ALGEMEEN OVERZICHT.
Binnenland
tot G-od zelf kunnen herhalen: „Van U
„komt de verwinning, de wijsheid en
„het licht, maar ik ben toch ook Uw
„dienaar en krijgsman, mijn deel zal
„wezen met allen, die de waarheid op
„de wereld boven alle andere zaken
„hielpen zegevieren."
P. M. B. pr.
10 December '92.
Voor het gerechtshof te Berlijn is
gisteren het proces-Ahlwardt beëindigd.
Het openbaar ministerie eindigde zijn
uitvoerig pleidooi met de verklaring dat
de openbare behandeling dezer zaak
ten duidelijkste heeft doen uitkomen
hoe het een leugenachtig sprookje is
wat Ahlwardt van de onbruikbaarheid
der Duitsche geweren heeft beweerd.
Het is voor binnenland en buitenland
afdoende bewezen, dat het Duitsche
wapen ook in den oorlog zoo het daartoe
komen moest, deugdelijk blijken zou.
Hierop volgde tegen den beklaagde de
eisch van anderhalf jaar gevangenisstraf.
Het O. M. verzocht het Hof niet in te
gaan op de omstandigheid dat bij Ahl
wardt drie poeders en een fleschje ge
vonden zijn, die in verband met diens
ziekte het vermoeden wekken van eene
kleine vergiftiging. Het Gerechtshof
veroordeelde ten slotte dr. Ahlwardt
wegens drie malen gepleegde strafbare
beleediging tot 5 maanden gevangenis
straf, al zijne beweringen omtrent de
mindere deugdelijkheid van Löwe's ge
weren onwaar verklarende.
Tegenover het beweren van de recht
bank dat het onderzoek der geweren
uit de werkplaatsen van den Joodschen
fabrikant Löwe door militairen het schit
terendst resultaat opleverde on Ahl
wardt dus blijkbaar schreef over dingen
waarvan hii niets wist, staat de zwaar
wichtige getuigenis o. a. vanBrettschnei,
een gewezen werkman der fabriek. Hij
had dikwijls slecht materiaal gekregen
en dit afgewezen, doch do directeur
Ktihne had daarop gezegd„Als hot
niet vlotter gaat, jaag ik de kerels weg.
In de werkplaatsen waren spiegels der
wijze geplaatst, dat men de controle-
officieren van verre kon zien aankomen.
Het knoeiwerk werd dan opgeborgen
en men liet den officieren een aanwezigen
voorraad goede stukken zien die spot
tenderwijze Lieutenantstheile werden ge-
lieeten. Ook deze getuige was ten huize
van den boekhandelaar Yan Groningen
door Lichtenstein eene betrekking te
Budapesth, betaling zijner schulden ten
bedrage van 300 maik en een geschenk
van 3000 mark aangeboden, als hij
zijne getuigenis voor Ahlwardt weder
wilde verloochenen. Majoor Yes beves
tigde, dat de heer Kühne (een gewezen
luitenant-kolonel) miuachtende uitdruk
kingen over het Duitsche leger gebezigd
had en wel tegenover kolonel Von
Prankenberg, thans generaal. Ahlwardt
verklaarde zich bareid het bewijs te
leveren, dat de Hongaarsche minister
van oorlog tweemaal eene zending van
20.000 Löwe-geweren wegens ondeug
delijkheid heeft afgewezen.
Intusschen, al heeft de rechtbank
haar oordeel over Ahlwardt uitgespro
ken, ook de publieke opinie spreekt
haar oordeel uit. Zij is over 't algemeen
gunstig voor Ahlwardt gestemd. De
verpletterende meerderheid, waarmede
hij te Arnswalde-Friedberg tot lid van
den Rijksdag is gekozen, geeft daarvan
het overtuigend bewijs. Reeds zijn er
protesten tegen die verkiezing ingeko
men onder voorgeven, dat er onregel
matigheden hebben plaats gehad, maar
het staat te bezien, of de Rijksdag de
verkiezing zal durven vernietigen van
iemand die zulk eene ontzaglijke meer
derheid heeft verkregen. Jl. Donderdag
had te Berlijn de partijdag der conser
vatieven plaats. Onder stormacktigen
bijval en luide kreten ter eero van
Ahlwardt, werd de paragraaf van het
program geschrapt, waarin eene gedeel
telijke afkeuring van het anti-semitisme
vervat was. Wel waren enkele leden,
zooals de half liberale Yon Helldorf,
tegen die wijziging, doch de overgroote
meerderheid beantwoordde hun verzot
met kracht. En tot die meerderheid
behoorde niet alleen de voorzitte" van
den Rijksdag, Yon Levetzow, maar ook
de minister van het koninkrijk, Von
Wedell, waaruit men afleidt, dat kei
zer Wilhelm door het proces-Ahlwardt
de oogen zijn geopend.
