Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
H0Nsr6::rrr hh'
Een bezoek aan Pompeji.
19de
Jaarg.
Zondag 5 Januari 1896
No. 5384.
bureau ^ofmdraaf 50.
*ms
EERSTE blad.
De ^ailjsche Kroniek.
Feuilleton.
-
i)
PRIJS TAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
o.
- 0.05
-
ïjiffii
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billyke overeenkomsten
aangegaan.
d,.nttr.^ 1 de Nieuwe Hchie
niet T °cMr.?wfMaandag-avond
verschijnen.
glasblazerThvlnSrder ^lazerij door de
drukte s °armaux, waarvan zooveel
gen. De 6maa 1 's> wd nog maar niet sla-
nioet vem'°nd WaaroP de aanstaande fabriek
doch het i^Z' ,S Lreeds te Albi Sekocht'
toebehooren h ekend aan wien ziJ zal
Worden z9 geadministreerd moet
Cn Wal de te volgen richting zal zijn.
tweeën Crwarr'n£ 's compleet. Een vai
keuren' nf8'] TemPs> zal men zien ge
eene Q'( 200 gewenschte fabriek zal
eene in ndi8e fabriek worden, dat is
1,6 adnj'0 waarvan de fondamenten en
se/en d'n'Stratle door de wijsgeerige begin-
sociali r versckdlende afdeelingen van het
kan Sme Zuden keheerscht worden, en dan
Welker- verzekerd zÜn> dat de gelden,
doe 1 Jeenverzameld werden om haar te
ttio"} teVen' boe kelangrijk hun bedrag ook
bod 1 Zldn' we'dra 'n den afgrond zonder
dwfm We'ke men £aat graven, zullen ver-
jnen ot het zal eene fabriek van beperkte
operatie worden, de arbeid van een zeker
o rT werkkeden als associés vereenigd en
ft crling verantwoordelijk, met éen woord,
eene gewone inrichting van nijverheid en
koophandel en indien er dan met een goed
zmnigheid en strikte dicipline gewerkt
da°r dan kan de zaak zeker slagen, doch
n is het immers weder een gewone bur-
«'zaak, die verre van de maatschappelijke
üe te verzwakken, zooals de revolution
eren altijd voorgeven, haar zal steunen
z Versterken. Zoo heeft de logica der feiten
e fs de ondernemers der werkstakers van
fcrmaux vastgezet en wij zijn nieuwsgierig
106 zij zich er zullen uit helpen.
De Romeinsche correspondent van het
derland, die een bezoek bracht aan
otnpeji, schrijft naar aanleiding daarvan
het volgende
k Was reeds vroeger geweest in het
j Ude Pompeji, de doodenstad, en had uren
arig rondgewandeld in haar eenzame straten,
eUsschen haar tempels en baden, tribunalen
or' theaters, atriums en peristyliums. De
otgravingen gaan echter steeds nog voort
zoo wist ik, dat er onlangs een woonhuis
d voorschijn was gekomen, zóo ongeschon-
en met zulke frissche muurschilderingen,
t het de moeite waard was er nogmaals
u tochtje voor te ondernemen.
.Wij komen met den trein een uur
P°rens van Napels aan. Wat een rust,
Een sterfgeval dat anders bijna ongemerkt
zoude zijn voorbijgegaan, heeft hier veel
geschrijf gegeven, namer.lijk de dood van
den jongen archi-millionair Max Lebaudy,
die het ongeluk had op zijn 21sten jaar
ongeveer dertig millioen francs van zijn
vader te erven. Niet sterk van gezondheid
en van het leven op alle mogelijke manieren
willende genieten, werd hij, na in het weel
derige Parijs links en rechts ongeloofelijke
sommen verkwist te hebben, in het einde
van het vorige jaar, zijn diensttijd gekomen
zijnde, als gewoon soldaat bij zijn regiment
ingelijfd. Zijn reeds verzwakt lichaam kon
de vermoeienissen van den dienst niet
doorstaan, en hij kwam al spoedig in het
hospitaal te Fontainebleau terecht, waar de
majoor hem voor den geneeskundigen raad
deed komen. Wat in geen er.kel land der
wereld zoude kunnen gebeuren, werd nu
hier vertoond. De socialistische bladen be
gonnen zich met dien zwakken rijken jongen
te bemoeien zijn ziekte was slechts voorge
geven om uit den dienst ontslagen te wor
den en men deed allerhande bedreigingen,
indien deze rekruut met consideratie zoude
behandeld worden. Het gevolg was, dat
men hem niet ontsloeg of durfde ontslaan,
en hij van het eene hospitaal naar het
andere werd overgebracht tot hij nu eenige
weken geleden in dat van Amélie-les-Bains
belandde. Daar werd hij door typhuskoort-
sen aangetast, die er schenen te heerschen,
en stierf er de vorige week op nog geen
23-jarigen leeftijd als slachtoffer van zijne
millioenen en nog meer van een democra
tisch régime, waaromtrent het meer dan hoog
tijd is dat er een einde aan wordt gemaakt.
