Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste blad.
Dfl Katholieke Pers.
De Krijgskas.
bureau "gSofersfraaf 50.
n.iXhttt8Sdrn'atoelÖk twe*
19de Jaar
Zondag 9 Augustus 1896.
No. 5562.
zaak der ^o£::iizze^pdegroot6
hetb" 6^maatSChaPPelijke °rde V00rzien
TOhibS T di» «™»i4
e u i 11 e ton.
O*
PRIJS TAN DIT ELAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
Ingezonden
bect^ J P vernietiging der
ot beter neutrale' d- godsdienstlooze
de 20n! n0g, antl"g°dsdienstige school en
op 7>8T neUtrale pers" Beide zijner
zoovele 1 T* d°el niet met even
dom nit aangewezen> het christen-
te »vor. i 6 roeien en den modernen staat
ieder r° maken ^at d'1 beteekent, weet
Voor a 'e n'6t gekee' en a' de oogen sluit
de teekenen der tijden.
marh!^ daar staan tegen°ver ook twee
hek» 6n d° katholieke school, de katho-
is in PeriS' Wat de scho°' voor het kind is,
een Jij?" zin de pers voor den man,
ontwiïï r t6r opvoeding. ter bering, ter
kan d 6 Ing' V°°r den waren Katholiek
welk a aj\0°ik geenszins de vraag bestaan
ken w m moeten mijne kinderen bezoe-
school fek PerS m°et ik steunen? Bie
bekend. NiaI" aangewezen> die Pers hem
honderdmaal heT' tienmaal' maar
heden, van °nZe geestel«ke leids"
traP> de KatholiekengSten t0t hoogsten
neen de noodzakeliikha a a gr°0tenUt'
Pers, hen vermaand V u katholieke
te steunen Rii i 6 001 en die pers
d»ar zijn PP aarde gevallen. Evenwel,
Van de Tt\r\ n°g maar> die het heillooze
kunnen ot g^naamd neutrale scholen niet
die b v 6 er.gezeê>d) niet willen inzien
bladen in u* t6gen opzien neutrale
zelfs in k s t0e te laten> maar die
slingeren l0g6er" en slaaPkamer laten
letons P' Waar ^mengde berichten, feuil-
- ^^^etig^door^de jeugd worden
'J) {Slot.)
Vijftigduizend Mark aan »pi,i i,„u
y, n den bezitter dezer bekent™?, lk
g6<' stond er op. Dekente™ ontvan-
ik^aarom wilt ge toch met alle geweld
was ort°Z 6n 21 ni6t eindigen- Oedipus
vuisten h^"' Zljne 00gen rolden> zijne
zonder t^n zich' Het geluk had hem
>k vervnWi V£n streek gebracht weshalve
Plo*«Aig .^Ooed, goed, ik zal het doen."
bij rnii 'i!'gj Vlel miJ in> dat ik weinig geld
rente niAt en- vroeg hem, of hij mij de
HiprV?oruit wilde betalen.
heurs, morgen Lnnfd- hij' e" gaf miJ ziJn
8 n kunt gy meer krijgen.
- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
verslonden. Zoo bevatte een katholiek blad
dezer dagen weder een woord van protest
tegen de opneming van het verslag eener
zitting van de Arrondissements-Rechtbank
te Rotterdam. Genoemd verslag kwam voor
in een neutraal blad, dat ook door Katho
lieken veel gelezen wordt en behelsde de
historie van een allersmerigst zaakje, als het
protest zei. 't Wordt daarom meer dan tijd,
dat de Katholieken het gevaar beginnen in
te zien, dat hun dreigt van de zijde der
zoogenaamd neutrale pers, en hun eigen
pers wat minder ignoreeren.
Laten wij, ter opwekking, eens zien, hoe de
katholieke pers in Duitschland tot een hoogte
is gestegen, als waarop zij hedendaags staat.
Toen ruim eene halve eeuw geleden de
aartsbisschop van Keulen werd gevangen
genomen, bestond er in heel Pruisen geen
enkel katholiek blad. De slapende Katholieken
van Duitschland werden door deze gebeur
tenis uit hunne godsdienstige onverschillig
heid en kerkelijke matheid voor goed opge
wekt en weldra was de katholieke pers in
Pruisen geboren. Van toen af is zij toege-
genomen in getal en gehalte, terwijl later
de Kulturkampf ze tot een macht van den
eersten rang verheven heeft. Vriend en
vijand komen hierin overeen. Vóór ruim
een halve eeuw, nog geen enkel katholiek
blad in Pruisen en thans bijna twee honderd.
