Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
1/de Jaarg.
Zaterdag 13 October 1894.
No. 5015.
bureau looierstraat 50.
LOMBOK.
II
.o
PRIJS VAN DIT BLAD:
^oor Schiedam per 3 maandenf 1.50
franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
^GEMEEN OVERZICHT.
12 October '94.
^'Hjkens berichten uit Rome, heeft Z. H.
eerS'steren-ochtend den Spaanschen
beLeSr!lan frai'io Castelar ontvangen, het
Spar)n< 0 *°°fd der republikeinsche partij in
Van oolangs tot de monarchie overgegaan.
Sena onderhoud geeft Havas het navol-
2ich 6 felegrafisch bericht. De Paus heeft
hart v*.6' den heer Castelar met de meeste
tiartp]r oasie'ar met de meeste
Castel onderhouden- Leo XI11 sprak
en ar over dezes beroemde redevoeringen
P°litfCllri'ten" De Paus heeff hem zijn
^"en6 Jegens de Fransche republiek en
tnedeS Panjo uitgelegd. Hij deelde hem
^°ord encyclieken voorbereidt voor
%tel~ Cn V°0r Zuid-Amerika. De heer
VaUi T Stond verbaasd over de breede op-
die ongen en het scherp doorzicht des Pausen,
«en lem den indruk heeft gemaakt van
Jnann 6rstand' groter dan dat der grootste
's eveneens overtuigd, dat de
Be i Vee' hari doen voor den wereldvrede.
dat f,jC<Br *jasfelar heeft den Paus gezegd,
Zal, CP altiJd republikein geweest is en zijn
den C aa'hij echter rekening houdend met
ipet ^e^enwoordigen toestand van Spanje,
Veelt' L°°g' waaroP hij zijn vrienden aan-
te [,a et grondwettig koningschap aan
in Vo^en' h*e heer Castelar heeft Leo XIII
2Ün maakte gezondheid aangetroffen. In
Van ,j0te' feruggekeerd, heeft hij een bezoek
Ir. rT ^68r ^r'sPi ontvangen.
lithau 6 vooral door uitgeweken Polen en
®etie ^0rS te bonden bewoonde wijk is
^®'ke r','euwe katholieke Kerk opgericht,
üe 0or kardinaal Vaughan is ingewijd.
k°^skS 001 der nieuwe parochie, mgr. Brom
de) ,!s a's aangewezen voor een wereld-
tal6ri86Londen; hij spreekt vlot twaalf
^e| (j en® eigenaardige bijzonderheid is
heeft a' V00r zÜne kerk groote giften
dpn weten te krijgen van een Israëliet,
Missie6er ^ev' te Spitalfields. Eene
°P rensachtige schaal is onlangs te
euilleton.
Eene
Be Raj-
jhan en Va van lombok was een zeer wijs
,-r»fler (ja y fooude zijne wijsheid nooit tref-
,,'n ciifer ,ln de wijze, waarop hij zich van
(j lste. w w bevolking in zijn rijk verge-
de o, V myue lezers moeten weten,
°k u;t Ja zijn voornaamste inkomsten
hgebrac|lt ne hoofdelijke belasting, in rijst
klan' vroi.L Waarvan jaarlijks door iederen
d eitle hoevo ,!n kir)d uit het eiland eene
ajbi Worderf aan den vorst moest vol-
wep,7 j' ge-en, twijfel aan of die be-
v2 Was w do°r iedereen opgebracht, want
ih^ktbaar 'nig. drukkend, het land was
het orfJ1 n u vo'k §eno°f welvaart
gaan P8 [achte moest door vele han-
eer het de magazijnen van den
Londen en te Glasgow gegeven de predi
kers, wereldgeestelijken en ordepriesters,
waren ten getalle van 50. Zij hebben een
schitterende uitslag bekomente Londen
alleen zijn 500 bekeerlingen gemaakt en
duizende lauwen en twijfelachtigen zijn
vaster dan ooit weer op den rechten weg
gebracht. Te Glasgow waren de kerken te
klein om al de toehoorders te bevatten, zoodat
de missionarissen hunne preken in openbare
vergaderlokalen moesten houden. Een Ang-
licaansch geestelijke te Bristol, de heer
Hodson, laureaat der Hoogeschool van
Oxford, heeft het Protestantisme afgezworen
en is tot de Katholieke Kerk overgegaan.
Eenige. dagen geleden werd hij gedoopt
door pater K. Vaughan, een broeder van
den kardinaal.
