binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
De Zwitsersche Wasch- en Electrische
Strijkiurichting „Rijswijk"'.
Goedgekeurd worden ondersche
Persoonlijken dienstpli®'1* p
tusschen de Regeering en Deinen u"
band met den toestand van R ^i®
boezemwater. c ktp®'
's avonds 8£ uur.
bijgewoond. Ik had de gelegenheid een
gedeelte van de indrukwekkende rede van
Mgr. Touchet, bisschop van Orleans te
hooren, doch kon tot mijn spijt den dienst
en verdere ceremoniën niet in haar geheel
bijwonen. In een der zijkapellen waren de
souvenirs dezer bloedige dagen van Juni
1848 tentoongesteld, welke na afloop der
plechtigheden mochten bezocht worden en
waarvan zeker een druk gebruik is gemaakt.
Parijs, 48 Juni—1 Juli 1898.
Fidélius.
Schiedam, 2 Juli 1898.
De Kermis.
Wij vestigen onzen aandacht op achter
staande advertentie, waarin de voorstellingen
van het theater Wallenda worden aange
kondigd. Die voorstellingen met 70 per
sonen en 100 gedresseerde dieren gegeven,
moeten inderdaad zeer belangwekkend zijn.
Een druk bezoek is dan zeker aan het
theater verzekerd.
Een der meest gewilde amusementen
van de Kermis is Grünkorn's cinematograaf.
Deze cinematograaf geeft gezichten uit
Parijs, Brussel en andere hoofdsteden, allen
in vollen drukte met aankomst van treinen
en booten te zien benevens een zeer be
langwekkende voorstelling, getiteld »het be-
tooverde kasteel." Gedurende de kermis zal
deze inrichting zeker op een druk bezoek
mogen rekenen.
In Tewe's stoomcarousel is als gewoon
lijk weder een zeer gewild amusement te
genieten.
In Van Bergen's hypodröme kunnen de
liefhebbers van dit kermisvermaak weder
eenige aangename oogenblikken doorbrengen.
Voor de wedstrijden Maandag en Dinsdag
in den Officierentuin te houden, zijn inge
schreven het volgend aantal kinderen
Kinderen van 3 6 jaar koektrekken 105
Meisjes
9 6—10
blokjesrapen
55
9 10-13
balar.ceerspel
35
boven 13
schijfsteken
45
Jongens
van 6 8
blokjesrapen
27
9 6-10
achterw, wedl, 28
9
9 1013 9
stokspringen
31
J>
9 13-16 9
zakloopen
22
9
9 16—18 9
kegelen
17
Totaal 365
De boekbinder J. de Ronde, werkzaam
bij de firma H. A. M. Roelants alhier, heeft
een nauwkeurig en net afgewerkte afbeel
ding in karton van de St. Jar.skerk aan de
Lange Haven vervaardigd, die den zeereerw.
heer pastoor Daniëls is aangeboden.
Reeds meermalen heeft De Ronde open
bare gebouwen dezer stad, o. a. het stad
huis, in karton gemaakt, die allen door nauw
keurige afwerking uitmunten.
Gisteren avond 8S, 4 ure is aan de Hoog
straat alhier door een handwagen aange
reden de 73-jarige Th. Kudders, die daarbij
eene verwonding aan neus en wang bekwam.
Nadat hem in de apotheek van den heer
A. Gouka de noodige hulp was verleend,
kon Kudders zich naar huis begeven.
Heden-ochtend is door de politie alhier
aangehouden H. W., rondreizend koopman,
die, wegens wederspannigheid tot 7 dagen
hechtenis veroordeeld in het Alg. Politieblad,
was gesignaleerd. Hij is, ter beschikking
van de justitie, naar Rotterdam overge
bracht.
Heden-middag 12 ure is de 56-jarige
opperman W. Schilperoort, werkzaam aan
den Noordvestsingel tusschen de panden
van de heeren M. Kranen en Van Woerden
en De Kroes door het breken van de stelling
gevallen en met een 400-tal pannen terecht
gekomen in de gang tusschen beide panden.
De man heeft zich daarbij ernstig bezeerd
aan den rechterpols, die bijna werd afge
sneden en aan de linkerhand en linker
elleboog. Nadat de heer Rutschy hem de
noodige hulp had verleend, is hij per rijtuig
naar zijne woning aan de Polderstraat
gebracht.
Voor het admissie-examen aan de II. B.
School alhier zijn aangegeven 56 adspiranten.
Daar zijn slechts 16 jongelui uit Schiedam,
terwijl de overigen (40 in getal) woonachtig
zijn in de omliggende gemeenten Vlaardingen
en Maasluis en uit Rotterdam, Delft en Den
Haag. (S. C.)
