i
dan de regeering het vuurwerk zou moeten
leveren, en een portret van Jameson verbrand
zou moeten worden. De Rand Post bevat
een hoofdartikel om te betoogen dat de
Engelschen de Boeren tot den oorlog trachten
te drijvenmochten de uitlanders weer
lust krijgen om mede te doen, dan zou
de regeering de Engelschen te Johannesburg
moeten aanzeggen, binnen het etmaal met
vrouw en kind de stad te verlaten, vervol
gens moest Johannesburg dan platgeschoten
en met den grond gelijkgemaakt worden,
waarop de mijnen vernield en volgeworpen
moesten worden met het puin der verwoe
ste gebouwen en de lijken der gedoode
Engelschen. De Star verlangt van de
Transvaalsche regeering dat zij de Rand
Post vervolgen zal wegens dit bloeddorstige
artikel, anders zouden de gevolgen beden
kelijk kunnen zijn. Door dergelijke artikelen,
zegt de Star, kan het uitbreken van de
crisis verhaast worden.
In zake de gebeurtentssen op de Filip
pijnen meldt een draadbericht uit Manila,
dat de expeditie onder bevel van generaal
Miller eergisteren te Ilo-Ilo aankwam. De
Spanjaarden hadden de stad Zaterdag ont
ruimd, volgens een verdrag met de inboor
lingen. Deze hadden haar Maandag bezet,
er onmiddellijk een gemeentebestuur ge
vestigd en schildwachten uitgezet om het
eigendom van de vreemdelingen te bescher
men. Er heerschte volledige rust. Vijf
inboorlingen, die 's nachts geplunderd hadden,
waren doodgeschoten. Het Duitsche oorlogs
schip Irene was het eenige vreemde schip
in de haven.
Paus Leo XIII.
Een redacteur van den Gaulois heeft een
onderhoud gehad met Mgr. Touchet, bisschop
van Orleans, die dezer dagen is terug
gekeerd uit Rome, waarheen hij zich had
begeven in het belang van het proces der
zaligverklaring van Jeanne d'Arc. De bis
schop van Orleans trof den Paus in een
uitmuntende gezondheid. Mgr. sprak de
hoop uit, dat Zijne Heiligheid honderd jaar
mocht worden.
O, antwoordde de Paus lachend, van
mijn drie honderd drie-en-zestig voorgangers
heeft maar één dien leeftijd bereikt. (Gre-
gorius IX).
ünus, ne desperes. (Er is dan toch
één), zeide de bisschop.
Ünus, ne confidas. (Maar dan ook
slechts één), antwoordde Z. H., het citaat
uit St. Augustinus aanvullend.
Omtrent het protectoraat van Frankrijk
in het Oosten en de reis van keizer Wil
helm naar Jerusalem zeide de Paus het
volgende «Wat ik gedaan heb Frankryks
protectoraat over de Christenen in het
Oosten door een nieuwe en plechtige ver
klaring bevestigen dat deed ik met ge
noegen, wegens de innige sympathie, welke
ik voor uw land gevoel. Het is echter geen
gunst, die ik aan Frankrijk heb verleend,
maar een recht, een onbetwistbaar recht
hetwelk ik heb erkend en geproclameerd.
Ik moet erbij voegen dat de houding van
den Duitschen Keizer in deze omstandighe-
heden onder alle opzichten waardig is ge
weest. Gij kent den brief, dien hij mij heeft
geschreven gedurende zijn reis, Hij heeft
den toestand zeer juist ingezien. Hij is
een merkwaardig vorst die zijn plichten
begrijpt."
symphonie op 38 van Mozart, well c -.anig
werd gespeeld. Dan twee lieve stukjes van
Oehme, Myrthe en Pied d' alouette, en na
de pauze de ouverture Jean de Paris, van
Boieldieu, en de bekende Ilochzeitsmarsch uit
vEinSommernachtstraum" van Mendel sohn
Mejuffrouw van Veeren gaf ons te ge
nieten een Aria Heilig Gott, van Handel,
met schoone begeleiding, en drie liederen
Sei Still van Raff, lnt't Donker, van B. Ver
hallen en Der kleine Hans, van Curschmann.
Deze soliste beschikt over een fraaie krach
tige alt, en droeg de liederen op vrij verdien
stelijke wijze vóór Een toegift beloonde
het publiek voor zijn welwillend applaus
In den heer W. K. M. de Kat Jr., te Delft
BINNENLAND.
EERSTE KAMER.
