Stads- en Gewestelijk Nieuws.
De Armeniërss chijnen het wachten moede
te zijn op de hervormingen, die de mogend
heden eisehen, die de Sultan belooft, maar
nog altijd niet zijn uitgevoerd. Zij kiezen
de meest wijze partij en verlaten het land.
Volgens de Dovosti zijn reeds 40000 emigran
ten op Russisch grondgebied aangekomen
20000 hebben zich gevestigd in het Kars-
district, 14000 in het district der Zwarte
Zeede overigen hebben een woonplaats
gezocht in de buurt van Erivan.
Voorloopig zullen de genoemde districten
weinig voordeel van deze nieuwe bevolking
trekkenwant de Armeniërs verkeeren in
zulk een deerniswaardigen toestand, dat nu
reeds uit Moscou en uit Astrakan gelden
zijn toegezonden voor hun onderhoud tot
het aanstaande voorjaar.
Volgens draadbericht uit Pretoria is de
voorzitter van den Uitvoerenden Raad in
Transvaal Vrijdag naar Potchefstroom ge
gaan voor de opening van den nieuwen
spoorweg. Aan een banket 's avonds zei hij,
dat de runderpest alleen snel tegengegaan
zal kunnen worden, indien de verkeersmid
delen beter worden. Daarom moet de aanleg
van nieuwe spoorwegen ook met het oog
op dit belang zooveel mogelijk worden
aangemoedigd.
Uit Kaapstad is tijding ontvangen, dat
een toespraak van Sivenwright te Worcer-
ster gehouden, sensatie maakt, hij beschul
digde daarin de Transvaalsche regeering,
dat zij geheime agenten met het doel om
op te stoken, naar de Kaapkolonie zendt.
Schiedam, 25 Januari 1897.
Zaterdag-avond omstreeks ure is doordat
een brandende doek, die door de kinderen
in de kachel was geduwd, in een mand met
lorren terecht kwam, brand ontstaan ten
huize van J. van den Berg aan den Rotter-
damschen dijk alhier. De brand werd door
een buurman met een paar emmers water
gebluschteen gordijn en ledekant hebben
schade geleden.
lleden-ochtend 7s/4 ure is, vermoedelijk
doordat een vonk uit den oven in de daar
onder liggende brandstoffen was gei aak t,
brand ontstaan ten huize van den heer P.
Boks, mr. broodbakker aan het Oude Kerk
hof alhier. De brand is door Boks met
een paar emmers water gebluscht; alleen
het verlies van een 7 tal schieters en be
doelde brandstoffen is te betreuren.
Heden-ochtend 10£ is de 9-jarige Thomas
Ruiten van het tjalk.schip Pleuna. Cornelia,
liggende in de Lange Haven alnier, te water
geraakt. De knaap werd gered door de zak
kendragers J. Zagwijn en K. Vrauwdeunt,
die zich met te waier behoefden te begeven.
In de gewone huishoudelijke vergadering
der afdeeling Schiedam van den Ned. R.-K.
Volksbond zal aanst. Zondag de weleerw.
pater A. Perquin, kapelaan der parochiekerk
van O. L. Vrouw van den Allerh. Rozen
krans alhier, als spreker optreden.
Schipper M. Noordzij, van de sloep Sncces,
met averij te Pernis binnengekomen, heeft
medegedeeld, dat hij door vliegende stormen
beloopen werd, waardoor het schip geheel
op zjjde lag. Door een golf opgenomen en
weder neergeploft, was de luchtdruk in de
bun zoo sterk, dat de planken uitscheurden
en de visch wegzwom. Gelukkig braken de
planken bjj de scheiding van de bun af,
want anders zou hoogstwaarschijnlijk het
schip met man en muis gezonken zijn.
Gedurende de afgeloopen week zijn den
Nieuwen Waterweg ingekomen 83 schepen,
waarvan 1 zeilschip. Hiervan waren bestemd
voor Rotterdam 82 en voor Hoek van Hol
land 1.
In hetzelfde tijdperk van 1896 kwamen
binnen 93 schepen, waarvan 4 zeilschepen.
Hiervan waren bestemd voor Rotterdam 92.
