Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
M»
te Jaar®:.
Woensdag 3 Augustus 1898.
No. 6159.
l$mreau *<$oter$traat 50.
•N* s. ?et luid'old»s
V* C b6gr0et-
^©Ueerde nalatenschap.
jVj
S.
OVERZICHT.
V
eililIeton.
2)
Sn
IIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
PRIJS TAN DIT BLAD:
voor
- "-«iieaam Der 3 maanden
^co
P«r post door geheel Nederland
Wonderlijke Nummers - 0.05
len van Bismarck.
2 Augustus '98.
&e det 0verlijd(
f,|4 jN vatl i
aen man, die eens de we
de 'Jri stii,6lJn naam vervulde en die later
H.Z„0lld' ering nog meer dan eens
l. er Seheele beschaafde wereld
hield
^n^hchtif,
ts zeker wel het hoofdfeit
^°oral in het rijk dat hem
D8Sv°elva^ dankt, wordt zijn naam met
rtii<! °'öcis ,6erh'ed en ontroering genoemd.
WL ö0its'OKat ln deze dagen door de ge-
o Lt>8 r,a.:„
Gereld gaat voor in het
i -"vtiRt Cl®ele
in""e Ilatie aan den dag wordt
dp r.0llWrand verschijnende Reichs-
^ejv,;6^et telegram mede, dat de
-',Hrck "jeien aar: prins Herbert von
tr, din Q.. roejenis deelnemend in de
V6,.^rooteo a"en lijdt om den geliefde
do0|.6s Van r?°de' draag ik rouw over het
e^jr^ilO trou U'tschlands grooten zoon, die
'«v.p'"S de, t>6 tüedewerking aan de her-
dn derlf
di
"Oty,
ands zich voor zijn heele
Xr Vr>e»dschap
verwierf
«H ^«Nzaij verwiert van mijn
Volk 0tiVergank^er' den Sro°ten keizer eri
'ilk 113 a'le e'Ühen dank van het Duitsche
ast°VrierschoteUWen' Ik zal aan
zijn
stoffe-
fhst, dat Vati ln de domkerk te Berlijn,
b»4ats ber V*" vo°rvaderen, een laatste
Jen.'
een rouw bevolen van
-ge a8en v -
«V v*or h °r het hot, van acht dagen
h>t f| iö d6t '®ger de viaggen op alle
Kr be» ef( '*dks °f staatsdienst moeten
\VjL.a,en's halfstok hangen,
te \^iZoUeyn 6.m 's aan boord van de
No? aan„ek8'Steren-avoiid te half tien
In 6SSebeDn_ °'öen) door de daar liggende
huid6ö art'kel brengt de Reichsan-
Bismarck's onsterfelijke
w 1(1 hero 6- Vaderland, zegt het blad,
ZlJ° grootsten zoon verloren.
hej-'1 v0l& (Slot.)
ühSlraat8ez6ld vc ochtend begaf Henriette
Js».,.naar n een tolk, naar de Boli-
..,ef et adres van den abogado
M?' gee? a?n het aangeduide num-
eN
lans
'deh Bvr. seen ar aa"geuuiue nulli
fy. kan 'Ulo ;n hogado in het gansche
ihp Zlch fr0„ d® belendende huizen.
°P daest de «rflette's angst voorstellen.
Vh;,aHe lan„ ms worden gehaald?...
a^^is^L200^ men a"e abogados
u' 1 aastalla 2aakwaarnemers. Geen
§een erfenis-Bardonnel,
d«h ot L lvlanuei
C°Ps, ,raaciaakte van i!areZ' wien ziJ deel'
W te 0riJ onrust, gaf haar
ÏV- Wen,. Zl®h tot d«n Rrin..L.
^ttn^^den^'r»1 tot den F''anschen
che e"r Baar bleek het, dat van
lsi een zekere juffrouw
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 régels f0.60
Elke gewone regel meer 1-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
Het blad erkent dat het oordeel van het
buitenland een betere maatstaf is voor de
waardeering van Bismarck's grootheid dan
de bewondering en liefde van iijn landge
nooten. »Toen Bismarck sedert lang geen
deel meer nam aan de leiding der staats
zaken, luisterde de heele wereld nog naar
elk woord dat hij sprak".
Op het telegram van den keizer heeft
prins Herbert Bismarck dit geantwoord
's Keizers wensch zou een bevel zijn voor
de achterblijvenden, indien mijn vader niet
tot ,in de laatste dagen van zijn leven den
uitdrukkelijken wensch te kennen gegeven
had, in het Sachsenwald begraven te worden.