Is in Duitschland het proces-Ahlwardt
het onderwerp van aller gesprekken, in
Frankrijk blijft de Panama-enquête niet
minder het brandende vraagstuk van
den dag. Hoewel de Regeering blijft
weigeren de gerechtelijke stukken over
te leggen die het geweuschte licht in
deze zaak kunnen verspreiden, heeft zij
nu toch de opgraving van het lijk van
baron Reinach bevolendezelfde rogee-
ring, nu onder leiding van Ribot, die
onder presidium van Loubet die opgra
ving beslist weigerde. Heden, Zaterdag,
zou Reinach's lijk opgegraven en zijne
boeken en papieren in beslag genomen
worden. Intusschen blijft het gerucht
aanhouden, dat baron Reinach Volstrekt
niet dood is, maar zich door de vlucht
aan de vervolgingen onttrokkeu heeft,
en dat de familie om de aandacht af
te leiden, het gerucht van zelfmoord
verspreid heeft en een kist met steenen
als „wijlen baron Reinach" heeft laten
begraven. Een correspondent van de
Gil Bias verzekert met de meeste stel
ligheid dat hij Reinach met zijn vrouw
in het hotel da Cologne te Brussel heeft
gezien. „Het echtpaar sprak onderling
afwisselend in het Fransch en Duitseh
over hun aanstaand vertrek naar Keu
len en nam den volgenden dag plaats
in den Duitschen trein van 2.20." Zij
hadden slechts éen valies bij zich dat
op een koperen plaat de initialen J. R.
droeg. Deze mededeeling behoort natuur
lijk geheel voor rekening van den cor
respondent van Gd Blus te worden ge
laten. Maar in ieder geval dringt zich
de vraag op, of nu, na eenige weken,
nog de identiteit van Reinach's lijk is
vast te stellenen wat de inbeslagne
ming zijner boeken en papieren betreft,
die zullen zeker reeds lang in veilig
heid zijn gebracht.
De gevangenen in de gevangenis te
Königgratz, ten getale van 200, zijn in
opstand gekomen zij braken alles in
stuk ten, en staken het stroomagazijn
in brand. De gendarmerie, de militai
ren en de brandweer, in allerijl ter
hulp geroepen, hadden een uur noo-
dig om den opstand te dempen en het
vuur te blusschen. De aanvoerders zijn
in cellen opgesloten.
Een dépêche uit Belgrado aan de
Politisehe Correspondent meldt, dat de
SIcuptschina den 28n dezer maand ont
bonden wordt, en de verkiezingen zul
len plaats hebben in de tweede helft
van Februari.
Volgens berichten uit Madrid staat
het optreden van het kabinet-Sagasta
zoo goed als vast. In het onderhoud
hetwelk de Koningin-Regentes gisteren
gehad heeft met Canovas el Castillo
en den President van den Senaat heb
ben deze beiden ten stelligste op het
benoemen van een kabinet-Sagasta
aangedrongen. Kaar het heet, zou het
Sagasta's plan zijn de Kamer in April
te doen bijeenkomen ter behandeling-
van de begrooting, oeconomiselie her
vormingen en een schatkistwet.
De minister van Ierland, de heer John
Morley, heeft eergisteren in eene ver
gadering van kiezers te Newcastle eenige
zeer merkwaardige mededeelingen ge
daan In de eerste plaats ontkende hij
dat het aantal misdaden in Ierland ver
meerderd zou zijn sedert het liberale
ministerie aan het bewind is gekomen.Tot
staving dezer bewering las hij een rech
terlijke statistiek voor. De regeering,
zeide hij, zou in het Lagerhuis in Fe
bruari een home-rule ontwerp indienen,
dat de Ieren behoorden aan te nemen en
dat de Engelsehen moesten goedkeuren.
Naar aan de Times wordt bericht, wint
de meening veld, dat Cleveland het con
gres der Amerikaansche Unie in het
voorjaar zal bijeenroepen tot eene bui
tengewone zitting overeenkomstig het
advies van de aanvoerders der demo
cratische partij.
Volgens bericht uit Buenos-Ayres,
blijft de minister van financiën, Romero,
doel uitmaken van hot ministerie. Het
aftreden van den minister van binnen-
landsche zaken Quintana, heeft de pre
sident goedgekeurd. De ministerieele
crisis is hiermede geëindigd.