Of is het niet ergerlijk dat een zekere
pers zulk een invloed zelfs op hooggeplaatste
militairen kan hebben, dat zij, uit vrees van
voor omgekochten te worden aangewezen,
hun gevoel van menschelijkheid op zijde
zetten en zoo wreed worden dat zij een
zieke aan de tering lijdende rekruut niet
doodeenvoudig naar huis durven zenden,
omdat hij bij ongeluk millionair is. Wat
men aan geen anderen burger- of boeren
jongen weigert, om thuis bij zijne familie,
die dat vraagt, verzorgd te worden, staat
men niet aan den rijken toe en uit standen-
haat moet deze in het hospitaal sterven.
De afgevaardigde, de heer Georges Berry,
die het quartier van Parijs waar de familie
Lebaudy woont, vertegenwoordigt, deed in
de Kamer Vrijdag den 27sten December de
vraag aan den minister van Oorlog, den heer
Cavaignac, om door eenige bevredigende
verklaringen het openbaar gevoelen te willen
bedaren, hetwelk met hem beweert, dat in
deze treurige zaak niemand zijn plicht heeft
gedaan. »Indien de zieke rekruut geen
«Lebaudy had geheeten, zeide hij, dan Zoude
»de keuringscommissie hem nooit geschikt
«voor den dienst verklaard hebben en in
«het regiment was hij nooit opgenomen,
sin het hospitaal zoude men hem evenmin
sin de algemeene ziekenzaal verpleegd heb-
sben, doch al is de vrees een slechte raad-
sgeefster, toch vermindert zij de verant-
swoordelijkheid niet."
Bij deze woorden viel de altoos zoo correcte
heer Leon Say hem in de rede met uit te
roepen: »Het is omdat hij rijk was dat
hij zoo behandeld werd. Er bestaat in ons
land geen gelijkheid voor de rijken."
De helft der Kamerleden juichte dit krach
tig protest toe, en George Berry besloot
zijn vraag met de volgende woorden: «De
«ware democratie bestaat niet in de eene
«klasse der maatschappij boven de andere
*te begunstigen of te benadeelen, de gelijk
heid voor de wet moet evengoed aan den
«rijken als aan den arme verzekerd zijn.
«De Fransche democratie moet eene ware
«democratie wezen. Zij moet hare bescher-
«ming zoowel aan de grooten als aan de
«kleinen schenken. Zij moet tegen verkeerde
«handelingen als die welke den dood van
«den soldaat Lebaudy veroorzaakten, pro-
«testeeren."
De minister trachtte zich er af te maken
door te zeggen dat er verschil van opinie
tusschen de militaire doctoren en de com-
een stilte, een zonnige kaalheid om ons
heen. Het landschap bestaat uit bebouwde
velden en enkele verspreide huizen. Voor
ons ligt de stoffige weg, die langs de bouw
vallen van het oude Pompeji naar het nieuwe
leidt een gehuchtje dat den naam van
svalle di Pompei" draagt, en beroemd is
door ziju wonderdoende Madonna. Voor wij,
door het hotel «Diomede" heen, de onder-
aardsche gang ingaan, die tot de ontgraven
stad toegang geeft, willen wij eerst eens
om de afgebrokkelde stadsmuren heen een
vogelvlucht-overzicht van het geheel nemen.
Wij zien zoo beter de ligging der straten
en pleinen en kunnen gemakkelijker nagaan
welke gedeelten er nog onder de bebouwde
velden verborgen liggen, waarover wij zoo
straks zullen wandelen tot aan het amphi
theater, dat in zijn eenzaamheid blootligt,
maar in werkelijkheid met de stad verbonden
is. Een oneindige eenzaamheid en verlaten
heid ligt over die steenmassa.
