Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
16de Jaarg.
Woensdag 5 Juli 1893.
No. 4626.
bureau <$oocj£traat 317.
ALGEMEEN OVERZICHT-
Grootvader
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
f 1.50
- 2.-
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
- 0.05
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 StsblNo. 124.
'lllllllllHllllllilliiiliillllli
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen
komsten aangegaan.
4 Juli '93.
De meer en meer zorgwekkende daling
c'er zilverwaarde, welke in Amerika reeds
kier en daar tot schorsing der mijnon t-
ginning en sluiting der staalfabrieken
dreigt te voeren en aan handel en in
dustrie onberekenbare schade berokkent,
heeft president Cleveland doen hesluiten,
het Congres of Parlement der Yereenigde
Staten van Noord-Amerika éen maand
vroeger dan zijn aanvankelijk plan was,
reeds tegen 7 Augustus in buiten
gewone zitting bijeen te roepen. In zijn
desbetreffende proclamatie zegt hij, dat
de oorzaken der tegenwoordige crisis
Vooral gelegen zijn in een onverstandige
koancieele politiek, welke zoo spoedig
hogelijk moet gewijzigd worden.
Thans bestaat in de Yereenigde Staten
van Noord-Amerika nog de wet-Sher-
U'un van 14 Juli 1890, waarbij het
ministerie van financiën voorgeschreven
ls maandelijks 4.5 millioen onsen zilver
te koopen, doch deze wet, die aange
nomen is met het oog op een toen niet
geheel onwaarschijnlijke wederinvoering
van het bimetalisme (waarbij iedere
particulier het recht heeft goud en zil
ver te laten aanmunten), is thans niet
langer uitvoerbaar. Slechts de eigenaars
van zilvermijnen zouden er voordeel bij
kebben en zoo heeft president Cleveland
dan het besluit genomen, dat wij bier-
koven vermeldden.
Een feit dat van het grootste belang
18 voor de geheele beschaafde wereld
keeft de vorige week in Britsch-lndie
plaats gehad. Bij besluit van 29 Juni
18 aan het zilver zijn rang als stan
daard-metaal ontnomen, zoodat voortaan
slecbts van regeeringswege zilver mag
aangemunt worden. Dat het bestuur
Van Engelsch-Indië daartoe is overge
gaan, was een noodzakelijkheid. De
wisselkoersen toch op dat land waren
2)
nik heb u nog iets te zeggen, Martha,
"®gon de oude man, nadat hij zich in een arm-
stoel had neergezet en weer op adem was
gekomen.
«Nu, .wat is het vader?"
n Ja, i'; heb van morgen in mfjn kast gezien
en uu
»De lepel," zeide Martha, om haar vader te
nelnen.
'pen.
ggjNeen, niet de lepel," antwoordde hjj, „het
"Wat is er dan met het geld
AnWas alles we£> Martha, alles."
mn t weg? Het geld, waarvan u leven
uit' vat'er' *s kat alles weg!" riep Martha
lot op den laatsten penning."
sedert 1870 door de ongelijke waarde
verhouding van het zilver tegen het
goud, zoo onvast, dat de handel niet
meer was dan een groote dobbelpartij.
Wanneer men waren uitzond, wist men
wel, hoeveel ropijen men er voor krij
gen zou, maar hoeveel dat in zijn eigen
munt zou zijn, hing af van de waarde
verhouding der beide metalen. De
waardevermindering van het zilver heeft
verschillende oorzaken. In de eerste
plaats de groote productie, die voortdu
rend bijna geregeld toegenomen is, en
ten tweede de invoering van den gouden
standaard in Duitschland. Dejaarlijk-
sclie zilverproduetie wordt op bijna 2.5
millioen K. Gr. geschat, in 1892 zelfs op
5, een veel grooter gewicht dan aan
goud geproduceerd wordt. In de tweede
plaats heeft Duitschland van 18751878
od ge veer 3.5 millioen K. Gr. op de markt
gebracht, zoodat het zilver door zijn
overvloed spoedig in waarde verminderde.
Het officieele rapport over de ramp
der Victoria van admiraal Markham is
gisteren te Londen verschenenHet rap
port zegtDen 22 Juni 's namiddags
te 3 u. 28 m. kruiste het eskader
langs de kust bij Tripoli, toen aan
boord der Victoria het sein geheschen
werd, dat het eskader koeren moest.
