Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Jaarg.
Woensdag 14 October 1896.
5617.
bureau ~<&oter$tvaat 50.
DE WOEKERAARS.
algemeen overzicht.
Fenill e ton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS der adverte;nti;ën:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
13 October '96.
te^6 re(^e ^oor 'orc' Rosebery te Edinburg
aanhoore van 4500 belangstellenden
1 Esproken, is in Engeland het midden-
t der politieke beschouwingen evenzeer
1 geen er uit voortvloeit en op volgt als
de woorden zelt. De breuk in de libe-
a 6 partij blijkt daardoor een feit te zijn
g8Vforden.
^Ün rede aanvangende veroordeelde Rose-
berv j
in de eerste plaats het geopperde denk-
ee'd, om den Sultan af te zetten, ofschoon dit
^beeld het publiek toelacht, want mis-
len zou men een beteren sultan krijgen,
aai' onmogelijk een slechteren. Dit middel
echter illusoir blijken, want men heeft
6r niet te doen met een man, maar met
methode en daarom zou de verwijde-
S van een man geen middel zijn om het
^vv*ad weg te nemen. Bovendien zou men
Sultan niet kunnen afzetten zonder het
P
r°peesch concert, en als men dat kon
^"■krijgen voor jzulk een stap, deed men
eter een beroep te doen op het Europeesch
e°bcert voor een veel ruimer kwestie.
F
^en andere politiek was het voorstel om
jjar' Rusland hetzij de Dardanellen te geven,
et2ij het bestuur over het Turksche rijk,
^aa'' de Dardanellen staan niet onder
'fsche controle en het Turksche rijk behoort
j_"et aan Engeland. Nu is het in sommige
^rir'gen wel-is-waar, de gewoonte om te
fiSchikken over hetgeen hun niet toebe-
°°rt, maar daarom is deze politiek nog
8'et afdoende.
Dan is er nog een middel van Gladstone
e" Britschen gezant uit Constantinopel
terUg te roepen en den Turkschen gezant
te Londen zijn paspoort te geven. Op dit
PUnt moest spr. met Gladstone verschillen.
a de eerste plaats zou Engeland dan niet
a®ger in het Europeesch concert zijn en
ZlJn belangen moeten opdragen aan den
S-zant van een bevriende mogendheid hoe
Naar het Fransch.
(2
De droom was vervlogende jonge man
^ad het rustige leven daar buiten vaarwel
§ezegd en zich in een stroom van vermaken
gestort, waarvan hem geen enkele indruk
an waar geluk was bijgebleven.
Och, of hij van voren af aan kon be
nnen
I^Paul De Brantel belde opnieuw zijn ouden
Pierre, zei hij, gij kent mijn toestand.
- Ja, baron, u is geruïneerddat was
gemakkelijk te voorzien.
Waarom hebt gij mij dan nooit ge
waarschuwd? 8
Bij de eerste opmerking zou u mij
bevriend die mogendheid ook mocht zijn,
spreker zou die belangen liever zien in
handen van een eigen gezant meer in
't bijzonder als hij let op den toon der
Europeesche pers. Dan zou het terugroepen
van den gezant een nog ernstiger gevolg
hebben het zou de Engelsche consuls in
Klein-Azië van al hun nut berooven, want
zij zouden altijd gedwarsboomd worden dooi
de. Turksche autoriteiten, terwijl zij nu nog
van eenig nut zijn voor de lijdende Arme
niërs. V erder is het terugroepen van een
gezant een groote beleedigingals men
eenmaal een politiek van beleedigingeri be
gint, weet men niet, waar het einde is, en
bij gespannen verhouding kan men door
het een of ander incident eensklaps voor
een oorlog staan.
Het belangrijkste, de reden van zijn
aftreden als leider der liberale partij, be
waarde spreker tot het slot. Hij was niet
door de critiek der bladen van zijn post
gedreven, zeide hij. Reeds lang had een
reeks van gebeurtenissen hem tot het be
sluit gebracht, at te treden de Armenische
kwestie was de laatste van deze reeks ge
weest, en Gladstone's optreden was de
genadeslag voor zijn positie als leider, want
spreker wilde nooit in scherp conflict komen
met Gladstone in de positie van leider der
liberale partij. Daarom had hij zijn vrijheid
van handelen hernomen alvorens hier op te
treden. In verschillende aangelegenheden
was de politiek die spreker had aangeraden,
niet opgevolgd, maar hij hoopte, dat de
eenheid hersteld zou worden in de liberale
partij.