Zitting van Donderdag 29 December.
Bij het voortgezet algemeen debat over
de Indische Begrooting voor 1899, bleven
de heeren Van Asch van Wijck en Brantsen
v 4yp bet afkeuren dat gelden werden
v.
vonden wij een begaafd violist. Het Lar-
getto, uit het vioolconcert van Ruls, en het
Tweede Concert, van Wieniawski werden
door hem uitstekend ten gehoore gebracht.
Wij hopen hem bij een volgende uitvoering
weer eens te hooren. Aan beide solisten
werden door het Bestuur der Vereeniging
bloemen vereerd.
De piano-begeleiding berustte bij den
heer Dr. H. J, Leopold te Delft, die deze
taak welwillend op zich had genomen, en
zich daarvan op uitstekende wijze kweet.
Ongetwijfeld mag dus de Schiedamsche
«Symphonie" met voldoening terugzien op
dezen geslaagden avond. Het zal ons een
genoegen zijn bij het volgende concert te
kunnen constateeren, dat de kleine vlekjes
die nog hier en daar het spel der execu
tanten aankleven, zijn weggenomen, wat bij
ambitie der werkende leden alleszins mo
gelijk is.
Een knecht van den heer van der Touw, die
gister-avond een gevulde mand wilde be
zorgen in het Depót der Chemische Was
scherij, H. J. Roeloff, aan de Hoogstraat, had
het ongeluk op de stoep uit te glijden en
tegen de groote spiegelruit te vallen waardoor
deze verbrijzeld werd.
In de eergisteren te Rotterdam gehouden
vergadering van den «Bond van Nederl.
Onderwijzers" is door den secretaris, den
heer Ketelaar, medegedeeld dat in het af-
geloopen jaar de Bond in ledental van
4966, onder welke 706 vrouwen, gestegen
is tot 5565, onder welke 954 vrouwen.
Geconstateerd werd, dat meer en meer
de denkbeelden van den Bond betreffende
scnoolvergaderingen en het beheer der
school door de gezamenlijke onderwijzers,
iu plaats van door een hoofd, ingang vinden.
Nadathet regelement op de weerstandskas
was goedgekeurd, is besloten met het
«Onderwijzers-Genootschap" samen te wer
ken in zake het Ondersteuningsfond,
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 30 December 1898.
De Schiedamsche Symphonie-Vereeniging
gaf gister-avond een uitvoering in «Musis
Sacrum welke in alle deelen geslaagd kan
genoemd worden. Zij toonde ons dat
Schiedam niet alleen wat betreft het vocale,
maar ook in het instrumentale over goede
krachten kan beschikken. En onder de
degelijke leiding van den heer Bart Ver
hallen, zal dit orkest zeker den goeden weg
ter verdere volmaking blijven bewandelen.
Als no. 1 der orkestnummers op het
goedgevulde programma, stond eenejkeurige
Gister-namiddag te 4 uur sprong door
onvoorzichtigheid ten huize van den schoe-
makèr Ivan Santen, in de AnnaPauwlowna-
straat no, 18 te Rotterdam, een flesch
gevuld mot benzine. Zijn echtgenoote
en zijn éénjarig kind kregen deerlijke
brandwonden. Door de ontploffing werd
groote verwoesting aangericht. Beide ge
wonden werden ter verpleging in het
Ziekenhuis met den politiewagen derwaarts
gebracht.
Esterhazy was gister-namiddag in ver
hoor bij den heer W. Voormalen, hoofj-
commissaris van politie te Rotterdam. Na
afloop begaf hij zich wederom naar het
logementje van Carl Kieselbach aan den
Steiger. Tegenover den hoofdcommissaris
moest hij zich legitimeeren. Voor de enkele
personen die hem tot zijn hotel volgden,
trachtte hij zjjn gelaat met een paraplire
te bedekken.
gegeven voor hindoefeesten. Of die nu
offerfeesten of volksfeesten heeten, doet niets
ter zake, want het godsdienstig karakter
wordt er niet door aan de zaak ontnomen.
De post is ongeoorloofd voor eer. Christen
natie en jde zending, die de minister ove-
goedgezind is, wordt er door be-
moeielykt.
