Dagblad v oor Schiedam en Omstreken.
eerste blad.
Castelar over Bismarck.
17de Jaarg.
Zondag 6 Mei 1894.
No. 4882.
bureau ^Jofersfraaf 50.
Be Vioolspeler t Sanscnlotten.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
Sedert zijne verzoening met keizer Wil-
6 m II is (je beroemde Stichter van het
ledendaagsche Duitsche rijk opnieuw het
Vo°i werp van velerlei beschouwingen ge
worden. Ook de befaamde Spaansche staats
kan Emilio Castelar heeft dezer dagen in
®en artikel van een der meest verspreide perio-
'eke geschriften zijn oordeel over den Man
IJzer en Bloed" geveld. De Nouvelle
,evue Internationale bevat een merkwaar-
'b opstel van Emilio Castelar over Bis-
^laick, naar aanleiding van diens tocht naar
®r ijn en diens bezoek bij den Keizer. Cas-
6 ar wijst eerst op den roem van Bismarck
och hij voegt er tevens bijDe grootste
onverzoenlijkste vijand van dien roem,
en Bismarck reeds bij zijn leven genieten
^ht, is Bismarck zelf.
°or een scherp woord, door gebrek aan
door protesten die geen weerklank
rln,en 'n de publieke opinie, door luid-
Uc tige reizen als van een rondtrekkend
_er*iezingsagent, door een spaak te steken
n het wiel van den jongen keizer, door
e eediging van den kanselier, door opposi
e bij de verkiezingen, door nooit vervulde
i eigingen met redevoeringen in het Parle
ment, door een zonderling mengsel der
istia van Ovidius en van het Memorial
e Hélène, dat aan de geheele pers
Wordt gezonden door al deze dingen
reekt de Duitsche kolossus zich zelf af, en
gaat hij langzamerhand gelijken op den
'Upiter van wien de Duitsche dichter ver-
t, dat hij van den troon geworpen en
^erbannen werd naar een eiland, waar hij
6 toppen van den ontwolkten Olympus zien
^on> en waar hij, om te kunnen leven, ge-
wongen was de witte baarden en dunne
Feuilleton.
Eene Episode uit het Kunstenaarsleven
van Cherubini.
39)
ee?npnoi3enWe/nechter een onderling spel
Sm 5' f m Tenigte was lachend en
ïSSïï' v. een feest naar bin-
D A rongef; doch toen zij zich vlak voor
den k, T beVOrid',1ie den ^gang versper
en, bleef zij weifelend staan. Nu scheen
xaJeüSt ,een beg,P te krijgen van het ge-
Vpn f en dreigde, toen zag 't uit al de
ke van Fet kasteel geweerloopen blin-
lu.n'i gepeupel tot waanzin aangevoerd
on l 6 nechVer geen vrees> nioedigsten
lnni,er beiï neS°nnen grappen te maken en
aan tnd n s°idaten uit te noodigen zich
aan het volk over te geven. Toen de soldaten
«unne dreigende houding behielden, be
llet en..zlJ' die in de voorste reien van
"et volk stonden, een zonderling spel. Zij
pruiken der vervallen godheden te verkoo-
pen, alsof het konijnenvellen waren.
De plaats, die Bismarck in de historie
inneemt, heeft hij verkregen door zijn wil
en zijn persoonlijkheid in dienst van een
idee te stellen: van de idee der Duitsche
eenheid. En daarin steekt te meer verdienste,
zegt Castelar, daar Bismarck van zijn jeugd
af een grooten afkeer van die idee heeft
gehad.
De democraten waren steeds voorstanders
der unificatie, zoowel in Italië als in Duitsch-
land. Bismarck behoorde tot de jonkerpartij,
die zich tot het uiterste tegen elke poging
verzette, om de eenheid van Duitschland te
bewerken. Om zijn rol te kunnen vervullen,
moest Bismarck dus afstand doen van zijn
persoonlijke meening.
Maar Bismarck heeft drie onvergeeflijke
fouten begaan: hij nam de toevlucht tot
reactionnaire middelen om een vooruitstre
vend werk in stand te houden hij bezoe
delde dat werk door een anachronisme als
de annexatie van Elzas en Lotharingenhij
dwong Europa tot den gewapenden vrede
die, als er niet weldra een geleidelijke ont
wapening komt, het geheele werelddeel tot
den ondergang zal brengen.
