Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
DE ST. JOZEFSSCHOLEN.
bureau ^oogstraat 317.
16de Jaarg.
Zondag 7 Mei 1893. Eerste Blad. No. 4581
4
4
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
- 2.—
- 0.05
Het auteursrecht Tan den inhoud dezer courant ia verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 (Stsbl.) No. 124.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen
komsten aangegaan.
#1
#5-
dankbare jubeltoon stijgt op uit tallooze harten, nu
^'wij het in plechtig feestgetij mogen herdenken, hoe vóór
25 jaren de scholen geopend werden, waaraan honderden onzer stad-
genooten met de noodzakelijke wetenschap voor het maatschappelijk
leven, het onontbeerlijk onderricht voor het hoogere zieleleven
genoten hebben. Vijf-en-twintig jaren gingen voorbij sedert het
eerste drietal Broeders van Maria's Onbevlekte Ontvangenis zich
in onze stad vertoonde, sedert de eerste leerlingen den drempel
ovevschreden van de school, gewijd aan den Grooten W erkman van
Nazareth, die de eerste schreden van het heiligste der Kinderen,
het Toonbeeld aller kleinen heeft geleid. Wat had het een kracht,
een moeite gekost het zoo ver te brengen! Jaren lang reeds mocht
het katholieke Schiedam, dank zij de vaderlijke zorgen van den
onvergetelijken pastoor V. A. van Ewijk, zich in het bezit van
katholieke zustersscholen verheugen, maar de mannelijke jeugd kou
van die scholen slechts zóólang gebruik maken als het leeren spelen
bleef, zoodra het met het aanleeren der noodzakelijke kundigheden
ernst begon te worden, moest zij in de openbare neutrale scholen
een onderkomen vinden. Zoolang die openbare scholen het gods
dienstig cachet behielden, dat haar ook na de wet van 1857 nog
langen tijd eigen bleef, vonden velen minder bezwaar hunne kinderen
am die scholen toe te vertrouwen; maar sedert de godsdienst al
meer en meer uit het schoolonderricht gebannen werd, en sommige
onderwijzers, onder het moderne regime gevormd, vaak van eene
eigenaardige opvatting der neutraliteit blijk gaven, deed zich de
wenschelijkheid van katholieke jongensscholen in hoogere mate
gevoelen.
De gedachtenis van den onvergetelijken pastoor P. J. van Leeuwen
is met de herdenking van de stichting dier scholen onafscheidelijk
verbonden. In den stalenkrans die ons geestesoog om de beeltenis
van dien eerbiedwaardigen priester ziet schitteren, vertoont zich
het stichtingsteit dier scholen in ongekenden glans. Het zal hem
zeker ter eeuwige glorie strekken, dat hij, na kerk en parochie
onder bezwarende omstandigheden te hebben gesticht, met eene
volharding die zijne stadgenooten verbaasde, de oprichting van een
katholieke jongensschool bleef nastreven. Daartoe reisde hij her
haalde malen naar Maastricht, en toen hij eindelijk van den Al-
gemeenen Overste der Broeders van Maria's Onbevlekte Ontvange
nis de toezegging van eenige weinige Broeders-onderwijzers had ont
vangen, vond hij in het R. K. Parochiaal Armbestuur een krach-
tigen steun en werd weldra de overeenkomst tusschen dat Schie-
damschc Armbestuur en do Maastrichtsche Congregatie door den
hoogw. Bisschoo bekrachtigd, waarbij den Eerw. Broeders van
Maastricht, Schiedam als arbeidsveld werd aangewezen. De bouw
van woonhuis en scholen was daarna het werk van een spanne
tijds en in de Meimaand van 1868 konden de Maastrichtsche Broe
ders in den refter vereenigd, uit den mond van den Eerw. Algem,
perste vernemen, dat hij „een paar Broeders naar het Jeneverland
,ad gezonden." Dit is het heuglijk feit, dat wij thans in plechtig
teestgetij gaan herdenken. De komst van die weinige Broeders was
iedam te" zegen zij opende den ingang tot een nieuw tijdperk,
^aar!n de mannelijke jeugd onder de zorgvolle hoede van de Eerw.
