Binnenfand
stellen aan de Engelsche regeering om
de haven van Whydah aan haar af te
staan. De boden verklaarden, dat de
Franschen het verdrag, dat zij met den
Koning gesloten hadden, geschonden
hebben door op te rukken naar Abo-
mey. De Koning heeft intusschen die
stad in brand laten steken en zich te
ruggetrokken to Acraduten met 20.000
man. Er wordt eene revanche voorbereid,
en men zal nu een guerilla-oorlog be
ginnen
Schiedam, 15 December 1892.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 14 December.
De behandeling van de Begrooting van
Binnenl. Zaken werd voortgezet bij de
afdeeling onderwijs.
De heer Roel wees op verschillende punten,
die in het academisch statuut wijziging behoe
ven, om ze voor de verschillende universitei
ten eenvormig te maken en ia 't belang ook
van de studie.
Voorts achtte hij 't noodig, na te gaan, of
wel alle ingeschreven studenten de studiegelden
betalen.
De heer Beelaerts wees op de noodza
kelijkheid, om speciaal voor de medische facul
teit, inkorting van de vacantiën te bevorderen.
De Minister verklaarde zich bereid ook
de wijzigingen in het Academisch statuut te
brengen, maar zeide te blijven hechten aan de
verplichte dissertaties.
De Minister gaf aan den heer Veegenste
kennen, dat de aanvraag voor den aanbouw
van nieuwe localen voor een museum van na
tuurlijke historie te Leiden, slechts strekt tot
voorbereiding van den aanbouw, zonder eene
bepaalde beslissing te praejudicieeren.
De heer Vermeulen achtte in 't geheel
een beslissing nog voorbarig, omdat het ge-
heele plan (tot een uitgave van 3 millioen)
wel wat te hoog is opgezet voor zulk een
museum, dat slechts een wetenschappelijke
waarde behoeft te hebben.
De Minister antwoordde, dat werkelijk
het wetenschappelijk gehalte van het Museum
op den voorgrond zal staan. De betrekkelijke
post werd daarop goedgekeurd.
Bij art. 106 heeft de heer D o n n e r gepleit
voor het beginsel van introdnceering van bij
zondere gymnasia.
De Minister betuigde zjjne sympathie in
't algemeen, maar verschoof het debat tot bij
de herziening van de hoogere onderwijswet.
Bjj de afdeeling Middelbaar Onderwijs
maakte de heer Heldt bezwaar tegen sommige
voorwaarden, gesteld voor het kosteloos mid
delbaar onderwijs. Hij vroeg althans billijke
toepassing van het betrekkelijk besluit.
De heer Van der Feltz deelde in die be
zwaren niet.
De Minister deed uitkomen, dat de kos-
telooze plaatsing moet blijven eene uitzonde
ring op den wettelijken regel. Het is een
voorrecht welks gebruikmaking de Regeering
moet kunnen nagaan. De gestelde voorwaarden
zullen intusschen naar billijkheid worden toe
gepast.
De heer v. d. Velde wilde het baeteorolo-
gische onderwijs onder de leervakken van de
Polytechnische school opgenomen zien. De heer
Van der Borch ondersteunde dit in 't be
lang der nijverheid.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam, gelet op art. 8 junctio art. 27
der wet van den 2n Juni 1875 Staats
blad no. 95) geven kennis aan de inge
zetenen, dat door Heeren Gedeputeerde
Staten dezer provincie hij hun besluit
van 6/10 December 1.1. G. S. no 55/1
aan Burgemeester en Wethouders van
Schiedam en hunne rechtverkrijgenden,
vergunning is verleond tot liet o p r i c h-
ten van een desinfectie-oven, op
het terrein van het stads-ziekenhuis
aldaar.
Gisteren-Damiddag is de 10-jarige
Pieter .Tacobus Parrin, wonende aan de
Dwarsstraat, bij het oprijden van de
Willemsbrug van een sleeperswagen ge
vallen, waardoor hij een der achterwielen
over de borst heeft gekregen. Ingedragen
in de branderij van de heeren Gebrs.
