Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste blad.
21ste J aars.
Zondag 27 November 1898.
No. 6256.
bureau 7$oier&tvaat 50.
Kleindochter les Houtvesters.
PRIJS TAN" DIT BLAD:
^oor Schiedam per 3 maanden1.50
ranco per post door geheei Nederland - 2.
Afzonderiiike Nummers - 0.05
PRIJS DER ADYEBTENTIËN:
Van 16 reeeisƒ0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
OJFICIEELE berichten.
g-.
Ws ,hel OPENBAAR lager onder-
e Schiedam, wordt gevraagd een
met Onderwijzeres
>va^Fransch' om hare betrekking te
■het i),rf aan de Meisjesschool
hljggj,8®breid leerplan (hoofd mej. Kim-
Verhon' j aarwedde f575.—. Deze wordt
150met f100.voor de hoofdakte;
^ahnee V°°r de akle handteekenen en
W r 10 na te n°emen vakken onderwijs
ahdwo^if^even f50.— voor de akte
°f Enc,"| en en 1 75. voor de akten Hoogd
6 SC^e taa'- Bovendien kan de jaar-
Jaren\ Y^Sens diensttijd 4 maal (om de 2
S0|]j elaens met f 50.worden verhoogd.
vó°r ^''atiestukken franco in te zenden
ecember a.s. aan den Burgemeester.
cb waren alle menschen wijs,
w'lden daarbij wèl
eez" aarde waar" een paradijs
is zij meest een hel".
hp'Jsen Versregels van den dichter Camp-
hie,. n bewijzen, dat het vóór twee eeuwen
hu» aarde ook al wat wasen dat er
*er)S i s aan de vei houding tusschen de
Sa onderling hapert, toont, wat ik
edeelen, ook vrij overtuigend aan.
^i2eri,eene gemeente van omtrent drie
z'e'en> waarvan ongeveer een
v a^ohek is, was in het begin van
Sin iaar eene Katholieke kiesvereeni-
richtitJ)®eric'1L Al heel slecht was die op-
'ib6ra|^ naar c'en zin van verschillende
Sr0otee heeren en boeren, die ze als eene
^n. *Paapsche stoutigheidt" beschouw-
bnps °cb, de Katholieken dier plaats gingen
!egs en deden, wat aan iedere
ons vaderland geoorloofd is: zich
'seeren.
feuilleton.
XX.
h"dS8LVn°r haar v®rtrek naar Bodenwald
k°rher k nna in hare kamer bij mevrouw
b«ig den laatsten brief uit H. aan
|i°0tvadfr l* schrijven. Voor haar ligt
rVts u', haar alle ,n Varenbosch
hebbende bijzonderheden on
?ketdaahUngS| "a®'5'1®611 en nu zij hem
K "'«Uw ov®r'eesti beginnen hare tranen
1 enV vloeien. Eindelijk kwam zii aan
^0°tta,?elte waar llare tante in naam haars
,1% e de£s schreef«Houd u trots alles
r"h w edaard> mijn beve kind, want ik
S h 6 1 de 8ravin na mijne mededee-
'oestemming niet langer weigert.
hpg ^nder zorg met Sophie en de kleine
N i'.daJnaar Bodenwald. De Heer zegene
ijtio, r®'de aldaar en beschikke alles naar
allerhoogsten Wil
Een paar maanden later vraagt een Katho
lieke metselaarsknecht aan zijn ultra-libe
rale baas om een paar centen verhooging
van uurloon. Wat antwoordt die baas Hij
vraagt: »Is dat om je contributie voor
(Hier volgt de naam der Kath. Kiesvereeni-
ging) te betalen?" Dat toonde alvast, dat
de oprichting der vereeniging nog altijd
niet vergeven kon worden. «Zal ik je eens
wat zeggen vervolgt de baas ge kunt
twee centen opslag krijgen, maar dan heb
ik tegen November geen werk meer voor
jewil je voor 't eigen loon blijven werken,
dan zal ik je den heelen winter aan het
werk houden prutskarweitjes zijn er altijd".
De jonge man koos het laatste en maakte
zich bij voorbaat al blij den heelen winter
werk te hebben.
Maar, wat gebeurt? Ongeveer in het
midden van November jl. moet de knecht
hooren «ik heb geen werk meer voor je".
«Maar baasis het antwoord, «dat is niet
volgens afspraak".
