Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
^urecut looierstraat 50.
17de .Jaarg.
Zondag 23 December 1894.
No. 5075.
TWEEDE BLAD.
PRIJS VAN DIT BLAD:
^oor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
- 2.
- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
Pater De Groot.
In de Gids heeft dr. W. G. C. Bij vanck
trachten te schetsen, wat er in de gemoe
deren van mannen als «den beweeglijken
°bet, den deftigen en scherpzinnigen
luygers, den fijnbewerktuigden, veel-
ZljdigenDozy,denbemïnnelijken De Vries"
z°u zijn omgegaan, wanneer zij tegenwoor-
'g waren geweest in de Amsterdamsche
ula, toen prot. De Groot daar voor het
®erst den katheder besteeg. Verwondering,
Zegt de schrijver o. m., zou een zeer zachte
uitdrukking zijn voor hun gevoel, zoo zij
^an het optreden van den hoogleeraar in
de wijsbegeerte van den H. Thomas van
quino getuigen waren geweest. En dan
vervolgt dr. Bij va nek:
in^6 ®I^cbting van de eerste Universiteit
°,ns 'aud is zoo nauw verbonden aan de
Lr^,.ledenis van onzen opstand en de uit-
van Ag der retormatie> dat de H.Thomas
van (lUlno °P ee" academisch programma
i j®en Nederlandsche hoogeschool den
dn 'l'i .^aaakt van een spellebreker. Mij
z'e de ophaalbrug omhoog gaan
een geknars van ketenen. «Is dan het
wp' 9Va?i k°nderden jaren vruchteloos ge-
eeuwen °6ten WÜ terug naar de midden-
ik ^e-n UW ver'°l' hooggeleerde heeren zou
i zeggfin neen, ik zeg het: Naar
ni*f n euwen terug? Dat behoeft nog
r, iaar ls een heele boel«middeneeuwen"
onder ons.
H,oor Ilaar de discussies en de distincties
P e markt van het leven, het zweren bij
"«autoriten; van een man en van een boek,
s van ben' die zich het verst gevorderd
vnp!k®n'„ ziJn andere leuzen en sneller
oorbyroilende leuzen, maar dezelfde manie-
n als in de middeneeuwen, die zoo ma
jestueus langzaam heen schijnen te gaan,
^anzieer men ongeduldig ze uit dezen afstand
Hm hm! ouwt' En de universiteit!
Er steekt zoo oneindig veel scholastiek,
en van de echte scholastiek van Thomas
van Aquino, in onsProtestantsch dogmatisme,
fijn wij dat reeds ontworsteld? Heeft de
invloed van Spinoza, die zelfs voor een
ftioot deel afhankelijk is van de scholastie
ken, ons daarvan kunnen bevrijden En om
Jiu eens niet van de leer alleen te spreken
'ijkt de toon, de sceptische zoowel als dé
ailirmeerende toon, aan onze hooge scholen
net nog sprekend op de stemming aan de
universiteit van de 13e eeuw? Want daar
is. m de middeneeuwen, een sterk sprekend
scepticisme; ook dat soort is nog bewaard.
Wij zijn een heel eind vooruitgekomen,
is aan een samenwerking van ver
schillende machten te danken; maar toch
ue middeneeuwen zijn wij nog niet uit.
Uaaroui is het goed, dat wij ze, zonder
eroolgenheid, op den academischen leer
stoel zien in een man van overtuiging, en
an geloof aan een bepaalden kring van
uenkbeelden. Ja, bewondering verdient de
oed, waarmede deze predikheer ons zegt
re)ng u niet vage beloften van een over-
ontder middeneeuwsche wijsbegeerte om
w historischen zin, of wat gij zoo noemt,
streelen; maar ik kom u aan met mijn
1 nomas van Aquino.
dn?-,1 is-het huis waarin ik geleefd heb,
lk miJ e'gen heb gemaakt. Dat is mijn
vaderland, dat is de wereld van mijn ge
dachten en van mijn gevoel. Ik zie, uit de
vensters van mijn woning, andere zaken
mijn blik voorbijgaan dan waarop, in dien
verleden tijd, het oog van mijn doctor ange-
licus vielmaar ik vertrouw en ik weet
dat de bezieling van mijn geest machtig
genoeg is om mij al dat andere te doen
opnemen in de grootsche orde der gedachten
van mijn meester.
Een moed en een enthousiasme met
schroom gepaard.