Het eigenlijke karakter van Bismarck is
een conservatisme van ongelooflijke kracht;
daarbij is hij meer geneigd tot haten dan
tot vereeren.
Zijn haat is vreeselijk, zijn liefde zwak.
Hij achtte Moltke, maar werd nooit zijn
vriend. Hij hield van Keizer Wilhelm I, en
schonk hem al den eerbied, die een minis
ter-president verschuldigd is aan zijn vorst
maar toch beschouwde hij hem steeds met
een gevoel van meerderheid, zooals een goed
leeraar een ijverig en gewillig leerling be
schouwt.
Jules Favre vertelde eens, dat tijdens de
vredesonderhandelingen Bismark gezegd had
iGij blijft dus een Republiek? Ik kan u
daar geen succes mee voorspellen. Wie kan,
uit een abstract oogpunt, de monarchie
waren met lansen en pieken gewapend aan
welker punt een weerhaak was. Met dezen
haak trachtten zij nu onder het gelach van
het gepeupel den een of anderen Zwitser
of grenadier naar zich toe te trekken.
Sommige der soldaten lieten zich op deze
wijze hengelen en werden door het volk
met gejuich begroet.
»Wat gebeurt hier riep kapitein Dur-
ler, die den maarschalk gewaarschuwd had
en commandeerdenMaakt vaardig 1"
De soldaten gehoorzaamden.
Toen de menigte plotseling alle geweer
loopen op zich gericht zag, wilde zij terug,
maar zij kon niet, wijl men achter nog steeds
bleef opdringen.
Op dat oogenblik schoot een der muiters
een pistool op een officier af.
Als antwoord daarop klonken de com
mando's
»Aan 1 Vuur!"
Er volgde een ontzettend salvouit de
vensters van het kasteel en der barakken
schoten de soldaten op den dichten hoop.
Elke kogel was raak, honderden vielen
badend in hurt bloed neer. Wie ongedeerd
was gebleven of slechts licht gewond was,
ijlde naar de deur. Daar week de menigte
boven de republiek verkiezen? Weet gij
waarmede ik mijn nachten doorbreng? Met
het verbeteren der domheden, die door
mijne oude (Keizer Wilhelm I) over dag
gezegd en gedaan zijn. God verlosse ons
van zulke regeeringenMen moet met vors
ten zoo voorzichtig zijnMaar ik geloof niet
dat Frankrijk of Duitschland rijp zijn voor
een Republiek. Gij wordt door de nood
zakelijkheid gedwongenen dat strekt u tot
verontschuldiging."
Bismarck meende later, dat hij zich met
zijn jongen keizer dezelfde vrijheden mocht
veroorlooven, als met den eersten doch daarin
vergiste hij zich, Wilhelm II had een veel
hooger en persoonlijker opvatting van zijn
taak. Hij wilde zich niet laten binden door
de kleine opvattingen van Bismarck's sys
teem. Hij wilde zich-zelf zijn. En dat was
de aanleiding tot Bismarck's val.
Uit zijn zorg om het geheele bestuur in
handen te hebben, blijkt hoe groot de zucht
naar macht bij Bismarck was, en hoe sterk
zijn eigenliefde. Hij heeft geen andere mee
ningen, dan die onaangenaam kunnen zijn
voor zijn tegenstanders.
Het is anders onbegrijpelijk hoe hij zich
tegen den wensch der regeering kon verkla
ren, om de socialistenwet in te trekken,
terwijl hij het katheder-socialisme bescherm
de hoe hij protectionist kan zijn als Caprivi
vrijhandelaar is en omgekeerd. Als Caprivi
een koele houding tegen Oostenrijk aan
neemt, scheldt hij hem voor Rus, en als de
nieuwe kanselier den weg volgt, door den
ouden ingeslagen, dan wil Bismarck Duitsch
land nader tot Rusland brengen. Hoe kan
anders hij, de vader der Duitsche eenheid,
de uitingen van het particularisme in de
Zuidelijke Staten toejuichen Zoo wordt de
geschiedenis van Bismarck voor het nage
slacht een samenweefsel van elkaar tegen
sprekende daden en woorden.
Hij stelde het algemeen kiesrecht in, en
trachtte het ingang te doen vinden bij de
feodale jonkerpartij hij trachtte de eenheid
terug. En de vlucht werd algemeen toen de
belegerden een uitval deden.