Zaterdag-nacht heeft te Rotterdam een
geweldige brand gewoed. Omstreeks 1.30
werd brand ontdekt in de vruchtendrogerij
van de firma Henkes Co. Voorhaven te
Delftshaven. Het uitgestrekte fabrieksge
bouw werd een prooi der vlammen. Het
voorgedeelte echter, waarin het kantoor is
gevestigd, bleef gespaard. Met behulp van
negen brandspuiten en drie stoombrand-
spuiten was men den brand tegen 3 ure
nagenoeg meester.
Omtrent dezen brand wordt aan de Tel.
nog het volgende gemeld
Nadat in enkele maanden geen brand van
beteekenis had plaats gehad, blies de politie
Zaterdagnacht om half twee de geheele stad
in rep en roer voor een brand, die in een der
uithoeken van Oud-Delftshaven woedde.
De brand was ontstaan in de vruchten
drogerij der firma Henkes Co., in het
perceel Voorhaven no. 195. Het voorgebouw
dient tot magazijn voor opslag van kisten
en balen met gedroogde Amerikaansche
appelen, peren, matten vijgen, balen koffie
enz., terwijl ook het kantoor der firma in
het voorgebouw gevestigd is.
Achter dit gebouw bevinden zich de
machinekamer, de drogerij bevattende een
5 tal droogovens, benevens een pakhuis met
pakhuis met zolderverdieping, dienende tot
berging der gedroogde vruchten enz.
De brand door tot nog toe onbekende
oorzaak vermoedelijk in hef pakhuis ontstaan,
breidde zich uit tot de drogerij en ds ma
chinekamer.
Aan redden viel niet te denken, want
toen de brandweer ter plaatse verscheen,
stonden de achterperceelen reeds in lichte
laaie en slaagde zij door het werpen van
een stortvloed van water op de brandende
massa er in, het voorgebouw en de belen
dende perceelen te behouden. Daartoe waren
4 stoomspuiten met meerdere stralen en 9
handspuiten in werking.
Omstreeks 3 uur was het gevaar voor uit
breiding geweken en waren van het pak
huis en de machinekamer niets dan naakte
muren overgebleventegen 6 uur in deri
morgen kon de brandweer inrukken, eene
stoomspuit ter bewaking achterlatende.
De panden behooren aan den heer J.
Schiltman en zijn op beurspolis verzekerd;
de voorhanden goederen en machinerieën
der firma Henkes Co. zijr. gedeeltelijk
op beurspolis, gedeeltelijk bij de Assurantie
Maatschappij tegen brandschade «de Neder
landen te Zutphen, gedeeltelijk bij de
assurantie-maatschappij «Insulinde" te Am
sterdam verzekerd.
De schade bij de firma Henkes en Co.
wordt op circa 20,000 gulden geraamd, ter
wijl de schade aan de verbrande perceelen
op 15 20,060 gulden geschat wordt.
Doordat de politie in een gedeelte der
stad alarmeerde voor brand Spooi weghaven
Westzijde", ofschoon daar geen brand uit
gebroken was, werd de brandweer op een
dwaalspoor gebracht.
Een gedeelte van het bluschmaterieel
rukte daarheen, circa drie kwartier gaans
van de plek waa de brand wel woedde.
De Rotterdamsche gemeenteraad heeft
Zaterdag-middag bij acclamatie goedgekeurd
het voorstel van B. en W. om op de
reeds gemelde voorwaarden, een 3 pCt.
leening aan te gaan van 8 millioen gulden.
Bij het ontwerp-besluit was gevoegd een
tweede ontwerp, dat in nauw verband staat
met het eerste, nl. om B. en W. te mach
tigen voor die leening van een bankiers-
syndicaat gebruik te maken, bestaande uit
de Rotterd. Bank, Amsterd. Bank en de
heeren Wertheim Gompertz.
In het ontwerp-besluit werden door den
wethouder van financiën eenige wijzigingen
gebracht en de datum van uitgifte en stor
ting bepaald op 1 Maart a.s.
In den loop dezer maand werden door den
voorzitter van de R. K. Vereeniging Recht
en Orde" de afdeelingen dier vereeniging
in de vijf kiesdistricten van Rotterdam
opgericht. Ook de afdeelings besturen zijn
gekozen. Het voornemen bestaat, dezer dagen
vanwege de vereeniging de R. K. kiezers
in te lichten omtrent de bepalingen der
kieswet, op grond waarvan zij het kiesrecht
kunnen erlangen.