«Afspraak of nietje heb Zaterdag gedaan".
De jonge man gaat naar huis en berekent,
wat hij meer verdiend zou hebben, had hij
in het voorjaar het eerste voorstel van zijnen
baas aangenomen. Hij komt tot een sommetje
van ruim twintig gulden. Die vraagt hij aan
zijn baas, wat ieder ander in zijne plaats
ook zou gedaan hebben, maar de baas draait
hem, spotlachend, den rug toe, en zegt
niets en geeft niets
Daar hapert nog altijd iets tusschen pa
troon en werkman, en daar zal iets blijven
haperen, tot zoolang de wederzijdsche rech
ten en plichten nauwkeurig zijn omschreven,
tot beider rechten met elkander in verbin
ding zijn gesteld door middel van een
geregeld contract.
In rustige dagen denkt men daar weinig
over na, dan gaat alles in winkel of werk
plaats, gelijk men dat gewoon is.
Maar als de rook van den strijd der be
langen van patroon en werkman wordt ge
zien, dan gaat men er over nadenken.
«Ja ik wil kalm zijn", sprak Anna nu
beslist, ik wil mijn dierbaren, zorgdragen-
den grootvader gelooven, wil gelooven dat
alles goed en vroolijk zal afloopen. En
waarom zou het ook niet? Waldemar
bemint mij trouw en innig, mijn bezit
maakt zijn hoogste geluk uit.... ik bemin
hem eveneens, mijn grootvader zal voor alles
zorgen en ik zal de zijne worden, een ge
lukkig zalig voorgevoel zegt mij dat.
Zij nam de pen weer op en schreef:
Lieve dierbare Grootvader
Zooals u weet vertrekken wij morgen
naar Bodenwald en ik wilde u nog even
een paar regels schrijven, opdat gij tot
het laatst toe weet hoe het mij hier ge
gaan is. Ik kan nog steeds zeggen zeer
goed, want Sophie en hare bloedverwan
ten zijn vol liefderijke oplettendheid voor
mij en al mijne zorgen gij weet wie
en wat ik bedoel leg ik in uwe han
den en ik denk thans met volkomen
kalmte aan Waldemar en aan den tijd,
dat wij elkaar zullen weerzien.
Ofschoon ik mij zelf al zoo dikwijs heb
voorgepraat, dat ik mijne bedaardheid en
tegenwoordigheid van geest juist nu zoo
De rechtvaardigheid erkent niet enkel
het recht van eigen persoon en eigen kring,
maar ook het recht van een ander.
Een werkman kan niet buiten een patroon.
Maar omgekeerd is het evenzeer waar,
dat een patroon zonder werklieden ook niets
waard is.
Bij den patroon is noodig de geest van
organisatie, van overzicht over het werk,
van het blijven op de hoogte van zijn vak,
van het beproeven van nieuwe materialen,
van het zoeken van nieuwe kanalen, waar
langs de producten van zijnen arbeid kunnen
worden afgevoerdde gave om met men
schen om te gaan, kapitaal en zooveel meer.
Voor den werkman is noodig de oefening
van de hand of het oog om den arbeid uit
te voerende sterkte der spieren om dien
arbeid te kunnen doorstaan, de gezondheid
van het gestel om aan allerlei schadelijke
invloeden weerstand te kunnen bieden de
volharding om vaak schijnbaar eindelooze
en niet opschietende werkzaamheid te ver
richten.
Menige patroon heeft nooit het werk zelf
kunnen doen, dat hij zijne ondergeschikten
laat verrichtenanderen konden het vroeger
wel, maar kunnen het nu niet meerzij
wenden het af, hun gestel laat het niet
meer toezij zouden het niet meer kunnen
volhouden.
En omgekeerd is er menige knecht, die
denktals ik eens patroon was, dan
en die als hij patroon was, in een oogen-
blik de heele zaak in de war zou sturen.
Dat wordt maar al te vaak vergeten.
De patroon kan geen werkman zijn; de
werkman geen patroon.
Maar uit dit alles volgt dan ook verschil
van rechten.
En dat is nu juist de gewenschte ver
houding, dat de patroon het recht van zijn
werkman, en de werkman het recht van
zijn patroon erkenne.
