Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
t weede blad.
17de Jaar ff.
Zondas: 28 Januari 1894.
No. 4800.
TMttueau looierstraat 89.
ken herderlijke brief.
Ter volg Binnenland.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van '16 regels0-60
Elke gewone regel meer()A0
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
en gewichtig herderlijk schrijven, dat
e e't eenigen tijd werd verbeid, heeft de
I Or'oe week het licht gezien. Mgr. Doutre-
X' bisschop van Luik, heeft zich op zeer
de °en<^e w9ze uitgelaten over het Arbei-
'draagstuk en daardoor den stoot ge-
tot eene beslechting van de strijd,
e sedert het verschijnen van de ency-
Rerum Novarum onder de Katholieken
de Arbeiderskwestie werd gevoerd.
uoral in het bisdom van Luik had die
strna
Y J vnj groote verhoudingen aangenomen.
atl den eenen kant stonden de zgn. ka-
J 'eke democraten met den eerw. heer
utttier aan het hoofd. Zij waren van oor-
6 bat men ter opvolging van het woord
d!T ^dUse" aa"stonds tot eene organisatie
61 katholieke werklieden moest overgaan,
111 hen voor den verderfelijken invloed van
^dcialisme te vrijwaren en den werkman
001 vereeniging te sterken, opdat hij ter
lartiging zijner belangen in volle vrijheid
Z°" bunnen optreden. Aan den anderen kant
jonden de zgn. katholieke conservatieven,
hun orgaan vonden in de Gazette de
^lege. Zij waren van oordeel dat er aan den
estaanden toestand weinig of niets behoefde
Vei'anderd te worden, dat men den werkman
echts over zijn plichten moest onderhouden
van zijn rechten niet gewagen, en dat
et niet aanging de werklieden te vereeni-
&e" zonder het toezicht der patroons.
Ju dien strijd, welke soms veel verder ging
tlri be uiting van vrije meeningen veroor-
°|'i heeft thans het vredewoord van den
Uikschen bisschop weerklonken. Bemint,
2°° spreekt de Bisschop in het bijzonder tot
ZlJue priesters, bemint slechts de waarheid
den vrede. Vrede moet er heerschen, maar
'e vrede moet op waarheid steunen. Die
barheid aangaande het gewichtige arbei
dsvraagstuk vinden wij in de encycliek
es Pausen. Van die leer moeten wij ons
z°°danig doordringen, dat al onze gedach-
en en geheel ons streven in overeenstem-
rri'nR zij met die leer der Kerk.
Het gewichtig schrijven van Mgr. Doutre-
°Ux wordt door den zeereerw. heer Ch.
"Ucas> secretaris van het bisdom Luik, in
'et Centrum als volgt verkort samengevat
Aan de leer der encycliek toetst Z. D. H.
e bisschop de verschillende punten welke
°P practisch gebied de Katholieken verdeel
den
en, zonder het uitdrukkelijk te zeggen,
'ijkt het duidelijk, dat de wijze, waarop de
eei'w. heer Pottier den strijd heeft opge-
vat tegen het socialisme en de richting
^velke hij aan zijne werken en de vereeni
der werklieden geeft, worden goedge
keurd.
at, op theoretisch gebied, de Katholieken
^erdeelde, zooals het gezag van de encycliek
®s Pausen, de gehoorzaamheid door de Ka-
olieken aan hun bisschop verschuldigd, de
Verplichting om den inwendigen twist te
vermijden, de noodzakelijkheid van een de
gelijk program waarnaar men streeft, dit
alles wordt niet rechtstreeks behandeld,
maar vindt zijne oplossing in de stukken,
welke op den brief des bisschops volgen
Zie hier eenige der voornaamste punten
Welk moet het gedrag zijn der priesters
jegens de vakvereenigingen.
De vakvereenigingen moeten tot doel heb
ben den werkman het middel aan de hand
te geven zijn geluk voor 't lichaam, den geest
en de fortuin te bereiken daar ook moet
hij zijne zedelijke en godsdienstige ontwik
keling vinden.