Yan der Yelden, aan de Willemskade,
overleed hij weinige minuten daarna.
De arts -Elzevier Dom, die spoedig ter
plaatse was, kon slechts den dood
constateeren.
In de zaal van „JJusis Sacrum" had
gisteren-avond eene openbare bijeen
komst plaats door de afdeeling Schie
dam van het Ned. Werkliedenverbond
„Patrimonium" bijeengeroepen. De zaal
was te klein voor het groot aantal
toehoordei's, die gekomen waren om
den spreker van dezen avond, den heer
D. Boonstra, predikant bij de Ned. Geref.
(doleerende)Kerk alhier, tehooren.Nadat
spreker zich bij de vergadering had
ingeleid als te zijn gezonden door „Patri
monium", „de nedere dienstmaagd", die
in de vreeze des Heeren welke het be
ginsel der wijsheid is, het groote maat
schappelijke vraagstuk tracht op te
lossen, las hij uit den Bijbel een hoofd
stuk voor, waarin de geschiedenis van
Ruth, de Moabitische, wordt verhaald.
Uit dit Bijbelseh verhaal leidde spr.
af dat er verschillende levensbedeelingen,
onderscheidene levensstanden moeten
zijn. Rijken en armen, beiden heeft de
Heere gemaakt. Door het verschil van
levensbedeeling ontstaat de wrijving in
de maatschappij die de heerlijke von
ken doet spatten van 's Heeren genade.
In het verschil van standen is dan
ook niet de oorzaak van de tegenwoor
dige wanverhoudingen gelegen, maar in
den nijd en de, afgunst, die in menig
Kaïn's harte zijn zetel heeft opgeslagen.
Spreker bepleitte het recht van bestaan
der verschillende standenhet recht
van den arbeid maar ook het recht van
het kapitaal, dat aan enkelen is toe
bedeeld om het productief te maken
voor velen. Vele werkgevers beschouwen
echter de werklieden slechts als wil-
looze machines, als arbeidskracht waar
van zij zooveel mogelijk profijt zoeken
te trekken. Dat „trekbeginsel" werd
door spr. in warme bewoordingen ver
oordeeld. Niet dit beginsel moet de
maatschappij beheerschen, maar het be
ginsel van recht en barmhartigheid. De
onderlinge verhoudingen tusschen pa
troons en werklieden moeten gegrond
zijn op wederzijdsche erkenning en liefde;
dan ontstaat er contact tusschen arbeid
en arbeidgevors. Spr. betoogende dat
de arbeiders het recht hebben zich uit
te spreken, uitte den wensch dat
zij daartoe een wettig orgaan zouden
bezitten en bepleitte de instelling van
Kamers van arbeid. Ten slotte vatte
hij zijn uitvoerige rede te zamen in
den wensch, dat onder de vreeze des
Heeren licht zou worden gebracht in
de duistere verhoudingen der heden-
daagsche maatschappij
Nadat de heer Boonstra ongeveer
aldus zijn rede had ten einde gebracht,
dankte hem de heer M. Woensdregt,
president van de betrokken afdeeling
van „Patrimonium", voor het leerrijk
woord dat hij tot de vergadering had
gesproken, en zette deze spreker verder
het doel en den werkkring van „Patri
monium" uiteen, om vervolgens te ein
digen met eene opwekking, in ruimen
getale tot deze werkliedenvereeniging
toe te treden. Yan de gelegenheid tot
debat, die daarna door den President
gegeven werd, wenschte blijkbaar nie
mand gebruik te maken. De President
noodigde daarop den heer Boonstra uit
de vergadering te scheiden, waaraan de
spreker van den avond gevolg gaf door
met psalmgezang en gebed de vergade
ring te doen sluiten.
Het mond- en klauwzeer is eergisteren
uitgebroken onder het vee van de
veehouders O. Doelman en A. van der
Most aan de Hoofdstraat alhier.
