Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
1
De geschiedenis «r Zangeres.
bureau looierstraat 50.
SAVONAROLA.
19de Jaarg.
Dinsdag 20 October 1896.
No. 5622.
Feuilleton.
PRIJS TAN DIT BLAD:
^oor Schiedam per 3 maandenf 1.50
franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers- 0.05
PRIJS DER adverte;nti;ëN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
III.
Het Offer.
(Slot.)
avonarola is gevangen. De indruk zijner
"'katiën, voorheen zoo grootsch, zoo
cntig, js yerdwenen de herinnering aan
Zll" staatsmanskunst, aan zijn bestuur, zoo
hei) J
is
alles
2aam voor de belangen der republiek,
weggevaagdde heilrijke wetten, de
toegejuichte verdrijving der Medici,
's vergeten, alles is verleden de
°"'!ankbaarheid alleen blijft.
^6n 9den April van het jaar 1498, is het
citsgeding tegen Savonarola en zijn twee
r''etgezellen begonnen. Zijne twee metge-
want een aandoenlijk tooneel is op
gevangenneming van den prior gevolgd.
a Silvestro Maruffi, een der paters van
Marco, een der vurigsten, die Savoria-
r°'a bewonderde en eerde als een heilige,
Wl'de zijn overste, zijn heilige volgen, vol-
^er' tot den dood. En zoodra hij wist dat
e prior was gevangengezet in hetgouver-
'nents-gebouw, was zijn roep »Ik wil óók
dat feest zijn Dat feest: de marteldood
T waalf rechters leiden het verhoorde
geschiedschrijvers komen overeen, dat er
S'echts drie, hoogstens vier bij waren, die
''er> naam van eerlijke rechters konden ver
dienen. De pijnbank heeft in dat ver-
'l0°r haar werk gedaanze heeft aan Sa-
^Ot,arola de bekentenis ontrukt, dathijFlo-
^e,|ce in zijne predikatiën bedrogen heeft.
e Waarde van die getuigenis kunnen wij
v°orbijgaan gesteld al dat ze werkelijk
)estaan heeft, wat tot heden nog niet is
hnnen bewezen worden. Het doodvonnis
l9gen tra Girolamo Savonarola, fra Dominico
(je Pescia, en tra Silvestro Maruffi, werd
eh 19en April, des avonds, uitgesproken.
4) (Slot.)
Fen aantal jaren waren sedert verloopen
reeds had ik, door de wederwaardighe
den van mijn veelbewogen leven, in dit
v°orval bijna vergeten, toen ik mij, tot het
vullen van een gastrol, naar de stad M
"®gaf. Daar ik op den avond van mijn komst
fiets anders te doen had, bezocht ik den
schouwburg, waar juist de Don Juan gege-
jen weid. De ouverture was afgespeeld,
leporello had zijn klaaglied aangeheven en
verschenen Donna Anna en Don Juan op
'iet tooneel. Donr.a Anna verheft hare stem
eh op hetzelfde oogenblik vraag ik mij-
2e'f verbaasd afWaar heb ik die stem
rneer gehoord Om scherper te kunnen
*'en, neem ik haastig mijn tooneelkijker ter
i!a en göbeel vergetende, waar ik my
gevind, roep ik luidkeels uitLieve hemel,
aat is mijne gastvrouw uit W.
We spreken geen oordeel uit. Maar kan
de leer van Macchiavelli, den secretaris van
Florence, die alle middelen geoorloofd achtte
om een goed doel te bereiken, niet invloed
hebben uitgeoefend op deze rechters, waar
geschiedschrijvers van naam het doodvonnis
over Savonarola uitgesproken, alleen aan
politiek inzicht toeschrijven?
De laatste oogenblikken van Savonarola
zijn als die van een martelaar. Hij neemt
den dood aan, gewillig en met liefde. Voor
zieh-zelven overtuigd, dat hem onrecht wordt
aangedaan, onderwerpt hij zich aan de macht,
over hem gestelddat is de boete voor de
ongehoorzaamheid aan den Paus, zijnen
overste. Opziende naar dien eeuwigen hemel,
welke hij immer als de veilige vluchtplaats
heeft gepredikt, als het eenig gelukkige
oord heeft verkondigd, is hij gereed op te
gaan waar hij verwacht wordt. En hij
duldt niet dat iemand, laat wezen zijn
vonnis wat wil, hem daarop het recht ont-
zegge. Een zijner rechters sprak de bij
de inquisitie gebruikelijke woorden uit, welke
een ter dood veroordeeld priester moest
hoor6h «Wees gescheiden van de Kerk van
God, de strijdende op aarde, en de zege
pralende in den Hemel 1"
En op dat woord zag Girolamo zijn rech
ter aanscherp drong zijn blik door, maar
het hoofd opheffend zag hij dan ten hemel
en sprak fier: «Van de strijdende Kerk?
ja, monseigneurmaar van de zegepralende
daarboven, nooit! Daartoe hebt gij geen
recht."