Toen spreker eindigde, barstte het publiek
opnieuw in geestdriftige en aanhoudende
toejuichingen uit. Er werd een motie aan
genomen, waarna de vergadering de hoop
uitsprak, dat lord Rosebery op zijn besluit
om als leider af te treden, zou terugkomen
en verder dat de Regeering spoedig maat
regelen zou nemen om een herhaling der
Turksche gruwelen onmogelijk te maken.
gezegd hebben, dat het uwe zaak was bij
de tweede zou u mij hebben weggejaagd,
en ik had aan uwe vader de stellige
belofte gedaan, dat ik u niet zou verlaten.
Gij had mij kunnen waarschuwen tegen
verkeerde vrienden.
Als ik het waagde een meening te
hebben, zag ik dat het u niet beviel.
Ik was onervaren in geldzaken, en ik
droeg u op, mij geld te bezorgen. Hoe hebt
gij kunnen toestemmen in die woekeraars
conditiën
Ik wist dat er geen ander middel was.
Rn gij hebt dat alles gedaan, omdat
ge mij niet verlaten wildet
Ja, mijnheer.
En hebt gij niet aan demogelijkheid
gedacht, dat ik mij een kogel door het hoofd
zou jagen
De oude knecht wees op twee portretten
boven den schoorsteen.
Baron, ik heb uw vader en uwe moeder
gekend. Als men de zoon van zulke ouders
is, doet men zulk een laffe daad niet.
De oude man was ontroerd, en de baron j
eveneens, maar het was geen geschikt
oogenblik, om toe te geven aan herinnerin-
gen van teederen aard.
Rosebery antwoordde, dat hij eerst na rijp
beraad en in de overtuiging niet anders te
kunnen handelen, zijn besluit genomen had.
Zondag heeft in het Hydepark te Londen
een werklieden-manifestatie plaats gehad
om te protesteeren tegen de Armenische
gruwelen. Er is een resolutie uitgevaardigd,
waarbij de regeering werd uitgenoodigd
pressie op de mogendheden uit te oefenen
ten gunste van een krachtig optreden tegen
den Sultan. Men heeft de regeering den
steun der Londensche bevolking toegezegd.
Verscheidene Armeniërs bevonden zich onder
de menigte.
De toestand in de koloniën baart der
regeering in Spanje voortdurend veel zorg
en de vraag blijft of het zelfs met inspan
ning van de uiterste krachten gelukken zal,
het uitgestrekt koloniaal gebied ongeschon
den voor het moederland te bewaren.
Uit Havana wordt bericht, dat de Spaan-
sche conservatieven op Cuba per telegraaf te
Madrid de terugroeping van generaal Weyler
hebben verzocht. Zij verklaren dat zijn
handhaving als opperbevelhebber het verlies
van het eiland zal tengevolge hebben, ter
wijl, ingeval een ander generaal optrad, de
Cubanen geneigd zouden zijn de wapenen
neder te leggen, mits hun een zekere
autonomie werd verleend. Maarschalk Cam
pos zou geneigd zijn naar Cuba terug te
keeren, zoo deze betrekkelijke autonomie
werd toegestaan.
Op Mindanoa is een strafcompagnie aan 't
muiten geslagen en heeft verscheiden Spaan-
sche officieren vermoord. De troepen blijven
den Spaansche autoriteiten getrouw.
Zondag-middag is het huwelijkshcontract
geteekend tusschen den kroonprins van
Italië en prinses Helena van Montenegro.
Dit contraot draagt de handteekening van
den Italiaansche minister van buitenlandsche
zaken, den heer Visconti Veriosta, en den
minister van justitie, den heer Costa, samen
optredende als vertegenwoordigers des
konings, en van de heeren Wukowitsch,
De baron was geruïneerd en moest een
uitweg vinden. Hij raadpleegde zijn ouden
dienaar.
Mijnheer, zei deze, er zijn rijke
burgers genoeg, die gelukkig zouden zijn,
zoo ze hun dochter barones De Brantel kon
den noemen.
