Stads- en Gewestelijk Nieuws.
jdiré
drageP
geïnspireerd. De gezant Eulenburg ant
woordde aan Tausch, dat hij weldra te
Berlijn hoopte te komen, waar Tausch
hem over de zaak zou kunnen spreken.
Tausch verzekerde aan Lützow, dat de
artikelen op het ministerie van buitenland -
sche zaken groote sensatie en toorn had
den gewekt, maar indien Lützow, vanwien
het intusscher. reeds bekend was geworden,
op buitenlandsche zaken, dat hij ze ge
schreven had, nu maar standvastig bleet
en de medewerking van hem, Tausch
niet verried, dan zou deze reeds, met den
steun van gezant Eulenburg, er voor zorgen,
dat ser niets te vreezen zou zijn."
Op het voorlezen van de verklaring volgde
weer verhoor, kruisverhoorTausch ver
zekerde, dat al die beweringen van Lützow
niets waren dan leugens en laster. Toch
moest hij enkele bijzonderheden toegeven,
o. a. de briefwisseling met den gezant Eulen
burg, en ten slotte werd het vuur hem zoo
na aan de schenen gelegd, dat de president
van het Hof den getuige Tausch nadrukke
lijk herinnerde aan het feit, dat deze onder
eede stond. Hij moest wel weten, dat even-
tueele valsche getuigenissen meineed waren
en tuchthuisstraf tengevolge hadden. De
procurenr-generaal, van zijn kant, liet de
mogelijkheid doorschemeren van een tweede
proces wegens verleiding tot het vervalschen
van documenten.
Ook Vrijdag waren Frhr. ven Marschall
en de jonge prins Hohenlohe in de zaal
aanwezig, evenals de raad van legatie Ham -
mann en de andere ambtenaren van het
departement van Buitenlandsche Zaken. Her
haaldelijk erlangde Marschal als getuige het
woord en rafelde onbarmhartig de werkzaam
heden van Tausch uit, evenals heel het doen
dier zoogenaamde confidentieele agenten der
staatkundige politie. Na in chronologische
volgorde zijne ervaringen met de geheime
politie te hebben meegedeeld, zei Marschall,
dat meu nu zeker wel begieep, waarom het
ministerie van buitenlandsshe zaken sinds
vier jaren niet3 meer met de politieke
politie te doen had en te doen wilde hebben,
»Het is de zaak van den heer von Tausch
te beslissen, welke menschen hij in vertrouwen
neemt, maar wanneer de mannen van die
Tausch mijne ambtenaren en mijn departe
ment aanvallen en bekladden, dan roep ik
de bescherming der volledige publiciteit in
en brandmerk hun doen in het openbaar."
(Groote sensatie.)
Onder den diepen indruk van hetgeen
aan het licht is gekomen, hoorde men de
verdere behandelingen van het proces tot
Maandag verdagen. Vooral ook door de
onverwachte inmenging in de zaak van den
gezant Eulenburg stonden velen verbluft.
Eugen Richter zegt in de freis. Ztg.
Feitelijk heeft het departement van buiten
landsche zaken de politieke politie van
Berlijn voor den rechter gedaagd en is
't het departement er om te doen, de
afdeeling politieke politie niet meer onder
het Berlijnsche Polizeipraesidium en den
minister van binnenlandsche zaken, maar
onder den rijkskanselier en den minister
president te doen ressorteeren.
Schiedam, 7 December 1896.
St. Nicolaasfeest.
De traditioneele St. Nicolaasavond, dit
maal met den Zaterdag-avond samenvallend,
gaf meer nog dan anders aanleiding tot
eene buitengewone drukte in onze winkel
straten, waar het publiek zich bij voorkeur
langs de helder verlichte en feestelijke ge
tooide winkels bewoog.
Vele winkels trokken dan ook bijzonder
de aandacht, niet alleen door hunne sierlijke
uitstallingen, maar ook door de eigenaardige
voorstellingen in de winkelkasten. Vooral
voor den winkel van den heer Jan Zoetmulder,
nabij de Groote Markt, die ook nu weder
op de «teest eigenaardige wijze de aandacht
op zijne verschillende artikelen vestigde,
verdrong zich het kijklustige publiek. In
't bijzonder het jonge volkje, dat in den
vroegen avond het grootste contingent van
het publiek vormde, had schik in het wisselend
tafereel, dat zich daar voor ieders oog
ontrolde.
