Dagblad voor Schiedam en Omstreken. No. 4749. bureau <$oocpatraal 317. EERSTE BLAD. De Spoorwegkoning. ten moordenaar voor een uur. 16de Jaarg. Zondag 26 November 1893. Feuilleton. PRIJS VAN DIT BLAD: PRIJS DER ADVERTENTIÉN: Als een man van een zeer eigenaar dige heerschappij wordt zekere Ameri kaan, over heel de wereld aangeduid. Wij Woelen hier den zoogenaamden Spoor wegkoning Van der Bilt, eigenaar van een schier onmetelyk vermogen. Mis schien interesseert het onze lezers, iets betreffende de opkomst dezer koning te hooren. IEIIWE SCHIEOAMSCHE COURANT Voor Schiedam per 3 maanden Franco per post door geheel Nederland Afzonderlijke Nommers f 1.50 - 2.-- - 0.05 Het auteursrecht yan den inhoud dezer courant is verzekerd volgens de Wet van 28 Juni 1881 (Stsbl.) No. 124. Van 16 regelsf 0.60 Elke gewone regel meer-0.10 Voor herhaalde plaatsing worden billijke o\ ereen- komsten aangegaan. Op het Staten-eiland tegenover de stad New-York woonde in het laatst der vorige eeuw een eenvoudig landbou wer, die gewoon was het woelige New ark nog een weinig woeligheid meer aan te brengen, door er de vruchten ?ljner moestuinen te gaan verkoopen. Deze man had het geluk van een zeer Wakkere huisvrouw te hebben, en werd daarenboven in 1794 verblijd met de pboorte van eenen zoon, Cornelius ge kreten. Het i» deze Cornelius Van der "ilt, eerst anno 1877 te New-York ®verleden, welke de rijkmaker der fami- 16 heeten mag, en wiens nagelaten ver bogen op 240 a 250 millioen werd ge- Schat. Hoe is deze mensch zoo rijk gewor den Wij antwoorden grootendeels door Keluk, maar verder door velerlei arbeid van zjjn jeugd af, met taaie volharding aan te vatten en vol te houden. Niet het land en de spoorweg, maar k«t water en een boot waren oorspron- Hjk Cornelius idealen. Om in zijn jongensjaren zóóver te komen, dat hij ccn eigen vaartuig zoude kunnen bezit- etl, smeekte Cornelius zijne moeder, °b hem, voor het bebouwen van een achttal acies land, als een knecht te beta- ®n De moederliefde heeft zich latrn over- 1*dtn, en met die moederlijke toestem ming' verwierf Cornelius de eerste trede zjjn maatschappelijken ladder. Van in 6) stiff ?ar ndd<l a op den trap bleef ik ala ver- Ja .WT.er ilstaan Ik had iets gehoord. WfJau .lln'1 zeer 8telIig iets gehoord... Ik zich Ik was betraptOf bevond Vatte mooi'denaar nog in mjjn huis Hem te W wire mijne redding en tevens mijne de i k'n leven was waardeloos. Ik wil- tnii.,.'*'" ^"gewapend te ljjf gaan, sterk door wanhoop alleen, bet eene herhaling verwachtende van tel f6 bedacht ik opeens dat ik den sleu- had slaapkamer in mijnen zak gestoken iudi'p 'D-i (^at zeer moeieljjk zou vallen, ee„ 11 straks onder verdenking werd gevat, de.„ afcünemeljjke verklaring te geven van slent .nandelwjjze. Waarom toch had ik dien el met in de deur laten zitten Feiteljjk daar dan ook, dat Cornelius, toen hij aanstonds zijn boot gebruikte, zoowel voor het groentevervoer naar New-York als voor het overbrengen van passagiers tusschen de genoemde stad en het Staten eiland, steeds een deel zijner verdiende penningen aan die goede moeder schonk, welke ook hij ook verder heel zijn leven zooveel consideratie heeft betoond. Toen Van der Bilt achttien jaren oud was, brak de oorlog tusschen Ame rika en Engeland uit, en uit zulk een gebeurtenis leert men, dat er ook wel degelijk gelukkig toeval in den loop haan des rijken behoort te zijn, zal hij op grooten schaal vooruitkomen. Man schappen toch, naar het fort Richmond in zijn boot over te brengen, onder gevaar van duisternis en geschut, werd nu het zeer winstgevend werk voor Van der Bilt, en eer hij nog twintig jaren oud was, had hij kort na zijn huwelijk met Sophia Johnson, een contract met de regeering gesloten, om zes militaire forten, drie maanden lang, ieder een maal per week van levensmiddelen te voorzien. Dezen arbeid gebeurde 's nachts, te meer daar het gewone overzetten op den dag waarvan wij in den aanvang spraken, geregeld hlsef doorgaan. En zoo was het, onder den ontzettenden arbeid van een ijzer lichaamsgestel