Dagblad voor Schiedam en Omstreken. eerste blad. 4sr« k I Leerplicht. 21ste Jaarg. Zondag 3 April 1898. No. 6061. "jSureau "SSofersfraaf 50. jj^ICIEELE BERICHTEN. Kennisgeving. Qer-avondschool te Schiedam. Er eutiiet o n. *ee dagen uit het leven van Wederik den Groote. ALGEMEES OVERZICHT. NIEUWE SCHIEDAWISGHE COURANT PRIJS TAN DIT BLAD: ^'oor Schiedam per 3 maandenf 1.50 Franco per post door geheel Nederland - 2. ^fzonderliike Nummers - 0.05 t inhandel in sterken drank. Mester en -wethouders van ^et j brengen, ingevolge art. 5 der ^erkep jrege''ng van den kleinhandel in bare pr ^atlk en tot beteugeling van open- t^85) °nkenschap (Staatsblad no. 118 van li "lu'pt61^ °Penhare kennis, dat bij hen ^leigs onien een verzoekschrift van H. B. Slerken a"1 ve'Sunning tot verkoop van aao de' v-'ank in het klein, voor het huis S c k Haven no- 283a> Rur6 d a m' 1 April 1898. denieester en Wethouders voornoemd, VERSTEEG. De Secretaris, VERNÈDE. Öe ^®rkstiji.i. telling van teekeningen en faardicrj n in den cursus 189798 ver- 4 en A.Za' gehouden worden op Maandag H Uu- lnsdag 5 April a.s., 's avonds De Directeur, J. A. H1NGMAN. bespre^n 200 van die onderwerpen, wier Pers t 'n^ no8al eene enkele maal in de Onder Bovenaan op de lijst dier lïQrpli ^rPen prijkte steeds het onderwerp 2aak Bn met reden. Leerplicht is eene evep' 'e "Warme voorstanders, maar ook altijd 7erk'aarde tegenstanders heeft en stand 10u3en Zal. Bat wij tot de tegen- e6ne 6lS '3e^ooren) daarin hebben wij steeds geg6Veeer gesteld, en dat wij steeds, in de ^Senst"1 P°"t'eke omstandigheden, tot de atlders zullen blijven behooren, is aan 10) Eet !terk, had0Srtem;ijksche leger' 80.000 man S®®taakt daags te voren zijn marsch li n den aar,Ie[Wa(;hUe.in sla8orde bij Leu- ei?ugels waren h- Ulterste einden zijner aander va pijna een Duitsche mijl van >v*l desTWljderd- Het Plan va» den v?1 bÜ Kol,nmnf Was de tegenhanger van k evigel Var r, daar had hij den rechter- niJ het on iaun W'Uen aantasten, hier had d!atnJe dunr o' im gemu"t. De zooge- De n s aS°rde gold hier even als E?e bewn„, St?nr0kers' verschalkt door i''kervley^0, n» Pruissen tegen hunnen l> doch i' sP°edden zich deze te verster- Qitmaal zou het hun niet baten. (Slot.) de heldere dag. PRIJS DER ADYERTENTIËN: Van 16 regels1ƒ0.60 Elke gewone regel meer-0.10 Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. geen twijfel onderhevig. Want de heer Goeman Borgesius, minister van Binnen- landsche Zaken, moge zijn best gedaan hebben zijn wetsontwerp op den leerplicht zoo aannemelijk mogelijk te maken, wie eenmaal allen ongemotiveerden dwang haat, blijft een tegenstander van den schooldwang. Minister Borgesius moge vrijstelling schen ken aan hen, die om gewetensbezwaren tegen de vaccine zijn, hij moge vrijstelling schenken aan hen, die voor hunne kinderen geen school kunnen vinden, waartegen zij geen bezwaar hebben, hij moge de politie buiten de zaken houden, hij moge in den zomer eene lange vacantie geven aan kinderen, die veldarbeid moeten verrichten enz. enz., dit alles neemt niet weg, dat zijn wetsont werp onaannemelijk blijft, wantde Staat is geen heer en meester over de kinderen. De oudste en beste rechten op het kind hebben, naar het schoone woord van Mgr. Broere, de ouders, die de natuurlijke op voeders der kinderen zijnde ouders, die van den goeden God hun kinderen ontvangen hebben, om ze voor Zijne eer en glorie op te voeden, tot burgers van het Hemelsch vaderland op te leider,. Op de tweede plaats komt de Kerk en eerst op de derde plaats komt de Staat. Maar de moderne Staat keert de rollen om en zegtOp de eerste plaats zijn de kinderen mijn toekomstige burgers en ik zal er voor zorgen, dat zij.behoorlijk onder wezen worden om later den strijd des levens te