Zoo'n St. Nicolaas-avond is toch een ware
feestavond niet alleen voor het knopend
publiek, dat reeds bij voorbaat geniet bij
de gedachte aan de blijde verrassing die
de feestgaven van den goeden Sint zoowel
ouderen als jongere familieleden en vrienden
zullen bereidenmaar ook voor dat deel
van het publiek 'twelk er op uit is, zich
dien avond eens op zijne wijze te vermaken.
De gewone potsierlijke vertooningen die
wij vooral in de laatste jaren gewoon zijn,
op dien avond in onze straten op te merken,
ontbraken ook nu niet. Tal van gecostumeerde,
bewogen zich ook r.u weder door de straten
ja zelfs St. Nicolaas in vol ornaat te paard
gezeten, trok met zijn gevolg bedekt met
groote stroohoeden en lampions dragend, in
feestelijken optocht door de stad. Hier en
daar werd ter eere van den hoogen bezoe
ker Bengaalsche verlichting ontstoken en
ten huize van den winkelier M. Oranje,
firma A. Bijloo, aan de Groenelaan, werd
den Sint en zijn gevolg een glas wijn ver
eerd.
En tusschen al dat gewoel bewogen zich
de bestellers der banketbakkers en andere
gedienstige geesten, wier ruk aan de huisbel
vooral zoo 'n menig hart doen poppelen,
vooral wanneer het blijkt dat zij een
surprise voor een der huisgenooten had
den te overhandigen. In de winkels
vooral in de zoete toko 's, die de hoofdschotel
van het feest leveren, kwamen soms handen
te kort om de schare kooplustigen te bedienen.
Heerlijke avond, dat avondje van St.
NicolaasHeerlijk voor de winkeliers die
het zoozeer behoeven en voor wien hij de
rekening van het geheele jaar soms moet
goedmaken, maar heerlijk ook voor het
genietend publiek, wijl alsdan blijde herinne
ringen worden verlevendigd en nieuwe levens
vreugde verwekt. Blijve het St. Nicolaasfeest
tot pn de verre toekomst ons echt traditioneel
vaderlandsche feest, dat zooals nu, allen op
onschuldige, ordelijke, vreedzame wijze naar
hartelust doet genieten.
Door de milddadigheid van Schiedams
katholieke ingezetenen daartoe in staat
gesteld, heeft het bestuur der St. Willibror-
dus-Stichting heden middag op al hare
scholen eenige versnaperingen aan de kin
deren kunnen uitreikenallereerst aan de
mingegoeden weiden de feestgaven van den
goeden Sint uitgereikt. Met hoeveel dank
baarheid en vreugde die ontvangen werden,
kunnen zij 't best getuigen die bij de uit
reiking tegenwoordig waren. De edele gevers
kunnen de voldoening smaken, talloozen
kleinen werkelijk een vroohjken dag te
hebben bereid.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
ongeveer 12 uur voer op de Maas, in de
richting naar zee, voorbij onze haven een
stoomboot zoo hard, dat door de zuiging
de sluisdeuren werden opengetrokken. Twee
schepen, die nabij de Steai ine-kaarsenfabnek
vApollo" aan den wal gemeerd lagen, werden
van de touwen losgerukt en kwamen midden
in de haven te liggenzij bekwamen echter
geen averij. (S. C.)
In het Volkshuis aan de Lange Haven
werd Zondag-middag eene openbare ver
gadering gehouden, door de afdeeling Rotter
dam van den Alg. Ned. Typografenbond
opgeroepen om de Schiedamsche typografen
tot aansluiting bij dien Bond te bewegen.
De Voorzitter der Rotterdamsche Bonds-
afdeeling, de vergadering circa 1 ure ope
nend stelde in 't licht, dat die afdeeling
reeds tweemaal beproefd had, hier eenen
bondsafdeeling op te richten; beide malen
had die poging schipbreuk geleden. Than
wilde zij opnieuw beproeven, de typografen
van de noodzakelijkheid van het toetreder,
tot dien Bond te overtuigen. Daartoe gaf
hij het woord aan den Amsterdamsche.i
typograaf G. Snijdelaar. voorzitter van het
hoofdbestuur van den Typografenbond.