Den 5r. Juli hoopt de heer Q. Amoreus
den dag te herdenken, waarop hij vóór 40
jaren in de apotheek, nu door den heer
A. Gouka beheerd, als bediende in dienst is
getreden.
De Rotterdamsche Tramwegmaatschappij
vervoerde in de maand Juni 11. 754.864
reizigers rnet een opbrengst van f 61.090.75
tegen 805.271 reizigers met een opbrengst
van f 62.175.81 in Juni 1897. De buitenge
wone ontvangsten bedroegen in de verleden
maand f 22.206.46 tegen f 22.817.575 in
dezelfde maand van het vorig jaar. Het
totaal-generaal der ontvangsten wasf83.297.21
tegen f 84.993.385 in Juni 1897.
De Rotterdamsche Diergaarde is verrijkt
met een leeuw, uit Engeland aangevoerd.
De koning der dieren werd des nachts
onder politie toezicht in een zorgvuldig
geloten hok derwaarts overgebracht.
Bij de door dijkgraaf en hoogheemraden
van Delfland gehouden herbesteding voor
perceel 2, bestek 66, dienst 1898 was voor
de onderhoudswerken aan gebouwen enzl
het stoomgemaal »van der Goes"s te Vijf
sluizen ingeschreven door: C. Borsboom, te
te Kethel voor f3296; Jan Pinster, te
Schiedam voor f2773. Aan den laagsten
inschrijver is het werk gegund.
Het 15 jarge bestaan van de Gymnastiek-
Vereeniging „Donor" te Delft zal met een
nationalen wetstrijd worden herdacht. Reeds
twee medailes zijn daarvoor ontvangen en
wel één in zilver van H. H. de Koningin
en in brons van H. II. de Koningin Regetes.
In ons liet Zuid Hollandsch Rijswijk, daar
waar de Haagsche trekvaart het bekoorlijk
landschap doorsnijdt, is sinds eenigen tijd
eene inrichting verrezen, die zeker eenig
in ons land mag genoemd worden, omdat
zij alleen op op het gebied der wasscherij
het Zwitsersche systeem in toepassing
brengt, dat bij de minst mogelijke slij
tage eene volkomen desinfecteerende be
handeling waarborgt. De inrichting heeft
zeker te meer aanspraak op onze sym-
phatie, omdat zij aan den kloeken onder
nemingsgeest van een Schiedamsch inge
zetene het aanzijn dankt.
Daartoe namens den eigenaar, den heer
mr. F. J. C. van der Schalk, uitgenoodigd,
brachten wij er gisteren een bezoek, dat
ons alleszins versterkt heeft in de gunstige
opvatting die wij reeds langs anderen weg
van deze inrichting hadden verkregen.
Wat daarbij allereerst onze aandacht trok,
was de eigenaardige wijze waarop de inrich
ting aan haar water komt. Dat het water
uit de Haagsche trekvaart niet was te ge
bruiken, was zeker een bezwaar, dat echter
voor den volhardenden ijver van den bekwa
men ingenieur-directenr, den heer A. M.
van der Schalk, niet onoverkomelijk bleek.
Op het terrein werden twee Nortonpompen
geslagen, ieder 38 M. diep. Het water door
deze pompen geleverd, wordt opgevoerd in
een soort toren, waarin het, naar beneden
stroomend, in ruime mate in aanraking
komt met de lucht, waardoor het zich iu
het water bevindende ijzer oxydeert. Daarna
loopt het in een vergaarbak, waarin het
wordt gefiltreerd, zoodat het water dat ten
slotte in een kelder midden in bovenbedoeld
bassin terecht komt, kristalhelder is. Al
vorens het water voor de wasch gebruikt
wordt, wordt 't echter nog in het machine
gebouw, waarheenhet gevoerd wordt, 9 week"
gemaakt, d. w. z. alle harde bestanddeelen
worden er uit verwijderd, zoodat het in
verbinding met de zeep gebracht, goed
schuim geeft. In hetzelfde machinegebouw
wordt ook het gebruikte waschwater eerst
gezuiverd, zoodat Delfland gerust kan zijn,
er slechts helder water in de vaart loopt.
Nemen wij na deze ietwat lange uitweiding
over Rijswyks waschwater een kijkje iu
de inrichting zelf, dan komen wij allereerst
in het lokaal waar de wasschen ontvangen,
gewogen en genummerd worden. Dat gaat
erg secuur. Automatisch wordt op een
dubbele strook genoteerd, hoe zwaar de
aangebrachte collectiewaschgoed is,éen strook
is voor de eigenaar of liever de eigenares, de
andere behoud de inrichting. Dat wegen
is inderdaad merkwaardig. Bij wijze van
proef gingen we zelf op de schaal staan
en zagen automatisch ons gewicht.... aan
gegeven 't scheen ons echter, dat wij op
de strook eerder als mangel- dan als strijk
goed genoteerd werden.