Dinsdag, 20 December aanst., zal ten
half acht ure 's avonds, de heer dr. Bleek
rode, uit 's-Gravenhage, in Musis
Sacrum", in eene buitgengewone ver
gadering met dames van het Departement
Schiedam der Maatschappij tot bevor
dering der nijverheid een voordracht
houden over gioeilicht door gas en door
electriciteit.
Deze voordracht zal door hare actu
aliteit zeker veel toehoorders lokken,
te meer daar, zooals gewoonlijk, veel
proeven haar zullen opluisteren. Het
bestuur heeft bepaald, dat niet-leden
kunnen worden geïntroduceerd tegen
betaling van f0.50 en leerlingen van
Hoogere Burgerschool en Gymnasium
tegen betaling van f 0.25. Dames door
leden vergezeld zijn vrij.
Door de afdeeling Schiedam van den
Ned. Bakkersbond is voor de noodlij-
donde valcgenooten te Hamburg te zamen
gebracht de som van f 141.75.
In 't geheel werd voor de bakkers
te Hamburg, die door het heerschen der
cholera in hun bedrijf zooveel schade
leden, in Nederland het bedrag van
f2063 tc zamen gebracht.
The Diamond Fields Advertiserte
Kimberley, meldt de bekroning met
gouden medaille van de gin van de
firma Daniël Yisser Zonen, alhier,
op de onlangs gehouden tentoonstelling
te Kimberley.
De persoon van J. Br., in een vorig
nummer vermeld, heeft zich vrijwillig
bij den commissaris van politie aange
meld en is gisteren naar het huis van
bewaring te Rotterdam overgebracht.
Bij Koninklijk besluit is gehandhaafd
het besluit van Gedeputeerde Staten van
Zuid-llolland dd. 21 Juni 1892, waarbij,
met vernietiging van het besluit van
Burg. en Weth. van Schipluiden van
24 Febr, te voren, alsnog aan het be
stuur der Gereformeerde Vereeniging
aldaar verlof is verleend om op een
perceel binnen den afstand van 200
meter van de bestaande Hervormde Kerk
een gebouw op te richten tot uitoefe
van den openbaren eeredienst.
De Minister van Waterstaat verklaart
in de Memorie van Antwoord op zijn
Begrooting, dat hij zeer spoedig na zijn
optreden de herziening der Wet op de
Rijkspostspaarbank ter hand heeft ge
nomen. De verèischte overeenstemming
met zijn ambtgenoot van Financien is
verkregen en een Wetsonwerp heeft zijn
Departemeut reeds verlaten,
Afgescheiden van dit Ontwerp van
Wet, is het vraagstuk der pensioen-
verzekering bij de Regeering in onder
zoek. Leidt dat onderzoek tot de inrich
ting van een instelling van verzekering,
dan zal gewis de Rijkspostspaarbank in
deze diensten kunnen bewijzen.
Nog meer beperking van den Zon
dagsdienst der posterijen schijnt, volgens
don Minister, niet gerechtvaardigd; in
beginsel is reeds de Zondagsrust voor
elk ambtenaar aangenomen, hetzij door
een geheel vrijen Zondag toe te staan,
om de 2 of 3 weken, of een gedeeltelijk
vrije Zondag met indienststelling van
hulppersoneel.
Een gelukkig verschijnsel is het, dat
de beweging voor Zondagsrust steeds
meer en meer toeneemt, maar nog ge
lukkiger verschijnsel is het, dat de ver
eeniging tot bestrijding tegen „overdre
ven" Zondagsrust op het gebied van
post- en telegraafverkeer achteruitgaande
is. Het ledental dier vereeniging is over
dit jaar 192 tegen 212 in het vorige jaar.
Blijkens een telegram van den gou
verneur-generaal van Nederland sch-In-
dië, van 14 dezer, wordt de gouverno-
ments-koffieoogst op Java voor dit jaar
thans geraamd op 694,351 pikols.