van een nooit-verslappenden geest, aan Van der Bilt gelukt, om l ij het herei ken zijner meerderjarigheid één volledig schoenerschip in vrij eigendom te be zitten. En nu was het ijs voor goed gebroken; naast het eene schoenerscbip zeilden er spoedig nog twee andere voor Van der Bilt, en op 's mans vier en twintigsten levensjaar, voerde hij reeds een beteekenenden handel op de kusten van Noord- en- Zuid-Carolina en Georgia en bezat hij reeds negen duizend pond sterling. Naast of liever in plaats der schoe ners, ging onze rijkwordende jonge man, in wiens jeugd het eerste stoom schip van New-York Clermont geheeten, uit eenen half onbewusten eerbied voor de rust der doode. Maar wie zou weer aan deze be weegreden geloof willen slaan AVie zou niet meenen dat ik het slechts gedaan had om mjj- ne schuld en mjjn slachtoffer voor anderen te verbergen O God Moest dan in alle dingen de schjjn tegen mij zjjn Moest dan alles en alles samenspannen, om mij op het schavot te brengen Nog steeds wachtte ik, peinzend en luiste rend, luisterend en peinzend Daar daar was nogmaals dat geluid Het begon met een zacht gekerm en eindig de met een snikken. Hoewel gedempt en ver wijderd, sneed het mij door merg en been. Want ik herkende het. Het was het weenen van mijn moederloos kind, dat misschien in zijne droomen tranen vergoot over de bittere t weedracht tusschen zijne ouders Wee mij Zelfs mjjn eigen vleesch en bloed scheen in de stilte van den nacht als getuige tegen mij op te staan Ik aarzelde niet langer, daalde verder, steeds zoo behoedzaam mogelijk, de trap af, en stond nu in mijn voorportaal. Reeds wilde ik naar buiten gaau, toen ik eensklaps hoorde hoe er iemand van de straat op mijnen dorpel stapte, en rammelde aan de deur Mijn hart stond stilde haren rezen mjj te berge Zat ik in mjjne eigene woniug reeds gevangen Kon ik niet meer uit of in Wie was dat O, dat het de moordenaar zoo groot fureur had gemaakt, zich nu stoomschepen aanschaffen. Wel dra bezat hij er acht «n dertig, en ook nu diende hem zeer duidelijk een bijzon der geluk. Want terwijl onder de eerste stoomschepen telkens rampen voorvie len, heeft Van der Bilt in die dagen geen enkel schip noch door brand noch door ontploffing, ja zelfs niet door schip breuk verloren. Met Thomas Gibbons, die een transportlijn had tusschen New- York en Philadelphia, concurreerde men dus zeer gelukkig tegen Fulton en Li vingston, en evenzoo op schier alle ri vieren van Amerika. Hoeveel energie hier noodig was, kan het volgende aan- toonen. Om den dienst tusschen Atlan- tischen en Stillen Oceaan langs het Nicaragua-meer haren eisch te geven, kwam het in den beginne voor, dat men langs de Sint-Jans-rivier, passagiers en lading tachtig mijlen ver moest optrekken. Met inspanning van alle krachten had men toen eerst drie uren werk gehad, om een kleine ledige boot zoover te brengen. Menigeen zoude nu zeker van het vervoeren des stoomachips hebben afgezien. Maar niet zoo de heer Van der Bilt. Hij ordonneerde dat zijn stoomboot Central Amerika150 voeten lang zijnde, toch den voorgenomen weg moest gaan, en het gelukte hem inder daad, door een menigte kabels uit te werpen, om de gevaarlijke plek voorbij te komen. En zoo steeds verder. In 1853 ver scheen in Europa's havens de North- Star. Dit «chip droeg de geheele familie Van der Bilt, en moest tevens in zijn heerlyke afmetingen, aan de Europee- sche mogendheden doen zien, hoever zijn eigenaar, de heer Van der Bilt en de scheepsbouwmeestér» der Nieuwe Wereld het hadden gebracht. Twee jaren later stichtte genoemde Van der Bilt de New-York-Havre-lijn en werd de Ariël een schip van 800.000 pond aterling gebouwd, welke later hij het uitbarsten van den burgeroorlog in Amerika, als van mjjne arme Anna geweest ware, gekomen om zfjn bloedig werk te voltrekkeu ook aan de andere leden van het gezin Hoe gaar ne zou ik op dat oogenblik mijne borst voor hem ontbloot hebben, opdat eeD «toot van hem een einde zou hebben gemaakt aan mijne fol terende verlegenheid Opnieuw werd er aan de deur