Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
10 APEIL.
17de Jaarg.
Dinsdag 10 April 1894.
No. 4860.
bureau *g$otev$tvaat 50.
mr. 0. J. H. Graaf Van limlnri Stirum.
Mr. 0. J. H. Graaf
VAN LIMBURG STIRUM.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post door geheel Nederland -2.—
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—6 regels0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
Een laatste woord tot voorlichting en op-
'ng van de kiezers moet ons in het
^6zicht van de Stembus van 10 April, die
Jcht voor langen tijd over de toekomst
°ns Vaderland beslissen zal, van 't hart.
katholieke kiezers van het district Schie-
anb bedenkt waar het den 10 April om
a* Niet om de districtsbelangen, niet om
vvet op de Bedrijfsbelasting, niet om
rhooging van den accijns op het gedistil
rd, niet om beschermende rechten voor
l^n landbouw, niet om wettelijke maatrege-
ter bescherming van de zeevisscherijen.
een dat alles, van hoe groot en overwegend
e ang ook, is nu niet aan de orde. Het
gaat eenig e n alleen om de toekomst van
let Vaderland. Het geldt alleen de vraag of
®t radicalisme, als welks pleitbezorger de
^'nister Tak is opgetreden, voortaan al
niet in Nederland de richting van het
aatsbestuur zal aangeven.
Ee vraag die aanst. Dinsdag moetbeant-
°°rd worden zegt de Tijd is o. i.
Ze «Kent gij aan den heer Tak de bevoegd-
de t0e' °m 'n duidelijke tegenspraak met
Grondwet de eischen van het radicalisme
zake het kiesrecht niet alleen persoonlijk
te willigen, maar ook ze op te dringen
het Nederlandsche volk Waar uw hoog-
e Staatswet in den kiezer welstand en
yeschiktheid vraagt, dient daar toegegeven
(j0tl de vordering van welke zijde ook, om
grondwettelijke bepalingen te maken tot
eetl doode letter
11 Zoo ja, is dan de Nederlandsche Grondwet
feeoordeeld: Dan ligt het fundament van
nze Staatsinstellingen in puin. Dan komen alle
Hen in het radicale vaarwater, waar reeds
ert lang de dwaasheid van een «papieren
01 tegen de «strooming der eeuw" als een
gemaakte zaak gold. Dan heetthet geen zin
2 6er voor het wijzigen van die Grondwet bij-
^°n ere eischen te stellen, buitengewone
°rzorgen te nemen, of liever het geheele
beeld van een geschreven en bezworen
bndwet is een verouderd en bespottelijk
°nding.
Ve^!n kloeke tegenspraak met deze h. i.
W» 6r^e^j^e en n^et te vergoeilijken dwa-
die&' ZOr"^en nagenoegalle katholieke mannen,
tot dusver naar de Staten-Generaal
jnar®n afgevaardigd, hun manifest de wereld
een £e'dt Fier niet de vraagZullen er
]ge duizenden kiezers minder of meer
br niet ook vooral deze andere: Is uit-
kj 1 lng> is aanzienlijke uitbreiding van het
la^Zersk°rPs in het belang van den Neder-
0 Sc'ien Staatmaar wèl deze, ook
alles beheerschende quaestie. Mag er
rad' Z°0t'ra Fet belang schijnt der
*-*ron<)'e Partij met Nederlandsche
vviiW6t wor<fen omgesprongen op een
looft,6? Z°°alS ^eer faF zioh dat veroor-
antw' Seven °P die vraag het beslist
^'Voor'l01^ ^at °nS voolF°mt het beslist ant-
Stant .v.te moe^en zÜn van alle katholieke
sburgers in ons Vaderland Neen, dat
Voor of tegen Tak" de leus, door ons
van den aanvang ot bij den tegenwoordigen
verkiezingsstrijd gesteld, blijft nog altijd,
dunkt ons, de zuiverste uitdrukking geven
aan het karakter van de stembus, loor Tak,
tegen- of tegen Tak, voor de Grondwet, naar
onze overtuiging, gaat het om niets anders
Tegen Tak en Voor de Grondwet, dat is
onze leuze bij de Stembus die weidra ge
opend staat. Dat is ook de leuze van den
candidaat, die de Katholieke Vereeniging
«De Grondwet" tot den haren heeft gemaakt.
