Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste blad.
IEZIN&SSTRIJD.
17de Jaarg.
Zondag 8 April 1894.
No. 4859.
bureau *g$otex$txaat 50.
Be Vioolspeler te Sanscnlotten.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer.
- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
eerste periode van den verkiezings
tijd hebben wij reeds doorleefd. De ver
killende kiesvereenigingen hebben hare
kgaderingen belegd. Er is krijgsraad ge
iden. Het plan van den veldtocht is
Vastgesteld. Met andere woorden de tijd
Vun beraad is voorbij en het oogenblik om
*e handelen is gekomen. Voor ons, katholieke
'ezers, heeft die tijd van beraad voorzeker
keilijke oogenblikken opgeleverd. Behou-
end in den goeden loyalen zin van het
kord, hadden wij het liefst den Kamer
kei door ons met zooveel moeite veroverd,
kder zien bezet door hem die haar nu
Sedert vijf jaren heeft bekleed. Onder
SeWone omstandigheden zou dan ook de
^eer mr. A. P. R. C. baron Van der Borch
ari erwolde wellicht weder opnieuw can-
1 aat zijn gesteld, hoewel zijne handelwijze
11 de Kamer ten opzichte van wetsontwer-
P6n> die de districtsbelangen raakten, geen
°wverdeelden bijval heeft gevonden. Maar
^enals vroeger de Legerwet, zoo is nu de
Kieswet-Tak als een twistappel tusschen
6a heer Van der Borch en zijne vroegere
ezers gevallen. De Katholieke Vereeniging
ki
Grondwet" heeft den heer Van der
orch in de gelegenheid willen stellen door
®®ne bevredigende verklaring omtrent het
k esreeht-ontwerp weder door de Katholie-
en als candidaat te worden gesteld. Daarom
het Bestuur van «De Grondwet" zich
den heer Van der Borch gewend met
e vraag of het kiesrecht-ontwerpTak
°ngewijzigd of slechts op ondergeschikte
jj'JI'ten herzien, zijne stem zou verwerven.
^et ontwijkend antwoord van den heer
^an (jer Borch was, dat hij is voor finale
krecht-uitbreiding zoover de Grondwet
Feuilleton.
^ene Episode uit het Kunstenaarsleven
van Cherubini.
18)
Als ge bang zijt van een «goeden nacht,"
Pe i^an w'' u ïtot weerziens" toeroe-
Ch miJ nu echfer gaan
tioo- uhiui verliet snel zijne woning, klom
hof i sPoe^Ser de trap af dan zijne huis-
licht 6r ^em met 'iaar olielampje kon bij-
Va ®n ei> ging beneden naar het vertrek
arti conc'ergei want deze had, nadat de
do,, 6n 'let huis hadden verlaten, de huis-
Qet gesloten.
oPg Pomponet, maak asjeblief eens
Pende Cherubini, aan zijne deur klop-
VerQ<;Inj0ret stah zÜn net een slaapmuts
ivVxr ho°fd buiten de deur.
hii ïx 1S,er? Wat wil de citoyen bromde
•i zich slaapdrouken de oogen wrijvende.
toelaat. Terecht oordeelde daarop de leden
var. de Katholieke Vereeniging «De Grond
wet" mèt het bestuur, dat deze verklaring
geen antwoord was op de vraag den oud-
afgevaardigde van het district gesteld, en zij
dus zijne candidatuur niet konden aanbevelen.
