tweede blad
Nieuwe Schiet). Courant
Gebrek aan Italüansia munt
specie.
Vervolg Binnenland.
VAN DE
van ZONDAG 20 AUG.
aet
mij
Vierde Matigheidscongres in Den Haag.
6n?Ü*an met een bevolking van bijna
000 inwoners, is e«ne der schoonste
11 vloeiendste steden van Europa.
°u "ion kunnen gelooven, dat het
Dna eene onmogelijkheid is, om daar
e'i biljet van vijf lire tegen klein geld
jywisseld te krijgen De ervaring, die
hieromtrent eenigen tijd geleden op-
eed, verdient waarlijk aan uwe lezers
'hegedeeld te worden.
Het was op een Zondag dat ik mij
twee uur des middags naar het post-
,antoor begaf, om een brief van tame-
jlh groot gewicht, te laten inschrijven.
>.a som, welke de postbeambte mij
ju1 v°or liet betalen, bedroeg 1.25 lire.
i reikte hem een vijflire biljet over, en
,acht, dat men mij het overblijvende,
SjOed# het regu, dadelijk zouter hand
®flen; maar ik had buiten dan waard
?ei'ekend. De ambtenaar zeide mij nl.,
y bet hem niet mogelijk was het bil-
in wisselen, daar hij geen kleingeld
kas had. Ofschoon ik over zulke
j ostanden niet weinig verbaasd was,
v 'e'o ik de bij mij opkomende bemerking
vf°r mij: ik verzocht den ambtenaar,
VD Cer' sÜner collega's het noodige te
j. 'en leenen. Een nieuwe ontgooche-
nS De ongeluksmensch keerde na
n kwartier uurs terug met het be-
leid, dat hij de vereischte som in
Verschillende bureauafdeelingen niet
elkaar had kunnen krijgen. Aan het
1^ rzenden van mijn brief was dus op
oogenblik niet te denken, en er bleef
niets over dan het postkantoor te
^erlaten en in een der winkels mijn
Jef te laten inwisselen.
\y begaf mij eerst naar een sigaren-
«kei, en verzocht voor L 1,25 post-
gels. Nauwelijks bemerkte men daar
d l}0 PaP^er&e^i °f men verklaarde mij,
j," bet op bet oogenblik niet om te
4ls ?n Was' ^aar men zoowef nan koper
del ]aan z^ver8ef(f gebrek bad. Ik wan-
oe nu naar buiten, om een anderen
ka"1 °P fe zoeken, waar het met den
v°°rra.ad in klinkende munt wat beter
2011 wezen- Wijl het Zondag
toas kon ik alleen mijn toevlucht nemen
sigarenwinkels, kofSehuizen en sui-
"akkerswinkel, daai de andere zaken
sj °f®n waren. Om den dichtstbijzijnden
d^ai'enwinkel te bereiken, kon ik van
dia P.aar(fentram geen gebruik maken,
6)) 1 ik alleen papiergeld bij mij droeg,
aa bij den paardentram niet mag
"genomen worden. Teleurgesteld liep
S}0jj"u voorwaarts door de lange Via
erino, totdat ik een tweede sigaren-
S(1j vol bereikte. Ik trad binnen en legde
C^ter mijn verfrommeld biljet op de
terwijl ik voor L 1,25 post-
gels
iai vroeg. Mijn hoop duurde niet
se] ,,"Ik kan u het biljet niet inwis-
i klonk het brommend achter de
'Pet j^ank. Ik ging woedend heen,
]>j "ft de deur achter mij dichtslaande.
inVa"tseling kwam ik op een goeden
g|.la »In de herberg neemt gij een
myn bier", dacht ik, verheugd over
taalt S ovei'i0gd plan, „en gij be
gier 111 et eerder dan wanneer ge het
Wij °P bobt; de herbergier is dan tegen
°Pm-a>' ^a"k gedwongen om de wissel-
'e te bewerkstelligen." Zoo ge-
boihy}150-0 g°daan. Het eerste het beste
oni y(,'u's f tap ik binnen en verzoek
be'1 'S dronk het gretig
biljet ^°n toen weder aan mijn vijflire-
o0Vcv,.te denken. „Het ware wellicht
éét! ;indig", zoo overlegde ik, „voor
te jj as bier den waard tot wisselen
2aken. Ik dronk daarom welge-
vVas) ?°S «en glas. Nadat dit gebeurd
Plet' leP ik den kellner, en stopte hem
bi]jP). ?n triomfeerenden glimlach het
Ei }n -^a band.
bfe klii'Üb had ik mijn doel bereikt!
oer evenwel kende mij toevallig
en zeide vriendelijk grinnekend„Mijn
heer wil zeker wel een volgenden keer
betalen, want ik kan hem niet van
vijf lire teruggeven!" Beschaamd sloop
ik naar buiten, want mij dacht, dat
eenige dichtbij gezeten gasten mij eenig-
zins minachtend hadden aangekeken,
alsof zij een man, die zijne vertering
m 't papiergeld trachtte te betalen als
een niet zeer aanbevelingswaardig per
soon beschouwden.