Dus is de priester daar op zijne plaats,
niet alleen voor hetgeen den godsdienst
aangaat, maar hij moet ook, zijne kundig
heden, zijn hartzijne opoffering, zijn in
vloed en al zijn werken ten beste geven,
om de vakvereeniging haar tijdelijk doel te
doen bereiken.
«Wanneer het die werklieden geldt, welke
door den arbeid, zelfs in den nacht, zelfs
Zondags belet worden nog met den priester
in aanraking te komen, vindt de priester
in die vereenigingen niet het middel, om
met de werklieden kennis aan te knoopen
en hunne liefde te winnen door hun lot ter
harte te nemen
Moeten die vereenigingen altijd uit pa
troons en werklieden bestaan?
Daar waar het mogelijk is, moeten die
vereenigingen uit beide elementen bestaan,
ert de priesters moeten dat streven bevor
deren
maar daar waar zulke niet bestaan,
wenschen wij, met den Paus, dal vereeni
gingen, alleen uit werklieden samengesteld,
opgericht worden
Welke plaats moet in die vereenigingen
aan den godsdienst gegeven worden?
De grondslag moet godsdienstig wezen,
maar men vergete niet, dat volgens den
Paus, het onmiddellijk doel dier vereeni
gingen is: de vermeerdering van de goe
deren des geestesdes lichaams, der fortuin
Daar waar dergelijke vereenigingen on
mogelijk zijn, moet men trachten een ver-
zoeningsraad te stichten, gedeeltelijk uit
patroons, gedeeltelijk uit werklieden be
staande.
Hoe zal men het volk tot den godsdienst
en tot de vervulling zijner plichten terug
brengen
Eerst en vooral door de gewone en bui
tengewone middelen, welke de godsdienst
aanbiedt.
Doch te veel werklieden ontsnappen aan
die gewone middelen. Wat blijft er dan
over De Paus zegt, dat de toestand der
werklieden moet verbeterd wordenhet
volk voelt dat en vordert het; de recht
vaardigheid en de liefde gebieden het. Welnu,
de priester is de verdediger der rechtvaar
digheid en de bedienaar der liefde. Dien
weg moeten wij dus volgen, om zoo vele
ongelukkiger! te beletten meegesleept te
worden door de vijanden van Staat en
Godsdienst.
Moet ook bij ons de toestand der werk-
fieden verbeterd worden
Het lijdt geen twijfel. Hoe vele goede
werklieden worden er niet gevonden, welke
in den kleinsten tegenspoed, bij werkstaking,
'n ziekte, bij loonsvermindering, bij de ge
boorte van een kind verplicht zijn de hand
uit te steken, om een aalmoes te vragen.
Die toestand is niet passend in eene
christelijke beschaafde maatsschappij, welke
volgens de wetten van billijkheid, rechtvaar
digheid en liefde moet bestierd worden.
Mag de priester den werkman over zijne
rechten spreken
Het valt niet te betwijfelen, indien men
nadenkt, dat de werklieden met alles wat
hunne rechten aangaat niet onbekend zijn
zij spreken daarover onder elkander, zij zijn
blootgesteld aan de valsche leering der so
cialisten het zou dus onverstandig wezen
daarover te zwijgen,
Overigens, en de Paus zelf zeide het aan
Mgr. den Bisschop in Mei 1.1., men kan niet
ontkennen, dat er eene algemeene demo
cratische beweging bestaat. Het is dus nood
zakelijk die beweging goed te richten en
de katholieke werklieden onder elkaar te
vereenigen.
Deze zijn de voornaamste punten door
onzen doorluchtigen Kerkvoogd behandeld.
Over de vereischte voorzichtigheid en waar
in deze bestaat, zal ik' wanneer de tijd het
mij toelaat, later schrijven.
Ch. LUCAS,
Secretaris van het Bisdom Luik.
Luik, den 23en Jan. 1894.
meentewerken te Rotterdam, en C. Sprins
Szn., te Haarlem.