Aldus gelukte het den Zwitsers en grena
diers het Caroussel plein te zuiveren, terwijl
de driehonderd edellieden met d'Hervilly,
Léon en Parvis van het Florapavilloen tot
de zijstraatjes van het Louvre en tot de
Rue St. Honoré de opstandelingen verdreven.
Troepen en edellieden keerden naar het
plein terug, welke in een groot kerkhof
veranderd. Dooden en gewonden lagen daar
door elkander. Het steunen en kermen van
hen, die daar lagen te sterven, maakte het
gezicht er van nog ontzettender.
Van de dakvensters der Tuillerieën weer
klonken Ziu de volgende kreten.
»Haast u! De legers der faubourgs zijn
in aantocht. Rechts en links van de rivier
Wij zien er honderd duizend, nationale garde
en gepeupel onder elkaar Aan de Pont-
Neuf vereenigen zij zichHaast u, alles is
verloren I"
Maarschalk de Mailly die, naar boven ge
klommen, zelf gezien had dat de plaats
niet meer te verdedigen was, riep
»Naar binnen Het kasteel wordt gebari-
cadeerd 1"
Het bevel ging van mond tot mond en
van den Staat te bewerken, door verove
raarsmiddelen hij wil den godsdienstvrede
en is de vader van den Kulturkampfmet
Döllinger en de oud-katholieken wil hij een
nieuwe kerk stichten en gaat, als Heinrich
IV naar Canossa, door de intrekking der
Meiwettenhij dreigt den Paus en roept
diens hulp in als scheidsrechter in een ko
loniale kwestie; hij schendt het tractaat
van San Stefano, geeft Cyprus aan Enge
land en Bosnië aan Oostenrijk en verbaast
zich dat Rusland in een verbond met Frank
rijk een tegenwicht zoekthij neemt Metz
en Straatsburg, om den vrede te verzekeren,
en dwingt geheel Europa zich te wapenen,
door de bedreiging met een oorloghij voert
oorlog tegen Oostenrijk en verbindt zich
daarna met dit land, Italië meesleepend, om
de zelfstandigheid van de Habsburgsche
monarchie te verzekeren; hij noemt het
vorstendom een instelling bij Gods genade
en verbittert door zijn opstand er tegen de
laatste dagen van keizer Friedrich; en
eindelijk steunt hij Wilhelm 11 in diens ver
zet en wordt later diens onverzoenlijke vijand.
Enkele dier fouten zijn niet aan Bismarck
alleen te wijten, zooals bijvoorbeeld het
annexeeren van het Rijksland, de bron van
zooveel onlusten tegen Frankrijk en Duitsch
land. Castelar meent, dat de vrede eerst
verzekerd is, als Elzas en Lotharingen aan
Frankrijk zullen teruggegeven zijn, en dat
dit zeker eens gebeuren zal, omdat het
rechtvaardig is.
AI OVERZICHT.
5 Mei '94.
L. 'woudig Ver
bond is - ,filstand
gekomen. In. ^at
zij aan kracht t
in de Kamer over
ministerie van oorlog, hee.
antwoord op den heer Barzila.,
aanvallen richtte tegen het Drievou
de aanhangers van het koningschap gehoor
zaamden snel. Zij bezetten het portaal van
beneden en die van de eerste verdieping,
alle trappen en de houten barakken.
Nauwelijks was dit geschied of het revo
lutionaire leger verscheen op de kampplaats
en omsingelde het kasteel. Het kwam op
de plaats waar zoo ever, gestreden was en
de lijken ziende, stormden zij woedend naar
het kasteel. Fr begon een woedende, hard
nekkige strijd, die eerst ter gunste van de
belegeraars keerde, toen het dezen gelukte
de houten barakken in brand te steken. Van
dit oogenblik konden de benedenvertrekken
der Tuillerieën niet meer verdedigd wor
den en moest de heldhaftige bezetting aan
den terugtocht denken.
Aan den voet van de groote trap had een
woedend gevecht plaats. Hier hield eene
schaar edellieden en Zwitsers eene bende
opstandelingen tegen en hier was het ook
dat Léon de Fonteille en ridder Parvis won
deren van dapperheid deden.
(Wordt vervolgd
NIEUWE SGHIEDAMSCHE COURANT