De Lokalanzeiger meldt, dat Bismarck
reeds in Juni 1896 bepaalde, dat hij te
Friedrichsruh moest begraven worden, en
tegelijk stelde hij voor zichzelf dit graf
schrift op »Hier rust prins Bismarck, een
trouw dienaar van keizer Wilhelm I". Hoe
ijverig Bismarck zich reeds toen met zijn
dood bezig hield, blijkt uit verscheidene bij
zonderheden hij heeft bijv. zelf de letter
soort uitgekozen, waarin zijn grafschrift ge
beiteld moet worden.
Bismarcks lijk is door Schweninger en
Chrysander met vloeistof var. Wichersheim
gebalsemd. De lamilie verlangde geen sectie-
De slaap- en sterfkamer gelijkvloers in
het kasteeltje Friedrichsruh gelegen, is een
matig groot vertrek, dat grootendeels door
een zwaar, laag eikenhonten ledikant wordt
gevuld. De meubeling is heel eenvoudig.
Aan het hoofdeind van Bismarck hangen
een paar afbeeldingen van zijn vroegeren
hond Tyras en zijn lievelingsrijpaard, een
prachtige vosmerrie aan een zijmuur hangt
het portret in olieverf van Schweninger,
geschilderd door Von Lenbach. Rechts en
links van het vrijstaande bed staan houten
rekjes met boeken, tijdschriften, schrijfge
rei en eenige medicijnfieschjes. Dicht bij
de hand voor Bismarck, hangt van het
plafond nog eer. heel ouderwetsch schelle
koord, van breed met paarlen versierd band.
Bardonnel toekomende, hoegenaamd niets
bekend was.
Blijkbaar, zeide de consul, zijt u
het slachtoffer geworden van een op
lichterij."
Een oplichterijriep Henriette uit,
die haar illusie nog niet wilde prijsgeven.
»Maar, meneer, waarom zou men dat ge
daan hebben?"
Helaas, mejuffrouw, misschien zult u,
goed nadenkende, vinden maar ik ken
uw zaken, uw relatiën niet, Ik kan u
slechts nogmaals verklaren, dat er hier geen
vacante erferns-Bardonnel is, u kunt daar
beslist zeker van zijn
Toen Henriette in haar hotel terug was,
peinsde zij nog steeds over de vraag, wie
er belang bij zou kunnen gehad hebben om
haar het land te doen verlaten.
En zij vond het antwoord, zonder veel
moeite. Het was de vader van Léonce, papa
Oarpentier! Geen twijfel mogelijk
Herhaaldelijk had hij getracht de ver
bintenis van zijn zoon met haar af te bre
ken hij wilde hem met een betere partij"
doen trouwen thans was een zekere juf-
trouw Hennequin, de dochter van een
rijken winkelier, aan de orde. Henriette
Aan het voeteinde van het bed een chaise-
logne, waar degeen die bij nacht waakte en
hulp verleende plaats nam, een paar een
voudige houten stoelen en simpele oude
kopergravures completteeren de inrichting
van de kamer waarin Bismarck stierf. De
Keizer wenschte Bismarck's bijzetting in
Berlijn, wat Herbert Bismarck met een
beroep op den laatsten wil van zijn vader
afsloeg.
Voor zoover de familie Bismarck tot
dusver bepaald heeft, zou heden in den
familiekring de kerkelijke plechtigheid plaats
hebbendaarna blijft het lijk in een ge
sloten kist in het sterfhuis, totdat het een
voudige mausoleum op de Hirschhügel te
Friedrichsruh gereed is, wat misschien al
begin October het geval kan zijn, zoodat de
bijzetting van het lijk dan geschieden kan.
Blijkbaar staan hier twee opvattingen lijn
recht tegenover elkaar die van den Kejzer,
die een begrafenis zou wenschen met den
meesten praal en met een architectonisch
historischen achtergrond, en de opvatting
van, de familie, in overeenstemming met het
uitdrukkelijk verlangen van den overledene
naar eene stille teraardebestelling ver van
het gewoel der wereld.
Lenbach is op verzoek der familie naar
Friedrichsruh gegaan om een schilderij te
maken van Bismarck op zijn sterfbed. Begas
is door den keizer naar Friedrichsruh ge
zonden om een afdruk van het gelaat te
nemen en een sarkofaag te ontwerpen,
waarop Bismarcks beeld in de historische
kurassiersuniform moet liggen.
Reeds jaren geleden heeft Bismarck met
zijn kinderen de verdeeling van zijn nalaten
schap beredderd. Friedrichsruh komt (met
den prinselijken titel) aan Herbert maar
Rantzau blijft er vcorloopig wonen. Het
zeer aanzienlijk geldelijk vermogen is deels
in Engeland, deels bij Bleichroder gedepo
neerd. Het reeds vermelde door Bismarck
zelf opgesteld grafschrift, luidt woordelijk:
Fürst von Bismarck, geboren 1 April 1815,
wist hetLéonce had haar zelf van alles
op de hoogte gebracht.
