Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste blad.
IE SCHOOL.
bureau "S&ofersfraaf 50.
1
20ste Jaarg,
Zondag 10 October 1897.
No. 5916.
PBIJS TAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
1.50
- 0.05
PBIJS DEB ADVEBTENTIËN:
Van 16 regelsƒ0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaasing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
(Ingezonden.)
Mak u meester van de school, gij zijt
e'van de toekomst.
r is eene zaak, waar veel, waar onein-
veel van afhangt't is de zaak der
h
??v°eding en van het onderwijs, dat het
I in zijne jeugd ontvangt.
Met slechts geldt dit van elk menschop
'M Zei ren, maar ook van de menschen te
*Men, ran de maatschappij.
Vandaar de uitspraak, waarmede wij ons
4rtikel begonnen.
Mn der grootste rampen, die een volk
ünnen treffen, is eene opvoeding, die niet
SMnt op den godsdienst.
Een der grootste weldaden, die aan een
v°'k kunnen bewezen worden is de zorg
V°°r eene christelijke, eene waarachtig gods-
^'enstige opvoeding.
Is een volk christelijk opgevoed, dan heeft
Mn een waarborg voor den vrede en de
Matschappelijke orde, maar tegelijkertijd
M allerkrachtigst wapen tegen goddeloos-
e'd en revolutie.
Foch zijn er nog velen, helaas ook nog
Katholieken, die van de waarheid dezer
Mspraak niet overtuigd willen zijn, die daar
tegen door hun streven en door hunne
'Men toonen, dat zij er volstrekt niets van
^'Hen weten.
Eij zeer velen toch is de zaak der chris-
Mjke opvoeding iets, dat hun »de koude
Meren niet raakt."
Onnoozelen, die ze zijn Ze zien of willen
Mt zief, de ellende, die de school zonder
Eod reeds over het beschaafde Europa heeft
Mgestort.
Wat ontwikkelen de scholen zonder God
Den geest der revolutie, die uit de ont
kenning van God geboren, tenslotte geheel
de maatschappelijke orde het onderst boven
wil keeren.
Wat beoogt de christelijke school t
Zij kweekt in het volk een geest van
orde en tucht, een geest van ontzag en
eerbied voor de wetten, zoo menschelijke
als goddelijke.
De wrange vruchten der school zonder God,
ze zijn alreeds duidelijk zichtbaar in het immer
voortwoekerend ongeloof onzer dagen en
den onrustbarenden voortgang van het socia
lisme en toch wil men de christelijke op
voeding uit de maatschappij verbannen. Alle
krachten worden zonder ophouden inge
spannen om het godsdienstig onderricht ten
onder te brengen en het denkbeeld»de
school zonder God", te verwezenlijken.
De zoogenaamd neutrale opvoeding doodt
in het volk alle hoogere beweegredenen,
alle verheffende karaktertrekken en edele
hoedanighedenzij brengt dood en verderf
op ieder gebied.
Immers, wat moet de school geven
Zij moet de wetenschap mededeelen en
de zeden beschaven.
Maar eene wetenschap, die niet met God,
den Alwetende, rekening houdt, is een ijdele,
nietswaardige, neen verderflijke wetenschap
en zeden, die den godsdienst niet tot basis
hebben, zijn bedorven en ontaard.
Als het kind niet reeds vroeg leert de
door God gewilde orde te eerbiedigen, te
vreden te zijn in den stand, waarin hij
werd geplaatst, dan wordt het kind, tot den
mannelijken leeftyd gekomen, als spoedig
een prooi van het socialisme, die de onder
danen opzweept tegen hun overheden, en
de lagere standen in het harnas jaagt tegen
de met aardsche goederen gezegenden.
De meest dolzinnige theorieën worden
verkondigd en als zoovele schitterende pa
relen van waarheid den jeugdigen harten
opgedragen, als de eenig ware wetenschap.
En wat moet de uitkomst zijn
Geene andere, dan dat de maatschappij
zeker wordt vergiftigd tot in alle lagen.