Bij de beraadslaging in het Folkething te
Kopenhagen, over de begrooting, verklaarde
de minister-president, dat het Kabinet bij
zijn optreden eene financieele wetgeving en
eene regeling van de jaren bestaan hebbende
onregelmatigheden gevonden heeft. Het
Kabinet heeft het toen als zijn taak be
schouwd, tot de ontwikkeling van een betere
samenwerking van het geheele parlement
bij te dragen. Het ministerie heeft daarbij
niei uit het oog verloren, dat de ongunstige
tijdsomstandigheden op vele takken van
nijverheid drukken. Men kan niet verlangen,
dat de Regeering reeds thans voorstellen
zal doen om daar tegen maatregelen te
nemen.
Het gerucht blijft te Berlijn loopen, dat
de kwestie op welke wijze men de anar
chisten bestrijden moet, in Duitschland tot
een politieke crisis zal leiden. Nationalen,
liberalen en conservatieven bestrijden Ca-
privi, maar algemeen gelooft men, dat hij
overwinnaar zal blijven. Over den inhoud
van het ontwerp dat tot bestrijding van de
anarchistische beweging zal worden inge
diend, is nog niets anders beker.d. Het
Pruisische ministerie houdt zijne plannen te
dezen opzichte nog strikt geheim.
vorst bereikte. Als de oogst voorbij was,
brachten de dorpelingen hunne rijst tot den
Kapala kampong of het dorpshoofden
zonder twijfel had deze soms medelijden met
armen of kranken en zag het door de vin
gers als hunne maat niet geheel vol was,
en soms was hij verplicht, om door eene
gunst de goede meening te koopen van hen,
die over hem te klagen hadden bovendien
moest hij ook, om zijne eigene waardigheid
op te houden, zorgen, dat zijne eigene graan
schuren beter gevuld waren dan die van
zijne burenen zoo kwam het dat de rijst,
die hij tot den Wedono bracht, die over het
district was gesteld, doorgaans aanzienlijk
minder was, dan zij behoorde te zijn. Maar
ook al de Wedono's hadden voor zichzelven
te zorgen want zij waren allen met schul
den overladen, en het was zoo gemakkelijk
een weinig van de gouvernementsrijst te
nemener zou toch altijd genoeg voor den
Radja overblijven. En de Goeti's of prinsen,
die de rijst van de Wedono's overnamen,
hadden evenzeer voor zichzelven te zorgen,
en zoo gebeurde het, dat als de oogst ge
heel binnengehaald en de schatting betaald
was, haar bedrag elk volgend jaar geringer
werd bevonden dan het vorige.
De toestand van den Czaar houdt bij
voortduring de aandacht van geheel Europa
bezig. Volgens officieel bericht uit St. Peters
burg reden de Czaar en de Czaritsa en de
keizerlijke familie, Dinsdag naar den water
val van Oetjans, bij Joelta, vertoefden daarbij
eenigen tijd en keerden vervolgens door de
stad Joelta naar Livadia terug. Volgens te
Berlijn langs bijzonderen weg uit Londen
ontvangen berichten, zou de Czaar waar
schijnlijk in het begin der volgende week,
vermoedelijk Dinsdag, naar Corfu vertrek
ken. De broeder van den Czaar, grootvorst
Wladimir, die sinds eenigen tijd met zijne
gemalin, eene prinses van Mecklenburg, te
Ludwigslust logeert, en daar dagelijks per
telegraaf berichten omtrent den Czaar ont
vangt, heeft de uitnoodiging tot een giste
ren ter eere van een militair jubilee te
geven hofbal, aangenomen. Daaruit wordt
afgeleid, dat de berichten uit Livadia niet
verontrustend zijn.
Volgens een particulieren brief uit Kaboel,
is de emir van Afghanistan ernstig ziek. De
tijding wordt voor waar gehouden, aangezien
er in de hoofdstad vele zieken zijn.
De Londensche bladen melden uit Shangai,
dat de onlangs door Engelsche en Duitsche
stoomschepen geloste geweren onder de
troepen zijn verdeeld, maar duizenden Chi-
neesche soldaten kunnen nog geen moderne
vuurwapenen krijgen. Nieuwe contracten
zijn met Duitsche firma's gesloten tot leve
ring van geweren en patronen van iedere
soort en tot iederen prijs.
Terwijl het noordelijk leger der Japanners
Mantsjoerye binnenrukt, versterken zij zich
meer en meer in Korea. Zij volgen daarbij
de verstandige politiek, om de bevolking
zooveel mogelijk te ontzien, teneinde haar
langzamerhand voor zich te winnen. Poging
tot afpersing of mishandeling van de zijde
der soldaten, wordt streng gestraft en alles
wat de Koreanen leveren, wordt met con
tant geld betaald. Men berekent de dage-
lijksche uitgaven voor het bezettingsleger
op 300.000 yen, ongeveer 700.000 gulden.
