.
Dat wilde hjj niet, en daar hij leefde in een
kring, waarin hij volstrekt r.iet thuis behoorde,
heb ik hem in eens een douceur gegeven en
mij verder aan hem onttrokken.
V. Wij hebben van uw meesterknecht ge
hoord, dat er quaestie was van het oprichten
van een werklieden-pensioenfonds. Hij bedoelde
zeker de verzekering tegen ongelukken
A. Ja, dat denk ik wel.
V, Wanneer geschiedt de uitbetaling van het
loon
A. Geregeld iedere week, 's Zaterdags.
V. Hebt gij nooit last met uw volk?
A. Neen, zelden.
V. Hebt gij nooit werkstakingen gehad of
dreigementen daartoe
A. Neen.
V. Zijt gij toegankelijk voor de lieden?
A. Ja, ik heb laatst nog een fijn soupeetje
gegeven aan 15 a 16 van de hoofdenwel
een bewijs, dat ik goed met het volk kan
omspringen.
De heer Emants: Loopt er in Schiedam veel
volk leeg
A. Ja, nog al; over het algemeen is de toe
stand slecht.
De heer Van Wijck Wordt van gemeente
wege ook iets gedaan om de menschen aan
werk te helpen
A. Niet van belang de industrieelen zijn
daarvan de dupe.
V. Is er 's winters eene vereeniging tot
werkverschaffing
A. Neen, er is niets van dien aard; alleen
als er sneeuw ligt, wordt die van stadswege
weggeruimd.
W. Kolk, te Nieuweschoot (Fr.) Er
was I <30 uit eene kast ontvreemd, welk
geld later in de turfschuur is terugge
vonden. De vrouw van K. heeft thans
aan de politie hekend. het geld uit de
kast te hebben genomen later gevoelde
zij spijt over deze daad en verborg het
in da schuur, opdat het daar gevonden
zou worden.
Een werkman, die, gistermorgen oeni-
gea arbeid veriehtte in den kehh-.rvan het
perceel Kal verst raat 64 te Amsterdam,
dat in staat van verbouwing verkeert,
had liet ongeluk in aanraking te komen
met een hoofdkabel voor de electrische
verlichting van het gebouw. De kleederen
van den man vatten vuur, terwijl hij
op den rug viel en luide om hulp riep.
De nauwe toegaug tot den kelder maakte
het verloenon van hulp niet gemakkelijk.
Immers de andere werklieden, die zich
in het huis bevonden zagen slechts
vlammen en rook, die door het branden
der caout-chouc van den kabel vermeer
derd werd. Een hunner dook niettemin
in den kelder en doofde de brandende
kleederen. Toen men den man hoven
bracht, bleek dat hij ernstige brandwon
den aan zijn linkerarm, schonder en hand
had bekomen. Per raderbaar werd hij
eenige oogenblikken later naar het gast
huis gebracht.
De te Maastricht aangehouden valsclie
munter Fenders heeft bekend, reeds in
Frankrijk eene gevangenisstraf van 10
jaren te hebben ondergaan en in de ge
vangenis aldaar het vervaardigen van
valsch geld te hebben geleerd.
Het vuur heeft eene der oudste gebou
wen in Drente, de boerderij van den
heer Lutke te Erm, in weinige oogen
blikken in de asch gelegdIn het begin
van den tachtigjarigen oorlog gebouwd,
heeft die woning aldaar niet minder dan
324 jaren gestaan, en thans ligt ze ver
nield door feilen brand en met haar
bijna het geheel ameublement. Het vee,
behalve de biggen, heeft men kunnen
redden. De oorzaak van het onheil is
onbekend.
De beroepsrijder Marten Kingma, te
te Grouw (Fr.) heeft den Noordschen
rijder Harold Hagen uitgedaagd tot
een wedstrijd te Christiana, over een
lengte door Hagen te bepalen. Hagen
heelt deze uitdaging niet aangenomen;
hij schreef aan Kingma terug, dat hij
dezen winter in Amerika aan wedstrij
den op het ijs gaat deelnemen. Hij is reeds
derwaarts vertrokken.
Op de Schelde heeft Vrijdag-avond
eene hotsing plaats gehad tusschen de
Engelsche stoomboot Ealing van Ant
werpen vertrekkende naar Brazilië, en
de Nederlandsche stoomboot Telegraaf
V varende tusschen Rotterdam en Ant
werpen. De laatste is gezonken, maai
de opvarenden zijn gered.
Doordien grootvorstin Wladimir ten
gevolge van een val ongesteld is zoo
wordt uit Berlijn gemeld is de groot-
vorts na een jachtuitstapje niet naar
Potsdam teruggekeerd, maar zal hij
heden-avond afscheid van den Keizer
nemen en terstond doorreizen naar Parijs.
Als een zeldzaam voorbeeld van ge
hechtheid van een dieraanzijn tehuis, kan
het volgende dienen. De heer J. D. Jr.
te Breda bezat geruimen tijd een ekster,
die zeer aan de huisgenooten gehecht was
en vrij rondliep en A-loog, toen hij in
Augustus 1891 op zekeren dag zoek
was en zoek bleef. Eenige dagen gele
den echter, na ruim veertien maanden,
zat op een goeden morgen onze ekster
op zijn gewoon plaatsje, op de venster
bank van de in den tuin uitkomende
huiskamer, waar hij altijd zijn ontbijt
kreeg, en sedert is hij weder do oude
trouwe vriend des huizes, met al zijn
vroegere gewoonten.