In de Diergaardelaan te Rotterdam is
door den stucadoor Van Haagen geplaatst
een door hem van sneeuw vervaardigde
goed gelijkende buste van Paul Kruger
staande op een eveneens van sneeuw ver
vaardigd verhoogd voetstuk.
't Vorig jaar werd door genoemden stuca
door aldaar geplaatst de van sneeuw ver
vaardigde buste van H. M. Koningin Wil-
helmina.
St. Franciscus-Gasthuis te Rotterdam.
Den 31n Mei-1892 werd in het pand aan
den Oppert te Rotterdam, dat thans als
Gildenhuis van de atd. Rotterdam van den
Ned. R. K. Volksbond dienst doet, een zieken
huis geopend voor de opname en kostelooze
verpleging van hoogstens een twaalftal arme
zieken, onder leiding van Eerw. Zusters, die
ook haar liefdewerk buiten het gesticht
zouden gaan uitoefenen in de woningen der
arme lijders, tot welke godsdienstige gezind
heid deze ook mochten behooren. Niemand
had toen durven voorspellen dat thans, nau
welijks 5 jaren later, dit gesticht zou ver
vangen worder. door een groot en schoon
gebouw waarin 60 lijders worden verpleegd.
Het hoogst eenvoudig doch doelmatig
ingericht Sint Franciscus-Gasthuis aan de
Schiekade Oz. No. 64 en 66, mag met recht
onder de schoonste instellingen op liefdadig
gebied te Rotterdam geteld worden. Doch
ook dit nieuwe gesticht, zonder de geringste
subsidie of het minste vaste inkomen alleen
uit de particuliere liefdadigheid onderhouden,
voldoet nog niet geheel aan de eischen die
voor zulk een inrichting gesteld worden.
Op dit oogenblik doet zich weer de be
hoefte aan uitbreiding gevoelen. Daarom
hebben zich op verzoek van het bestuur
van het Sint Franciscus-Gasthuis epn aantal
dames en heeren vereenigd om te trachten
door een tentoonstelling van voorwerpen van
kunst en smaak met daaraan verbonden
loterij, in de maand Mei van dit jaar te
houden in de zalen van de sociëteit «Har
monie" (Den Doele), ten einde het gesticht in
staat te stellen de zoo hoog noodige uit
breiding aan dit liefdewerk te geven.
Het bestuur besloot aan het gesticht te
verbinden een inrichting voor chirurgische
behandeling en kocht daartoe aan het pand
Schiekade no. 66.
De aankoop, de verbouwing en de inrich
ting van dit pand hebben reeds aanzienlijke
offers van de Stichting geëischt, doch de
inrichting van operatiezalen enz. gaan de
krachten van het gesticht te boven.
Van daar het plan voor deze tentoonstel
ling en loterij. Men hoopt daardoor een
belangrijke som bijeen te brengen, waardoor
het aantal liefdezusters, thans 22 in getal,
nog kunne vermeerderd worden, ten einde
aan de voortdurende klimmende aanvragen
tot verpleging buiten het gesticht te kunnen
voldoen.
Met allen aandrang bevelen wij dat lief
dewerk onzen katholieken stadgenooten vooral
aan. Maar al te veel wordt toch van hier
uit in ernstige gevallen in de neutrale zie-
keninrichtingen te Rotterdam heling gezocht;
en al moge het waar zijn, dat den Katho
lieken in die gestichten gelegenheid wordt
gegeven de Troostmiddelen der H. Kerk te
ontvangen, zij zijn daar toch onder die
omstandigheden allerminst op hun plaats
Zij missen er de liefdevolle opbeurende zorg,
welke alleen de katholieke liefdezuster, die
hare taak geheel belangloos met zelfopoffering
vervult, geven kan.
In het St. Franciscus-Gasthuis, onder de
hoede van den Serafijnschen vader Franciscus,
door zijne geestelijke kinderen der Derde
Orde gesticht, vinden zij die zorg in ruime
mate. Van ganscher harte bevelen wij dus
het grootsche liefdewerk door bedoeld comité
te Rotterdam ondernomen, in aller aandacht
aan, vertrouwend dat het ook door de hu'P
van Schiedams Katholieken het beste succ0®
zal hebben.