geschud, en ik hoorde eene hand de belknop greep Indien zü er aan trok, dan was ik verloren! Die bel mocht niet overgaan IIk greep den jjzerdraad en hield hem uit alle macht onbewegelijk. Nu scheen de persoon daar huiten eenige oogenhlikken te luisteren, blijkbaar met zich- zeiven te rade gaande of hij al dan niet de bewoners wekken zon. Ik hield mijnen adem in, vreezende dat deze mij zon kunnen verra den. Benige martelende seconden toen hooide ik hem van de stoep op de straat stap pen, vermoedelijk om nog eens op te zien naar de vensters, zooevn nog verlicht en thans opeens verduisterd. "Tervolgens liep hij lang zaam verder, en ik hode zjjne stappen inde verte wegstervenHet was een nachtwa ker, die, op een zoo ongewoon uur licht ge zien hebbende in mijn huis, gemeend had dat zijne diensten misschien gewenscht hadden kun nen zijn. Na nog eenigen tijd gewacht te hebben, tot dat de man ver genoeg verwijderd moest zijn, liep ik de straat op en snelde naar dokter een vrije gift aan de marine overging. Eeret nu begon Van der Bilt zich meer hijzonder op spoorweggebied toe te leggen. Na in 1857 deelgenoot van den New'York and 7/ar/m-spoor te zijn geworden en de eerste obligatieën van deze kwijnende ondernoming tegen drie centen den dollar te hebben gekocht, wist hjj het betere leven weder in deze brouwerij te brengen, zoodat de aan- deelen binnen 5 jaren op zeventig ston den. Ook de aandeelen in de Hudson- River-spoorweg genomen, deden Van der Bilt tot een verbetering dezer lijn be sluiten. Hij bezorgde den weg een dub bel spoor, vermeerderde het aantal trei nen en kocht voor een millioen dollars een park aan, waarin een ongewoon groot goederen-magazijn werd opge bouwd. In 1869 werd Van der Bilt, alweder door het groot getal gekochte aandeelen, president der New-York- Central-Spoorweg en het vereenigd ka pitaal toen voor de veieeniging van de laatste spoorweg-maatschappij met die der Hudson-rivier bedroeg toen niet minder dan vijf-en-dertig millioen dollars. Zoo leefde nu de groote man des gouds steeds voort, alles steunende, alles geld- leenende, wat der Amerikaansche groot heid slechts luister kon bijzetten. Wij zei den reeds, dat zijn erflating de ongehoorde rijkdommen van 240 250 millioeuen omvatte. Maar wij mogen er nog meer bijvoegen. De koning van de winst en van de stoffelijke wereld, hij bleef ten einde toe een onberispelijk man des omgangs en des huisgezins. Vier zonen en negen dochters omgaven zijn huise- lijken disch, en van deze kinderen is vooral de oudste zoon, William, de meest bekende opvolger zijn vaders ge worden. Wij verstaan dit namelijk van de spoorwegen, want op het gebied van stoomboot-maatschappijen trad de tweede zoon bizonder in 's vaders voet stappen. Innig was de oude Van'der Bilt aan zijn kinderen en eerste eoht- Stanage's woning, dicht in mijne buurt. Ik stond weer voor mjjne huisdeur, met dok ter Stanage aan mjjne zijde. Wjj traden binnen doch, ondanks al mijne voorzorg, struikelde Stanage op den trap en veroorzaakte daardoor een tamelijk luid gestom mel. Ik hoorde de kindermeid in hare kamer op en neer gaan, waaruit ik moest afleiden dat zij ons reeds had gehoord. Ik had nog niet den moed kannen vinden om den dokter alles te xeggea. Slechts vluch tig had ik hem te verstaan gegeven| dst mjj ne vrouw zeer dringend zjjne hulp behoefde. Wjj waren thans in den gang voor de deur van de slaapkamer- Ik opende hsar, zonder mjjnen gezel te laten merken dat ik het slot had afgedraaid. Wjj traden in de kamer, voor mjj zoo kil en zoo spookachtig. Mjjn eerste werk was, de deur van binnen weer af te draaien en het gaslicht te ontsteken. Instinctmatig trad de dokter Oscar Stanage, eertjjds mjjn schoolkameraad, thans mjjn red dende engel, op de gestalte toe, die daar naast de sofa op den grond lag. Hjj deed snel drie stappen voorwaarts, bleef toen staan, en riep uit Dood I En terwjjl hjj langzaam zjjn gelaat naar mjj toewendde, herhaalde hjj op vragen de toon Dood [Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1893 | | pagina 1