De Minister handhaaft ln deze zijne
meening en tegenover de opmerkingen van
ae heeren Fransen v. d. Putte en Hordijk,
zette hij nader zijn standpunt inzake de
gouvernementskoffiecultuur uiteen. Hoewei
voor 't oogenbiik de cultuur nog niet gemist
kan worden, heeft hij er toch weinig ver
trouwen in. Zoo spoedig mogelijk moet de
begrooting van die cultuur worden afhan
kelijk gemaakt, en gekomen moet worden
tot ontwikkeling van de vrije cultuur. De
heei Pijnacker Hordijk constateerde dat de
gouv. koffiecultuur sedert 1882 toen het
lweede Kamerlid Cremer voor de motie-
Van Houten tot afschaffing van die cultuur
stemde circa 130 miilioen had opgebracht.
Bij de bespreking van de S o 1 o v a 11 e i-
werken, werd door den heer Schim-
melpenninck v a n d e r O y e aange
drongen bij eene herziening van de organi
satie van den Waterstaatsdienst, tevens de
verhouding tusschen ingenieur en aannemer
te regelen.
De heer Pijnacker H o r d ij k, warm
voorstander van j irrigatie werk, betreurde
ten zeerste het voorgevallene met de Solo-
vallei-werken, vooral met het oog op de
inlandsche bevolking, die zoozeer irrigatie-
werken noodig heelt. Hij komt op tegen
beschuldigingen en de grieven over de
teleurstellingen aan het adres van de heeren
Van den Bosse, Heskes en den ingenieur
I lerson. Hij weersprak ook de grieven over
overhaasting en ten slotte betoogdejspr. dat
de tegenwoordige minister zijn ambtsvoor
ganger Van Dedem tot de irrigatiewerken
gedreven had.
De heer Rutgers meende, dat hier
niet van vergissing of misrekening kan
gesproken worden, maar wel van misleiding,
welke niet ongestraft mag blijven. Natuurlijk
moet een onderzoek worden afgewacht,
alvorens een oordeel over de verantwoorde
lijkheid te vellen. De onderneming is
begonnen met een gefantaiseerd plan, en
spieker constateert dat het groot verschil
in kosten ontstaan is tusschen raming en
beëindiging. Zooals bij andere werken wel
eens voorkomt, maar tusschen raming en
begin. Het uitstel mag geen afstel zijn.
De Minister merkt op dat de instelling
van ae cornmisie van onderzoek, bestaande
uit degelijke mannen, een waarborg er voor
is dat de Minister geen plannen tot voort
zetting zal doen, die niet op deugdelijken
jrondslag berusten. De schorsing moet in
t belang van de bevolking zoo kort mogelijk
zijn. Vandaar dat de commissie eerst zal
onderzoeken de begane fouten te verbeteren
en eerst daarna de quaestie van de verant-
antwoordelijkheid wie de fouten heeft begaan.
Overhaasting met een oordeel te vellen is
verkeerd. De verantwoordelijkheid rust op
meer dan .1 personen. Het advies van de
commissie moet worden afgewacht.
Bij de reorganisatie van het binneniandsch
bestuur bestreed de heer Fransen v. d.
Putte als onstaatkundig de inkrimping
van het getal inlandsche hoofden en achtte
hij onnoodig de voorgestelde verbetering der
positie van Europeesche ambtenaren, wier
gehalte tegen vroeger achteruitgegaan is. Hij
1 Kein, De Kouter, Mallemeester en ^er|)/
De Minister is overtuigd dat de goUv'e i(
generaal geen gebruik zal make" (J'|!
vermindering van het aantal regente"'^!
later mocht blijken, dat de maatregelW
goed is. ien slotte verklaart bij
niet kan beloven na aanneming
Indische begrooting de reorganisatie
laten rusten. tt(
De heer Fransen van deJjÜ'
heeft een motie voorgesteld om aa" .yi'*
I voering der reorganisatie van het KA*
Janasch bestuur eene nadere over^
doen voorafgaan.
Heden-ochtend 11 ure voortzetting'
mJèê*
H. M. de Koningin heeft de herin"8''
medaille aan de Inhuldigingsfeest"" jer
doen uitreiken aan de Eerw! Ovei^r
broeders van St. Joannes de Deo, te 8 j(t>
venhage, die zijn ziekenverpleging
Plaats voor publieke hulp bij de kr"""'"'
feesten beschikbaar stelde.