Het is niet noodig U de strafoefening te
verhalenna den strop volgde de brand
stapel, en Savonarola's assche werd gestrooid
in den wind men duchtte zelfs de vereering
van het volk voor de overblijfselen van den
eens zoo gevierden manwat er nog op
den brandstapel over was, werd in de
wateren van den Arno geworpen.
Ik had mij niet vergist. Op het affiche
stond wel een andere naam, maar dat was
zeker een aangenomene. Mijne ontdekking
maakte mij bepaald gejaagd en ik durf vrij
bekennen, dat ik ondanks haar meesterlijk
gezang, vol ongeduld den afloop van het
stuk verbeidde, om van haar te vernemen,
op welke wijze er zulk eene gelukkig ver
andering in haar lot gekomen was.
Nauwelijks had Donna Anna dan ook haar
»brief-aria" geëindigd of ik liet Don Juan
met zijn avondmaaltijd in den steek en
spoedde mij naar de kamer van mijn oude
vriendin. Ik liet mij aandienen en werd
dadelijk binnengelaten.
Kijk, dat vind ik toch aardig, dat gij
mij niet vergeten hebt, zeide de zangeres
op vriendelijken toon, terwijl zij mij ver
trouwelijk de hand toestak.
Nadat ik haar wederkeerig begroet had,
ging zij voortHadt gij ooit gedacht, dat
ik nog eens als gouverneursdochter op de
planken zou verschijnen Ja, beste vriend,
daaraan hebt gij den eersten stoot gege
ven I
Nog laat zaten wij in de woning der
kunstenares bijeen en verhaalden elkander
onze levensloop. De geschiedenis mijner
vriendin kwam in het kort hierop neer.
Nadat het lijk van haar echtgenoot ter
De doodstraf is voltrokken en de geschie
denis alleen heeft recht op Savonarola. En
nu is hij gezien in de glorie van zijne predi
king, waar het profetenwoord spreekt tot
de menigte, en de kracht der taal tot het
volk van Florence, invloedrijk als nimmer nog
ergens geschied was. En hij is ook gezien als
de bestierder van den Staat, beheerschend
een volk door wilskracht en verstand, staande
als een rots die weerstand biedt aan hetgeen
hem aanvalt en verplettert wat hem weerstaat.
Maar meer grootsch toch doet diezelfde
figuur zich aan ons voor, als hij daar in
dat klooster van San Marco, biddend en
overwegend, tot den predikarbeid zich voor
bereidt, en dan met den ijver van een apostel
het Evangelie Gods zijnen Florentijnen
predikt, dan dat de bestuurders der stede,
van dienzelfden kansel den raad moeten
hooren die noodig is voor het behoud der
republiek, en de staatszorg den priester
geheel heeft verslonden. Al bewonderen
we dan nog de kracht van zijn woord, den
blik van zijn genie, de bekoorlijkheid toch
is verdwenen, die in den weelderigen tuin
van San Marco's klooster den jongen Do
minicaan omgaf. Den volkstribuun, die met
bijtende taal en scherpen hartstocht den
politieken tegenstander neerwerpt en zijn
vijanden vernietigt, blijven wij bewonderen
maar den priester en godsgezant, die eene
stad bekeerde en een volk weer christelijk
maakte, blijven wij beminnen.
Savonarola heeft fouten begaan, en ze
zijn hem noodlottig geworden de gebreken
van een hoog-geplaatste vallen het meest
in het oog. Maar de historie zal hem op-
eischen tot den rij der mannen die bunnen
tijd wisten te beheerschen, die zich boven hun
tijdgenooten konden plaatsen door genie en
energie, die zich een naam wisten te ver
werven, roemrijk en eervol, voor altijd.
