Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Binnenland.
gingen in het werk stelde om het vuur
te beperken tot het gedeelte, waar het
uitgebroken was, mocht dit haar niet
gelukken. Het geheele gebouw is een
prooi der vlammen geworden. De schad s
woidt op ten minste 6,000,000 frank
geschat. Alles was verzekerd.
Te middernacht ondekte men den brand
die zich zoo snel uitbreidde, dat reeds
te half één ure het geheele gebouw in
vlammen stond. Hoe deze spoedige uit
breiding der ramp mogelijk was, is voor
allen een raadsel. Het gebouw is tach
tig meter lang en bijna even breed, en
het is onwaarschijnlijk, dat het vuur
zich binnen eenige minuten over deze
ontzettende uitgestrektheid zou hebben
kunnen uitbreiden, wanneer niet een
booze hand .hier aan het werk ware ge
weest. Even vóór de ontdekking van
den brand zag een bediende der douanen
twee verdachte personen het gebouw ver
laten door een deur, die men later ge
opend vond. Tot 9 uur 's avonds was
er nog gewerkt, en bij de laatste ronde
was alles volmaakt in orde gebleken.
Toen een der zijgevels van het ver
brande gebouw instortte, werden twee
politieagenten, die daar de wacht hiel
den,' onder het puin begraven. Een van
beiden werd er levenloos onderuit ge
haald, de tweede is nog niet gevonden.
De muren schenen in goeden staat, en
niemand voorzag eenig gevaar voor zulk
een ongeval.
Het gevaar voor de omliggende ge
bouwen en schepen was groot, en niet
tegenstaande het strikte bevel, aan de
kapiteins gegeven, om hun dek en touw
werk voortdurend nat te houden, achtte
de havenmeester het raadzaam, de sche
pen te doen vertrekken, waartoe bruggen
en sluizen werden opengezet.
Gedurende dezen aftocht werd het ge
vaar voor de schepen plotseling zeer ver
groot. Twee honderd vaten petroleum,
die rond het Oostersche Huis lagen,
moesten te water geworpen worden voor
het gevaar dat zij liepen van ook te
ontbranden. Door den val werden eenige
dezer vaten beschadigd en gebroken, en
nu. verspreidde zich een laag petroleum
over .het water. Toen daarin eenige
vonken Vielen, ontvlamde het gevaarlijke
nat en dreven de schepen in enkele
minuten in een zee van vuur. Geluk
kig mocht de brandweer erin slagen
dit gevaar spoedig te bestrijden en te
overwinnen.
De grooto klok op den toren van het
Oostersch Huis bleef met onwrikbare
nauwgezetheid te 1 midden van al dat
vuur den Greenwich-tijd aanwijzen, tot
dat zij, ten slotte ook door het vuur
overmeesterd, tegelijkertijd met den blik-
sem-afleider en de ijzeren leuning van
den toren, naar beneden stortte. Een
dertigtal forsche waterstralen werden
van het begin des onheils in de vlam
men geworpen, die zij omstreeks drie
uur meester werden. Het vuur bood
niet langer weerstandimmers, er was
geen schade meer aan te richtenalles
was vernield.
Het „Oostersch Huis" of hef „Huis
der Hanzesteden," werd in 15641568
gebouwd ten behoeve der kooplieden
van- de Hanzesteden, die te Antwerpen
verblijf hielden. De beroemde beeldhou
wer en bouwmeester Cornells De Vriendt,
dezelfde die het Stadhuis bouwde, leverde
er de plannen van de Oosterlingen be
taalden twee derden, de stad het overige
d^rde der kosten, die op f 90.000 (on
geveer f300.000 onzer dagen) geraamd
wprden. Na voltooiing van de werken
bleek, dat de uitgaven f 84,000 meer
bedroegen. Ongeveer 75 Hanzesteden
'droegen erioe bij en maakten gebruik
van het gebouw, dat volgens de getui
genis van schrijvers dier dagen meer
op een paleis dan op een koopmanshuis
geleek.