Schiedam, 10 December 1892.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 9 December.
Bij de voortgezette behandeling van de Be
grooting van Justitie besprak de heer
Levy de rogatoire commissiën, de cassatie van
Indische arresten door den H. Baad en de
schadeloosstelling wegens onrechtmatig onder
gane preventieve hechtenis, welke spr. wil toe
gekend zien in alle gevallen, waarin vrijspraak
is gevolgd.
De heer Hub er wenschte, dat de inrichting
van vonnissen der rechtbanken in burgerlijke
zaken meer in overeenstemming worde gebracht
met de wet en den eisch van het rechtswezen.
De heer Har tog h achtte partieele herzie
ning- van het Wetb. v. Burgerlijke Rechtsvor
dering het meest practischhetzelfde is zijne
opinie omtrent het Burgerlijk Wetboek. De
staatscommissie behoort een eenvoudiger werk
wijze te volgen, die tot sneller afdoening leidt.
Ook het Wetb. van Koophandel eischt par
tieele herziening; op 'tpunt der naamlooze
vennootschappen, van den verkoop onder firma's,
van de flesschentrekkers, tegen welken wellicht
de strafwet strenger zal moeten optreden.
De heer T ij d e n s wees op den ordeloozen
toestand van geweld in het noordelijk gedeelte
der provincie Groningen en vroeg om daaraan
een einde te maken.
De heer Van B e un in gen vestigde de aan
dacht op de noodzakelijkheid, om bij wettelijke
maatregelen ten behoeve der arbeiders, de in
dustrie niet te veel te belemmeren.
De heer Beelaerts vroeg meer juridische
inkleeding van de schriftelijke bepalingen in
wetsontwerpen, die niet van het Dep. van Jus
titie uitgaan.
De heer De Beaufort (Wijk bij Duurstede)
wilde den burgemeesters officieele aanwijzing
gegeven zien omtrent hunne bevoegdheid in
zake openbare vergaderingen. Hij vroeg ook
naar de wet ter uitvoering van art. 187 der
Grondwet (staat van oorlog en beleg).
De heer Dobbel man beval omzichtigheid
aan in de Staatsinmenging in arbeidstoestan
den, opdat de nijverheid niet te sterk gedrukt
worde.
De heer Van der Feltz vroeg ook optre
ding van het gezag tegen stelselmatig verzet
tegen het gezag.
De heer Oppedjjk vroeg of de toestand ook
het gevolg kan zijn van gemis aan waardee-
riug van den godsdienst.
De heer H e 1 d t meende, dat men niet te
beangst moet zijn voor de uitbreiding van de
sociale wetgeving. Hij erkende echter, dat
men niet te veel moet generaliseeren.
De heer Sm e enge vroeg particuliere rege
ling van het onderwerp der voogdjj in 't be
lang der minderjarigen.
De verschillende sprekers beantwoordende,
gaf de Minister van Justitie omtrent de
moeilijkheden en de ongeregeldheden in het
noorden te kennen, dat de Regeering, zonder
zich te mengen in den staatkundigen strijd,
het gezag zal doen eerbiedigen, zoover dit
noodig is. De Burgemeesters kunnen daarbij
rekenen op den steun van de Regeering. Maar
deze mag niet de gevolgen afscheiden van de
oorzaken. Hierbjj zinspeelde de Minister op
den invloed van het radicalisme in het noor
den, tegen welke iusuuiatie aan zijn adres,
de heer Tijdens opkwam.
Verder verklaarde de Minister, dat de ar
beidswet, ook bij voortduring zal worden toe
gepast in dén zeer gematigden geest, waarin
tot dusver is gehandeld.
De schadeloosstelling voor onrechtmatige
preventieve hechtenis werd door den Minister
in beginsel noodzakelijk gekeurd.
In zake van het recht van vereeniging wordt
de zelfstandige toepassing van de wet aan den
Burgemeester overgelaten, biunen de grenzen
der publieke orde
Met de behandeling der artikelen is een
aanvang gemaakt.
Door het bestuur van den Ned. 11. K.
Volksbond alhier worden circulaires ver
spreid, waarin onder verwijziging naar
's Pausen woorden uit de encycliek over
het arbeidersvraagstuk„hoe het niet
ontbreekt aan bemiddelde Katholieken,
die zich grootmoedig tot begunstigers
en deelgenooten van den arbeidersstand
maken en voor de vestiging en uitbrei
ding der vereenigingen aanzienlijke
geldmiddelen verschaffen" de steun der
gegoede ingezetenen wordt ingeroepen
voor het ondersteuningsfonds bij ziekte,
dat onder patronaat van de H. Liduina
is gesteld.