Uit de omgeving der eensgezinden voor
wie zijn hart zich vrij kon uitspreken, treedt
de leeraar op te midden van een gehoor,
dat niet eens vijandig, dat onverschillig is.
Zal hij 't schokken door heftige bestrijding
van nieuwerwetsche denkbeelden Hij houdt
zich in uit onmacht Neen. Hij is een rede
naar en een zeer gevoelig man; meent ge
soms, dat de lust niet wel bij hem is opge
komen, om van zijn gaven gebruik te maken,
en te spreken met schrille overgangen van
somber en teeder? Maar hij is tevreden
geweest met getuigenis te geven.
Op het voetspoor van zijn meester, den
angelicus. Ook een zeer gevoelig man, en
met al zijn kennis en zijn scherpzinnigheid,
met zijn verbazingwekkende talenten en zijn
louteren moed, een nederig man. Een
man van orde. Geen treffende persoonlijk
heid, die ons dadelijk kan meesleepen, maar
een die vasthoudt, wie zich aan hem over
geeft. Evenals hijzelf zich overgegeven heeft
en vastgehouden is.
«Thomas, wat loon verlangt gij!" klonk
de stem van het kruis waarvoor de dokter
neergeknield lag. «Niets, o Heer, dan U",
was het antwoord, opgezonden in het gebed.
De hoogleeraar in de wijsbegeerte van
Thomas vaa Aquino heeft zijn rede alleen
gesproken om te getuigen. Er is adel in die
houding; maar er ligt ook verdriet in die
terughouding. Want waarlijk, net kost niet
veel moeite, om onder de woorden der
stemmige oratie de stemming van den spre
ker te raden. Overal doorheen hoort men
dit: ik weet, dat gijlieden mij wantrouwt,
dat gij op mij neerziet als op een slaaf in
de banden der Kerk maar ik heb de waar
heid lief, met een verzekerde liefdeik zoek
haar op de breede heirbaan die naar God
God voert, terwijl gij eigenwillig op zijpaden
verdwaalt; ik heb de waarheid lief, gelooft
mij, en ik ben oprecht in mijn liefde; maar
gijlieden kunt me alleen antwoorden met
een killen vloek als aan iemand wien de
Kerk omvat, en dien de Kerk inwiegt in
een rust, gelijk aan de rust van het graf.
Nu, professor, die rust, zoo gij uw taak
wilt doorzetten, is zeker niet voor u weg
gelegd.
Vervolg Binnenland.
Maandag-avond is schipper M. v. V. van
St. Annaland, wiens schip te Harlingen
in de haven ligt op noodlottige wijze om
het leven gekomen. Om 7 uur ongeveer
is hij in eenigzins beschonken toestand
aan boord gebracht en heeft men de
plank weggenomen, om hem het ver
laten van zijn schip te beletten. De onge
lukkige moet later pogingen aangewend
hebben om aan den wal te komen. Toen
zijn zoon n. m. een paar uur later aan
boord kwam, vond deze zijn vader niet en
ongeveer half tien kwam hij tot de treu
rige ontdekking, dat de oude man tusschen
den voorsteven en den wal verdronken was.
De Nederlandsche drukinktfabriek te
Bennekom, de eenige inrichting van dien
aard in ons land, die voor eenigen tijd in
publieke veiling werd aangekocht door de
firma Ch. Lorilleux Co. te Parijs, zal
met 1 Januari a.s. weder in werking treden
De vroegere directeur, de heer Rabuzen,
blijft aan de fabriek verbonden. Naar men
wil, zal vooitaan niets dan zwarte drukinkt
gefabriceerd worden.
Voor de internatoinale pluimvoeten ten
toonstelling te Enschedé zijn,uitgeloofd door
de Nederlandsche Vereeniging Avicultura
5 zilveren medailles en eene belangrijke
geldelijke subsidie.
Door de commissie van beheer van het
Volkspark zijn toegezegd3 zilveren medailles,
door Sprutt's patent limited, te Londen,
een zilveren beker, en door een paar inwo
ners van Enschedé 5 zilveren medailles.
De Katholieke Werkman deelt mede, dat
voor de Haaksbergsche wevers aan geldelijke
bijdragen is ontvangen een totaal van
f802.23, waarvan f 381.05| is bijeengebracht
door de afdeelingen van den «Ned. R. K.
Volksbond."
Het Centrum verneemt, dat de kansen
voor het welslagen der coöperatieve onder
neming goed staan.
