Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
l'de Jaarg.
Donderdag 11 October 1894.
No. 5013.
xxveaxt ^oter^ivaat 50.
^gemeen overzicht.
PRIJS VAN DIT BLAD:
^oor Schiedam per 3 maanden1.50
T ranco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER ADTERTENTIËN:
Van 1—6 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
10 October '94.
j>ilrji ^erkelijk-politieke strijd is in Hon-
Het We^er 'n a"e hevigheid ontbrand,
tafel rilln's'ei-ie"AVekerlé is in de Magnaten-
de °P krachtigen tegenstand gestuit bij
Twe e 'arideling van eenige reeds door de
tieke ve Kamer aangenomen kerkelijk-poli-
W0rd v°orstellen, die als een gevolg kunnen
beschouwd op het befaamde wets-
kuw invoering van het burgerlijk
kfeffg AVas Zaterdag het ontwerp be-
diene^e Vrye uitoefening van alle gods-
in,, en' na schrapping van het artikel tot
Verni "8 van godsdienstloosonderwijs mei
da terende meerderheid verworpen, Maan-
iatjfw'S °°k het beruchte ontwerp tot toe-
b van het Jodendom als een erkende
lenst in den christer.staat verworpen,
en
met 109 tegen 103 stemmen.
Reh.
r°°t lawaai in Israël, natuurlijk, de
t00rJ J°odsch-liberale vrijmetselaarspers
"en ^et katholieke Vaterland van Wee-
rnate ec'lter verheugde zich reeds in hooge
h°Ver ze8ePraa' van Zaterdag, toen,
jui^t et klad, »in de Rozenkransmaand en
2°n(jaaan Jen vooravond van den Rozenkrans-
Jen tot herinnering aan de zege-
ste|d ^er Christenen over de Turken inge
st en 'eestdag, de Katholieken van het
e«n ar'a toegewijJe koninkrijk Hongarije
de nieuWe zegepraal bevochten hebben op
rtl°Jerne heidenen, die dat Mariarische
\vj|(| "r/'lch van zijn christelijk karakter
•ha»6*' kerooven. Zelfs liberaal-katholieke
er ten, Calvinisten en Lutherschen zijn
v°ej^exveest, die zich nog te veel Christen
en' °m zich niet bij de phalanx der
J0o j leken aan te sluiten tot afwering der
jj ck-rna(;onnieke godsdienstloosheid."
t^el Wekerlé nog inderhaast Zondag-
bei,. een liberale partij vergadering heeft
keeft 0m 'ken nieuwen slag te verhoeden,
lik.kij dien niet kunnen atwenden. Zelfs
*9.le Pu
fristenen was het te erg, dat niet
feuilleton.
verraderlijk overvallen
°ïlzer troepen op Lombok.
§ende °mtrent lezen wij in de Loc. de vol
's ^e'ar>gwekkende bijzonderheden
'Gele v°nJs tegen middernacht lag het ge-
Jüs r lvak in rust, met het hoofdkwartier
^«nter ,,'n tenten op het verhoogde bivak
P°eri l°en op eens in de aangrenzende
gebrek rumoer uitbrak alsof de hel was
geb°- n' Terwijl duivelsch geschreeuw
daar^k0- en lle't'S slaan op de tong-tong
v<JUrde 'ijkbaar verzamelde menigte aan-
ee<i 0 tot razernij, barstte tegelijkertijd
S?kieto- ^erJ°ovend vuur los bovenop en door
viel r^,aten in de muren. Een kogelregen
Wstomf °P hef (lage) bivak en maakte
,'jkertij i Vele Jooden en gekwetsten. Tege
lijk werden alle paarden, die gemak-
V'aren te treffen, dood geschoten.
slechts diep rampzalige Christenen uit winst
bejag of andere onedele motieven tot het
Jodendom zouden kunnen overloopen, maar
dat ook de kinderen dier verachtelijke rene
gaten insgelijks tot het Jodendom zouden
vervallen. Wekerlé heeft verklaard, dat hij
op dit punt onder geen voorwaarde zou
wijken. Maar wat dan Moet de kultur-
kampt worden voortgezet? De katholieke
Hongaren vreezen dien niet, sinds het ge-
heele doorluchtige episcopaat met hen op
de bres staat, en mannen als Ferdinand
Zichy de parlementaire leiding in handen
hebben, trouw door de geheele katholieke
pers gesteund.