Snijdelaar wilde een blik werpen in de
hedendaagsche toestanden. Volgens hem zijn
de patroons en de kapitalisten er op uit
den arbeider te onderdrukken. Het ver-
eenigingsleven ontaardt in een clubleven
van al die kleine locale vereeoigingen gaat
geen kracht uit. Er wordt geklodderd in de
arbeiderskwestie, en de verdeeldheid onder
de arbeiders is zeer ten genoegen van Kerk,
regeering en kapitalisten. Spr. wilde met
het oog op de locale toestanden in plaats
van het woord ^kapitalisten" te gebruiken
liever spreken van sden rijkdom", ofschoon
hij er anders niet tegen opziet bedoeld
woord in den sterksten zin aan te wenden.
Afgevende op de kleine vereenigingen
met haar handgeplak van donateurs
betoogde spr. dat het doel van den Bond
was, te komen tot eenheid van loon, een
heid van arbeidsuur en eenheid in het stel
sel van opvoeden der leerlingen. Door be
perking van de arbeidsmarkt wil de Bond
komen tot een minimum-loon en maximum
arbeidstijd. Hun die meenen dat de toe
standen nog zoo slecht niet zijn, wees hij
op de concurrentie die nu reeds door de
zetmachine den typograaf wordt aangedaan
en op het feit dat het recht van vereeni-
ging gruwelijk wordt verkracht.
De Typografenbond is er daarentegen op
uit, te vormen vrije arbeiders die zich o. a.
niet zooals nu men weldra zal doen
laten paaien om de belangen van het kapi
taal in het Parlement te gaar dienen, maar
onafhankelijk zelf de arbeidsmarkt, het
loon vast stellen, zoodat zij niet meer
dupe worde van het vrije concu rentiestelsel
de Typografenbond tracht den werkman
zedelijk en maatschappelijk te verheffen,
hem te doen beseffen dat hij recht heeft
op een behoorlijk bestaan en tot beter vak
begrip te brengen. Daartoe kan ook »Adel-
pliismus" meewerken door deri broederband
wat wijder over geheel Nederland uit te
strekken. Spr. hoopte dat deze derde poging
er toe zou leiden, dat de Schiedamsche
typografen den zedelijken moed zouden
hebben zich bij den Bond aan te sluiten,
waartoe hij ten slotte krachtig opwekte.
Van de gelegenheid tot debat werd het
eerst gebruik gemaakt door den secretaris
van »Adelphismus", C. L. Moerman, die ver
klaarde dat het oogenblik om hier een
propaganda-vergadering voor den Typo
grafenbond te houden al slecht gekozen
was, wijl »Adelphismus" zich bereid had ver
klaard aan het Typografencongres op de
Kerstdagen te houden, deel te nemen, en
men dus eerst had moeten afwachten of de
aigemeene federatie, welke dat congres ten
doel heeft, zou tot stand komen. Als een
derfoprichters van »Adelphismus" verklaarde
G. W. Snel r.iet te begrijpen, waarom er
van wege den Bond antipathie heerscht
tegeR die vereeniging, zoodat zij bij iedere
poging tot oprichting van een Bondsafdeeling
eenige leden moest missen »Adelphismus"
en de Typografenbond konden immers wel
samenwerken.
Snijdelaar, beide sprekers kort beant
woordend, deed uitkomen, dat de antipathie
niet was tegen een bijzondere vereeniging
maar tegen de kleine vereenigingen in 't
algemeen, die coquetteeren met de patroons
het hoofddoel is de patroons tot erkenning
der arbeidsorganisatie te brengen en dat
kunnen de kleine vereenigingen niet be
reiken.
De president van Adelphismus", J. J. Sou -
dan, stelde bij herhaling in't licht dat de hui
dige propagar.da-vergadering minstens geheel
voorbarig was. Eerst had men behooren
af te wachten het resultaat van het aan
staand congres. De aigemeene organisatie
die de Bond beoogt, kan toch door de
federatie, die op dat congres een onderwerp
van bespreking zal zijn, bereikt worden.