Die candidaat heeft, eventueel gekozen, niet
anders te doen dan de ongrondwettige ont
werpen—Tak te helpen weren. Daarop is
weldra zijne taak en die der nieuwe Kamer
ten einde. Stemmen wij dus allen morgen
als een man op den nakomeling van een
der grondleggers onzer constitutie, die haar
ook aan het einde dezer veelbewogen eeuw
nog in volle kracht handhaven zal,
Katholieke kiezers, past op
uwe neuzen
Men tracht op zeer behendige en tactvolle
wijze u bij het vooruitstrevend deel van uw
gelaat te pakken.
In den vorm van een «onuitgesproken
rede in de vergadering der kiesvereeniging
«De Grondwet," worden een aantal lokvo
geltjes uitgezet om u op de candidatuur—
Maas te doen stemmen. Zouden die heeren
zelf gelooven wat zij schrijven Denken zij
inderdaad, dat de Kamer die nu gekozen
wordt, bij verwerping der Kieswet, en op
treding van een nieuw ministerie, tot 1898
zal blijven zitten Och komZij weten wel
beter. Elk opvolgend ministerie, welk ook,
zal spoedig met een nieuwe Kieswet moeten
komen, en de levensduur der nieuwe Kamer
is dus in elk geval slechts een kwestie van
korten tijdwant bij eventueele aanneming
van deze of een andere Kieswet, wordt de
Kamer volgens constitutioneel gebruik ont
bonden.
Maar hoe komen die heeren nu zoo op
eens voor de districtsbelangen te ijveren
Waarom die ijver ook niet in 1888 en 1891
betoond Waarom moesten in 1888 de meest
door vooroordeel en opvoeding ingewortelde
hartstochten worden aangeblazen, om een
districtsman te weren? Wijlen de heer
L. W. Jansen mocht waarlijk ook wel ge-
aeht worden met de belangen van onze in
dustrie en ons dictrict vertrouwd te zijn
geraakt. Waarom de heer Maas, die nu
zoo'n uitstekend candidaat wordt genoemd,
niet reeds in 1888 ot 1891 candidaat ge
steld
Ziet, katholieke kiezers, dit zijn allen
vragen, die u bij eenig nadenken wel
zoudt kunnen beantwoorden.
De beantwoording van de vraag van het
waarom toen niet en nu wel, ligt eenvou
dig in de reformatie die de kiesvereeniging
«Schiedam" heeft ondergaan.
Nu de kiesvereeniging «Schiedam" onder
leiding van Mor. Horn met volle zeilen en
stoomkracht de wateren van het radica
lisme is opgestevend, moet de vlag der
districtsbelangen dienst doen om de lading
van het radicalisme binnen te loodsen.
Laat ge u bij den neus nemen, katho
lieke kiezers, dan vaart ge mee onder die
vlag, en zult ge de eer genieten Horn tot
kapitein te hebben.
Past op uwe neuzen
Bedelaarskiesrecht.
Ieder die zich nog herinnert de wijze
waarop de Vereeniging tegen Bedelarij is
tot stand gekomen, zal zich nog herinneren,
met welk een energie de heer S. A. Maas
is opgetreden tegen de Bedelaars in de
bijeenkomst, die hij de eer had te leiden
om eene vereeniging tegen bedelarij in het
leven te roepen. En nu wil diezelfde heer
Maas aan de bedelaars die hij toen aan de
verachting van het weldenkende publiek
overgaf, het kiesrecht verzekerenimmers
hij heett zich voor het kiesrecht-ontwerp-
Tak verklaard, dat de bedelaars niet uitsluit.
Die lieden toch worden niet officieel be
deeld, neen in den eigenlijken zin van het
woord worden ze in het geheel niet bedeeld.
Zij achten zich veel te hoog om bij eene
stedelijke of kerkelijke inrichting van lief
dadigheid om onderstand aan te kloppen.
Zij vragen minder, maar eischen veeleer
hetgeen ze tot onderhoud van hun luilekker
leven verlangen. Vooral buitenlui weten
daarvan te spreken.