Vóór eeuige dagen werd aangifte ge
daan van een diefstal ten nadeele van
Een afschuwelijke moord heeft op een
open veld te Saint Ouen nabij Parijs
plaats gehad, waar men het lijk gevon
den heeft van een meisje, liet genees
kundig onderzoek bracht aan 't licht,
dat de moordenaar zijn slachtoffer eerst
een prop in den mond heeft gestopt en
daarna het meisje met een steen den
schedel verbrijzeld heeft.
Te Chantemerle, hij Valence, is een
gezin van paddestoelen ziek geworden
door het eten van giftige paddenstoelen.
Twee kinderen van driejaar en de groot
vader van zeventig zijn overleden.
Schiedam, 20 November vertrokken s. s.
Dartmorekapt. K. M. Gr. Duncanson,
naar Cardiff.
Bilbao, 20 November aangekomen s. s.
Saijn, kapt. E. Eallenkampff, van Schie
dam.
Schiedam. 21 November vertrokken, s. s.
Beresford kapt A. E. Loganger naar,
Blyth.
BEURS TE SCHIEDAM, 21 Nov. 1892.
Moutwijn, f 8.50.
Verhandeld: f77/8.
Stemming: beter.
Jenever f14.
Amst. proee f 15.25.
Spoelino. J er een uj ine (1.50.
19 Nov.
21 Nov.
18 Noy.
19 Nov.
|0.50%j 0.50%
New-York. Maïs
Amsterdam.
19 Nov. Rogge op lev. hooger.per
Maart f128, 129, 130, 129.
21 Nov. Rogge op levering traag;
per Maart 130, f 129,128, per Mei 1130
f 129.
Keulen Rijnlioogte ('s morg. 11 uur)
19 Nov. 2.05 M. 21 Nov. 1.94 M.
Per telegraaf.
Londen kort t 12.06% Disconto 3 pCt.
Parijs -48.- 2%
Antwer: - 47.90 2%
VEEMARKT TE ROTTERDAM.
21 November.
Op de veemarkt waren heden aange
voerd: - paarden, veulens,ezels,
142 vette runderen, magere dito,
96 vetteen graskalveren,nuchtere kal
veren, 1439 schapen of lammeren,536var-
kens, biggen, bokken.
De prijzen waren als volgtrunderen
lste qual. 72 a c., 2de qual. 68 c.,
ode qual. 50 a 60 c., kalveren lste qual.
95 c., 2de qual. 80 a 87e. per kilo.
schapen lste qual. 50 c., 2de qual. 45 c.,
alles per kilo varkens lste qual. 241 /2
a c., 2de qual. 23% a c. 3de qual.
2212 a c., licht soort 23 a 23% c. per
kilo.
Zeeuwsche eieren f 6,20 a 6,50, Over-
maassche dito f 6,50 k 6,70 de 100 stuks.
Schepkaas per 50 kilo f a
Aanvoer partijtje. Zoetemelksche
kaas f 25,a 28,— per 50 kiloAan
voer 11 partijtjes. Handel ving.
Aardappelen. Westlandsche klei-f
a dito zand- f a dito
muisjes f— a blauwpitten f2.25
a2.50,0vermaasscliejammen 12.a 2.50,
Geldersche blauwe fl.70 a 1.75, dito
kralen fl,70 a 1,75. Zeeuwsche jammen
f 1.90 a 2.—.
ROTTERDAM, 21 November. B u i-
tenlandscheGranen.
Tarwe per 2400 kiloN. Redwin-
ter II f200; jar. Odessa Azinafl70.
Rogge per 2100 kilo; 71/72 ko.
Donau f 140; 117/18 ko. Novorossik
f132; 115 ko. Kustendje f 127.
Gierst per 2000 kilo: Zwarte Zee
f 102.
Mais per 2000 kilo: Amerik Mixed
f 127 a 128, dito dito stoomend f 122
Eoxanian f 122; dito stoomend f115
a f 113 naar quantiteit.
VEEMARKT TE LONDEN.
21 November.
Er werden aangevoerd 2100 runderen,
11000 Schapen, 30 Kalveren en 95
Varkens. Men noteert: Runderen 2/6
a 5/3, Schapen 3 4 a 5/4, Kalveren
2 6 a 4/9efiVarkens 2/9 a 5/0 per steen.
GEBOREN 19 Nov. Gerard, zoon
van II. J. Cremer en J. do Bruin,
Oostsingel. Willem, zoon van L. van
Pelt, en II. van der Most. Proveniershuis.
OVERLEDEN19 Nov. Maria Pe-
tronella Hozemans, oud 11 maanden,
Lange Achterweg. 20. Jan Noordijk,
oud 7 jaar en 1 maand, Broersveld.
Adriana Cornelia van Meurs, 3 maanden,
Singel.
