Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
No. 4749.
bureau <$oocpatraal 317.
EERSTE BLAD.
De Spoorwegkoning.
ten moordenaar voor een uur.
16de Jaarg.
Zondag 26 November 1893.
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Als een man van een zeer eigenaar
dige heerschappij wordt zekere Ameri
kaan, over heel de wereld aangeduid. Wij
Woelen hier den zoogenaamden Spoor
wegkoning Van der Bilt, eigenaar van
een schier onmetelyk vermogen. Mis
schien interesseert het onze lezers, iets
betreffende de opkomst dezer koning
te hooren.
IEIIWE SCHIEOAMSCHE COURANT
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
- 2.--
- 0.05
Het auteursrecht yan den inhoud dezer courant is verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 (Stsbl.) No. 124.
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke o\ ereen-
komsten aangegaan.
Op het Staten-eiland tegenover de
stad New-York woonde in het laatst
der vorige eeuw een eenvoudig landbou
wer, die gewoon was het woelige New
ark nog een weinig woeligheid meer
aan te brengen, door er de vruchten
?ljner moestuinen te gaan verkoopen.
Deze man had het geluk van een zeer
Wakkere huisvrouw te hebben, en werd
daarenboven in 1794 verblijd met de
pboorte van eenen zoon, Cornelius ge
kreten. Het i» deze Cornelius Van der
"ilt, eerst anno 1877 te New-York
®verleden, welke de rijkmaker der fami-
16 heeten mag, en wiens nagelaten ver
bogen op 240 a 250 millioen werd ge-
Schat.
Hoe is deze mensch zoo rijk gewor
den Wij antwoorden grootendeels door
Keluk, maar verder door velerlei arbeid
van zjjn jeugd af, met taaie volharding
aan te vatten en vol te houden.
Niet het land en de spoorweg, maar
k«t water en een boot waren oorspron-
Hjk Cornelius idealen. Om in zijn
jongensjaren zóóver te komen, dat hij
ccn eigen vaartuig zoude kunnen bezit-
etl, smeekte Cornelius zijne moeder,
°b hem, voor het bebouwen van een
achttal acies land, als een knecht te beta-
®n De moederliefde heeft zich latrn over-
1*dtn, en met die moederlijke toestem
ming' verwierf Cornelius de eerste trede
zjjn maatschappelijken ladder. Van
in
6)
stiff ?ar ndd<l a op den trap bleef ik ala ver-
Ja .WT.er ilstaan Ik had iets gehoord.
WfJau .lln'1 zeer 8telIig iets gehoord... Ik
zich Ik was betraptOf bevond
Vatte mooi'denaar nog in mjjn huis Hem te
W wire mijne redding en tevens mijne
de i k'n leven was waardeloos. Ik wil-
tnii.,.'*'" ^"gewapend te ljjf gaan, sterk door
wanhoop alleen,
bet eene herhaling verwachtende van
tel f6 bedacht ik opeens dat ik den sleu-
had slaapkamer in mijnen zak gestoken
iudi'p 'D-i (^at zeer moeieljjk zou vallen,
ee„ 11 straks onder verdenking werd gevat,
de.„ afcünemeljjke verklaring te geven van
slent .nandelwjjze. Waarom toch had ik dien
el met in de deur laten zitten Feiteljjk
daar dan ook, dat Cornelius, toen hij
aanstonds zijn boot gebruikte, zoowel
voor het groentevervoer naar New-York
als voor het overbrengen van passagiers
tusschen de genoemde stad en het Staten
eiland, steeds een deel zijner verdiende
penningen aan die goede moeder schonk,
welke ook hij ook verder heel zijn
leven zooveel consideratie heeft betoond.
Toen Van der Bilt achttien jaren
oud was, brak de oorlog tusschen Ame
rika en Engeland uit, en uit zulk een
gebeurtenis leert men, dat er ook wel
degelijk gelukkig toeval in den loop
haan des rijken behoort te zijn, zal hij
op grooten schaal vooruitkomen. Man
schappen toch, naar het fort Richmond
in zijn boot over te brengen, onder gevaar
van duisternis en geschut, werd nu het
zeer winstgevend werk voor Van der
Bilt, en eer hij nog twintig jaren oud
was, had hij kort na zijn huwelijk met
Sophia Johnson, een contract met de
regeering gesloten, om zes militaire
forten, drie maanden lang, ieder een
maal per week van levensmiddelen te
voorzien. Dezen arbeid gebeurde 's nachts,
te meer daar het gewone overzetten op
den dag waarvan wij in den aanvang
spraken, geregeld hlsef doorgaan. En
zoo was het, onder den ontzettenden
arbeid van een ijzer lichaamsgestel van
een nooit-verslappenden geest, aan Van
der Bilt gelukt, om l ij het herei
ken zijner meerderjarigheid één volledig
schoenerschip in vrij eigendom te be
zitten. En nu was het ijs voor goed
gebroken; naast het eene schoenerscbip
zeilden er spoedig nog twee andere voor
Van der Bilt, en op 's mans vier en
twintigsten levensjaar, voerde hij reeds
een beteekenenden handel op de kusten
van Noord- en- Zuid-Carolina en Georgia
en bezat hij reeds negen duizend pond
sterling.