'oeders-Onderwijzers van Maastricht, in waarheid opgeleid werd
A
tot alle christelijke en maatschappelijke deugden. Zij bracht de
nieuwe aera waarin de katholieke jongelingschap van Schiedam
niet alleen verzadigd werd met de kennis der menschelijke weten
schappen noodig voor het burgerlijk en maatschappelijk leven, maar
ook gevoed en versterkt met de hoogere wetenschappen van den
godsdienst, die hun den weg ten hemel, ter eeuwige bestemming
moest wijzen.
Wat moet er niet zijn omgegaan in het hart van geeste
lijken en geloovigen, toen op dien gedenkwaardigen dag voor het
begin van den heerlijken Meimaand van 1868 de plechtige inzege
ning van het woonhuis en de scholen der Eerw. Broeders plaats
had Vele Katholieken dezer stad zullen het zich nog herinneren,
hoe pastoor Van Leeuwen z. g. onder de plechtige Hoogdienst,
die door wijlen deken Bongaerts in de O. L. Vrouw Visitatie-
kerk; werd 'opgedragen, zijne parochianen en stadgenooten geluk
wenschte met het bezit der nieuwe school. In gevoelvolle bewoor
dingen drukte hij openlijk zijn dank uit voor do edele offervaar
digheid waarmede allen geholpen hadden om dit groote werk tot
stand te brengen. Gewis hebben zij die het voorrecht hadden bij
de plechtige inzegening tegenwoordig te zijn, in hun geheugen
bewaard het profetisch woord dat door den hoogeerw. heer Bon
gaerts bij de plechtige inzegening der nieuwe scholen tot de aan
wezige geestelijkheid der beide parochiën en de belangstellende
geloovigen werd gericht„De Katholieken van Schiedam, alom
bekend door hunne vrijgevigheid, hebben weder een schoon, nut
tig en heilzaam werk tot stand gebracht, en ofschoon er reeds
veel goeds door hen is verricht geworden, zal er nog veel door
hen gedaan worden. Ja, Mijne Heeren, met donzelfden ijver waai-
mede gij dit sckoone werk voor eenige maanden begonnen zijt,
zult gij voor zijne uitbreiding en bloei voortgaan en het uwe
milddadigheid niet ontzeggen." Dit schoone woord is op de
meest voldoende wijze bewaarheid geworden. De Katholieken van
Schiedam hebben het werk door hen zoo roemvol begonnen, niet
onvoltooid gelaten. De scholen hebben zich steeds uitgebreid. Het
getal Broeders en leerlingen is steeds toegenomun. Maar baarde
die uitbreiding het volijverig schoolbestuur soms bange zorgen,
hun vertrouwen op de milddadigheid van Schiedams Kalholieken
werd niet beschaamd. Steeds konden zij aan de talrijke aanvragen
tot opname, vooral der arme kinderen, voldoen.
Het voegt ons niet, hier zelfs maar een kort overzicht te
geven van hetgeen in de annalen der St. Jozefsseholen gedurende
den loop van 25 jaren is opgeteekend. De voor- en onspoed-, het
lief en leed in zoo tal van jaren ondervonden, ze zijn uitnemend
geschetst in het aantrekkelijk werkje, dat nog lang na de Mei
feesten van '93 de gedachtenis aan het jóilveien leest dei St. Jo
zefsseholen zal bewaren on in menige particuliere boekerij eene
eereplaats zal innemen. Maar wat wij wel kunnen en mogen ver
melden, zijn de zegenrijke resultaten, die het degelijk onderwijs
der Eerw. Broeders voor tal hunner oud-leerlingen heeft opgele
verd. Hoe velen hunner, die thans in gewichtige, maatschappe
lijke betrekkingen zijn geplaatst, of zich nog voor het vervullen
van eervolle ambten in de burgerlijke samenleving voorbereiden,
danken hun tijdelijke welvaart, de eervolle plaats die zij in de
maatschappij innemen, aan het degelijk onderwijs der Eerw. Broe-
m
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
iiiMmiiiiiiiinfi'ii