Het hoofdbestuur der Nederlandsche
Vereeniging ter bescherming van dieren
heeft eon nota, betreffende de regeling
van het veevervoer hier te lande, aan
den minister van waterstaat aangeboden
met verzoek, verbetering in den bestaan-
den toestand te brengen.
Spoedig zal bij de Kamer worden
ingediend liet oneigeningsontwerp voor
de verbindingsbaau te Rotterdam, die
naar het advies van alle autoriteiten,
om de stad zal worden gelegd, overeen
komstig het plan van de H. IJ S. Maat
schappij.
Het baanvlak MaassluisHoek van
Holland zal waarschijnlijk in 't begin
van 1893 in exploitatie kunnen worden
gebracht.
De groote overeenkomst tusschen het
geluid van de signaalhoorns der con
ducteurs van de stoomtram en het geluid,
dat de brandsignaalhoorns der politie
te Rotterdam geven, heeft tot het besluit
geleid de hoorns der stoomtramconduc-
teurs door fluitjes te doen vervangen.
De veearts, de heer J. Poels, heeft
gister-morgen geconstateerd, dat ook
onder de runderen van den veehouder
J. L. aan het Kralingscheveer het mond
en klauwzeer is uitgebroken.
Naar de Msl. met veel genoegen ver
neemt, heeft het Bestuur der Rotterdam-
sclie Vereeniging voor Katholiek onder
wijs een gift van f 1000 ontvangen van
een weldoener buiten Rotterdam, die
tevens 100 loten heeft genomen in de
loterij der Vereeniging.
Naar men verneemt, is de heer W.
Molenbroek, architect te Rotterdam, be
noemd tot bestuurder der maatschappij
tot exploitatie van bouwgronden „West
zeedijk" aldaar.
Door de politie te Delft is aangehou
den J. W., oud 40 jaar, smid, zonder
vaste woonplaats, wiens opsporing en
aanhouding is verzocht in 't Algemeen
Politieblad. Hij is naar het huis van
bewaring te 's-Gravenhage overgebracht
tot 't ondergaan van de hem opgelegde
hechtenisstraf.
Te Delft doen zich thans zeven ge
vallen van typhus voor.
Ongeveer twee jaren geleden werden
uit de kerk te Klein-Zundert verschil
lende gouden en zilveren voorwerpen
ontvreemd. Ook in andere omliggende
plaatsen werden kerkdiefstallen ontdekt,
zonder dat het aan de politie mocht
gelukken, de schuldigen in handen te
krijgen. Eindelijk echter is men er in
België in geslaagd enkelen aan te hou
den, en thans blijkt dat al de diefstal
len werden bedreven door eene goed
ingerichte dievenbende, bestaande nit
niet minder dan 26 personen, waarvan
er 24 gebracht zijn voor de jury te
Tongeren Zij worden beschuldigd van
te hebben deelgenomen aan tientallen
van diefstallen in kerken en particnliero
woningen.
De meesten der beschuldigden heb
ben reeds eene volledige bekentenis af
gelegd. Toch zal het op 5 dezer aan
gevangen geding nog enkele weken duren,
aangezien vele getuigen zijn opgeroepen.
Volgens de mededeeling der getuigen
te Zundert en de bekentenis der beschul
digden, zou de diefstal te Klein-Zundert
gepleegd zijn door den hoofdman der
bende en drie zijner medeplichtigen.
Uit Mijdrecht meldt men van 13
December aan de N. 11. Ct.
Bij den veehouder T. H. alhier, werd
heden nacht ingebroken: door het in
drukken van eene ruit werd toegang
tot de woning verschaft. Een ham en
ongèveer f2000 werden ontvreemd. De
man en vrouw, bejaarde lieden, hebben
niets vernomen. Hoewel de daders on
bekend zijn, zoo heeft de politie toch
eenige aanwijzigingen.
PERNIS, De grindwegen in deze
gemeente zijn thans door straten ver
vangen en daardoor is in eene groote
behoefte voorzien. Ondanks daaraan
verbonden kosten, behoeft de belasting
niet verhoogd te worden.
