L
bij Oepoloe, zijn aan wal schermutselingen.
Den 18'n April kwam het drie mijlen van
Apia tot een botsing, die eindigde met
den terugtocht van de aanhangers van
Tanoe. Er waren zoowat zeventig dooden
en gewondengeen Europeaan werd ge
kwetst. Een in reserve liggende Engel-
sche atdeeling nam geen deel aan het
gevecht.
Kreta.
De uittocht der Turksche bevolking van
Kreta heeft, nu de grondwet is aangenomen,
op nog grooter schaal plaats dan te voren.
Het is mogelijk, dat in de meest westelijke
districten Kisamos en Selinos enkele
mohammedaansche gezinnen blijven wonen,
maar ook deze zullen waarschijnlijk het
voorbeeld volgen van verreweg de meeste
hunner landgenooten en uit de dorpen in
het gebergte naar de steden trekken. Zoo
bevinden zich b. v. te Kanea 300 Turksche
tamiliën uit het dorp Sasalo. Alleen de
mannen gaan van tijd tot tijd daarheen,
om na enkele dagen weer terug te keeren.
Zij trachten hun onroerende eigendommen
van de hand te doen tot eiken prijs, maar
vinden onder de Christenen geen koopers,
die in staat zijn contant te betalen. Zoo
verkeeren zij reeds wekenlang in besluite-
loosheid, daar zij eenerzijds het denkbeeld van
landverhuizing niet loslaten, maar van den
anderen kant hun eigendommen toch ook
niet cadeau willen geven. Zij benijden de
gelukkigen, die de eerste gelegenheid aan
gegrepen en hun eigendommen verkocht
hebben toen er nog contant geld voorhanden
was. In dezelfde positie als de bewoners
van Sasalo bevinden zich de Mohammedanen
in de districten Selinos, Kydonia, Khania
en Apokorono.
Daar komt nog bij, dat op hun land
goederen geen enkele olijf- of sinaasappel
boom, geen huis, geen stal meer te zien is,
wijl alles verwoest werd. De Mohammedanen
van deze streken zouden, ook al ware er
contant geld voorhanden, hun eigendommen
niet tegen een aannemelijke koopsom van
de hand kunnen doen, en indien zij naar
hun dorpen mochten willen terugkeeren
en er zijn velen die dit wenschen zouden
zij geen onderkomen kunnen vinden, geen
vee, geen werktuigen en vooral geen geld,
om een of ander bedrijf te beginnen.
Behalve de vier millioens-leening heeft
prins George dan ook nog een nieuwe
moeten sluiten van minstens 4 5,000,000
gulden, ten einde de verarmde bewoners,
Muzelmannen zoowel als Christenen, te helpen
met kleine voorschotten tegen twee procent.
Dat de jonge Staat onder den last van deze
schulden, waarbij dan nog komt zijn aan
deel in de Turksche staatsschuld, diep ge
bukt gaat, is duidelijk en maakt de toe
komst niet rooskleurig.
strookje papier het baatte niet. Wij
hebben exegeten geraadpleegd, zelfs een
leeraar M. O., ook diens officieel gecon
stateerde wetenschappelijkheid liet ons in
den steek.
Waar is dan de sleutel? Och hadden wij
dien, we zouden alles waarschijnlijk kunnen
verklaren. Maar nu wij snappen van de
bedoeling ook geen oortje."
Hadden wij ook reden te zeggen, dat
het begripsvermogen van de redactie der
N. Ct. in den vollen glans harer zelfstandige
souvereiniteit, niet sterk ontwikkeld is?
Maar de S. Ct. in hare nieuwe gedaante
is ook nog zoo jonghet verstand komt
met de jaren.
natis- en Gewestelijk Xieuws.
Schiedam, 28 April 1899.
„Waar is de sleutel?"
Onder dit opschrift bevat de Schied. Ct.
een dertigtal regels, die blijkbaar geen
andere bedoeling hebben dan om zich
van ons artikel «Een strafpredikatie" op
een leuke manier af te maken. Zij luiden
als volgt
«De redactie van de «Nieuwe Schiedamsche
Ct." houdt van een grapje. Dat hebben wij
uit haar verslag over de vergadering van
Maandagavond nog kunnen merken. En nu
wil zij er ons eens in laten loopen. Ze heeft
in haar blad van gisterenavond een artikel
geplaatst «Een strafpredicatie", dat er op
bedoeld is ons entrefilet «Qui bene disting
uit bene docet" te weerleggen. En de
argelooze lezer loopt er dan ook in. Hij
vindt, een reeks zinnen die inderdaad loopen
en met elkaar schijnbaar verband houden.