De onderste verdieping diende tot
stapelplaats van de koopwaren op de
twee bovenverdiepingen logeerden de
kooplieden in kamers, die ten getale van
30Ó waren. Het gebouw vormde een
kolossalen vierhoek de bouwtrant was
sober. Alleen de ingangspoort, van weers
zijden met een nis tusschen twee ko-
iörümeh 'versiérd en bekroond met een
groote lijst, waarop de wapenschilden
van Hannover, Bremen en Lubeck prijk
ten, streelde het oog. Regelmatig waren
verder de buitenmuren van het gebouw
met lange venster rijen doorboord. Het
opmerkelijkste kunstwerk was de toren,
die hoog en sierlijk zijn vierkante naald,
met kolommen en balustraden versierd,
boven het massieve gebouw verhief.
De Hanzesteden hadden niet lang ge
not van hun eigendom. Hun kooplieden
verlieten de stad na haar inneming dooi
den hertog van Parma. Twee eeuwen
lang diende het gebouw tot kazerne
in 1795, na de heropening der Schelde,
herkregen zij er den eigendom van in
1808 ontnam Napoleon hun dien weder
in 1816 bekwamen zijn hem opnieuw
en behielden hem tot in 1863, toen zij
hun huis aan den Belgischen Staat af
stonden in betaling van hun aandeel
in den afkoop van den Scheldetol. In
1881 eindelijk werd het „Oostersch
Huis" door 'den Staat aan de stad afge
staan bij een veiling van eigendommen.
De stad liet het kort daarna inrichten
tot. een stapelplaats van granen, met
elevators en siloos. ('/'-)
Schiedam, 13 December 1893.
Door bemiddeling van den boekhan
delaar A. L. A. van Pinxteren ont
vingen wij
Een St. Nicolaas-cadeautje voor de
Zwartjes ran Afrika f 5.—
Aan het commissariaat van politie
zijn als op straat gevonden aangebracht
of aangegeven een g o r d ij n-e m b r a s se,
een portemonnaie met f0.265, een
rozen krans, een haan met gele en
witte veeren en een huissleutel.
Gisteren avond passeerde onze haren
het stoomschip Maasdam van New-York
komende. Het was een prachtig ge
zicht het verlichte zeekasteel statig en
langzaam voorbij te zien stoomen zoo
dat er geen deining in het water zicht
baar was. Wel is dit een bewijs, dat
wanneer een welwillend en voorzichtig
gezagvoerder het bevel voert, er voor
onze havenwerken niets is te vreezen.
Yoor de afdeeling Schiedam van het
Alg. Ned. Wtrkl. verbond zal a.s. Maan
dag eene lezing worden gehouden door
den heer J. A. Tours, directeur van
„Ons Huis" te Amsterdam, door wien de
geschiedenis van „Ons Huis" zal wor
den behandeld in verband met de voor
genomen stichting van een Volkshuis"
alhier.
Bij de Zaterdag gehouden verpachting
van Gemeente-landerijen te Vlaardingen,
was de opbrengst in het algemeen aan
merkelijk lager dan de vorige jaren.
Te S3/k uur eergisteren-avond heeft,
vermoedelijk door roetaanlading, brand
plaats gehad in den schoorsteen van de
verwarmingsraachine in de R. K. kerk
in het Boschje te Rotterdam. De brand
is met eigen middelen gobluscht, zoodat
de uitgerukte spuiten 15, 16, 11 en 10
geen water gaven.
Aangenaam is het ons melding te
kunnen maken van eene onderscheiding,
die den heer Paul Haase, onzen ge-
vierden stadgenoot, ten deel viel van
de zijde van dan hertog van Heiningen.
De heer Haase was per telegraaf uit-
genoodigd zijne medewerking te verlee-
nen bij eene uitvoering der „Missa So-
lemnis" van Beethoven en de zanger
droeg zijne partij voor, op eene wijze,
die zoozeer de goedkeuring van den
kunstlievenden hertog wegdroeg, dat hij
met ecu korte toespraak hem een rid
derorde aanbood en wel het „Verdienst-
kreuz für Kunst und Wissenschaft.
RottNwsbl.)
De vorige week hebben zich te Rot-
dam 24 gevallen van pokken voorge
daan. De ziekte breidt zich aldaar uit.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 12 December.