Zal men in den eisch der continuïteit
van woning een waarborg tegen het bede
laarskiesrecht zoeken? Maar die lieden
wonen immers reeds veel langer dan drie
maanden niet alleen in eene gehuurde, maar
soms zelfs in hun eigen woning. Het feit
is hier in het district niet onbekend, dat
die lieden, die u hier een aalmoes, soms
onder bedreiging of in den vorm van een
overdreven loon voor luttelen arbeid afper
sen de heer Maas weet daar ook van te
spreken elders eigenaars van huizen zijn.
Nog niet lang geleden werd hier ter stede
zulk een persoon als met den vinger aan
gewezen.Handelt de heer Maas dus consequent
door met zijne bevordering van Tak's opzet,
de lieden op het schild te heffen, die hij
eertijds zoo krachtig bestreed?
Geen stem op Van der Borch!
In strooibiljetten en advertentiën wordt
den katholieken kiezers aanbevolen op den
heer Van der Borch te stemmen.
Bedenken onze kiezers wel, dat iedere stem
op Van der Borch uitgebracht, is een stem
voor de kieswetTak. De heer Van der
Borch heeft zich niet formeel voor de kies
wet—Tak verklaard. Maar het feit zelf-dat
hij de duidelijke vraag hem door de Katho
lieke Vereeniging «de Grondwet" gesteld,
heeft ontweken, bewijst hij er niet tegen is.
Ook staat onze oud-afgevaardigde be
kend als een beslist Kuyperiaan. Hij zou
dus de Wet niet verwerpen die Kuyper
aanbeveelt.
Hoezeer wij dan ook vroeger den heer
Van der Borch van Verwolde hebben aan
bevolen, moeten wij onder de tegenwoordige
omstandigheden beslist ontraden op hem te
stemmen.
Een voorstander van «Taks plannen" kan
nu allerminst onze man zijn.
Een kleine opmerking.
Wie verlangend is naar eene groote kies
recht-uitbreiding mag veilig veronderstellen,
dat deze ook zonder Tak komen zal.
Alle partijen hebben thans de noodzake
lijkheid van zulk een uitbreiding erkend.
Verbeeld u eens, dat na zooveel beweging
en na zoovele verzekeringen, de kiesrecht
uitbreiding achterwege bleef. De gekozenen
zouden zonder twijfel bij de eerste gelegen
heid de beste door het ostracisme der kie
zers getroffen worden.
Welaan dan laten wij dan niet over
eenige duizendtallen meer of minder twisten,
maar onze stemmen vereenigen op de voor
standers eener oordeelkundige uitbreiding
der kiesbevoegdheid.
Stemmen wij op den candidaat die is tegen
Tak maar voor eene oordeelkundige uit
breiding van het kiesrecht
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 9 April 1894.
Tot voorlichting van onze kiezers meenen
wij nog het volgende in het midden te moeten
brengen.
De stembus is geopend van 9 tot 4 ure
Er zijn twee bureaux. Zie dus wel op uw
stembiljet waar ge zijn moetop het Raad
huis (le afd.) of in het Schoollokaal aan de
Buitenhaven (2e afd.).
Mocht iemand geen stembiljet ontvangen
hebben of het ontvangen biljet zoek zijn
geraakt, dan kan men aan het stembureau
een biljet krijgen. Het doorhalen van
reeds geschreven namen en het in de plaats
stellen van andere is geoorloofd. Hoofdver-
eischte is daarbij dat het duidelijk merkbaar
geschiede.
Let er wel op of uw biljet behoorlijk in
orde, van twee zegels voorzien is, zoo niet,
dan moet ge een ander aanvragen.
Zorg er ook vooral voor, den naam
van onzen candidaat juist te schrijven
mr. O. J. H. graaf Van Limburg Stirum.
Tot bestrijding van de candidatuurVan
Limburg Stirum wordt o. a. aangevoerd,
dat mr. O. J. H. Graaf Van Limburg Stirum
president zou zijn van de Geheel-Onthou
ders-Vereeniging.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
li< ijl:'1'1:.'!
MAG NIET, EN DAAROM MOET DE KAMER, DIE OP 10
April gekozen wordt, den heer Tak de
OVERTUIGING BEZORGEN, DAT ZIJN BELEID DOOR
DE MEERDERHEID VAN DE NEDERLANDSCHE KIE
ZERS WORDT AFGEKEURD.