Volgens de laatste berichten uit Rusland
is de toestand van Czaar Alexander, die
thans te Livadia in de Krim vertoeft, er
niet minder op geworden. Aanvankelijk vindt
de Keizer reeds eenige baat bij het verblijf
in de zachte luchtstreek. Nadat hij de ver
moeienis der reis was te boven gekomen,
ging het slapen beter, de brakingen van
vroeger hebben opgehouden en het melk-
dieet wordt beter verdragen. Alvorens zich
naar Corfu te begeven, zal de Czaar ver
moedelijk zijn zoon Nicolaas, den Czarewitch,
tijdelijk het regentschap opdragen, wijl de
dokter volstrekte rust noodzakelijk blijft
achten. De Czarewitch zou dan naar St.
Petersburg terugkeeren. Het huwelijk van
den Czarewitch is natuurlijk voorloopig uit
gesteld, maar zijne bruid, prinses Alix van
Hessen, maakt geen bezwaar meer tegen den
van haar verlangden overgang tot den
Grieksch-schismatieken godsdienst, want in
het zomerpaleis te Wolfsgarten ontvangt zij
reeds godsdienstonderwijs van den Russi-
schen hofkapelaan Janislelf.
De Oostenrijksche en Hongaarsche delega
ties te Pesth bijeengekomen ter behandeling
der Rijksbegrooting voor 1895 hebben haar
taak volbracht. De Oostenrijksche delegatie
heeft op eene vergadering van bijna 7 uur
de gewone en buitengewone legerbegrootirig
toegestaan, de Hongaarsche eveneens. De
Dit alles, onverwacht, in het nachtelijk duis
ter, zonder dat eenige tegenaanval tegen
de vernietiging van achter hooge muren
mogelijk was, zou den stoutmoedigste heb
ben doen sidderen. Niettemin gedroeg
het mag te midden onzer smart met trots
worden gezegd de geheele troep zich
met mannenmoed. Onder de orders van de
uit de benteng snel toegeschoten officieren,
werd zooveel mogelijk het vuur naar boven
de muren teruggegeven, de gekwetsten wer
den achteruit gebracht en verzorgd, kortom
in de steeds voortgaande vernieling toonde
men zich als mannen, het dapperste leger
ter wereld waardig.
Niettemin werd de toestand, vooral in het
lage bivak, onhoudbaar. Steeds vielen meer
dooden en gekwetsten, de ammunitie begon
te ontbreken, eten en drinken was er in
't geheel niet meer. Te vier uur 's nachts
werd daarom besloten, alle dooden en ge
kwetsten over te brengen r.aar het ver
hoogde bivak en zich daarin samen te trek
ken. Daar was men tijdelijk wat veiliger.
In de Poeri hoorde men nu grootere gaten
in de muren hakken, om het bivak, dat
slechts was omgeven door een muur onge
veer ter hoogte van een mans borst, des
laatste heeft bovendien de slotrekening van
het jaar 1892 goedgekeurd. De afgevaar-
dige Patsak wees in het debat op de mis
handelingen waarvan soldaten vaak bloot
staan en haalde verscheidene gevallen aan.
Dezen keer praatte hij niet voor doovemans
oorende Oostenrijksche delegatie was het
volkomen eens, dat in den toestand veran
dering moest komen. De minister Von Krieg-
hammer beloofde een streng onderzoek in
te stellen naar de medegedeelde gevallen
van mishandeling. Onder de verklaringen
van den minister trok bijzonder de aandacht,
dat van eene verhouding van den diensttijd
tot twee jaar in de monarchie geen sprake
kan zijn. Hij beriep zich daarbij op de
ingrijpende veranderingen, welke de ver
korting van den diensttijd in Duitschland
noodig hadden gemaakt.
Volgens nadere berichten uit Afrika
krijgen de Portugeezen het aan de Delagoa-
baai te benauwd. Verscheidene Europeanen
en een groot aantal bevriende Kaffers
werden gisteren-ochtend in de buurt der
havenstad Lorenzo Marquez vermoord. De
strooptochten in den omtrek der stad duren
voort. De Maputas, die door de Portugeezen
van wapenen werden voorzien met het doel
hen tegen de Kaffers te helpen, keeren
dezen nu tegen de Portugeezen zeiven, zoo
dat Portugal in Afrika nu twee vijandige
stammen te bevechten heeft.
De Japanners hebben in Korea het her
vormingswerk reeds ter hand genomen. Zij
hebben verschillende maatregelen ingevoerd,
die het vertrouwen en de rust in het land
moeten doen wederkeeren. Zij die zich aan
de wetten onderwerpen, worden vriendelijk
bejegend en aangemoedigd, en de Koreanen
ondervinden, volgens Central News, reeds
de voordeelen der verdrijving hunner roof
zuchtige overheerschers. In de Koreaansche
steden worden uit inlanders weerbaarheid
en politiekorpsen gevormd. Zij worden door
de Japanners gedrild en gewapend. Japan-
sche officieren staan aan het hoofd en Japan
te heftiger te kunnen beschieten. In den
vroegen morgen bleek de toestand ook hier
onhoudbaar. Ten 6 ure waren er 16 dooden
en 87 gekwetsten, op ongeveer 250 man.