De Voorzitter zegt: Sinds onze jongste
bijeenkomst heeft zich in een naburig Rijk een
gruwelijk feit voorgedaan, n.l. een laaghartige
aanslag, waaraan de vertegenwoordiging van
eene bevrieade natie blootstond.
„Ik vraag machtiging van de Kamer, om
aan den President van de Vertegenwoordiging
der Pransche natie de deelneming en de sym
pathie dezer Kampr te mogen vertolken." [Alge-
meene toejuichingen).
De Minister van Justitie. Namens
de Regeering verklaar ik mij geheel bij deze
woorden aan te sluiten. toejuiching
Bjj de hervatting der beraadslaging over de
Begrooting van Justitie werd met 49 tegen 9
stemmen verworpen het amendement-v. d. Velde
(verhooging van f 400 voor een klerk).
Verder werden nog enkele besprekingen bjj
sommige onderdeelen gehouden.
De Minister verklaarde o.a. op een vraag
van den heer Lieftinck, dat hjj in overweging
zal nemen, om de inspecteurs der Ryksveld-
wacht de Officieren van Justitie te doen kennen
in het geven van verloven aan de veldwachters.
De Minister beloofde aan de bh. Liettinck
en De Kanter nadere overweging van het
bouwplan voor de strafgevangenis te Haarlem.
Aan den heer Roessingh gaf de Minister
te kennen, dat het niet raadzaam is terug te
kaeren van den vroegeren toestand, om in de
Rijkswerkinrichtingen het pensioen van ver
pleegden tot hun eigen onderhoud aan tewenden.
De Begrooting van Justitie is daarop aan
genomen.
Vervolgens had de interpell. van den heer
Levy plaats omtrent het gebruik, door de
Kroon gemaakt van haar vernietigingsrecht
van plaatselijke verordeningen ter zake van de
vrijheid van handel en bedrijf. Oe bedoeling is,
om het centraal gezag aan te sporen, om, nu
art. 2 der Patentwet is vervallen, gemeente
besturen te beletten inbreuk te maken op de
vrijheid van handel en bedrijf.
(Bepaald is dat heden- en Donderdag avond
zittingen zullen worden gehouden en a.s. Zater
dag (11 ure) en Maandag te 1ure de werk
zaamheden zullen worden voortgezet).
De gewone audiëntie van den minis
ter van oorlog op Donderdag 14 en die
van den minister van marine op Vrijdag
15 dezer, zullen niet plaats hebben.
De Minister van Oorlog heeft be
paald, dat de onderofficieren en korpo
raals, die in de verschillende garni
zoenen bij de vrijwillige oefeningen in
den wapenhandel als onderwijzer op
treden, gedurende den geheelen cursus
respect, niet meer dan f 10 en f6 be
looning mogen ontvangen.
De Minister van Binnenlandsche zaken
heeft goedgevonden, met ingang van
14 dezer het verbod van het vervoer
van schapen, bokken en geiten, versche
huiden, onbewerkte wol, klauwen, vleesch,
mest en alle ander afval van genoem
de dieren uit of naar de gemeenten
Dordrecht en Dubbeldam op te heffen.
In de laatste dagen zijn van het de
partement van oorlog verschillende orders
uitgegaan, om te weten in hoeveel tijd
plotseling geven orders ter mobilisatie
van een deel van het leger en tot op
roeping van de militie, kunnen uitge
voerd worden.
De Begrooting van Marine is verhoogd
met f 6250, ter dekking der kosten van
aanschaffing van nog een gasboei (oor
spronkelijk was maar een gerekend) ten
einde te komen tot een geleidelijke al-
geheele verlichting van het Krammer,
Volkerak en Hellegat. Do eerste gas
boei is reeds geplaatst in den beneden-
mond van het Noordergat; de tweede
zal geplaatst worden in het Krammer.
Binnen een niet te langen tijd hoopt
de Minister van Waterstaat een voorstel
bij de Tweede Kamer in te dienen be
treffende de overneming van de telefoon
lijnen door den Staat.