Hij ieeM en leest tot hij aan het slot
begry t in het ooije genomen te worden.
Wat aitikel scheen, blijkt hem een leuke
rebus te zijn.
Wij hebben van alle kanten het artikel
bekeken, hebben het van achteren naar voren
gelezen, van het midden naar den kop en
naar den staart zonder succeswij
hebben als een andere Bertillon het' stuk
bewerkt met een decimeter, een «grille"
een vyf-centimesstuk, een roostertje, een
„Tyranniek werkgever:"
In een ingezonden stuk in de Schied. Ct.
beantwoordt de heer G. W. Snel het stuk
van den heer H. J. C, Koelants in genoemd
blad, waarin hij de bekende kwestie naar
zijn inzien in het licht stelt. Hij meent dat
nu de heer Roelants na 2£ jaar goedge
vonden heeft te motiveeren, waarom hij
Snel niet in zijn dienst nam, de lezers van
het blad ook dienen te weten, in welke
vereenigingen hij in die dagen, en nu nog,
behalve de kiesvereeniging «Schiedam" be
stuurslid was. Daarna deelt hij het vol
gende mede
Ik was bestuurslid van de kiesv. «Schie
dam doch zeide genoemden heer direct
daarvoor te willen bedanken.
Voor de tweede volgende vereenigingen
vroeg ik beraad van een paar dagen nl.
voor de afd. Schiedam van het Werklieden
verbond, waarvan ik voorz. was, doch dat
altijd en nu nog op Zondag vergadert en
voor het bestuurslidmaatschap van het Volks
huis, dat een maal per maand vergadert.
Best dus éene vereeniging waarvoor ik
een avond in de maand noodig hadals
echter het werk het vereischte, zoo ver
klaarde ik den heer Roelants, was ik daar
voor natuurlijk het eerst beschikbaar.
Toen het. beraad om was heb ik een
P°o'ng gewaagd genoemden heer te bewe
gen, van zijn voornemen, mij zoo te be
perken, af te zien, doch hij was niet te
vermurwen, maar eischte toen zelfs schrif
telijk. van mij, dat ik zijn eisch alleszins
billijk vond.
Nu vraag ik in gemoede aan ieder uwer
lezers wat dat niet tyranniek Dat ik voor
mijne bestuursbetrekkingen moest bedanken,
was al erg genoeg, maar zeker zou ik dat
gedaan hebben omdat het welzijn van mijn
gezin mij meer ter harte ging en moest
gaan dan het vereenigingsleven maar dat ik
een eisch dien ik onbillijk vond schriftelijk
moest verklaren billijk te vinden, daartegen
kwam mijn geheele gemoed in opstand
never had ik met mijn gezin honger ge
leden dan dat te doen.
Zoo was de ware toestand waarom de
heer Roelants dit laatste verzwegen heeft,
daarvoor zal hij zijn reden wel gehad hebben
Snel's patroon, de heer M. C. M. de Groot,
in een ingezonden stuk, het antwoord van
de red. der S. Ct. op zijn vorig schrijven
besprekend bevestigt ook bovenstaande
mededeelingen, voor zoover zij de gevraagde
schriftelijke verklaring betreffen.
BINJTEtfLAtfD.
De commissie van rapporteurs voor de
Ongevallenwet zal deze week beslissen, of
ook na de door de Regeering op de
adressen verstrekte inlichtingen het nog
noodig is, een nader afdeelingsonderzoek
voor te stellen.
In zake het houden van Katholiekendagen
is door de Vereeniging van R. K. leden
der Tweede Kamer het volgende aan de Kies
verenigingen, die zich te dezer zake tot hen
hadden gewend, medegedeeld
»Na gezette overweging van Uw voorstel
»en het oordeel te hebben ingewonnen van
«de hoogste gezaghebbenden in deze zaak,
«is genoemde Vereeniging tot het besluit
«gekomen, dat zoogenaamde Katholieken
«Landdagen voor geheel Nederland op dit
«oogenblik noch noodig, noch nuttig kunnen
«worden geacht."