Dan volgt daaruit als noodzakelijkheid
om waar beiden met elkander in verbin-
noodig heb, overvalt me toch telkens eene
niet te onderdrukken ontroering wanneer
ik er aan denk, dat ik reeds morgen
tegenover mijn grootvader zal staan, mijn
grootvader die.maar neen, grootva
dertje, ik wil niet meer boos op hem
zijn en niet met wrok voor hem treden,
maar ik wil hem vergeven, het leed
vergeven, dat hij u en mij berokkend
heeft.
Van Bodenwald uit schrijf ik zoo
spoedig mogelijk en zai dan volgens uw
raad, mijn brief aan tante Lise adres-
seeren.
Mijn kofier heb ik reeds gepakt en ook
mevrouw Dorner het fraaie cadeau over
handigd, dat u voor haar gezonden hadt.
Zij was er zeer mee ingenomen en
laat u voorloopig door mij hartelijk
danken.
Ik heb nu geen tijd meer om nog
langer met u te babbelen, want ik heb
Thusnelda beloofd nog eenige inkoopen
met haar te doen, cadeaux voor haar
grootvader, mijnheer en juffrouw Berg
man en voor een paar der bedienden, die
bijzonder in hare gunst staan. Dat arme.
arme kind 1 Zij zelf gevoelt niet, wat en
ding treden, niet den werkman aan de
willekeur van den patroon over te leveren,
maar ook niet om den patroon afhankelijk
te maken van den werkman, maar om
beider rechten met eikaar in verbinding te
stellen door middel van een geregeld con
tract.
Velen denken bij het hooren van het
woord arbeidscontract aan eene nieuwig
heid, die vooralsnog niet van pas is. Maar
het geval, dat wij boven aanhaalden, komt
vaker voor dan menigeen vermoedten ook
vele, vaak ongemotiveerde werkstakingen
zouden niet plaats vinden, als men van
beide zijden, van die des patroons en van
die des werkmans, wist waar men aan
toe was.
O. i. moet het parool blijveneene wet
telijke regeling van de rechten van patroons
en werklieden in een arbeidscontract, opdat
de storende ongeregeldheden tusschen patroon
en werkman worden voorkomen. X. Y.
Stads- en Uewesteiijk Nieuws.
Schiedam, 26 November 1898.
Uit de „Bijlage."
Overeenkomst met „Apollo."
Voor de terreinophooging aan de Oostzijde
der Voorhaven wenschen B. en W. een
accoord te treffen met de Directie der Ste
arine-kaarsenfabriek «Apollo" ten einde de
ophooging der gemeentelijke terreinen te
doen aansluiten aan de ophooging van het
erf der genoemde fabriek.
Aangezien het tot stand komen der voor
gestelde overeenkomst aan B. en W. aan
nemelijker toeschijnt dan eene regeling de
zer aangelegenheden langs den weg van
onteigening en de eischen der fabrieken in
geen enkel opzicht hoog gesteld zijn, ver
zoeken zij voor deze overeenkomst de noo-
dige machtiging wel te willen verleenen.
De Inkomstenbelasting,
Bij de behandeling van de ontwerp-veror-
dening op de Inkomstenbelasting in de
raadszitting op Vrijdag 18 November bleven
hoeveel haar ontbreekt en is steeds vroo
lijk en opgeruimd.
Ik hoor daar mijn kleine nicht aan
komen en sluit den brief, dien ik nog zelf
op de post wil brengen.
Ik groet u beiden duizendmaal en blijf
als altijd, uwe Anna.
Tegen den avond van den volgenden dag
verlieten Sophie Dorner, Anna en Thusnelda
met hare kamenier den trein, die haar tot
B. gebracht had, waar een rijtuig wachtte
om het gezelschap naar Bodenwald te bren
gen. Met levendigheid begroette Thusnelda
den koetsier, die reeds jaren bij den baron
in dienst geweest was en vroeg aanstonds
naar haar grootvader.
«De heer baron is de laatste dagen zeer
ziek geweest, freule", antwoordde Frits, de
bagage in ontvangst nemend.
«Heeft grootpapa den geheelen dag zijn
kamer gehouden."
«Ja, freule, maar de kamerdienaar ver
zekerde mij, dat de heer baron dezen avond
persoonlijk zijne gasten wenscht te be
groeten."
Wordt vervolgd.)
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
iiiniKiii'yjiw ihphw
m
Wa] 4.