Kon aldus de candidatuur van den heer
Van der Borch door de Katholieke Vereeni
ging «De Grondwet" niet worden gesteld,
ook de candidatuur van den heer Maas kon
zij niet overnemen. Hoezeer wij den heer
S. A. Maas als ingezetene dezer stad, als
lid van den Raad dezer gemeente en vooral
ook als wethouder van financiën om zijn
helder inzicht van zaken en zijn beleidvol
optreden in moeilijke omstandigheden hoog
achten wij mogen het niet vergeten, dat
zijne beginselen lijnrecht tegen de onze
indruischen. De heer Maas heeft zich op
staatkundig gebied een beslist voorstander
der liberale richting betoogd. Zijne ver
klaring dat hij is voor leerplicht, zegt ons
genoeg, dat hij op onderwijsgebied de hand
zal leenen tot verschillende maatregelen,
die wij in strijd achten met het natuurlijk
recht der ouders en met de vrijheid die
wij in zake van onderwijs voor allen op-
eischen. Maar vooral zijne verklaring aan
de «Kiesvereeniging Schiedam" gegeven, doet
hem kennen als een voorstander van het
wetsontwerp—Tak, dat wij met de grond
wettige eischen in strijd achten. Waar
onze leuze is stegen Tak", kunnen wij er
dus niet toe medewerken een afgevaardigde
in de Kamer te brengen, die in den ko
menden strijd beslist aan de zijde van
den minister Tak zal staan. Wie Tak's
monsterproduct van wetgeving niet wil,
moet ook den heer Maas niet willen. Ver
geten zij, die den heer Maas hoofdzakelijk
met het oog op de districtsbelangen aanbe
velen, dat onze wethouder van financiën al
zeer weinig gelegenheid zal hebben, die
belangen voor te staan. De Kamer, die nu
wordt gekozen, zal onder alle omstandighe
den, met het oog op de urgente kiesrecht-
Toen echter de roode schijn van zijn lan
taarntje de gelaatstrekken van den com
ponist verlichtten, werd hij vriendelijker,
nam zijne slaapmuts van het hoofd en vroeg
fluisterend
«Zijt gij het, mijnheer de kapelmeester
Waarmede kan ik u van dienst zijn?"
Wees zoo vriendelijk de huisdeur voor
mij te openen."
»Gij wilt toch zoo laat niet meer uitgaan
Gij weet toch wel wat men dezen nacht
van plan is.
«Dat weet ik, maar juist daarom moet
ik uitHet geldt het belang van personen,
die wellicht aan gevaar zyn blootgesteld 1"
«Dat is braaf, mijnheer de kapelmeester
Verduiveld, als ik niet zulk een oud verroest
geweer was, zou ik ook niet thuis blijven
en wel weten waar mijn plaats was. Vivi
le roi
«Maak wat voort, ik heb haast!"
«Goed, goed!"
Papa Pomponet strompelde uit zijne kamer
met den lantaren en den sleutel in zijne
eeltige handen.
Alvorens hij de deur bereikte scheen hem
echter eene gedachte in te vallen. Hij keerde
zich om en een zijner handen boven de
behandeling, slechts een korten levensduur
hebben. Wordt de Kieswet—Tak of een
ander kiesrechtontwerp aangenomen, dan
wordt ze ontbonden. Vóór alles behooren
wij dan ook op het oogenblik te vragen,
hoe een eventueelen candidaat over de kies
rechthervorming denkt, wijl dit nagenoeg
het eenige ontwerp zal zijn, dat de nieuwe
Kamer zal te behandelen hebben.
Deze overweging heeft vooral den door
slag gegeven bij de keuze van den candi
daat, die nu door de Katholieke Vereeniging
«De Grondwet" voor de aanstaande Kamer
verkiezing is gesteld. De heer mr. O. J. H.
graaf Van Limburg Stirum is een beslist
tegenstander van de kieswet—Tak, wijl hij
dit wetsontwerp in strijd met de grondwettige
eischen voor het kiesrecht acht. Daaren
tegen is hij voor eene uitbreiding van het
kiesrecht binnen de perken der Grondwet.
Uit deze zijne formeele verklaring, meenen
wij te mogen afleiden, dat hij vrij wel met
het manifest der katholieke Kamerleden in
stemt. Op dien grond bevelen wij dus reeds
met den meesten aandrang de verkiezing
aan van den heer
mr. O. J. H. Gr aafYan Limburg
Stirum.
«Van hem mag worden getuigd zegt
het Haagsche Dagblad dat hij als lid
der Kamer een Volksvertegenwoordiger in
den edelsten zin van het woord zou zijn.
Bekwaam is hij ongetwijfeld in niet geringe
matedoor allen die hem kennen, ook uit
hetgeen hij schreef, wordt hem de warmste
hulde wegens zijn meer dan alledaagsche
kennis en ontwikkeling gebracht. Bovendien
wordt graaf Van Limburg door de edelste
denkbeelden beheerscht met betrekking tot
de staatkunde. Behoort hij tot die mannen,
over wiens partijkleur men zou kunnen twis
ten, éen zaak staat onwankelbaar vast, nl.
dat hij geen radicaal is. Met gerustheid
zouden wij hem rangschikken onder die
mannen, die de historische school zijn toe-
oogen houdende om beter te kunnen zien,
monsterde hij den componist.
Zijn blik bleef op den ouden hoed van
Cherubini rusten.
«Alle duivelsriep hij, «waarom heeft
mijnheer vergeten de nationale cocarde op
zijn hoed te steken?"