Twee der jongst ingediende naturalisatie-
ontwerpen betreffen het toekennen van het
Nederlanderschap aan eene vrouw, üeeene
verloor haar Nederlanderschap door haar
huwelijk met een Italiaan. De andere, een
weduwe, die bankzaken drijft te Amster
dam, wenscht in het verlies van het
Hongaarsche staatsburgerschap te voorzien
door aanneming van de Nederlandsche
nationaliteit.
Van het Rijnschip Thorbecke, liggende
bij den watertoren alhier, brak gisteren
avond omstreeks 8 uur tengevolge der
zuiging ontstaan door het voorbijvaren van
een zeestoomboot een staaldraad en de
bolders. Ook geraakte de boegspriet tus-
schen een paar palen bekneld met het
zelfde gevolg.
Naar aeN.R.Ct. verneemt, heeft een consor
tium teRotterdam aan de overzijde van deMaas
een stuk grond gekocht roet de bedoeling
om de maatschappij De Maas, wier concessie
met 1905 eindigt, een behoorlijk terrein te
bezorgen, waarop dan al dadelijk een groot
droogdok met werf zou worden gebouwd.
Door een defect aan een der afsluitboo-
men van den overweg bij het station Hoek-
van Holland sloeg deze eergisterenavond)
tijdens het rangeeren van de locomotief van
een der exprestreinen dicht, tengevolge
waarvan de afsluiting voor de machine werd
verbrijzeld.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor. Door den te Hoek-van-HoIland gesta-
tioneerden rijksveldwachter, werd van het
ongeval proces-verbaal opgemaakt.
De Katholieken en de Leerplicht.
Zooals blijkt uit de Handelingen waren
tot Dinsdag jl. bij de Tweede Kamer zeven
honderd zes en vijftig adressen tegen de
invoering van leerplicht ingekomen. In den
loop van dien dag kwamen er acht en
tachtig bij, terwijl ook daarna de stroom
nog voortduurde. Over den aard en de be-
teekenis dier adressen en de qualiteit der
inzenders heeft men uit onze dagelijksche
opgave kunnen oordeeelen.
Onder den enormen stapel verzoekschriften
was slechts een tweetal, dat pleit in het
voordeel van leerplichtin wellicht een half
dozijn werd geprotesteerd tegen verplicht
herhalingsonderwijsalle anderen dringen
op verwerping van het wetsvoorstel aan,
en in verhouding waren de adressen van
katholieke zijde het talrijkst.
Het staat vast, dat noch uit Antirevolutio
naire, noch uit katholieke kringen één enkel
bewijs van instemming met het gewijzigde
ontwerp-Borgesius bij de Tweede Kamer is
ontvangen, zoodat onder de Katholieken, die
zich uitspreken, de adresbeweging daartegen
algemeen mag worden genoemd.
Dit feit wordt door het eenige katholieke
blad, hetwelk aan deze beweging niet mede
werkt, in een bericht over de Kamerzitting
van Dinsdag aan zijn lezers aldus vermeld
«Mededeeling werd gedaan van ingekomen
stukken, meest gedrukte wetsontwerpen,
regeeringsbescheiden en honderden adressen
OMTRENT het ontwerp-wet op den leerplicht
Dit omtrent is kostelijk.
Intusschen dient volledigheidshalve bericht
dat ook vóór het leerplicht-ontwerp een
stem uit een katholieke vereeniging werd
vernomen. De Nijmeegsche «democratische
kiesvereeniging" Rerum Novarum heeft nl.
Zaterdag, na een lezing van Mr. Visser uit
Scheveningen. een motie aangenomen, waar
in bij den Nijmeegschen afgevaardigde ter
Tweede Kamer krachtig op aanneming van
het wetsontwerp wordt aangedrongen. Op
haar vergadering waren een 80-tal personen
tegenwoordig, volgens den Gelderlander
voor drie vierden niet-leden. (Tijd.)
Leerplan- Gymnasi ën.