Henriette kende zeer wel de koppigheid
en de sluwheid van meneer Oarpentier. Voor
een beetje geld had hij dien zaakwaarnemer
te Havre omgekocht
En opgewonden door verontwaarding en
toorn, keerde Henriette naar het consulaat
terug om reiskosten te vragen, daar deze
haar thans ten eenenmale ontbraken.
Men beloofde haar aanvrage te zullen
ondersteunen, doch zij moest tien dagen
wachtendan eerst zou een schip naar
Frankrijk vertrekken.
Wees gerust, mejuffrouw, zei de con
sul, wij zullen u bijtijds waarschuwen.
Toen deze waarschuwing echter aan het
hotel kwam, bevond mejuffrouw Henriette
Bardonnel er zich niet meer.
Op een avond, dat zij aan den arm van
meneer Manoel Alvarez wandelde eri hem
haar verdriet vertelde, had de rijke Span
jaard op teederen toon tot haar gezegd
ErriquettaMignonne! Als gij,
in plaats van naar Europa terug te gaan...
eens met mij wildet trouwen.
En zij. na alles gewikt, na alles gewogen
te hebben en den Spanjaard hebbende
gestorben am Een treuer deutscher
Diener Kaiser Wilhelm des Ersten.
Omtrent het verloop van Bismarck's ziekte
wordt nader nog het volgende gemeld
Ofschoon Schweninger over de ziekte van
Bismarck tot dusver het volmaakste stil
zwijgen bewaart, lekken toch verschillende
dingen uit, waaruit geneeskundige beoor
deelaars conciudeeren dat Bismarck gestorven
is aan complicaties van zijn oude aderont
steking. Tengevolge van bloedstremmingen
in den zieken, sterk gezwollen rechtervoet
vormde zich daar herhaaldelijk geronnen
bloed, dat door de aderen in het lichaam
verspreid werd en reeds meermalen ernstige
aanvallen veroorzaakte. Ook de laatste
aanval was van dien aard. Toen Bismarck
zich Vrijdag wat beter gevoelde, schijnt
hij fouten tegen het dieet begaan te hebben,
waardoor opnieuw het ouden geronnen
bloed, door de bloedwegen verder gevoerd,
in de long kwam en daar plotseling een
longoedeem veroorzaakte onder verschikke-
lijke pijn is Bismarck daaraan gestorven.
Feitelijk schijnt Bismarck toen hij bete
rende was, door het gebruik van een beetje
champagne een fout tegen zijn dieet be
gaan te hebben, waardoor oud geronnen
bloed opnieuw in zijn bloedwegen kwam,
zich in de long vastzette en een doodelijk
oedeem veroorzaakte. In elk geval erkent
Schweninger thans dat reeds sedert maanden
Bismarcks leven een dubbeltje op kant was.
Toen Schweninger Zaterdag, toen hij op reis
was, telegrafisch van Bismarcks toestand
onderricht werd, verordende hij eveneens
telegrafisch: »Dient warme handbaden toe,
leg een spons op de keel", wat echter niet
meer hielp.
ln het Engelsch Lagerhuis deelde de
minister van koloniën, Chamberlain, gisteren
mede, dat de Transvaalsche regeering ten
gevolge van de opgewondenheid, veroorzaakt
door het dooden van M'baba op last van
het opperhoofd van Swazieland, een groote
macht van vrijwilligers naar Swazieland
leeren kennen als een braaf, flink en dege
lijk man zij nam zijn hand aan.
Vijf jaar later, op een Mei-ochtend stapte
mevrouw Manoel Alvarez, geboren Bardon
nel, uit een waggon aan het station te Rouaan
en begaf zich naar de rue des Charettes.
Zij had Frankrijk (waarheen zij haar man,
die voor zaken te Parijs en te Marseille
moest zijn, vergezelde) niet willen door
kruisen zonder haar geboortestad weer te
zien en er eens te informeeren naar de
praatlustige madame Dufresnes en haar
andere oude kenissen.
Mm. Dufresnes dwong Henriette om bij
haar te blij ren déjeuneeren en behandelde
haar allervriendelijkst.
Kind, ik heb altijd wel gezegd, dat
je onder een gelukkige gesternte geboren
bentHerinnert ge hst u nog wel
Maar de Carpentier's Die arme
Léonce Wat is er van hen geworden
vroeg Henriette.
Och, mijn beste Henriette, ze hebben
niet geboft, hoor 1 Het is de straf der
Voorzienigheid.
Hoezoo
Vier maanden na je vertrek is Léonce