Maikham, die zich aan boord der Cam
perdown bevond, van oordeel dat de af
stand tusschen de schepen daartoe on
voldoende was, aarzelde de order uit
te voerenmaar Tryon seinde „waar
wacht gij op?" Toen gaf Markham aan
den last gevolg, maar ziende dat eene
botsing waarschijnlijk was, liet hij de
Camperclown achteruit gaan. In weerwil
daarvan trof de voorplecht der Camperdown
de Victoria. Admiraal Tryon seinde, dat
het uitzetten door de andere schepen
onnoodig was. De Victoria zonk echter
na 13 minuten. Geen spoor van paniek
heerschte aan boord van het schip. Bij
de ramp hebben 22 officieren en nog
336 van de bemanning het leven ver
loren.
Martha kon het niet gelooven. Zij bracht
haar zuigeling naar een buurvrouw en wilde,
dat de oude man dadelijk met haar naar zijn
huis terugkeerde. Hij gaf haar den sleutel en
zij rukte met een haar anders ougewone heftig
heid de kast open. Zij vond ook spoedig den
linnen zak, waarin haar vader gewoon was
zijn schatten te bergen hij stelde in spaar
banken geen vertrouwen mnar hij was
geheel ledig. Hoe zij hem ook schudde en
wendde, er wilde zich niets, dat op een geld
stuk of bankbiljet geleek, vertoonen. Zjj door
zocht de kas, liet alle oude lappen door haar
vingers gaan, maar kwam toch eiudelfjk tot
de treurige overtuiging, dat haar vader de
waarheid had gesproken.
„Gjj zijt bestolen, vader, er is iemand in uw
kast geweest," riep zjj wanhopig uit.
„Neen, Martha, dat moet ge niet zeggen
niemand buiten mij is in de kast geweest, ik
heb alles verteerd. Het was ook zooveel niet,
bij elkander niet meer dan tachtig pond ster
ling, en die konden toch niet eeuwig duren,
De fout ligt aan mijik leef te lang." Verder
kwam de oude man niet, De smart overwel
digde hem. Luid snikkend viel hij op een stoel
neder.
Ook Martha vermocht niet haar tranen in
te houden. De gedachte aan de toekomst van
haar vader en aan zijn volslagen armoede was
te verschrikkelijk voor haar. Zfjn geld was
opgebruikt, en de weinige meubels en de zil-
Yolgens berichten uit Parijs heeft
Millerand de regeering geïnterpelleerd
over het gedrag der politie bij gelegen
heid eener Zaterdag 11. door studenten
gehouden betooging en over de oorzaak
van het overlijden van een voorbijganger,
die gekwetst werd, terwijl de politie de
studenten uiteendreef. De minister-pre
sident Dupuy zeide een onderzoek toe,
en verzekerde, dat de schuldig bevon-
denen niet ongestraft zouden blijven.
Eene door Turel voorgestelde motie van
orde, waarmede Dupuy verklaarde zich
te vereenigen, werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen, waarna de Kamer
de beraadslaging over de Staatsbegroo-
ting hervat heeft.
Het comité voor de begrafenis van
den persoon, die Zaterdag 11. tijdens de
botsing tusschen de studenten en de
politie door deze laatsten gewond werd,
en dientengevolge overleden is, heeft
verklaard, niet voor de handhaving der
oide te kunnen instaan, als Loze niet
ontslagen wordt. De studenten hielden
gisteren-avond eene betooging voor de
prefectuur van politie, waarvan zij alle
ruiten ingooiden en een groote deur uit
de hengsels wierpen. Drie honderd agen
ten deden een uitval en joegen de stu
denten uiteen. De straten zijn nu af
gezet door de republikeinsche garde te
paard. De vernieling, aan het gebouw
der prefectuur aangericht, is belangrijk.
Nadat de studenten uiteengedreven wa
ren, brachten zij den boulevard Saint
Michel in rep en roer, waar zij kiosken
omverwierpen, gaslantaarns verbrijzel
den en aan politieagenten hun wapen
ontnamen, waarbij drie agenten werden
gekwetst. Eene bende poogde de brug
over te trekken, doch werd tegen ge
houden. Een tweede bende trok voort
naar andere boulevards. De prefect van
politie ontkent zijn ontslag te hebben
genomen.
Het hangt thans van de Poolsche
fractie in den Rijksdag te Berlijn af,
of de nieuwe Duitsclie Legerwet zal
veren lepels waren zeker nauwelijks zooveel
waard als zijn begrafenis zou kosten.
Het was een treurige tijding, die Martha
haar man moest brengen, en zij wilde dat zoo
voorzichtig mogelijk doen. Doch zoodra Frank
thuis kwam, kon zij haar smart weder niet be-
heerschen.