Na raadpleging met zijn 2den bevelhebber
besloot generaal Vetter, dat men moest
zien weg te komen naar Mataram, vanwaar
eveneens een hevig vuur werd gehoord.
Eerst is generaal Vetter vertrokken met
een 70 man, later generaal Van Ham met
een kleine 60. Ik vermoed dat de beide
bevelhebbers aldus zijn overeengekomen, om
des te meer kans te houden dat slechts één
van hen sneuvelde en de ander zou over
blijven voor het commando. De dooden wer
den in het verhoogde bivak begraven in
een grooten kuil, waarbij, onder het vuur
van den vijand, en men begrijpt met welke
diepe ontroering, onze brave predikant Rogge
nog een toespraak hield.
De afdeeling-Vetter was vertrokken in
den loop van den morgenGeneraal Van
Ham, met ds. Rogge en de 3e sectie van
de 4de compagnie 6de bataljon vertrokken
in den middag. Van een geregeld marchee-
ren kon geen sprake zijn; met zooveel
mogelijk snelheid moest ieder onder een
steeds oorverdoovend vuur maar zien voort-
betaalt de aangenomen manschappen. Dit
inlandsche leger is nu 10.000 man sterk.
Reuters office verneemt, dat de Europee-
sche mogendheden, in overeenstemming
handelend, niet zouden toelaten, dat de
onafhankelijkheid van Korea aangegrepen
werd, en dat zij haar besluit zouden doen
eerbiedigen, indien Japan trachtte over dat
land het recht van verovering te doen gelden.
Volgens berichten uit Shangai, is de
voorhoede van het Japansche leger de
Jaloe-rivier overgestoken en in Mantsjoerije
gekampeerd. Men gelooft dat een veldslag
ophanden is. Volgens inlichtingen uit andere
bron zou de beweging der Japanners naar
Mukden slechts ten doel hebben de aandacht
af te leiden van een aanval op Peking. Een
der Londensche bladen verneemt uit Tient
sin van 8 dezer, dat de Amerikaansche ge
zant te Peking aan de Amerikaansche inge
zetenen heeft doen weten, dat naar zijne
meening een aanval van de Japanners op
Peking volkomen zeker is. Vele aanzienlijke
Chineesche kooplieden verlaten bijna dage
lijks de hoofdstad.
De brand in Oud-Antwerpen.
»Oud-Antwerpen staat in brandwas
de mare die zich gisteren om half zes in
de Scheldestad verspreidde. En alles stroomde
er heen. Oud-Antwerpen met zijn mooie
geveltjes, zijn beurs, zijn plein, met zijn
ontelbare uithangborden, stond in brand
Och wat jammerMaar men moest het toch
zien, zien hoe ver de vernieling ging. En de
boulevard stond zwart van menschen. Waar
was het aangekomen In de Capelle-straet,
rechts van de Kipdorppoort, Hoe Ja, dat
wist niemand. Tien minuten vóór vijven zag
een poorter rook opstijgen uit het huis In
de Sterre, theewinkel, en In de Pioen, ban
ketwinkel. Hij riep dadelijk brand, en op
dat signaal vluchtten de personen die zich
in de huizen bevonden, de eigenaars en
eenige naaisters die kostuums zaten te
naaien voor het tornooi dat Donderdag zou
tekomen. Naar ik met zekerheid verneem,
is de weg van Tjakra Negara naar Mataram
bijna over de geheele lengte aan weerszijden
omzoomd door een hoogen muur en hadden
de beschietingen van den vijand plaats ge
deeltelijk door gaten in deze muren, gedeel
telijk op door dwarswegen veroorzaakte open
vakken. Of de onzen daar nog gelegenheid
hebben gehad tot terugvuren, weet ik niet,
maar ik betwijfel het, wanneer men be
denkt welk een klein troepje zich daar moest
redden, de gekwetsten nog met zich voe
rende en zonder het minste of geringste
uitzicht op versterking. Het best moeten
er nog zijn afgekomen zij, die voortslopen
in gebukte houding vlak langs de muren,
zooals o. a. veel bedienden deden.
Het verhoogde bivak (benteng) verliet
men door een nauwen uitgang, aan welks
buitenzijde men over een kort traject on
middellijk aan het vijandelijk vuur schijnt
blootgesteld te zijn geweest. Met groote
kalmte verliet generaal Van Ham te mid
den van het oorverdoovend schieten, den
nauwen uitgang. Nauwelijks 20 meter vei
geloopen hebbende, kreeg hij een schot dooi
den linkerarm, in de borst en een ander in
den buik. Tot zijn jongen, die hem verge-
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
HliiilwmiimtHIltU
We]