Mijn naam verkoopenHoe durft gij
mij zoo iets te raden
Freule Jeanne De Rosel is er ook nog
zij zou vroeger niet geaarzeld hebben u te
huwen, en gij weet, dat uw mama dat
huwelijk wenschte.
Ik heb haar versmaad toen ik rijk was,
en nu zou ik in mijn armoede tot haar ko
men Zulk een beleediging zal ik haar nooit
aandoen
't Is waar, gij kunt u aan geen wei
gering blootstellen. Zij zal zijn als alle jon-
gemeisjes, en in de eerste plaats vragen wat
een echtgenoot aanbrengt.
Neen, protesteerde de baron, zij is
niet als alle anderenConquetterie en be
rekening zijn haar vreemd. Ik ben een dwaas
geweest, dat ik dien schat heb laten ont
snappen Maar al die overwegingen ba
ten nietik moet een besluit nemen. Ik
ken iemand die groote bezittingen heeft in
Montenegrijnsch minister van buitenlandsche
zaken, en dr. Bogitschewitsch, minister van
justitie, samen vertegenwoordigende den
vorst van Montenegro. Het contract is ge
schreven in het Italiaansch en in het Fransch
en er wordt beweerd, dat het voorloopig
geheim moet worden gehouden. Er is be
weerd, dat het een geheime clausule bevat,
doch deze bewering wordt tegengesproken
door de Italia, het orgaan van het minis
terie van buitenlandsche zaken.
Er is in Italië een koninklijke commissie
benoemd, welke onderzoek moet doen naar
den toestand op Sicilië. Volgens de Opinione
heeft deze commissie in de gemeentekas van
Palermo een tekort ontdekt van vier millioen
francs. Door de wijze, waarop deze commissie
geconstitueerd is, moet men er in geslaagd
zijn, bijna alle onregelmatigheden op het
spoor te komen niet alleen, maar ook de
schuldigen te ontdekken. Het blijkt, zooals
genoemd blad beweert, dat de politiek ook
in het gemeentelijk beheer haar nadeeligen
invloed heeft doen gevoelen en dat zij voor een
groot deel de schuld draagt van de corruptie,
welke op dit gebied valt waar te nemen.
Alleen een voortdurend nauwlettend toezicht
is in staat, om de bestaande misbruiken uit
den weg te ruimen en aldus de Opinione
men moet de regeering aanmoedigen om
op den ingeslagen weg voort te gaan.
Frans Kossuth, leider van de liberale
fractie der onafhankelijkheidspartij in Hon
garije, heeft een geruchtmakend manifest
uitgevaardigd, waarin hij wijst op de nood
zakelijkheid van een algeheele scheiding
tusschen Oostenrijk en Hongarije en op het
wenschelijke van de invoering van het alge
meen stemrecht. Gabriël Ugron, leider van
de zoogenaamde clericale fractie, zal even
eens een manifest uitvaardigen.
Graaf Ferdinand Zichy, leider van de
Hongaarsche katholieke Volkspartij, heeft
een manifest uitgevaardigd, waarin hij de
noodzakelijkheid betoogt van de herziening
der politieke kerkelijke wetten. Graaf Zichy
Algiersik ben zeker dat hij mij wel als
opzicflter gebruiken kan. Ik heb hem ge
schreven. Zoodra ik antwoord heb, vertrek
ken wij.
Heel goedmaar eerst moet u een
reis doen naar Brantelhet kasteel zal ver
kocht wordener schijnt een kooper te zijn.
Nu, men zal het zonder mij wel ver
koopen.
Onmogelijker zijn formaliteiten, die
uwe tegenwoordigheid vereischen. Buiten
dien zijn er familiestukken die gij niet in
vreemde handen moogt laten.
De baron liet zich overreden en betrad
drie dagen later met Pierre het kasteel.
Hij was er al dien tijd niet geweest en
verwachtte het in treurigen slaat te vinden.
Maar integendeel huis en hof waren zoo
zorgvuldig onderhouden, alsof de eigenaar ze
nooit verlaten hadden.
De baron gat hierover zijn bevreemding
te kennen aan Pierre.
Men heeft zeker het kasteel opge
knapt, om het beter te kunnen verkoopen,
antwoordde deze.
{Wordt vervolgd.)