Naast of liever in plaats der schoe
ners, ging onze rijkwordende jonge
man, in wiens jeugd het eerste stoom
schip van New-York Clermont geheeten,
uit eenen half onbewusten eerbied voor de rust
der doode. Maar wie zou weer aan deze be
weegreden geloof willen slaan AVie zou niet
meenen dat ik het slechts gedaan had om mjj-
ne schuld en mjjn slachtoffer voor anderen
te verbergen O God Moest dan in alle
dingen de schjjn tegen mij zjjn Moest dan
alles en alles samenspannen, om mij op het
schavot te brengen
Nog steeds wachtte ik, peinzend en luiste
rend, luisterend en peinzend
Daar daar was nogmaals dat geluid
Het begon met een zacht gekerm en eindig
de met een snikken. Hoewel gedempt en ver
wijderd, sneed het mij door merg en been.
Want ik herkende het. Het was het weenen
van mijn moederloos kind, dat misschien in
zijne droomen tranen vergoot over de bittere
t weedracht tusschen zijne ouders Wee mij
Zelfs mjjn eigen vleesch en bloed scheen in
de stilte van den nacht als getuige tegen mij
op te staan
Ik aarzelde niet langer, daalde verder, steeds
zoo behoedzaam mogelijk, de trap af, en stond
nu in mijn voorportaal. Reeds wilde ik naar
buiten gaau, toen ik eensklaps hoorde hoe er
iemand van de straat op mijnen dorpel stapte,
en rammelde aan de deur
Mijn hart stond stilde haren rezen mjj te
berge Zat ik in mjjne eigene woniug reeds
gevangen Kon ik niet meer uit of in
Wie was dat O, dat het de moordenaar
zoo groot fureur had gemaakt, zich
nu stoomschepen aanschaffen. Wel
dra bezat hij er acht «n dertig, en ook
nu diende hem zeer duidelijk een bijzon
der geluk. Want terwijl onder de eerste
stoomschepen telkens rampen voorvie
len, heeft Van der Bilt in die dagen
geen enkel schip noch door brand noch
door ontploffing, ja zelfs niet door schip
breuk verloren. Met Thomas Gibbons,
die een transportlijn had tusschen New-
York en Philadelphia, concurreerde men
dus zeer gelukkig tegen Fulton en Li
vingston, en evenzoo op schier alle ri
vieren van Amerika. Hoeveel energie
hier noodig was, kan het volgende aan-
toonen. Om den dienst tusschen Atlan-
tischen en Stillen Oceaan langs het
Nicaragua-meer haren eisch te geven,
kwam het in den beginne voor, dat
men langs de Sint-Jans-rivier, passagiers
en lading tachtig mijlen ver moest
optrekken. Met inspanning van alle
krachten had men toen eerst drie uren
werk gehad, om een kleine ledige boot
zoover te brengen. Menigeen zoude nu
zeker van het vervoeren des stoomachips
hebben afgezien. Maar niet zoo de heer
Van der Bilt. Hij ordonneerde dat zijn
stoomboot Central Amerika150 voeten
lang zijnde, toch den voorgenomen weg
moest gaan, en het gelukte hem inder
daad, door een menigte kabels uit te
werpen, om de gevaarlijke plek voorbij
te komen.
En zoo steeds verder. In 1853 ver
scheen in Europa's havens de North-
Star. Dit «chip droeg de geheele familie
Van der Bilt, en moest tevens in zijn
heerlyke afmetingen, aan de Europee-
sche mogendheden doen zien, hoever zijn
eigenaar, de heer Van der Bilt en de
scheepsbouwmeestér» der Nieuwe Wereld
het hadden gebracht. Twee jaren later
stichtte genoemde Van der Bilt de
New-York-Havre-lijn en werd de Ariël
een schip van 800.000 pond aterling
gebouwd, welke later hij het uitbarsten
van den burgeroorlog in Amerika, als
van mjjne arme Anna geweest ware, gekomen
om zfjn bloedig werk te voltrekkeu ook
aan de andere leden van het gezin Hoe gaar
ne zou ik op dat oogenblik mijne borst voor
hem ontbloot hebben, opdat eeD «toot van hem
een einde zou hebben gemaakt aan mijne fol
terende verlegenheid
Opnieuw werd er aan de deur geschud, en
ik hoorde eene hand de belknop greep
Indien zü er aan trok, dan was ik verloren!