„0, Frank," weende zij,„ vaders geld is op
gebruikt tot den laatsten penning.„
Frank begreep den toestand dadelijk en
trachtte de opgewondenheid zijner vrouw daar
mede tot bedaren te brengen, dat hfj het be
richt zoo kalm mogelijk aanhoorde.
„Nu, wanneer hij hulpeloos is, moeten wij
grootvader bij ons nemen.
Frank ging naar het huis van den ouden man,
pakte de meubels en de zilveren lepels bij el
kander, zond den huissleutel naar den eigenaar,
nam den oude bij de hand en bracht hem onder
zijn dak, waar hij hem met de woorden „groot
vader, beschouw dithuis als hetuwe", in den arm
stoel naast den schoorsteen plaatste.
Zöo waren dan Frank en Martha, behalve
met de zorg voor hun eigen kroost, ook met
die voor den ouden hulpeloozen man heiast.
En hij was werkelijk een last, ofschoon de
echtelieden het niet voor elkander wilden be
kennen. Hij was een dure kostganger, want
hoewel hij niet veel at en zich met een de-
scheiden bed in de slaapkamer der kinderen
vergenoegde, zoo had hij toch de met zfjn om
standigheden weinig passende gewoonte, sterk
worden aangenomen. De fractie telt 19
leden tegen 17 in den vorigen Rijks
dag en de meerderheid (11 leden) is
nu tegen de Legerwet. Yoor de ver
kiezing was de verhouding aldus9
vóór het legerontwerp (geamendeerd
door Yon Huene) en 8 daar tegen. Daar
echter bij de Polen fractionszwang be
staat, stemden allen in den Rijksdag
met de Regeering. Wordt thans deze
fractionszwang wederom in toepassing
gebracht, dan schijnt bet legerontwerp
verloren. Het is echter niet onwaar
schijnlijk dat de Polen zich ditmaal bij
de stemming in twee fractiën zullen
splitsen. De Regeering zal daartoe na
tuurlijk haar uiterste best doen, maar
de Polen hebben vele grieven. Zij zijn
stelselmatig achter de bank gezet en
gekrenkt in hun meest dierbare gevoe
lens. Bismarck begon een soort verdel
gingsoorlog tegen hen. Hij liet de land
goederen der edelen opkoopen, zond tal
van protestantsche boeren, onderwijzers
en ambtenaren naar de Poolsche pro
vinciën, kortom ontzag geen middel
om de gewesten, die eenmaal het Pool
sche koninkrijk vormden, te germa-
niseeren. Sinds Bismarck's aftreden is
de strijd iets minder hevig gevoerd. Maar
nog altijd zijn er vele grieven blijven
bestaan, vooral in zake het onderwijs
en het gouvernement zal ongetwijfeld
meer dan éen concessie moeten doen,
om een deel der Poolsche stemmen voor
liet legerontwerp te vormen. De zoo
lang gesmade Polen geven thans den
doorslag.
Nu het Hongaarsche ministerie-We-
kerlé met zijn voorgenomen kultuur-
kampf, op het krachtig verzet van Kei
zer en Episcopaat is afgestuit, en er
voor de aanneming zelfs van zijn be
scheiden wetjes tot invoering der re
gisters van den burgerlijken stand en
tot emancipatie der Joden niet voel kans
schijnt, wil het, naar men uit Pesth
bericht, in ontbinding der Tweede Kamer
van den Rijksdag heil zoeken. Yolgens
te snuiven, terwijl hjj een flink glas bier des
morgens niet kon missen.
Niettemin kwam er nimmer een klacht over
Frank's of Martha's lippen totdat de toename
van het huisgezin iederen penning een hoe-
langer hoe grooter waarde verleende. De cri
sis kwam op dien avond, toen Frank tot Mar
tha zeide: „Wat moeten wjj beginnen?"
„Gjj moet niet langer voor hem te zorgen,"
antwoordde Martha met zwakke stem. En ter
wijl de oude man sliep, deelde zfj hem daarop
haar plan mede, om grootvader maar naar
het armenhuis te brengen.
Het besluit was genomen, en nog sliep groo-
vader in zijn armstoel rustig voort Geen van
heiden had den moed hem te wekken. Zjj
vreesden, dat de oude man hun gedachte zou
raden.
„Martha", riep de oude, opeens ontwakend,
„waar zjjt gij?
Martha zocht hare tranen voor hem te ver
bergen en zeide hem vriendelijk, dat het tijd
was om naar bed te gaan. Zij nam hem bij de
hand, leidde hem naar de slaapkamer en hielp
hem te bed.
Toen Martha weer in de huiskamer was,
stak Frank schuchter het hoofd naar binnen,
en vroeg: „Hebt ge hem naar bed gebracht
{Wordt vervolgd.)