Dat was waarlijk om dol te worden
Drie uren waren verstreken. Nog was
het biljet niet ingewisseld; mijn brief
nog niet verzonden, en toch had ik al
reeds L 1,50 aan bijr uitgegeven. Nu
kwam ik op de gedachte naar de post
terug te snellen en eenvoudig voor vijf
lire postzegels te koopen, om nieuwe
onaangenaamheden te voorkomen. Op
mijn terugweg naar de post, kwam ik
op den inval nog eens mijn geluk te
beproeven bij een man, die drie oranje
appelen voor twee soldi te koop aan
bood ik hield hem het vijflirebiljet
voor. O, wonder! De man reikte mij
drie oranjeappels toe, stak het biljet in
zijn zak en gaf mij L 4,90 terug. Wel
iswaar waren het 49 zware koperstuk
ken, die ik in ontvangst nam, maar ik
was toch recht blij, dat ik eindelijk mijn
biljet kwijt was. Om zilvergeld terug
te krijgen, had ik immers niet bij zulk
een man moeten wisselen. Toen ik het
postkantoor betrad, was het kwart voor
vijf. Ik reikte mijn brief aan den amb
tenaar over, en legde L 1,30 gereed.
Ach, lieve hemelDaar zegt mij de amb
tenaar, dat de post slechts tot een be
drag van één lire kopermunt aanneemt.
Razend raapte ik de soldistukken bijeen
en liep naar den nabijzijnden sigaren
winkel om tot het fvankeeren van mijn
brief de Doodige postzegels te koopen.
Toen ik geheel en al bezweet op het
postkantoor terugkwam, was de tijd voor
het in ontvangst nemen van aangetee-
kende brieven verstreken, daar het vijf
uur geslagen had, en nu kon mijn on
gelukkige brief eerst den volgenden
morgen verzonden worden.
Geloof niet, dat ik u een sprookje
vertel. Onder uwe lezers zijn er mis
schien enkelen, die Italië bereizen of
bereisd hebben, en deze zullen zeer goed
weten, welke moeilijkheden het gebrek
aan klein geld hier te lande oplevert.
Deze abnormale toestand is in den
laatsten tijd zeer verergerd, zoodat
hierdoor vaak belemmeringen in het
verkeer worden veroorzaakt. Zooals bs-
kend is, behoort Italië tot de landen
der Latijnsche Munt-Unie en wordt dooi
de statuten van deze laatste het aan-
munten van zilvergeld beperkt. Daar
nu evenwel Italië niet zooals Frankrijk,
in staat is een voldoend aantal gouden
munt te slaan, moet het zijn papier
omloop aanmerkelijk vergrooten, en
daarom worden talrijke seriën vijf- en
tien-lire-biljetten uitgegeven. Deze bil
jetten hebben evenwel niet zooals de
zilverstukken, in de staten der Latijn-
sche Munt-Unie, een wettelijken koers,
en worden daar alleen met eenig ver
lies ingewisseld. Deze omstandigheid
maakten zich de speculanten ten nutte,
kochten in Italië zonder verlies zilver
geld, zonden dit naar het buitenland,
kochten daar met winst papieren geld
om het hier in zilver om te zetten, enz.
Op dezs wijze is langzamerhand al het
zilvergeld uit Italië gestroomd en zijn
alle moeiten, die de regeering aanwend
de om eene terugstrooming te bewerk
stelligen. vruchteloos gebleven. In den
beginne werd alleen gebrek aan klein
zilvergeld gevoeld, in den laatsten tijd
schijnt deze lastige toestand zich ook
tot het kopergeld uit te strekken, hetzij
doordat de speculatie ook het koper als
factor gebruikt, hetzij doordat, door
het totale gebrek aan zilvergeld, de
kopermunt meer verspreid wordt. Er
was sprake van, dat de regeering po
gingen in het werk zou stellen om dezen
ongunstigen toestand tegen te gaan.
Voor eenige maanden heette het, dat
er een groote massa nikkelgeld in om
loop zou worden gebracht, daar de La-
tij nsche Munt-Unie in hare statuten
geenerlei beperking stelt aan de hoeveel
heid geld, hetwelk van dit metaal mag
worden geslagenik heb sedert niets
meer van dit plan vernomen.