Dit feit alleen zegt veel.
Het spreekt wel van zelf, dat het veel
moeite, inspanning en geld gekost heeft,
voor de katholieke pers in Pruisen goed en
vast in den zadel zat. Maar toen zij op het
oorlogsveld, onder kruitdamp en krijgsge
schreeuw, als een dappere, koene ridder,
als een chevalier sans peur et sans repro-
che den vijand op de vlucht dreef, heeft zij
allen, bij den adel en bij het volk, eerbied
en ontzag afgedwongen.
Wat Paus Leo XIII, die zijnen tijd en de
teekenen des tijds zoo goed begrijpt, nog
als bisschop van Perugia voor zijn diocees
wilde in 't leven roepen, en wat hij later
als een der noodzakelijkste middelen tot
instandhouding en verdediging der religieuze
Ik ontving 29 Markde handel beviel
mij niet en vooral niet net gedrag van
Oedipus; ik nam mij voor, op mijne hoede
te zijn.
Langzaam daalde de avond en eindelijk
was het donker genoeg. De kist werd met
onze geweerriemen aan den staak bevestigd.
Met veel moeite hing de kist eindelijk tus-
schen ons ir,.
Drommelsdie drukte op de schouders
en de staak boog, als een hoepel. Eerst
ging het, maar na de eerste tien minuten
werd de strijdkas steeds zwaarder. Daar
kraakte het op eens, zacht, maar toch dui
delijk.
Oedipus, fluisterde ik, hebtgij 'f gehoord
Ja, antwoordde hij ook fluisterende.
Wat was dat?
Weet het niet.
Weer kraakte het.
Wat is dat nu weer?
Misschien takken, door ons stuk ge
trapt, maar laat ons rusten, ik kan niet meer
Lezer, lezeressen, lezerskinderen, zonder
onderscheid van rang of stand, vindt ge
ooit een krijgskas, laat hem liggen, of draag
goederen, den Katholieken van Frankrijk en
van Portugal, ja van geheel de wereld, op
het hart drukte, was namelijk te streven
naar eene goede, wijdvertakte katholieke
pers. Dit middel heeft Z. H. in Pruisen aan
getroffen en daaruit dikwijls aanleiding ge
nomen, deze pers den hoogsten lof toe te
zwaaien. Verder hebben de Bisschoppen van
Duitschland de katholieke pers van hun
vaderland met warmte aanbevolen en de
geloovigen aangespoord, deze op de kracht
dadigste wijze te ondersteunen. En het
katholieke volk in Duitschland heeft aan dien
roepstem gehoor gegeven beschouwt zijne
pers als een dam, opgeworpen ter verde
diging zijner dierbaarste goederen, als de
achterhoede in den strijd tegen de gods
dienstige en politieke vijanden.
In een encycliek van Leo XIII, den 15den
September 1886 aan de Bisschoppen van
Portugal gericht, stippen wij, met betrek
king tot de pers, de volgende zinsnede aan
»Van groot nut zal het zijn, wanneer op
uwe aansporing en onder uwe leiding bladen
worden uitgegeven, die het van alle zijden
aangeboden vergif kunnen tegenwerken, en
waarheid, deugd en godsdienst verdedigen."
De Moniteur de Rome nam de gelegen
heid te baat, om de Portugeezen op het
voorbeeld van Duitschland te wijzen, aan
welks pers hij den hoogsten lof toezwaait.
»'t Is nog zoo lang niet geleden schreef
het blad dat de Katholieke Duitsche pers
nog in de kinderschoenen stak. Maar nu
heeft iedere provinciestad, zelfs de onbe
duidendste, haar eigen orgaan. Daar bestaan
wetenschappelijke en letterkundige tijd
schriften, dagbladen, weekbladen, politieke
en populaire bladen. Aan alle behoeften be
antwoordt deze pers. De geleerde, de koop
man, de handwerksman, de landbouwer
allen vinden bij de pers iets van hun gading
Iedereen leest ook in Duitschland en daar
de Katholieken de katholieke pers lezen
(wat van ieder land nog niet gezegd kan
worden), welke pers frisch, levendig, met
den moed en de kracht der overtuiging
openlijk optreedt, heeft het Duitsche Cen-
hem ten minste niet aan een stok op uwe
schouders I Dat was een nacht I Het was,
alsof aan niets een einde kwam, wij vor
derden bijna niet.