Niet minder merkwaardig is in de aan
grenzende localiteit de wasctimachine, waarin
het goed tegeiijk wordt gewasschen, gespoeld
en doorgehaald, zonder dat 'ter telkens
voor die verschillende bewerkingen moet
worden uitgehaald die eene machine ver
richt alleszij is als een trommel waarin
het goed na eerst in de week te zijn geweest,
langzaam heen en weer wentelt, zoodat het
niet wordt beschadigd. Onder het wentelen
spuit uit talloooze gaatjes eerst versch zeep
sop, daarna spoelwater en vervolgens door-
haalwater over 't goed. Ten slotte valt het
en masse uit de machine, en wat nog niet
geheel schoon is wordt met de hand nage-
wasschen waarvoor een drietal borstels,
fijne of grovere worden gebruikt vlekken
worden, zonder bijtende bestanddeelen langs
mechanischen weg verwijderd.
Bovenbedoelde machine is voor wit goed
een dito machine dient voor bont en fijn
goed, dat steeds afgezonderd wordt gehou
dendeze machines bieden het voordeel
dat behalve dat het goed steeds vrij blijft
van dooreenwerpen of wrijving, zeepsop en
spoelwater steeds zichtbaar blijven voor en
nadat zij in den trommel worden gepompt,
zoodat de arbeider aan zijn materieel kan
zien, hoe het met goed is gesteld.
Ook de wijze waarop het goed gedroogd
wordt, is zeer merkwaardig. In een centri
fuge die met verbazende snelheid rond
wentelt, worden allereerst de water-
deelen eruit verwijderd. Daarna gaat
het lijf- eri wollen goed, voorzoover het
niet in de open lucht gedroogd wordt,
naar de droogkamer, waar het door venti
lators machinaal wordt gedroogd. Het
platte goed gaat niet naar de droogka
mer, maar terstond naar den mangel. Daar
gaat het over twee cilinders door stoom
verwarmd, alvorens onder de mangelrol te
komen. De mangelmachine regelt zich auto
matisch naar de dikte van het goed, zoodat
het niet harder geperst wordt dan noodig
is. In de mangelkamer wordt het goed
ook gevouwen.
Het strijken geschiedt met electrisch ver
warmde strijkijzers 't contact wordt op zeer
eenvoudige, voor de strijksters volkomen
gevaarlooze wijze aangebracht; de ijzers
blijven warm zoolang het contact bestaat.
Verder is in die inrichting nog gelegenheid
tot het opstoomen van flanel, waardoor deze
stof hare zachtheid behoudt, en tot het uit-
stoomen van costuurnsdoor een hydraulische
pers wordt aan het goed den gewenschten
glans gegeven. Voor het behandelen van
vitrage en gordijnen bestaat ook uitnemende
gelegenheid: deze stoffen kunnen allen wor
den opgespannen.
De geheele inrichting, volgens de plannen
en onder de leiding van den heer A. M.
van der Schalk, ingeneur-directeur, gebouwd,
is een mooi stuk werk zij is lé'/s X 60
en beslaat een oppervlakte van 4400 Q
Meter. In hare verschillende lokaliteiten,
(o. a. ook een werkplaats waar alles zelf her
steld wordt), geett zij de meest gewenschte
gelegenheid tot uitoefening vari het was
scherij bedrijf, terwijl bij de wijze waarop
hier het goed behandeld wordt, de totale
opheffing van eenige mechanische wrijving
beoogend, slijtage tot een minimum geredu
ceerd wordt. De desinfecteerende werking
van het hier toegepaste systeem is door
professor E. Zschokke te Zurich proefonder
vindelijk aangetoond, zoodat deze inrichting
op hygiënisch en economisch gebied onover
troffen mag geacht worden.
Voor dames, die zich persoonlijk van een
en ander zouden willen overtuigen, is daartoe
alle gelegenheid, daar de directeur dagelijks
van 10 12 en van 2—4 uren zijne inrich
ting voor belangstellende dames toegankelijk
stelt.
Wij wenschen de nog jeugdige onderne
ming zeker het gewenschte succes, dat den
volhardenden ijver van eigenaar en directeur
't best zal lootten.
EERSTE KAMER.
Zitting van Vrijdag 1 Juli.