Wij wandelen op de hoogte, waar de
Pompejanen hun tweede verdieping hadden,
zóo ze die hadden men heeft daarvan alleen
maar hier en daar sporen gevonden. Nu
gaan we terug naar den hoofdingang, een
lange overwelfde afdalende straat of gang
ter zijde waarvan een klein museum is
aangebracht. Het grootste deel der beelden,
fresco's, huisraad bevindt zich in het museum
te Napels; hier evenwel zijn, behalve wat
kunstvoorwerpen, de interessante gipsafgiet
sels van menschelijke gedaanten, waarvan
de meeste lezers zeker afbeeldingen hebben
gezien. Het zijn liggende of zittende, heele
of halve figuren met zeer duidelijke gelaats
trekken, die doodsangst uitdrukten.
Mogelijk hehben niet al mijn lezers een
voorstelling hoe de menschenvormen werden
voortgebracht.
Men vond bij de ontgravingen dikwijls
menschelijke overblijfselen, hetzij van ge
raamten, hetzij van volkomen 'bewaarde
personen, die bij de aanraking tot stof ver
vielen, maar om die vormen heen had zich
een korst gevormd van met water vermengde
asch, waaronder Pompeji bedolven werd.
De binnenzijde van deze korst bewaarde
dus nauwkeurig den vorm van den persoon,
zooals hij als 't ware levend begraven was,
schoon de vleeschdeelen en kleederen onder
deze korst vergingen en ook de beenderen
dikwijls in elkaar waren gevallen. Fiorelli,
mandeerende officieren had bestaan, en dat
hij nieuwe inlichtingen gevraagd had. Zijr.e
laatste woorden waren wel om de nieuws
gierigheid nog meer gaande te maken. Hij
zeide, dat men in het dossier vreemde en
treurige stukken gevonden had, namentlijk
die van een persoon die zich erg met den
heer Lebaudy scheen te bemoeien en die,
toen er sprake was dat hij afgekeurd zoude
worden, met een dagblad campagne dreigde.
Er zouden misschien redenen zijn om den
minister van Justitie te verzoeken deze zaak
gerechtelijk te doen onderzoeken Deze
woorden werden toegejuicht, en de zaak
was hiermede afgeloopen.
Voor dat het 1895 ten einde liep, heeft
ook de Senaat de begrooting van 1896 aan
genomen. Het mag zeker zonderling heeten,
dat bijna alle Staten met reeds een jaar
vooruit hunne uitgaven vast te stellen, juist
het tegendeel doen van wat een verstandig
huisvader in practijk brengt, namelijk, eerst
te zien wat zijn inkomsten zullen zijn, om
daarnaar zijne uitgaven te regelen, en daar
de Staat toch ook maar een groot huishouden
is, zoo vraagt men zich af waarom hij ook
dien wijzen weg niet volgt? Misschien wel
omdat hij bij eventueele tekorten zich er
altijd met te leenen uit kan redden, iets dat
iedere huisvader niet kan doen, en deze dus
met meer voorzichtigheid doet handelen.
Al zijn er in het einde van dit jaar eenige
onweerswolken van uit Turkije en later van
over den Oceaan uit de Vereenigde Staten
naar Europa komen overwaaien, toch gelooft
mer, dat het voorloopig in 1896 nog niet tot
een oorlog komen zal en de vrede, hoe ge
wapend ook, is zeker verkieselijker. Ook
in Engeland is dit algemeen de opinie. De
Franschen, vroeger overal de haantjes de
voorsten, schijnen van rol verwisseld te
hebben en thans maar liever als toeschou
wers op te treden, hetgeen zij voorheen de
Engelschen zoo verweten. Men ziet: een
ieder krijgt zijn beurt.
Hoe men den toestand ook moge inzien,
de beroemde achaeoloog, die, nu oud, onge
veer een halve eeuw lang op meesterlijke
wijze de ontgravingswerken heeft geleid
bedacht toen een zeer vernuftige methode
om de indrukken, die de vormen in de korst
hadden nagelaten, te bewaren. Zoodra men
op zulk een stiet, werd er een opening naar
binnen gemaakt, waarin men gips liet vloeien
tot de geheele ruimte gevuld was, en nadat
dit hard was geworden, hakte men voor
zichtig de korst daaromheen wegmen
kreeg op deze wijze zelfs de kleinste details
der gelaatstrekken weergegeven. Niet alleen
heeft men in de open lucht dergelijke men
schelijke gedaanten gevonden, maar zelfs
tot in de kelders was de asch tot op twee
meters opgehoogd. In de villa vad Diomedes,
een der rijkste woningen, die men vond,
lagen in de gewelven een 18 tal personen,
waarschijnlijk bedienden, die meenden hier
voor den aschregen beveiligd te zullen zijn.
Zij vermoedden niet, dat deze overal door
de reten zou doordringen en zij zoo den
verstikkingsdood moesten sterven.
{Slot volgt,)