Bij aankomst van de stoomtram op
de Koemarkt had Donderdag-avond
half twaalf de conducteur het ongeluk
beklemd te raken tusschen de locomo
tief en de tram, doordien, toen hij de
locomotief wilde afhaken, de wagens die
hij niet met de rem had vastgezet, door
liepen, Op zijn hulpgeschreeuw liet de
machinist de locomotief doorloopen, waar
door de conducteur uit zijne gevaarlijke
positie werd verlost. In het koffiehuis
van de heeren Gebr. Hoek gebracht,
bleek het daar den geneesheer Van der
Sman dat er niets gebroken wasde
man had alleen pijn in de rechterzijde.
Hij is daarop per tram naar Rotterdam
vertrokken, vergezeld van onzen stad
genoot P. J. Slavenburg, die zich daartoe
welwillend aanbood.
De werkman Ary Stolk in de stoom-
branderij van de heeren Gebr. Van dor
Velden aan de Willemskade alhier, had
heden-ochtend circa half zeven ure het
ongeluk in den openstaanden boeren-
bak te loopen. Deerlijk verbrand werd
hij naar het ziekenhuis vervoerd. Zijn
toestand is zeer zorgwekkend.
Het Rijnschip Carldat dezer dagen
niet door de Buitensluis kon passeeren,
is buiten de sluis blij ven liggen, terwijl
men begonnen is met het o verlossen
der lading in kleinere vaartuigen.
Bij kou. besluit van 8 Dec. is de heer
mr. C. C. Geertsema, lid van de Provin
ciale Staten van Groningen, met ingang
vaD 1 Februari 1893 benoemd tot
Commissaris der Koningin in de provincie
Groningen.
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat bij ontvangen heeft uit
Kollum f 1,22, on uit Amsterdam f500
en f 27,50, door onbekenden ingezonden
wegens aan het Rijk toekomende gelden.
De Minister van Oorlog verklaart in
zijn zeer uitvoerig antwoord op het
Kamerverslag over zijn Begrooting voor
1893, dat hij niet voldoen kan aan den
wensch der Commissie van Rapporteurs,
om al de "erhoogingon uit zijn begroo
ting weg te nemen, daar hij er niet in
kan toestemmen om daaraan het karak
ter eener credietwef te geven, zoodat
maatregelen, die in het belang van de
levende strijdkrachten of van de doode
weermiddelen noodig en die al dadelijk
uitvoerbaar zijn, voor onbepaalden tijd
zouden moeten worden verschoven.
Ii. zijn Memorie van Antwoord omtrent
liet Wetsontwerp nopens de Vestings-
begrooting voor 1893 dringt de Minister
van Oorlog op de groote noodzakelijk
heid om de stelling van Arasterdam
zoover te voltooien, dat inderdaad een
verdediging der stelling mogelijk zal
zijn, aan.
Nadat de beperkingen in het vorkeer
wegens de cholera op de West-Indische
stoomvaarlijn zijn opgeheven, geschiedt
de verzending van brieven onz. naar
West-Indie, in het bijzonder naar St. Do
mingo-City, weder op de vroegere wijze.
Door den hevigen sneeuwstorm, die
gisteren over een groot gedeelte van
Europa woedde, werd het verkeer zoo
wel te water als te land zeer belem
merd. De Fvanscne post werd eerst
in den namiddag ontvangen. In Hon
garije is alle spoorwegverkeer gestremd.
De kroonprins van Rumenië en de Hon
gaarsche premier Weckerlé zitten te
Budapesth ingesneeuwd.
De sneeuw ligt daar 5 k 6 voet
hoog. In Weenen stormt het. Tusschen
Arad en Csanad heeft eene botsing plaats
gehad tusschen een personentrein en een
sneeuwploeg. Ycle personen werden
gekwetst. In Polen zijn treinen in de
sneeuw blijven steken. Te Berlijn komen
alle treinen uit het zuiden te laat aan
door sneeuwstormen.
Ook in ons land ondervond het ver
keer door den hevigen sneeuwstorm
vertraging. Yooral te Rotterdam werd
het tramverkeer door de groote massa
sneeuw zeer belemmerd.
Te Rotterdam brak eergister-avond
te circa 10 uur een felle brand uit in
het magazijn van bedden, dekens, ma
trassen en ledikanten, aan de le Lom
bardstraat, 72, in gebruik bij de Ge
broeders Speelman. Dit pand komt uit