Te Rotterdam vergaderden Zaterdag-a von1'
verscheidene werklieden-vereenigingen
zake de loonkwestie onder de metaalb®'
werkers.
Voorzitter was de heer D. de Klerk, e°
en doel der vergadering geen ander
kennisname van het antwoord der patrooflS
op de betoogen der werklieden, aangaand®
de noodzakelijkheid van een algemeen®
loonsverhooging.
Uit het vers'ag dat de daartoe benoemd®
commissie van het verhandelde ir. een W
eenkomst van patroons uitbracht, bleek, d9'
dezen verklaarden het verzoek niet te kun*
nen inwilligen.
Hunne argumenten waren, dat er geeP
bepaald en erkend minimumloon op d0
verschillende fabrieken en werkplaatsen
bestond, (op sommige wordt aan bekwam0
werklieden meer uitbetaald dan wat
geëischt werd); dat de dronkenschap 011
het Maandaghouden, thans reeds zeer vee'
voorkomende onder metaalbewerkers, n0#
grootere afmetingen zouden aannemen, wad*
neer het loon verhoogd werd en eindelij1'
dat in dat geval een groote toeloop v9°
metaalbewerkers uit andere plaatsen ria®r
Rotterdam zou te wachten zijn, waar than'
reeds een betrekkelijk hoog loon betaald werd-
De patroons achten hei doorvoeren vad
een andere loonregeling misschien mogelijk»
wanneer er eerst een krachtige organisat'0
der werklieden tot stand komt.
De vergadering nam in antwoord daarop
na eenig debat de volgende motie aan
«De vergadering van metaal be werker'i
gehouden op Zaterdagavond 23 dezer,
bet gebouw «Caledonia", gehoord het rapp°r'
van h.h. patroons, in zake verbetering de'
loonen, spreekt in hooge mate hare afkeu
ring uit over dat rapport, en verklaart veol
alsnog geene ingrijpende maatregelen te
kunnen nemen, wegens te zwakke orga"1'
satie der metaalbewerkers zelvespreek'
den wensch uit, dat de niet vereenigd0
metaalbewerkers zich spoedig bij hunde
vakvereeniging aansluiten, daar verbetering
in de toestanden der vakgenooten dringend
noodzakelijk is, om dan andermaal en me'
meer kracht te kunnen optreden." (Tel-)
Naar de N. R. Ct. verneemt, heeft he'
plan om te Rotterdam een op vrijzinnig0
leest geschoeid katholiek dagblad op 16
richten, waaromtrent eenigen tijd gelede0
geruchten liepen, schipbreuk geleden.
Te Rotterdam werd een brievenbeste"®'
betrapt op het openen van hem toev0'
trouwde brieven. In verhoor genomen, be*
kende hij een drietal brieven, uit Amerik9
afgezonden, zich te hebben toegeëigend 010
de postzegels machtig te worden en v°°{
eigen profijt te verkoopen. De man, d'e
ruim 12 jaren als brievenbesteller in tuncM®
was, is voorloopig door den directeur ëe'
schorst, in afwachting dat nader omtreu'
hem door den minister zal beslist zijn.
Door den districts veearts is Vrijdag onde'
het rundvee van mej. de wed. L. Snijde'3
in den polder Zestienhoven te Oversch10
mond- en klauwzeer geconstateerd. Vee e°
hoeve zijn onder bewaking gesteld.
Door de politie te Delft is proces-verba9'
opgemaakt tegen een 14 jarigen jong®n
wegens het werpen van kruitbevatten
voorwerpen in de bnevenbu; van een
predikanten aldaar, waardoor een ontp°
fing ontstond en de brievenbus uit e"t9
werd geslagen.
De te Delft nieuw opgerichte R- ^'eS
vereeniging heeft den naam aange"0n°
Recht en Plicht. Deze naam is gekozen,
ieder Katholiek niet alleeri zijn iecllte,'g
moet handhaven, maar ook zjjn p'lC,lt
staatsburger vervullen.
De voorzitter, de heer dr. J. ^rlb'