Ten aanzien van het muntwezen op
Curagao waarover herhaaldelijkgeklaagd
is, verklaart de Minister van Koloniën
in zijn antwoord op het verslag nopens
zijn begrooting, het volkomen eens te
zijn, dat de' toestand van het muntwezen
veel ta weuschen overlaat. Zijn bijzon
dere aandacht is op deze aangelegen
heid gevestigd en hij ziet voorstellen
van den Gouvernenr van Curagao, die
geraadpleegd is, tegemoet.
Wat den koers betreft der postwissels,
waartegen deze uit Curasao naar Ne
derland kunnen worden verzonden, de
Minister gelooft niet dat die koers lagef
dan 102 percent kan zijn.
Van overzending van specie naar
Curagao kan geen sprake zijn, zoolang
Curasao aan Nederland meer verschul
digd is dan voor die kolonie hier te
lande betaald.
De Vereeniging „Oudbeierlands Ge
meentebelang" is door een hoofdambte
naar bij het ministerie van waterstaat
Damens den minister uitgenoodigd een
plant- aan te geven, hoe men den post
dienst in de Hoekschewaard wensebt
geregeld te zien. Genoemde ambtenaar
deelae mede, dat hoofdzakelijk moet
gelet worden op de belangen van Oud-
Beierland, omdat met het oog op den
handel, die gemeente op uitbreiding aan
spraak kan maken, terwijl, wat de ove
rige dorpen van het eiland betreft, de
minister geen uitbreiding noodig acht-
Volgens mededeeling aan de woning
van den heer rar. J. Kappeijne van de
Coppello is genoemde staatsman in ruste
niet ziek en beweegt zich door het huis-
Ten gevolge van een lichte verwon
ding aan het been is hij echter ver
plicht thuis te blijven.
Naar wij uit Den Haag vernemen, i*
de toestand van het lid der Tweed"
Kamer, den kapt. luit.-ter-zee Land, vrij
ernstig. De Heldersche afgevaardigd"
lijdt aan bronchitis. C
De Kamer van Koophandel te s-Gra*
venhage heeft in een adres tot den G""
meenteraad het verzoek gericht deze"
winter, als middel tót verschaffing va"
arbeid, een aanvang te maken met den
aanleg van het Laakkanaal, voor zoove"!
betreft htt terrein tusschen de Trekvaart
en den Rijswijkschen weg.
De hoogeerw. heer mgr. dr. Everts,
lid der Tweede Kamer voor Roermond,
is hersteld en nam gisteren wederdeel
aan de zitting der Tweede Kamer.
Aan de Tweede Kamer is ook door
de directie van het Provinciaal Utrechtscb
genootschap v oor kunsten en wetenschap
pen bij adres het verzoek gericht om
den post voor een nieuw centraal archief-
gebouw te 's-Gravenhage aan te nemen-
De influenza heerscht vooral in Den
Haag. In de beide laatste weken stier
ven daar 13 personen aan die ziekte,
terwijl van de 103 personen, die in d"
week van 26 November tot 3 Decem
ber aldaar overleden, 43 aan ziekte"
der ademhalingsorganen zijn gestorvem
en het sterftecijfer van 24 pCt. tot 31
pCt. is gestegen.
Een plan tot vergrooting van be4
Kurhaus te Scheveningen is bij b"
Dagelijksch bestuur van Den Haag i°'
gediend. In dit plan moet begrepen zijn
het bouwen van twee win kei galerij
op het plein aan de landzijde van h"c
Kurhaus, terwijl de bovenruimte voot
logeerkamers zou worden ingericht.
De stoomboot Minister Fock va11
Amsterdam naar Harlingen is eergist"'
ren-middag ten zuiden van Enkhuiz"1'
weder aan den grond geraaktdaar h"
juist vloed was, zal zij wel eenigen tij
kunnen wachten, voor zij vlot kom
De passagiers zijn afgehaald en kond"11
hunne reis per veerboot Enkhuizen^
Stavoren voortzetten.
De beide ijsbrekers, welke de
sterdamsche Vereeniging voor Alf»f
meene scheepvaartbelangen te St"tD
heeft doen bouwen voor het openhoud"
van het Noordzee-kanaal en de hav
van Amsterdam, zijn thans aangekome
zoodat Amsterdam nu beter tegen "e
felle vorst gewapend is dan vroeger-