Verblijdend voorzeker is het feit, dat de
strijd tegen de openbare, zoogenaamd neu
trale school zoo onvermoeid wordt voortge
zet, en dat velen, die vroeger met hand eu
tand het neutraal onderwijs, het onderwijs
zonder God voorstonden en verdedigden, in
den laatster, tijd tot andere, tot betere in
zichten zijn gekomen. Dat zij tot de over
tuiging zijn geraaktde wetenschap, de
school, de opvoeding zonder God, moet aller-
verflijkste gevolgen na zich sleepen. Meer en
meer komt men tot de overtuiging, dat wil
men in een volk de christelijke en maat
schappelijke deugden zien bloeien, dat men
allereerst beginnen moet de kinderen des volks
te onderwijzen in de christelijke richting,
hen te spreken van God en Zijn gebod, hen
voor oogen te houden de plichten, die zij
jegens God en jegens hunne medemenschen
te vervullen hebben.
Feuilleton.
ALGEMEEN OVEKZICUT.
9 October '97.
Bij den Rijksdag in Duitschland zal,
naar de Berlijrtsche Post verzekert, eerlang
een ontwerp worden ingediend, waarbij
schadevergoeding aan onschuldig veroor
deelden verzekerd wordt. Pruisen zal het
eerstdaags aan den bondsraad voorleggen,
en daar de Bondsregeeringen verleden jaar
zich voor het beginsel verklaard hebben,
kan de behandeling in den Rijksdag reeds
spoedig verwacht worden.
Prins Hohenlohe heeft, volgens de Frei-
sinnige Ztg., reeds driemaal ontslag gevraagd
als rijkskanselier, maar het werd hem tel
kens geweigerd, omdat de Keizer geen
opvolger kan vinden.
Op het congres van Duitsche sociaal
democraten te Hamburg is door Bebel ver
zet aangeteekend tegen de verdachtmaking
waaraan de Berlijnsche groepen blootstaan.
Hij waarschuwde vooral tegen geringschat
ting van den geestesarbeid. Op zijn voor
stel ten aanzien van het steunen van
candidaten van andere partijen bij herstem
mingen, werd een amendement ingediend,
bepalende dat in zulk geval van niet-socia-
listische candidaten de verklaring geëischt
zal worden, dat zij tegen vergrooting van
het leger zullen stemmen; Bebel nam dit
amendement over.
Ten slotte werd nog beraadslaagd over
de viering van het Meifeest. Een voorstel
van Stolten uit Hamburg, om het feest af
te schaffen, werd verworpenmen besloot
te bepalen, dat het Meifeest gevierd zal
worden, waar het mogelijk is.
De strijd tusscher. patroons en werklieden
in het machinevak in Engeland wordt met
toenemende verbittering gevoerd.
De Amalgamated Society of Engineers
heeft een manifest uitgevaardigd, waarin zij
alle vakvereenigingen in haren strijd te hulp
roept. Het is de bedoeling den patroons ons
vereenigingsleven te vernietigen, zoo heet
het en vergeet niet, dat alle voorrechten,
die de Britsche werkman in den laatsten
tijd verkregen heeft, door de vakvereenigingen
aan de patroons ontworsteld zijn.
De limes heeft uitgerekend hoeveel
maanden de aanbouw van Engelsche oorlogs
schepen nu reeds door de werkstaking van
de machinewerkers is achteruitgezet. En
dat is niet weinig.
De regeering in Griekenland heeft, naar
men weet, haar laatste hoop gesteld op de
zending van den nieuwen minister van Bui-
tenlandsche zaken, Maurocordato, naar Con-
DE PORTIER VAN WHITE-HALL.
9)
Eensklaps echter werd alles doodstil. Het
ts, alsof een tooverstaf hen had aange
pakt en in stomme beelden veranderd de
°°rzaak hiervan was, dat een jeugdige page
v®rscheen en met zijne helderklinkende stem
AankondigdeMylord de kardinaal
Trompetgeschal werd vernomen en met
Verbazende snelheid werden de fluweelen
v°orhangsels door onzichtbare handen opge
trokken, waardoor men eenen marmeren
trap aanschouwde, met tapijten belegd, en
van eene keurig uitgesneden leuning voor-
Mn. Zes flambouwdragers daalden af,
daarna tien lijfwachten, zes ridders in ge
lijste wapenrusting, drie kamerheeren, de
^gunstigde secretaris Cromwell, en eindelijk
M ziel en beheerscher van alles en allen
M kardinaal Wolsev.
Ridders, dienaars, lichtdragers en twintig
lijfwachten sloten den trein.