In een werkje, dat deze zaak behan
delt en onlangs in Rome uitgegeven
werd, stelt de schrijver een zonderling
middel voor, om den uitvoer van het
zilvergeld te verhinderen en tegelijk
niet in strijd met de statuten der Munt-
Unie te handelen. Het middel bestond
daarin, dat men nieuwe zilverstukken
zou aanmunten en deze van een vierkant
gat voorzien zou, zoodac zij in het bui
tenland niet circuleeren kunnen. Om de
waarheid te zeggen, heeft deze toevlucht
wel iets chineesachtigsmaar er zal
toch iets moeten gedaan worden want
de tegenwoordige toestand is ondrage
lijk- (N. K.)
In het Noorden van ons land heeft
jl. Woensdag en Donderdag op verschil
lende plaatsen een hevig onweder ge
woed. Hier en daar richtte de bliksem
nogal schade aan.
Te Eenrum sloeg het hemelvuur in
den toren, waaraan veel schade werd
toegebracht en nam vervolgens zijn weg
door den muur naar het orgel, waar hij
geweldig huis hield. Na nog beneden
een daar aanwezig hok erg geschonden
te hebben, sloeg de bliksem onder een
steen onder het orgel in den grond.
Te Pieterburen brandden eenige land-
bouwschuren af en te Kolummerpomp
werd brand veroorzaakt in de boerderij
van P. Sikkema.
De reden, waarom onverwacht dooi
de Duitsche grenswachters nabij Yenlo
tal van rij- en voertuigen werden terug
gewezen, is thans bekend.
Door de Pruisische regeering is gelast,
dat geen enkel paard komende uit Neder
land de grenzen mag overschrijden,
tenzij voorzien van een wettelijk bewijs
van herkomst, mede vermeldende, dat
aldaar iD den omtrek van 8 kilometer
geen besmettelijke ziekte onder de paar
den heerscht nog geheerscht heeft in
de laatste veertig dagen, en dat het
paard door een veeirts onderzocht en
gezond bevonden is.
Tengevolge van deze laatste bepaling
werden eergisternamiddag te 'Venlo tal
van paarden naar den kapitein-veearts
der huzaren geleid, ten einde deze te
doen keuren om het vereischte bewijs
van gezondheid te verkrijgen. Deze
keuring moet om de zes weken her
nieuwd worden. Alleen voorzien van de
verlangde verklaringenmogenrij-en voer
tuigen de grenzen passeeren. (Il/il.)
Naar men verneemt, is de Commissaris
der Koningin in Limburg, jhr. De
Kuiper, sedert eenige dagen ernstig on
gesteld.
Aan de Ned. Bell-Telephoonmaat
schappij is vergunning verleend tot aan
leg en exploitatie van telefonische ver
bindingen te Amersfoort.
Bij toetreding van minstens 10 abon-
nés betaalt ieder per jaar f60, van 10
tot 19 abonnés ieder f 50 en verder i«cler
t 40.
Uit Maas en Wail wordt geschreven
De handel in vet en dragend vee was
in do laatste dagen vrij levendig. Ook
vette varkens blijven aan vrij goeden
prijs, terwijl voor de biggen van f 6 tot
f 10 wordt besteed en ook daarover dus
niet te klagen valt.
Naar men verneemt, zijn er aanwij
zingen, waaruit valt op te maken, d,it
G. Yan Gelderen, die van moord op
den wachtmeester Hoekman gepleegd
verdacht en in verband daarined* in
voorloopig arrest gehouden wordt, ook
betrokken is in de poging tot moord,in
November 1892 op den opzichter van de
fabriek van den heer Jurgens te Oss ge
pleegd. Men verwacht zelfs dat hij daar
voor spoedig terecht zal staan.
Uit het wrak, dat de vorige week
in het Goereesche Gat is gevonden, is
o. a. nog opgehaald en te Goedereede
aangebracht een tamelijk groot beeld.
Dit beeld, van lood gemaakt en vrij.
wat gehavend, heeft waarschijnlijk de
godin Fama moeten voorstellen.
Onder eene kudde van p.m. 80 sinks
zijn te Strijen de besmettel ij':e schaaps
pokken geconstateerd. Naar men zegt,
is 2/3 gedeelte van den kopp-d aange
tast, en moet de ziekte overgebracht
zijn uit Noord-Brabant, terwijl aan sen
3tal personen in en buiten de gemeente
schapen uit den besmetten koppel moe
ten verkocht zijn.
II (Slot.)