De componist keek hem ontevreden aan.
«Gij gelooft toch niet, mompelde hij, «dat
ik
«Hola viel hem de oude soldaat in de
reden, «in den oorlog is elke list geoor
loofd Wilt ge dat men u in stukken scheure
of aan den eerste lantaarnpaal den beste
ophange, alvorens ge duizend passen hebt
gedaan Ik ken het Parijsche gepeupel
beter dan u, waarde heer. Ook ik veracht
dat bloedig ding, dat men tegenwoordig aan
den hoed moet dragen, wil men niet met
het gepeupel te doen krijgen, maar toch
steek ik het op mijn hoed, omdat één man
legen honderd toch niets kan uitvoeren.
Denk daaraan, mijnheer de kapelmeester,
en schik u naar de omstandigheden in deze
zaak
«Ik bezit niet eens zulk eene cocarde
«Niet? Nu dan zal ik u de mijne geven,
men zal daarenboven dezen nacht van mij
gedaan, waaronder wij verstaan, dat zij voort
durende ontwikkeling wenschen, doch langs
de geschiedkundige lijn. Daarom kan hij
niet wezen een voorstander van Tak's kies
recht, nu dat beslist strijdt tegen een Grond
wet, in welke het nationaal streven zijn
uitdrukking vond. Uitbreiding van het kies
recht: zeer bepaald is ook hij daar een
voorstander van, maar niet in den geest van
Tak's voorstel. Hij zou niet stemmen voor
Tak I, II, III, of den nog «ongeboren"
Tak IV. Niet alleen niet door dik en
dun, in het geheel niet gaat graaf Van
Stirum met den premier mede.
«Wil men hem de zegepraal verschaffen,
dan moet er met ijver en warmte voor hem
gestreden worden. Dit verdient hij trouwens
ten volle. Hij is een Van Stirum in hart
en nieren. Aan Oranje innig verknocht, ziet
hij in de dynastie een onderpand voor de
handhaving van de nationale vrijheid. Wel
verre dat hij van ontwikkeling afkeerig zou
zijn, is hij van haar een vurig voorstander.
Alleen weigert hij zeer beslist, met mr. Tak
den revolutionairen weg op te gaan, door in
strijd met de Grondwet feitelijk het Alle-
manskiesrecht in te voeren. Daaraan doet
hij nimmer mee. Die verzekering durven
wij gerust geven. Zijne speciale kennis van
Indië, strekt hem, al geldt het in de eerste
plaats de kiesrechtkwestie, nog tot aanbe
veling te meer."
Als men aldus in Den Haag, waar men
den heer Van Limburg Stirum van nabij
kent, van geloofwaardige zijde, dergelijke
getuigenissen van hem geeft, dan kunnen
wij ons op dezen candidaat zeker gerust ver
laten. Met een Van Limburg Stirum, van huis
uit een trouw aanhanger van het Oranjehuis,
gaan wij den strijd voor orde en recht, voor
eene billijke uitbreiding van het kiesrecht
en tegen het wanproduct van den Minister
Tak met vertrouwen tegemoet. De nakome
ling van een der grondleggers onzer consti
tutie, zij onze voorganger in den strijd voor
het palladium onzer vrijheid, de Grondwet,
niet verlangen dat ik de cocarde op mijne
slaapmuts steek. Wacht een oogenblikje
Papa Pomponet ging naar zijn kamertje
terug en keerde na verloop eener minuut
weer terug.
«Hier," zeide hij, den componist'de cocarde
aanbiedende, «zij is onecht gekleurd, even
als al de zwendelarijen van onze j zooge
naamde volksredderswanneer [gij ze mij
weer terugbrengt dan leg ik ze in azijn,
dan zal ze wel weer wit worden de
goede, eerlijke, witte cocarde der roya
listen
Cherubini aarzelde de cocarde aan te
nemen.
«Onze koning heeft het ook openlijk
moeten dragen en ik dring het u alleen op
voor uw eigen welzijn. Bekommer u maar
niet over hetgeen op uw hoed steekt, wan
neer het hart maar goed koningsgezi nd blijft
«Gij hebt gelijk, ik moet mijne beden
kingen aan de noodzakelijkheid opofferen,
wil ik dengene nuttig zijn, die mijne hulp
noodig hebben," zeide Cherubini zuchtend,
terwijl hij begon met de coearde op zijn
hoed te steken,
Wordt vervolgd
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