beter te kunnen strijden. Ik eisch, dat ieder kind zeven jaar schoolgaat en ik dreig de ouders, voogden en verzorgers, die hunne kinderen niet geregeld de school laten be zoeken met boete en gevangenisstraf, zoo zij het wagen de kleinen bij herhaling thuis te houden. Zoo decreteert de Staat, maar waarom decreteert de Staat niet meteen, dat alle ouders, voogden en verzorgers gestraft zul len worden met boete en gevangenisstraf, zoo zij hun kinderen niet dagelijks eene Toen het Pruisische leger achter eene reeks van heuvelen, die het grooiendeels bedekte, rechts optrok, kwam dit den Oosten- rijkschen bevelhebbers raadselachtig voor Daurt meende daarin een aftocht te zien. Om éen ure stond de spits van het marcheerende Pruissische leger tegenover den linkervleugel der Oosteni ijkers, en de slag begon met den aanval op dezen. Het kwam den Pruissen niet weinig te stade, dat op dezen door gedurige afzeridingen verzwakten vleugel, Beiersche en Wurtem- bergsche troepen stonden, die nog minder dan de de Oostenrijksche tegen de Piuisseri waren opgewassen. Zij werden dan ook na een korten tegenstand op de vlucht gedreven. Wat nu bij Kolin niet had willen gelukken, dat de geheele armee langzamerhand den vijand eenparig aanviel, en terwijl de eene vleugel het begin daartoe maakte, en de overige legerafdeelingen zich van het gevecht onthielden, totdat zij ter plaatse waren gekomen, waar de gezamentlijke aanval moest geschieden, werd hier met eene be wonderenswaardige orde en voorbeeldelooze nauwkeurigheid uitgevoerd. Zoo werd dan door den hevigen schok en aandrang de reeds doorgebroken linkervleugel der Oostenrijkers, zekere hoeveelheid brood, vet, aardappelen enz. geven, of gezegden kleinen niet be hoorlijk kleeden. Immers, de Staat heeft er ook belang bij, dat zijn toekomstige burgers behoorlijk gevoed en gekleed wor den. En wie het nu met ons eens is, dat het onzin zou zijn den ouders de taak op te leggen, op pene van boete en gevange nisstraf, bun kinderen dagelijks zoo- en zooveel ons brood, zoo- en zooveel lood vet of vleesch, zoo- en zooveel kop aardappelen voor te zetten, of te decreteeren, dat in den winter de kinderen/ zoo- en zooveel stuks ondergoed en bovenkleeren moeten dragen, zal het wel met ons eens zijn, dat het niet aangaat voor te schrijven, dat en gedurende hoeveel jaren de kinderen naar school moeten. Maar, afgescheiden van dit alles, vragen wezal eene wet op den leerplicht het schoolverzuim opheffen Eerstens dient geconstateerd, dat, blijkens de statistieken, het volstrekte schoolverzuim, slechts zeer gering is, dat er, om slechts iets te noemen bij de miliciens slechts een klein percent ^5) tot de analphabeten behoortdie mili ciens behooren zeker niet tot de hoogere standen en het percent van 5 zou zeker aanmerkelijk minder worden, als eens alle jongelieden van twintig jaren aan eene lees- en schrijfproef werden onderworpen. Nu nog eens de vraagzal leerplicht veel uit werken? Zullen b.v. de kinderen uit de minste standen onzer groote steden, uit de ingewanden zou een Fransche schrijver zeggen onzer overbevolkte gemeenten, die kinderen, welke nu óf zeer ongeregeld óf in het geheel niet eene lagere school bezoeken, zullen die nu op eenmaal tot de geregelde schoolbezoekers behooren? Wij wagen het eraan te twijfelen, of liever in aanmerking genomen het Hollandsche ka rakter, durven wij helften stelligste ontken nen. En voor dezulken zal minister Borge sius toch wel op de eerste plaats zijn wets ontwerp op den leerplicht ingediend hebben. door de gedurig aangroeiende massa Pruis sische troepen tot Leuthen teruggedreven hier, door de ligging begunstigd, boden zij dapperen tegenstand, maar spoedig werd die plaats ingenomen, de geheele lange linie Oostenrijkers werd