In de slotzitting op gisteren hield de heer
Goeman Borgesius een redevoering, waarin hij
de redenen ontwikkelde, waarom de Nederland-
sche drankwet heilzaam werkt in den strjjd
tegen het alcoholisme. Hij toonde aan, hoe de
drankwet in Nederland het drankverbruik heeft
doen dalen. Haar grootste voordeel is boven
dien, dat zij redelijk veel goeds heeft ge
sticht, want met deze drankwet verkreeg men,
dat de Begeering' zich schaarde aan de zijde
van hen, die het misbruik van sterken drank
bestrfjden. Den vorigen dag las spreker in een
geschrift, dat in Nederland 80 millioen gulden
sterken drank wordt verbruikt of f 20 per hoofd
Dit is onjuist. Men hoede zich toch voor
overdrijving, ook in deze zaak. Het verbruik
bedraagt 50 millioen of f 12 per hoofd. Zeker,
dat is nog te veel, maar er is dan ook bewe
ging daar tegen. Talrijke groepen arbeiders
verheffen de stem tegen het misbruik van
sterken drank. Men mag het beste hopen,
wanneer de drankwet in haar geheel zal zijn
uitgevoerd.
Mr. J. C. van Schermbeek legt statistieken
over, om de beweringen van den heer Borgesius
te staven.
Mej. Drukker neemt niet aan dat ons volk
en ons leger niet drinken, want wie zjjn het
dan die de millioenen belasting betalen? Zij
wil Schiedam gesloten zien, niet op eens maar
van lieverlede. Het beste om daartoe te gera
ken zal zjjn het toekennen van het kies
recht aan de vrouw.
De heer Mulder, uit Luxemburg, zet de wet
geving op den verkoop van alcoholische dran
ken in Luxemburg uiteen, en deponeert op het
bureau, namens het gouvernement dat hem af
vaardigde, verschillende op die wetgeving
en hare werking betrekking hebbende docu
menten.
Mr. P. van de Meulen, uit Leeuwarden, legt
eene grapbische voorstelling over, door hem
ontworpen, ten betooge dat de werking van de
drankwet onvoldoende is gebleken tot vermin
dering van het drankverbruik.
De heer Ruijsch neemt den handschoen op
en verdedigt ds drankwet met warmte. Zjj
moge niet volmaakt zijn, maar hare werking
is van dien aard, dat men erkentelijkheid ver
schuldigd is aan hen die haar in het leven
riepen.
De heer Schreuder, uit Amsterdam, treedt
in eene becijfering, die ten bewijze moet dienen
dat er wel degelijk hier te lande wordt ver
bruikt aan sterken drank voor een bedrag van
80 millioen gulden.
De heer Gunning, uit Zwolle, erkent de goede
werking van de drankwet en is erkentelijk
voor de aanhangige wijzigingen dier wet. In-
tusschen staat de overtuiging vast dat de wet
niet naar behooren worde uitgevoerd. Hij dringt
op strengere toepassing aan, vooral door op
heffing van het voorrecht aan de meer gegoe
den met hunne sociëteiten enz. toegekend.
De voorzitter betwist dit op grond van eigen
ervaring. Misbruik is niet altijd te voorkomen,
maar het is beslist onjuist dat de drankwet
niet gelijkmatig wordt toegepast, ook tegenover
de meer gegoede klassen der samenleving.
De heer Snijder van Wissenkerke toont reeds
nu de onjuiste gevolgtrekkingen aan van den
heer Van der Meulen. Over geheel Nederland
genomen is het drankverbruik «edert de invoe
ring der drankwet wel degelijk aanzienlijk af
genomen. Elk jaar nemen ook de veroordeelingen
wegens dronkenschap af. In Oostenrijk heeft
men dan ook eene wet gemaakt, bijna geheel
geschoeid op de leest der Nederlandsche. Laten
wij den strijd tegen het misbruik van sterken
drank voortzetten, zegt spreker, maar laten
wij tevens het nut erkennen, dat door de Neder
landsche drankwet werd gesticht.
Dr. A. Sckmitz, uit Bonn, behandelt de be
perking van de vrijheid der drankzuchtigen
met behulp van het burgerlijk recht. Naar zijne
opvatting is de drankzucht geen ondeugd maar
een ziekte. Dit aangenomen zijnde, behooren
die zieken geneeskundig behandeld te worden
in daarvoor afzonderlijk bestemde inrichtingen.
Blijken zij onherstelbaar te zjjn, dan behooren
zij, met inachtneming van de noodige waar
borgen, onmondig te worden verklaard. Voorts
dient te worden bepaald in het algemeen, dat
schulden door koop en verkoop, spel, enz., door
beschonkenen gemaakt, in rechten niet als gel
dend worden beschouwd.
De orde van den dag was hiermede uitgeput.
Na wederzijdsche plichtpleging werd het
Congres door den voorzitter met een door de
aanwezigen herhaald Leve de Koningin!gesloten.