Aan de aannemers van den stadsschouw
burg te Amsterdam hebben de bestuurders
der drie schildersvereenigingingen aldaar
een schrijven gericht, waarin wordt verzocht
nu het décoratieschilderen aan eene firma
uit Brussel gegund is smet het oog op
de hier ter stede bestaande werkloosheid,
het verdere schilderwerk aan den stads
schouwburg aan eene aldaar bestaande firma
te gunnen, daar het toch in velen gevallen
gebleken is, dat de Nederlandsche werkman,
wat kunde betreft, niet bij die van het
buitenland ten achterstaat".
In de sigarenfabriek van den heer Jacoq
P. Wolf op de Leidschegracht te Amsterdam,
zoo meldt De Echo, hebben Woensdag al
de sigarenmakers het werk gestaakt. Zij
eischten meer loon en minder strenge con
trole op het aantal sigaren, die uit een
bepaalde hoeveelheid tabak moesten worden
gemaakt en nog veel meer,
De heer WollI willigde al hunne eischen
in, behalve die eene omtrent de controle,
en daar de sigarenmakers daar niet mede
tevreden waren, duurt de werkstaking steeds
voort. De patroon verklaarde beslist, in dat
opzicht in het geheel niet te zullen toegeven.
Naar aanleiding van het uit hun kooi ge
raken van de 4 leeuwen in den circus Carré
te Amsterdam schrijft de Stand
Onwillekeurig vraag men zich at wat ge
beurd zou zijn, indien de beesten eens
werkelijk de straat op waren gegaan, wat
zeer gemakkelijk had kunnen gebeuren.
Een poos geleden was er in een van de
spellen in de Nes een beer los gebroken,
die 's morgens een wandeling in de buurt
deed, gelukkig zonder ongelukken te veroor
zaken.
Waren thans de leeuwen op straat ge
komen, het had stellig niet zoo afgeloopen.
Als Carré vergunning kan krijgen zulke
gevaarlijke dieren te herbergen, kon men
toch wel toezien, dat hij ze behoorlijk achter
slot houdt. En het toezicht is hier zoo ge
makkelijk wijl er maar weinige «Leeuwen
en beren" in Amsterdam zijn, die op deze
wijze de veiligheid in gevaar kunnen brengen.
Wat meer polititoezicht is dus gewenscht
terwijl tevens wel een onderzoek mag wor
den ingesteld naar de oorzaak van deze
«Leeuwenjacht' Is hier slordigheid of na
latigheid in het spel, dan dient er zoo moge
lijk, straf te volgen, evengoed als voor een
ander, die door dezeltde oorzaak menschen-
levens in gevaar brengt.
De Ned. Maatschappij ter bevordering van
Nijverheid heeft een gouden medaille en
f 350 uitgeloofd voor het beste antwoord op
een prijsvraag over een aanwijzing der mid
delen om arbeidsvermogen door windmolens
te verkrijgen, langs electrischen weg op te
zamelen, over te brengen of vervoerbaar
te maken. De jury is saamgesteld uit de
heeren H. Figee Jr., directeur der Maat
schappij, te Haarlem A. Noolen, gemeente
architect te Schiedam Prof. J. Bosschs, te
HaarlemG. J. de Jong, directeur der ge-
Uit Kampen meldt men, dat de raderboot
Prins van Oranje, die eergister-middag de
reis van Amsterdam naar Kampen onder
nam. buiten den Ketelmond op de Rogge-
bot is vastgeraakt.
Gisteren is een sleepboot ter assistentie
derwaarts vertrokken, doch de boot kon
het schip niet bereiken en was genoodzaakt
terug te keeren. Andermaal is toen de
sleepboot met vischschuit vertrokken om te
trachtten de passagiers te halen.
De bevolking van Nijmegen bestond
1 Januari jl. uit 34670 zielen, zoodat die in
het afgeloopen jaar weer 542 zielen is ge
stegen. Sedert het begin der ontmanteling
van de vesting en den fraaien uitleg der
stad in 1876 bedraagt de toeneming der
bevolking reeds meer dan 10.000 zielen.
Als men zoo het nieuwe gedeelte der stad
dan dok doorwandelt, ziet men, dat de aan
bouw van villa's steeds voortgaat. Men is