Daar kraakte het weer en in 't volgend
oogenblik lag de kast op den grond, een
der riemen was gebroken en de andere
kon den last j alleen niet dragen, die brak
ook. Het duurde minstens een uur, voor
wij weder gereed waren. Na den afstand
van de plaats, waar de kast had gelegeh,
tot aan de woning van Oedipus, ongeveer
drie kwartier lang, in bijna vier uren te
hebben afgelegd, waren we toch eindelijk
onder dak. Toen wij de kist in den wijn
kelder, die alleen toegankelijk was voor
Oedipus, hadden, zonken wij gebroken, ba
dende in zweet, met droge tong, brandende
keel, verwonde schouders, uitgerekte spieren
gekromden rug, lamme lenden, knikkende
knieën, gezwollen voeten en bevende handen
ademloos neer.
Doch slechts een oogenblik gunden wij
ons rust, de buitengewone begeerte naar
goud gunde ons niet veel tijdna een
flesch te hebben leeg gedronken, begonnen
trum een soliede basis in het land. Dit is
een der fundamenten van de godsdienstige
macht in Pruisen. Waarom volgt men dit
voorbeeld niet na? Zijn er misschien in
Portugal meer hinderpalen te overwinnen
dan in Duitschland De Duitsche Kerk was
armhaar budget was met al de offers
belast, welke de Kulturkampf medebracht.
Maar zij heeft van haar bloed betaald wat
meer is, zij heeft de daad bij het woord
gevoegd.
De Bisschoppen grepen naar de pen, ge
lijk eertijd de ridders naar het zwaard. De
priesters en leeken hebben gratis medege
werkt de een leverde een correspondentie,
de ander een hoofdartikel, een derde infor
maties en wederom een ander gemengde
berichten. Deze vereeniging van alle krach
ten heeft tot schitterend resultaat gehad,
dat de katholieke pers in geen ander land
zoo verbreid is en zoo weinig kost."
Tot zoover de Moniteur.
Zou er. uit al wat wij boven zeiden, voor
ons, katholieke Nederlanders, niet wat lee
ring te putten zijn?
Ons dunktde vraag stellen is haar be
antwoorden.
ALGEMEEN OVERZICHT.
8 Augustus '96.
De beraadslaging over de Iersche Landwet
is in de vergadering door het Lagerhuis in
Engeland .gisteren gehouden ten einde ge
bracht. Van twee door de regeering bestre
den amendementen werd het eene met 59
tegen 44 stemmen verworpen en het andere
met 61 tegen 46 aangenomen.
Li-Hoen-Tsjang zat gisteren-avond te Lon
den aan een banket, hem aangeboden door
de kooplieden, in den handel op China be
trokken. In antwoord op een dronk op zijn
gezondheid zeide hij ernstig te hopen, dat
zijn bezoek de beletselen zou wegruimen,
welke aan een volledige overeenstemming
tusschen China en Engeland in de weg
staan. China verlangde den vrede. Het zou
gaarne in staat zijn te rekenen op den steun
wij te hameren, en toen er een gat was
geslagen, werd daarin een ijzeren stang ge
stoken, met onze geheele zwaarte gingen
wij daar op hangen. Plotseling sprong het
deksel open.
Het hart stond ons stil.
Oedipus rukte het licht van den wand
en onze uit de kassen springende oogen
zagen de kist tot aan den rand gevuld
met fonkelnieuwevuursteenen voor de
geweren
O, illusies 1
ik ging in het hooi liggen, Oedipus bleet
in den kelder.
Ten ik 's morgens wakker werd, was
Oedipus reeds in het veld, ik heb hem
nimmer weer gezien. Begrijpelijker wijze
werd de schuldbekentenis ook nooit betaald.
nieuwe SCHIEDAMSCHE COURANT