Naar liet N. v. d. U. uit.goede bron ver
neemt, bestaat bij de Regeering het voor
nemen het leerplan der gymnasiën eerlang
eenigzins te wijzigen. Het voornaamste in
deze wijziging zou zijn betere opleiding
van aanstaande geneeskundigen, die in de
hoogste klassen minder Latijn en Grieksch
zouden krijgen, doch daarentegen veel meer
natuurlijke historie, schei en natuurkunde
Ook in de wiskunde zou voor hen (gelijk
ook voor de aanstaande juristen) eene ver
eenvoudiging plaats hebben. De tot nu toe
door niemand ooit begrepen vrijstelling van
hie^
de medici van de vaderlandsche gesC
zou ophouden. 4
Voor de juristen zou weinig verfl0gn f
noodig zijn. Evenals het leerpla"
aansluiting daaraan zou ook hetp,0$
van het eindexamen gewijzigd )(i
natuurlijke historie, schei- en natuuf
zouden examen-vakken voor de®*^
den, gelijk ook de vaderlandsche ge
nisde Latijnsche thema zou voor ®^(,jii
ten aigeschatt en het examen in het
- - - —t
';V>
paling van den uitslag van een J d':
meer noodig zijn, zooals tot nu toe, .^s
jurist in Latijn en Grieksch en een
in de wiskunde en in eene der h"
talen praedicaat 3 verworven had
en Grieksch van de medici eenig2"^
eenvoudigd worden. Bovendien z°u
Pastoor Verbraak.
Naar aanleiding van het feit
binnen eenige weken vijf en tWatlK uf
zal geleden zijn, dat pastoor Ver^ i
Atjeh voet aan wal zetfe, roep' e»
datenkrant zijne duizenden vrie^jji
vereerders van alle gezindten onve''sC
tot
l>«'
van welken rang of graad, op w"j/
algemeene huldebetooging van
aan den beminden aalmoezenier va11
Het blad schrijftj e»
Binnen eenige weken zal het vV'
twintig jaren geleden zijn dat P»s'0°ge(i«r
braak op Atjeh voet aan wal zette-
dat oogenblik was hij bijna onafg® ber'
aldaar werkzaam. En wat dit werk „je
kende hierover willen wij '''""iff
uitweiden. Genoeg is het, dat zeer2® ju»
Indië de herinneringsdag van den*-'
niet onopgemerkt zal voorbijgaan.
Maar Pastoor Verbraak telt ook (j
land duizenden vrienden en vereer»®^>1
alle gezindten, die in Atjeh zijn vrie°"f
en offervaardigheid hebben genote"
tuigen van zijn arbeid zijn geweest- ,-tJ
Wij stellen hen voor ons hun vis"®
toe te zenden, vermeldende rang cfi)1
waarin de afzender den Pastoor °P
heeft gekend. Voor de overhandig1"^
al die eenvoudige, maar door hu"
zoo welsprekende bewijzen van wa»'.-
en liefde op den 29en Juni hopen
te dragen.
Voorts ligt het in ons Voornemen 0
de Soldatenkrant een nummer «"J'IV1
in het bijzonder aan den Pastoor v® i*
gewijd, en wel op zoodanigen dat» JtJ
bedoeld nummer op den herinneft'.j,
in geheel Indut kan worden versf1ee>!
Tot bereiking van dit doel doen
beroep op allen, thans in Nederland g®v F
die vroeger in Atjeh geweest zÜ1? e ö®'1.
door hunne letterkundige bijdragen. „jH1
voudig ook, en voor zoover de p'aa'l pa11'
het ons zal toelaten, aan het Verbraa^
mer een waardig aanzien willen g«v
et
In de Tréveszaal te 's-Graven ha»
gisteren door de gevolmachtigden der
toegetreden Staten neergelegd de aC\}.G<¥
bekrachtiging van het tractaat va«
venhage van 1896, betreffende het in'®1(6/
i aal privaatrecht-, behandeld in de O"
onder voorzitterschap van mr. T.
aldaar gehouden. AF
Den 25en Mei zal het tractraat if
treden. .rf>'
Oostenrijk-Hongarije, alwaar het v
door beide Parlementen is goedgek®
eerlang ratificeeren.
Reeds thans worden in eenige
's Gravenhage onderhandelingen aang®^ yi)»
voor het reserveeren van vertrekk®
vertegenwoordigers van groote bu'
sche dagbladen en nieuws-agen's® 0^
o.a. het Frar.sche dagblad-agentsch»?
en de Engelsche limes. pet
Sedert Dinsdag-middag wordt l" pje1'
Haag een 10jarig knaapje verml3^fl i'
dag heeft hij de ouderlijke woning pi«
Visschersdijk verlaten en sedert
niets van den jongen vernome11, ^ie'1^
werd dat hij aan den Stationsweg
in een sloot was geraakt, en heef'll® (6sü
daar gisteren gedregd, echter
Gisteren-nacht is de telefonische
meenschap Amsterdam Rottei'd»111
hersteld gekomen.
Met bijzondere vlugheid is van DJ
i i'
tlisti A'