Voor het geval de oproerige stammen, waar
mede zij reeds veel te stellen hebben ge
had, opnieuw in opstand mochten komen,
hebben de Japanners de hoofdstad Seoel
versterkt en het garnizoen met 4( 00 man
vermeerderd. In de haven Chemulpo zijn
sinds 27 September 78000 Japansche sol
daten ontscheeptveertien transportschepen
liggen daar op hunne bestemming te wachten.
Ziekte in het ééne district, en koortsen
in het andere, en mislukking van den oogst
in een derde, werden natuurlijk als oorzaken
van de verminderde opbrengst opgegeven
maar als de Radja ging jagen aan den voet
van den grooten berg, of een der Goeti's
bezocht aan den anderen kant van het eiland,
zag hij overal de dorpen wemelende van
menschen, die allen wèlgemoed en tevreden
schenen. Ook merkte hij op, dat de kris
sen zijner hoofden steeds fraaier en fraaier
werden, en dat de gevesten van geel hout
verwisseld werden met ivoren en de ivoren
met gouden, die vaak zelfs van diamanten
en robijnen fonkelden; en[zoo bleef het hem
niet verborgen, welken weg de rijstschat-
ting opging. Doch daar hij het niet bewij
zen kon, hield hij zich stil en besloot Dij
zichzelven naar een middel te zoeken, om
met het cijfer der bevolking bekend te
worden, opdat hem niet meer rijst zou wor
den onthouden dan billijk en redelijk was.
Maar de moeilijkheid was, hoe tot die
kennis te geraken. Bezwaarlijk toch kon
hij-zelf ieder dorp en huis binnengaan en
in persoon zijn onderdanen tellen en indien
hij de volkstelling aan de gewone beambten
opdroeg, zouden zij dadelijk de strekking,
De Keizer van China.
Een Engelsch blad gaf de volgende schets
van den tegenwoordigen keizer van China:
Een zeer groote, en bij uitstek tragische
figuur in het oostersch drama, dat nu wordt
afgespeeld, is de Chineesche Keizer.
Deze jonge, tenger gevormde man, met
de zeer doeve, melancholieke oogen, zit
gevangen in zijn uitgestrekt paleis, als een
edele vogel in een kolossale, vergulde kooi.
Hij is zeer eenvoudig gekleed, te midden
van de weelde, die hem omglanst. Hij heeft
prachtige kamers, waarin hij mag zitten,
plechtig, stijf in den grooten troonstoel.
Hij heeft tempels, waarin hij mag gaan
knielen en de ceremonieën verrichten met
de voorgeschreven gebaren en in de orde
van den Li Ki, (het Boek der ceremonieën),
zooals de Chineesche keizers dat vóór het
begin onzer jaartelling al deden. Hij mag
statig wandelen in de magnifieke tuinen
vol zingende vogels en springende fonteinen.
Maar nooit zal hij verder komen dan de
nauwe horizon om hem heen.
De wereld buiten zullen zijn oogen nooit
zien. Hij weet niet, wat het leven is, wat
het volk is, wat de zee en de groote aarde
zijn. Hij ziet niet de millioenen onderdanen,
over welke hij heerscht.
Hij weet niets, dan wat men hem gelieft
te zeggen. Hij is de Zoon de Hemels. »Den
Zoon des Hemls behoort (alles) toe wat
onder den Hemel is," zegt een chineesch
spreekwoord. Zij persoon is heilig. Het
begrijpen, en er was geen twijfel of het
bevolkingscijfer zou in juiste overeenstem
ming zijn met de hoeveelheid rijst, die hij
het vorige jaar had ontvangen. Het was
daarom duidelijk dat, zoo hij zijn doel be
reiken zou, memand moest vermoeden waar
om de volkstelling plaats had, en dat, om
hiervan zeker te zijn, men zelfs in het ge
heel niet moest weten, dat eene volkstel
ling beoogd werd. Dit was een uiterst
moeilijk vraagstuk, waarover de Radja na
dacht zoo ernstig als men maar veron
derstellen mag, dat een Maleisch radja
nadenken kan, zonder het te kunnen op
lossen hij gevoelde zich dus zeer ongeluk
kig, en deed mets dan rooken en betel
kauwen met zijne meest begunstigde vrouw
en hij kon bijna niets eten, en zelfs als hij
een hanengevecht ging bijwonen, scheen
het hem onverschillig cf zijne beste kam
pioenen verloren of wonnen.
Dagen achtereen bleef hij in dien droe-
vigen toestand, en het gansche hot was
bevreesd dat de Radja door een boos oog
betooverd was, waarom een ongelukkige
Iersche kapitein, die gekomen was, om eene
lading rijst in te nemen en vreeselijk scheel
zag, te nauwernood aan het gevaar van
NIEUWE SCHIEDAMSGKE COURANT
VOLKSTELLING.