Te Leersum werd eene raadsvergadering
gehouden, waarin, hetgeen wel als eene
bijzonderheid mag vermeld worden, niets
verhandeld werd, wijl op de agenda geen
enkel punt voorkwam. Deze vergaderingen
was uitgeschreven om te voldoen aan art. 40
van de gemeentewet, hetwelk voorschrijft,
dat minstens zes vergaderingen per jaar
moeten gehouden worden.
Het bericht van het U. D. volgens het
welk dr. Kuyper in de laatste dagen van
dit jaar naar het vaderland zou terugkeeren,
kunnen wij tegenspreken.
Aanvankelijk hoopte hij Oudejaarsdag in
den kring zijner familie te zullen door
brengen.
Met het oog op de ongunstige weersge
steldheid in Nederland, gedurende de win
termaanden, is hem dit echter sterk ontraden.
De patiënt, die voortdurend in beterschap
toeneemt, blijft dus nog voorloopig te Pau.
(Tel.)
Door de politie werd gisteravond te U-
trecht een schippersknecht aangehouden, die
dezer dagen heimelijk Rotterdam, waar hij
met zijn schip lag, had verlaten, na vooraf
van den schipper een een flinke som aan
zilvergeld te hebben ontvreemd. Bedoelde
persoon, P. genaamd werd heden gevanke
lijk naar Rotterdam overgebracht.
De vereeniging «Algemeen Belang" heeft
bij den raad te Woerden een verzoek in
gediend om de heffing van den hoofdelijken
omslag in dier voege te wijzigen, dat voort
aan eigen aangifte werd ingevoerd in plaats
van aanslag in den raad. Na eenige be
raadslaging is door den raad een commis
sie benoemd om over die zaak in eene vol
gende vergadering een plan uit te bren
gen, bestaande uit de heeren Jao. Brunt
Wzn. (wethouder) A. J. F. Hofman en R
van Wjjk.
Met de vaarwaters van Flakkee naar
Rotterdam wordt het er niet beter op. Op
de Bieningen is het thans reeds weder zoo
droog, dat er niet zelden eenige zeilvaar-
tuigen moeten blijven liggen tot de vloed
ze losmaaktook is de stoomboot Den
Bommel, die natuurlijk zoolang mogelijk
door het Spui tracht te varen, reeds eenige
malen daar verhinderd om de reis voort te
zetten. De booten van Middelharnis zijn bij
laag water steeds genoodzaakt de reis door
het kanaal van Voorne te doen. Thans
moet ook de stoomboot Vooruitgang van
Stellendam bij laag water een grooten om
weg maken door het Aardappelgat, omdat
Zuid Pampus te droog begint te woréen.
De Middelt. Cf. spreekt tegen het bericht
dat de nieuwe kruisers hier te Lande op
de drie genoemde werven zullen worden
gebouwd.
Hieromtrent is nog niets bepaald.
GEMENGD NIEUWS.
Aan de Houtvaart te Haarlem werd gis
teren door den Parijschen trein een mars
kramer gegrepen, die onder de barrière
doorkroop. De ongelukkige werd letterlijk
verbrijzeld. Zijne overblijfselen zijn naar
het gasthuis gebracht.
In den nacht van Woensdag op Donder
dag hebben een paar kippedieven 32 kippen
gestolen bij een landbouwer te Zevenhuizen.
De diefstal werd vroegtijdig ontdekt en de
voetstappen gemeten van da laarzen der
dieven, met dit gevolg, dat een der dieven
betrapt werd op de markt te Gouda. Zijn
laarzen waren juist zoolang als de voetstap
pen in den weeken grond op het erf van
den bestolene. Hij werd nog in het bezit
gevonden van 30 kippen.
Een koopman in manufacturen te Aal ten.
die onlangs in staat van faillissement werd
verklaard, is sedert eenige dagen zoek. Zijne
vrouw is Donderdag in hechtenis genomen
en naar Zutphen gebracht, in verband
met het vermoeden, dat er goederen uit
den boedel verwijderd zijn, waarvan reeds
een deel ontdekt moet zijn.
Te Antwerpen is een comité gevormd
tot bevordering van de deelneming der
Belgen aan de internationale tentoonstelling,
welke in het volgend jaar te Amsterdam
zal worden gehouden.
Voorzitter van dat comité is de bekende
vlaamsche letterkundige Frans Gittens.
Tot de leden behooren ook de burgemeester
de heer Van Rijswijck, en de Nederlandsche
consul-generaal, de heer De Kuyper. Bove-
dien is te Antwerpen een syndicaat gevormd,
GHECOURANT
|mnnnii)[imirfiiiniini