Over dit punt ontspon zich n >g een breede
discussie tusschen Soudan met den spreker
en den Voorzitter, waarbij de laatste deed
uitkomen, dat ongeacht het resultaat van
de poging tot federatie, men er toch op zou
blijven werken alle typografen in den Bond
bijeen te brengen.
anleid"6
Nadat het debat ten slotte naai a
van een kwetsende opmerking v9^
niet-typograaf tegenover Soudan s|fl0t
persoonlijk verweer was °vergeoaarij'^atste
de Voorzitter de vergadering met een^
opwekking om als lid tot den 1 j,tef
bond toe te treden. Daartoe bleken
slechts enkele typografen bereid-
ook deze poging hier een afdeeling ^e.
Typografenbond op te richten, 2011
volg bleef.
crefl
De nieuwe berghaven te ^'aar^in^stel<li
heden, Maandag 7 December, open? 0p.
zoodat de bomschuiten aldaar kuw
leggen. Het slepen uit de haven fia9^
oplegplaats geschiedt voor rekening
gemeentekas. cj)0
Zaterdag zijn de eerste Vlaardifn
loggers in de nieuwe haven gesleep1"
d®"
Gedurende de afgeloopen week 2lJ
Nieuwen Water weg ingekomen 133 se1
waarvan 2 zeilschepen. Hiervan
bestemd voor Rotterdam 130, voor Sch'e
2, en voor Hoek van Holland 1. eu
In hetzelfde tijdperk van 1895 k^9
binnen 91 schepen, waarvan 5 zeilsc',ePgg
Hiervan waren bestemd voor Rotten'11'11^,
Tot op heden is het aantal binnen?
men schepen 690, metende 702.032
register ton, grooter dan tot op ge'-'
datum in 1895.
Door de heeren M. Zaayer en Kurpe"8'1^
te Rotterdam, worden groote Oouwpla0^eg
uitgevoerd langs den Blommerdijkschen
waarbij s/4 gedeelte van de gronden,
tusschen de Gerard Scholtenstraat en^elh
Geldelooze pad zullen volgebouwd WO'
Waar de gemeente het dringend nood29
lijk acht, dat tusschen zulk een comp'eX
straten, zooals hier zal worden aang'
va»
d.
elfig®'
een open terrein wordt gelaten, hee1'^
zich op verlangen der bouwonderne»9
bereid verklaard in de kosten van
straataanleg bij te dragen.
De kosten door de gemeente te
zijn 134050.
B. en W. stellen v^or, deze zaak °P
begrooting aldus te regelen, dat bet
bedrag van de kosten dezer werken, f la'
wordt gebracht onder een volgn. van bui
gewone uitgaat en daarentegen onder
48. »Andere buitengewone ontvangsten
plaatsen f126.330 en onder volgn.
leening" 1 34050. tfl
Ook stellen zij nog voor ten behoeve
dit werk eenige stukjes grond aan te
en hen te machtigen over f6150 da»r
te beschikken.
Oin elf uur Vrijdagavond vond de P0''1'
op den Schiedamschendijk te Rotter"'
een jongen van vijftien jaar op de
liggen, zoo beschonken dat hij zijn beW
zijn kwijt was. Nadat de jongen eell£!,t
uren in een politiebureau in bewaring geWee.,
was, keerde zijn bewustzijn terug en Z9
dagochtend kon hij aan zijn vader W1
medegegeven.
d«
Onophoudelijk hadden Zondag °P j
Maas voor Rotterdam in tegenwoordig11"^
van deskundigen proefnemingen plaats 19
de nieuwe mistsignalen van Pieters
Amsterdam ten dienste van zeeschepen-
De signalen waren tot op grooten ah>t9°
hoorbaar.
Zaterdag-ochtend had in den Rotterd»"^
schen Straatweg, te Overschie. bij het m9"
van een viaduct voor de nieuwe spoor1»
een groote verzakking in de weg pl"ats|
zoodat het vervoer met de tram daard°
vertraging ondervond en de passagiers de"
eersten rit te voet van de viaduct »9
Rotterdam moesten afleggen.
In den loop der vorige week meldden
mannen zich aan bij den onderwijze»
R. K. school te Overschie en vroegen be'eete
om wat brood, zij hadden in geen dag
eten gehad. Begaan met hun lot lie1
onderwijzer een der schoolmeisjes een hr»°