Minzaam begroette de kardinaal de ver
gaderden, die zich allen diep voor hem
bogen.
Het was een heerlijk, wel aanschouwens-
waardig tafereel van grootheid, pracht en
luister, dat de buitengewoon ruime zaal
opleverde. Indien men den eersten minister
iets wilde ten laste leggen, dan zou het
zijne zucht tot eene schitterende praaal ver
tooning zijn, doch hiermede had hij, even
als met alles wat hij deed, zijne reden. Hij
-wist zeer goed, dat niets meerder indruk
maakt, niets meerder ontzag inboezemt op I
het gemeen, dan eene luisterrijke tentoon-
spreiden van macht en gezag. Wij moeten
tevens zijnen stand als staats- er. regeerings- 1
man in aanmerking nemen. In de vervul
ling van zijn geestelijk ambt was hij steeds
eenvoudig; dan was hij in al zijne hande
lingen priester.
De kardinaal zette zich aan tafel, doch
toefde er niet langweldra stond hij op en
waf een zijner kamerheeren eer. teeken,
waarop deze voor eenige oogenblikken de
zaal verliet en spoedig daarna met eenen
in zilveren schede stekenden dolk terug-
keerde, het rijken gouden gevest, op hetwelk j
Wolsey's wapen gedreven was, er buiten
latende. De kardinaal verborg denzelven in
zijn ruim gewaad. Hij was ditmaal bijzonder
prachtig gekleed een scharlaken tabbaard
omhulde hem, een fraai zilveren koord met
kwasten omgordde zijne lendenen, een kost
baar diamanten kruis hing hem over de
borst, en de kardinaalshoed, met edelge
steenten gemonteerd, dekte zijn hoofd. De
hovelingen' konden de reden van deze
buitengewone praalvertooning niet bevroeden,
en moesten zich vergenoegen met de ge
dachte, dat eene of andere geheimzinnige
handeling daarvan oorzaak was.
Edele heeren, zoo richtte de kardinaal
het woord tot hen, wij begeven ons heden
naar eene gevaarlijke plaats, doch het is
onze wil en begeerte, dat niemand onzen
persoon volgt, en niemand vóór middernacht
deze zaal verlateindien wij echter op dat
tijdstip niet mochten zijn wedergekeerd, zal
onze vertrouwde secretaris, sir Cromwell, u
eenen brief voorlezen, die u onzen wil alsdan
zal kenbaar maken.
Toortsen voor mylord den kardinaal I
riepen drie stemmen te gelijk, alsof één
mond ze uitsprak.
Weldra was de deur der zaal hel verlicht.
Allen minzaam met de hand groetende,
verliet hij zijne buigende dienaars. Op het
voorplein gekomen, zond hij zijne lijfwachten
en lichtdragens naar binnen, besteeg den
gereed staanden muilezel, stiet het dier de
sporen in de zijden, en reed in pijlsnelle
vaart de donkere straten van Londen in.
Eenige minuten nadat Wolsey was vertrok
ken, kwam iemand in allerijl het plein
opgeloopen en klopte hevig op de pooride
portier schoof snel de grendels weg van zijn
venster en vroeg wreveligwie daar nog
zoo laat
Ik kom met eene boodschap aan mylord
den kardinaal
Zijne Genade is juist uitgereden, maar
ik zal den heer secretaris Cromwell....
Mijn Godde kardinaal reeds heen,
viel de zoo haastig aangekomene den portier
in de rede. Dat ik niet een uur vroeger
kwam misschien is hij nu reeds verm....
Loop naar alle duivels, kerel, ik zeg u
immers, dat zijne Genade eerst zoo even is
uitgereden. Dit zeggende wierp bij het
venster dicht. Doch in datzelfde oogenblik
bestraalde de maan zijn gelaat, en dat
oogenblik was voor den jonkman genoeg,
om den portier te herkennen. Als van den
donder getroffen, deinsde hij terug, en bleef
roerloes staanschielijk echter kwam hij
tot zich-zelven, en terwijl hij de woorden
uitte de kardinaal is zoo even vertrokken,
ik zal, ik moet hem reddenstapte hij het
voorplein af, en vlood ijlings weg in de
duisternis van den nacht
Wordt vervolgd,)
NIEUWE
O.
Alhrl
OF