De heer B e r g s m a vraagt en bekomt
verlof op een nader te bepalen dag den
Minister van Buitenlandsche Zakeu te inter-
st9»t
pelleeren om naar aanleiding val\ende
van besmettelijke veeziekten gem löjL
voorkomende in de S t a a t s c Xgcfoe
j.l., te vragen of er vóór de Be rggtaan
geering thans geen reden zou gen-
openstelling van de g 3 e [)6 W®
ontwerpen; o. a. nadere re=e' |du^0-
pensioenaanspraken der oude and®rC„.j
naturalisatie van W. J. Klein en v
reorganisatie bestuur Lombok
vestinggrond te Koevorden, enz- oV
Bij de voortgezette beraadslag
het wetsontwerp betrekkelijk den
weerlegt de minister van oorlog de ®et
de geopperde bedenkingen.Doel van
ontwenp is, in het leger te g
sonen, welke er door de plaatsv {ev®
worden uitgehouden. Op deze wijpe geD g®
op de minst kostbare wijze 13 vapg"
kader worden voorzien. R'aats,Vc,er,
is wel degelijk nadeelig voor het lep [jiriX
men krijgt daardoor in den re"uet lof
waardige personen, dan die door o®r
aangewezen. Intellect is vooral ^jeht,
strijd voor een leger van groot g ^noi'
men behoeft niet te vreezen
er 't gevolg van zijn zal. De RaZ,fc stie^ ts.
school van orde en tucht, is voor
van wanorde een slecht gek°ze^aadt "L
Afschaffing dienstvervanging ®c t0t
aan vrijwillige dienstneming. ,n
goede regeling onze levende strl'(]e W®^-
te komen moet volgens de Reg'> ,-fcde®
2 tempo's worden afgelegd. Het S® ^Q(jf u®
beeld tegen het kazerneleven, z.a eI1,
neming van dit ontwerp verdwij3 r,
zal krijgen een nationaal volks
kazerne zal worden een kweek® ep. je
het geheele volk ten goede zal k
De minister van Binnenlandschegtate
heer Goeman Borgesius, ctegefi
dat het ontwerp niet gericht is
of ander deel van de natie. Billijk g0(
overal in gelijke mate betracht'■,.^e\\\w a
geringe uitbreiding van de v'd ^io jU
wordt niemand benadeeld en eV' ^g®,^
staatsbelang. Het doel was z0°veeeI); 9 li
aan de grieven te gemoet te kom p
schijn te vermijden een anti-cle'bil'1-'
tiek te voeren en zooveel moge J
te betrachten. 0 ui' rji
Verder verdedigt hij het ontwej^ vp0^(
sociaal oogpunt, 's Lands belang olaz'^V
een militair belang in de eersteeg0® ,ai
len bevorderd worden. Ook de in'^2go®
zullen profiteeren, wanneer de me p
in het leger komen. g p S
Na replieken, waarbij de heer 0]ie
er 0. a. tegen op kwam, dat de 1 jieb
minder vaderlandsliefde zoude' teé .p
juicht de heer Vlielander H e 9|s
over den heer van der Biesen jut
verstandige daad van de regeeD'k^ef
de inwerkingtreding tegen Sep ^0^ \ij
heeft voorgesteld. Spreker is z»'^-
voor, want de jeugdige vo'^ef
Hare troonsbestijging zien, dat he '®|et
reul is schouder aan schouder 13 ^0rd' 0oQ
te staan en wanneer gevorderd e(S
land te verdedigen, dit te doen pi)
en zich niet den plicht te 'a p»
men(Bravo's. ttêe ep'
Het ontwerp werp a
men ra e t 3 2 t e g e n 1 3s e p
Tegen alle Katholiek A
liberaal Fennema. ".e®
De heer F r a n s en v. d. P u
en bekwam verlof de Minister vaI'pal®'' ^s'
Waterstaat op een nader te
te interpelleeren ever een ,(1 j'5
De heer V a n A s c h v a n y rX d® J'
daarna zijn motie toe, betrekke
lating tot het examen voor a ^ij /ij
ministrateur bij de zeemacht, -ii-
haar in dien zin, dat ook ande ■c,eoc> tp0'
die een einddiploma H. B. S. 5 J^.^d®11
bezitten, tot genoemd examen ji®
gekten. elij"
Zijne bedoeling was v0°r ,uiteh' Jbj'
Staats-examen A. niet uit te s ^ee' jij1'
De Minister van Marine, a®a,£ljï)'1'
Roël, bleet echter vasthoud® jjip^jjp'
eisch tot het bezitten van het vo®r V
Evenwel wilde hij het exA l0
administratrateurs doen verv® taj pl®
het aantal solicitanten het g p (&fe
niet overtreft. h0®r tf» z
Na eenige discussie stelde ue 0
sen v. d. P u 11 e een m<)tie pju'
motie aan den heer Van Asp v® .^0'
aan te houden, opdat de Min's jg|tó
nenlandsche Zaken bij de b®
daarover kan tegenwoordig Z1J j^jte0'.V,
Dien overeenkomstig werd
na de Kamer, nadat zij 313 v®[' 5'
1899 had vastgesteld, we Jn'1
waarschijnlijk tot Maandag