De fraaie cosluums, bij gelegenhe'Lt
den intocht van H. M. de Koningin!"
gedragen door de Herauten van ^ge
en hun trompetters zijn in bruikleen
staan aan het Koninklijk Staldepart^1
en geplaatst in het «Historisch Mu;elit(|i
sinds eenigen tijd door de l°
hetwelk
van
op
den heer W. van Exter, rekenp1'8 J
secretaris van dat Departement, g"v"r';i]
wordt. Behalve bovenbedoelde uni'"'/
treft men iri dat Museum tal van vo""*
pen aan, die vroeger bij dergelijke g
heden door herauten van wapenen e"
wapendragers gebruikt werdenW»?""
i ukken, wapenborden, harnachemente"e'.
die dienst bebben gedaan bij de tera"^8
stelling van vorstelijke personenenz.
De minister van Marine heeft bel'"9
dat de in artikel 5 van het regleme"'
den inwendigen dienst voorkomende
lingen, nopens het vrijstellen van de
woning der godsdienstoefening in zee,
boord van Hr. Ms. schepen, moet vve,L' j
opgevat in dier voege, dat kunnen wo"1*'1
vnjgesteld, indien zij dit verlangen.
a. de personen, die tot geen er kend ker>'
genootschap behooren- b de personend',
vei klaren, dat hunne godsdienstige
tuiging geweld zoude worden aange'!"9'
door het aanhooren der leerrede.
Wanneer geen muziekinstrument besch'"'
baar is, waarmede de zang kan W
geleid en de commandeerende offi"'8'
oordeelt dat het zingen zonder begelei^'"^
ongewerischt is, kan het zingen vervang8''
worden door de voorlezing van het lied-
De minister van Marine bezocht eerg'5'
teren, vergezeld van zijn adjudant,
Nieuwendiep de tot vertrek naar
gereed liggende pantserschepen,
Friesland err Piet Ilein.
Holl*1"'
reorganisatie in strijd met 's lands
Door de kommiezen van 's Rijks belastin
gen is dezer dagen te Delft eene klopjacht
gehouden op valsche aangevers in zake het
aantal haardsteden voor de personeele be
lasting.
Niet minder dan 34 processen-verbaal van
bekeuring werden ter zake ontduiking van
de belasting opgemaakt.
acht
belang en verzoekt nogmaals dat de minister
het daarvoor toegestane crediet niet gebruike.
De minister Verdedigde de reorganisatie
in belang van hoogere en lagere amb
tenaren en verzekerde, dat geen groote
inkrimping van regentschappen zal plaats
hebben. Over de twee voorgenomen ophef
fingen is bijzonder overleg met de Indische
regeering gepleegd. Daarbij komt dat dit
geen definitieve maar een voorloopige maat
regel is, die elk oogenbiik te niet kan worden
gedkan. Uitvoerig verdedigt de Minister de
voorgenomen lotsverbetering van het amb-
tenaarspersoneel als noodig is in 't belang
van den dienst en ter wegneming van moede*
loosheid. Ook de Minister is geen onbeperkt
bewonderaar van de tegenwoordige wijze
van benoeming van Indische ambtenaren.
Hij iieeft zich daarom de medewerking
weten te verschaffen van eene commissi»
om hem in deze van advies te dienen voor
de opleiding van deze ambtenaren. In deze
commissie, waarvan dr. Groeneveldt presi
dent is, hebben o. a. zitting de professoren
De minister van Koloniën heeft ee°
commissie van advies benoemd in Z"**8
herziening der eischen voor de opleiding
benoeming van ambtenaren voor den D-
dienst.
De commissie bestaat uit de heere"'
Groeneveldt oud-vice-president van de"
Raad van Nederlandsche-Indië, preside"''
dr. H. Kern, hoogleeraar te Leiden t°r'
J- de .Louter, hoogleeraar te Utrech1'
Mullemeister, oud O.-I. hoofdamtenaar, e"
mr. A. A. de Vries, referendaris aan h"1
departement van koloniën.
De Woensdag-avond in de resident!"
plotseling overleden oud minister van oorlog'
generaal majoor H. J. Enderlein, wiens over*
lijden wij gisteren meldden, bereikte de"
leeftijd van ruim 77 jareu. Uitzijn militair"
loopbaan, die hij aanving in het jaar 18$
als kadet van de genie bij de Koninklijk
Militaire Akademie, valt aan te stippen da'
hij, na in 1868 den luitenantjkolonelsrang
hebben verworven, kort na zijne benoeming
werd aangewezen als directeur der militair"
verkenningen. Eenige jaren later benoen"!
tot kolonel bij het korps ingenieurs, mineurs
en sappeurs en commandant van de Nieuwe
Hollaudsche Waterlinie bezuiden de Lekj
J
w
jJB
..e „.e.,e,, «uur ue opieiuing