van het eene einde tot het andere als opgerold, en na een gevecht van drie uren hadden de Pruissen de vol- maakste overwinning behaald. Frederik zelf kwarn dienzelfden avond nog in het zeldzaam geval in eigen persoon gevangenen te maken. Hij had net kasteel Lissa tot zijn nachtkwartier bestemd. Zijn leger had halt gemaakt. Hij reed er henen en vroeg of nog eenige bataillons lust hadden, hem naar Lissa te volgen. Terstond namen vier bataillons het geweer op. Met den koning in Lissa komende, werden zij door een hevig geweervuur der aldaar in de buizen en straten verscholene Oostenrijkers verwelkomd en er begon een straatgevecht. Dit hield den koning niet lang op. Mijne heeren", zeide hij tot de hem vergezellende officieren, sik weet hier den weghij reed over eene brug op het plein van het kasteel Er werd in het kasteel alarm gemaakter verscheen eene aanzienlijke schaar Oostenrijksche officieren voor de Resumeerende coristateeren wijhet in gediende wetsontwerp strijdt tegen het recht der ouders, die de door God aange wezen natuurlijke opvoeders der kinderen zijn het eischt iets, het schrijft iets voor, waartoe de Staat geen recht heeft en het kan de vruchten niet afwerpen, die ervan verwacht worden. Blijven wij dan strijden voor de vrijheid en het recht in ons goede Nederland, opdat we bevrijd blijven van eene wet, die een hatelijken dwang oplegt, die het recht der ouders met voeten treedt en indruischt tegen de vrijheid, de schoonste der rechten van den mensch. 2 April '98. Spanje en Amerika. De verhouding tusschen Spanje en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika is nog tteeds het groote onderwerp van den dag Met spanning werd gisteren te Was hington net antwoord van Spanje op de voorstellen van Amerika tegemoet gezien. Een telegram van de World, gisteren nacht om twee ure afgezonden, gaf naar het beweerde reeds een overzicht van het antwoord der Spaansche regeering. Deze zou de voorstellen van Mac Kinley niet aannemen, maar ze evenmin verwerpen. Daarentegen verlangde Spanje, dat haar de gelegendbeid zou worden gelaten zelf de voorwaarden te stellen voor de noodige maatregelen ten opzichte van zijn grond gebied. Aan de New-YorkHerald werd uit Washington geseind, dat het antwoord van Spanje niet definitief, maar van dien aard was, dat een oorlog onvermijdelijk werd geacht. Eindelijk werd gisteren-ochtend voor de in spanning verkeerende Yankey's van otfi- cieele zijde eenig licht ontstoken. In de vergadering van de Senaatscommissie voor de buitenlandsche zaken werd het antwoord hoofdpoort, welke daar den nacht wilden doorbrengen. Dit was een verrassing van weerszijden en een oogenblikkelijk gevaar voor Frederik. Hij had zijnen eigenaardigen tact hen te bejegenen. nGoeden avond, mijne heeren," sprak hij hnn toe, »gij hebt mij gewis zoo vroeg niet verwacht, ik hoop hier echter nog kwartier te zullen vinden." Een »ach I" onder eerbiedvolle verbazing geslaakt, was het antwoord. Weinige minuten daarna rukten de grena diers van Frederik het kasteel binnen en de Oostenrijksche officieren stonden ander maal verbaasd op te zien, toen zij krijgsge vangen genomen werden. Een verheven tegenbeeld van dit vroolijk tooneel in het kasteel van Lissa zag men in datgene wat op dit winterslagveld voorviel. Met de overwinning was de avond aangebroken. Het was donker. De Pruissen legerden zich op de kampplaats, blootgesteld aan al de ongemakken van eenen Decembernacht en onder de hartverscheurende weeklachten der gekwetsten en stervenden. Nu hief een oud grenadier uit diepen borst het gezang aan; »Dankt nu allen God!" Spoe dig vergezelden hem eenige stemmen zijner wapenbroeders honderden zongen, de veld-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1898 | | pagina 1