Die bel mocht niet overgaan IIk greep
den jjzerdraad en hield hem uit alle macht
onbewegelijk.
Nu scheen de persoon daar huiten eenige
oogenhlikken te luisteren, blijkbaar met zich-
zeiven te rade gaande of hij al dan niet de
bewoners wekken zon. Ik hield mijnen adem
in, vreezende dat deze mij zon kunnen verra
den. Benige martelende seconden toen
hooide ik hem van de stoep op de straat stap
pen, vermoedelijk om nog eens op te zien naar
de vensters, zooevn nog verlicht en thans
opeens verduisterd. "Tervolgens liep hij lang
zaam verder, en ik hode zjjne stappen inde
verte wegstervenHet was een nachtwa
ker, die, op een zoo ongewoon uur licht ge
zien hebbende in mijn huis, gemeend had dat
zijne diensten misschien gewenscht hadden kun
nen zijn.
Na nog eenigen tijd gewacht te hebben, tot
dat de man ver genoeg verwijderd moest zijn,
liep ik de straat op en snelde naar dokter
een vrije gift aan de marine overging.
Eeret nu begon Van der Bilt zich
meer hijzonder op spoorweggebied toe
te leggen. Na in 1857 deelgenoot van
den New'York and 7/ar/m-spoor te
zijn geworden en de eerste obligatieën
van deze kwijnende ondernoming tegen
drie centen den dollar te hebben gekocht,
wist hjj het betere leven weder in deze
brouwerij te brengen, zoodat de aan-
deelen binnen 5 jaren op zeventig ston
den. Ook de aandeelen in de Hudson-
River-spoorweg genomen, deden Van der
Bilt tot een verbetering dezer lijn be
sluiten. Hij bezorgde den weg een dub
bel spoor, vermeerderde het aantal trei
nen en kocht voor een millioen dollars
een park aan, waarin een ongewoon
groot goederen-magazijn werd opge
bouwd. In 1869 werd Van der Bilt,
alweder door het groot getal gekochte
aandeelen, president der New-York-
Central-Spoorweg en het vereenigd ka
pitaal toen voor de veieeniging van
de laatste spoorweg-maatschappij met
die der Hudson-rivier bedroeg toen
niet minder dan vijf-en-dertig millioen
dollars.
Zoo leefde nu de groote man des gouds
steeds voort, alles steunende, alles geld-
leenende, wat der Amerikaansche groot
heid slechts luister kon bijzetten. Wij zei
den reeds, dat zijn erflating de ongehoorde
rijkdommen van 240 250 millioeuen
omvatte. Maar wij mogen er nog meer
bijvoegen. De koning van de winst en
van de stoffelijke wereld, hij bleef ten
einde toe een onberispelijk man des
omgangs en des huisgezins. Vier zonen
en negen dochters omgaven zijn huise-
lijken disch, en van deze kinderen is vooral
de oudste zoon, William, de meest
bekende opvolger zijn vaders ge
worden. Wij verstaan dit namelijk
van de spoorwegen, want op het gebied
van stoomboot-maatschappijen trad de
tweede zoon bizonder in 's vaders voet
stappen. Innig was de oude Van'der
Bilt aan zijn kinderen en eerste eoht-
Stanage's woning, dicht in mijne buurt.
Ik stond weer voor mjjne huisdeur, met dok
ter Stanage aan mjjne zijde.
Wjj traden binnen doch, ondanks al mijne
voorzorg, struikelde Stanage op den trap en
veroorzaakte daardoor een tamelijk luid gestom
mel. Ik hoorde de kindermeid in hare kamer
op en neer gaan, waaruit ik moest afleiden
dat zij ons reeds had gehoord.
Ik had nog niet den moed kannen vinden
om den dokter alles te xeggea. Slechts vluch
tig had ik hem te verstaan gegeven| dst mjj
ne vrouw zeer dringend zjjne hulp behoefde.
Wjj waren thans in den gang voor de deur
van de slaapkamer- Ik opende hsar, zonder
mjjnen gezel te laten merken dat ik het slot
had afgedraaid. Wjj traden in de kamer, voor
mjj zoo kil en zoo spookachtig. Mjjn eerste
werk was, de deur van binnen weer af te
draaien en het gaslicht te ontsteken.
Instinctmatig trad de dokter Oscar Stanage,
eertjjds mjjn schoolkameraad, thans mjjn red
dende engel, op de gestalte toe, die daar
naast de sofa op den grond lag. Hjj deed snel
drie stappen voorwaarts, bleef toen staan, en
riep uit
Dood I En terwjjl hjj langzaam zjjn gelaat
naar mjj toewendde, herhaalde hjj op vragen
de toon Dood
[Wordt vervolgd.)