Blijve Savonarola's naam, bij ons ook, in
geheugenisS. S.
aarde besteld en zij eenigszins van den schrik
over dit plotseling sterfgeval bekomen was,
was hare eerste gedachte, om de plaats te
verlaten, waaraan voor haar zooveel smar
telijke herinneringen verbonden waren. De
financieele omstandigheden, waarin haar
echtgenoot haar had achtergelaten, waren
allertreurigst, zoodat het haar ontzaglijk
veel moeite kostte om te verhoeden, dat de
vele schuldeischers hare goederen in beslag
namen. Na veel zorg en tegenspoed gelukte
het haar eindelijk hare bezittingen te gelde
te maken en hare schuldeischers te bevre
digen, waarna zij, met haar kind en het
weinige dat haar nog gebleven was, naar
Weenen trok. Wat nu echter te beginnen
in deze groote, vreemde stad
Eensklaps kwam haar te binnen, hoe ik
haar dikwijls aangespoord had, om hare
schoone stem meer te oefenen en zich be
paald op den zang toe te leggen, waarvan
ik haar veel goeds had durven voorspellen
Zij was nog jong, haar levenslust ondanks
de treurige ervaringen die zij had opge
daan, nog niet verflauwd, en zoo besloot zij
dan zangeres te worden. De grootste mee
steres op muzikaal gebied, aan wier oordeel
zij zich onderwierp, moedigden haar aan in
haar voornemen ook kreeg zij geldelijke
ondersteuning en nadat zij zich alzoo bij
ALGEMEEN O VERZICHT.
19 October '96.
De toestand in Turkije wekt bij voort
during angstige bezorgdheid in geheel Europa,
omdat hij leiden moet tot eene krachtdadige
inmenging der mogendheden die wellicht ern
stige geyolgen zal hebben. De late beurs te
Londen was Zaterdag slap tengevolge van
de onrustbarende tijding der Neue Freie
Presse, dat Rusland mobiliseert, om namens
de groote mogendheden Constantinopel te
bezetten.
Aan de Neue Freie Presse, te Weenen
verschijnende, wordt gemeld, dat de Rus
sische regimenten in de districten Kharkoll
Odessa en Kiefï bevel hebben ontvangen
het kader van officieren te brengen op voet
van oorlog. Alle officieren, die met verlof
zijn, hebben bevel gekregen, zich onmiddel
lijk bij hun regimenten te voegen. Het schijnt
dat de Russische strijdmacht zal gemobili
seerd worden. De correspondent voegt
aan dit beriebt toe, dat Rusland een man
daat van Europa zal ontvangen om Constan
tinopel te bezetten, wanneer daar weer de
orde mocht worden verstoord.
Hoewel het bericht der Neue Freie Presse
vooralsnog onder alle reserve verdient ver
meld te worden, is het toch niet onmogelijk
dat Rusland als mandataris van de groote
Europeesche mogendheden als boedelbeschik
ker aan den Bosporus zal optreden, want
de toestand is van dien aard, dat de Sultan
die zich zelf herhaaldelijk met afzetting ziet
bedreigd, niet meer in staat schijnt het
fanatisme der Mahomedanen in bedwang te
houden. Of dat fanatime juist bij een ge-
weldadige inmenging van Europa niet te
meer ontvlammen zou en wellicht tot een
algemeen bloedbad onder de Christenen
leiden, is een vraag die wellicht de naaste
toekomst zal beantwoorden.
de voornaamste leermeesters in de zang- en
de tooneelspeelkunst voor haar nieuwen
werkkring had voorbereid, betrad zij onder
een vreemden naam in den stadsschouwburg
te B. voor den eersten keer de planken.
Het succes dat zij behaalde was schitterend
en overtrof aller verwachting. Men ontdekte
in haar een veelbelovend talent. Vol bezie
ling voor de edele kunst en begunstigd door
het geluk, trad zij nu moedig voorwaarts
op haar nieuwen levensweg. Haar roem
verspreidde zich al spoedig, zoodat zij van
alle zijden aanvragen kreeg. Thans had zij
den werkkring gevonden, waarvoor zij zich
geschapen voelde en bemind en gevierd,
was zij geheel verzoend met haar verleden
en gevoelde zij zich volkomen gelukkig in
de uitoefening van de edele zangkunst.
Dit, waarde vriend, zeide Ludwig Bar-
nay, is de geschiedenis eener zangeres,
die nog heden tot de schitterendste sterren
aan den Duitschen zangheme! behoort, en
niet weinig trotsch ben ik er op, zoo
besloot de kunstenaar zijn verhaal, dat ik
de «astronoom" ben, die deze ster «ontdekt"
heb.
NIEUWE SCHIEDAIHSGHE COURANT
koo
2q]i