Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
tC -
maten.
eamilie-eer.
-2ste
J aars.
Zondag 23 Juli 1899.
«451.
bureau "25ofersfraaf 50.
m
^JiSTE BLAD.
g,
vpeta!'Pel en een ei vaak goed onder-
PRIJS TAR DIT BLAD:
J°or Schiedam per 3 maandenf i.50
- ranco per posi door geneei Nederland 2.
•^■izonderiiike Nummers - O.Oö
PRIJS DER ADYKRTKNTIËN
Van 16 regeisfO.&J
Elke gewone regei meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
"and
be! aa,fïl°es
Jonen,
tWee soorten van lieden, die
0l" een aalmoes uitstrekkendie
eren kllrno°dig hebben en die ze ont-
'aatsten er ook zijn
en "iet weinigen ook.
die
^aar „aht
-Ul ge b. v. de voorstanders der
U i School, en wel die, welke er vrij
pJes inzitten
°Pe"bare
^an
hebt
Van jgen'
n 6 °n' en minvermogenden spreken
oog q Ul'r'1jk niet, maar wij hebben het
^®goed ^e'rle8er van mannen uit den
V°°r §*1 S®rstand, die hun kinderen
Onderw- 6'e guldens een jaar lang laten
^Uist ^Z®n' °P kosten natuurlijk van....
^bb6,i ar willen Wij het even over
Voloer
geven St! ^6t 'Schoolveralag over 1898"
lager aat en gemeenten voor het openbaar
het ba» derW^s meer u't' dan ze ontvang6n,
Walletje van 137 tonnen gouds.
^aSere ,Üen nu' dat 'n ^^8 de Openbare
Werd be^ d°°r Milderen
e«p (j, Zocht, dan behoeft men maar even
Weter, deelsommetje te maken om te
dat a°"
tenbij 28
en wier kinderen toch
^aste-|Ual aan e'k van d'e k'nderen ten-
Vo|gens
gulden cadeau werd gedaan,
de b^S ^etzeltde sSchoolverslag" kregen
*an onw°nC'ere 'a^ere scholen eene subsidie
°v®r deSJeer ee" miilioen gulden verdeeld
be2oche 20.000 kinderen, die deze scholen
Een T' Wordt 'oor ieder kind pl. m. f4.50.
krijgt eei'hng der openbare lagere school
Staat d US rU'm gulden meer van den
Men an 6en dd;0 der bijzondere,
gen 2b Zlel dus alweer dat er uitzonderin
gen °P. ^et spreekwoord: Gelijke mon-
§e'ijke kappen, en dat het gebruik
nilleton.
71)
Me
va°nWnLouise en Augusta weken bijna
u'6rnood a .6t- z'ekbed zij duldden ternau-
's hem k 06 verP'eegsters van het zieken-
1,1 de bra ^aar ver'eenden, wanneer hij
^®ek de j koorts "sderlag. Eindelijk
6 Hjder n°aSengeI .v.an Wilhelm'» ziekbed
"u tra^j de crisis ge!ukk'g doorstaan
erde uit? Senzing inmaar deze vor-
wEi«dX t langzaam'
oter dLn men reeds midden in der.
^"ezen kS' kon Wilhelm jals lichamelijk
Jden, dat Ch0Uwd worden; maar het
biets ve». Z0n z'el ondervond, was nog
i^as het 'bderd. Tusschen moeder en zoon
°Uien °l een smartelijke verklaring ge-
Met
de arme Bdel°0Ze liefde had de oude dame
om haar zoon geslagen en hem
maken van twee maten ook in hoogste
instantie in eere wordt gehouden
En het mooist is natuurlijk, dat alle
Nederlanders tot dat cadeautje aan de
leerlingen der openbare lagere scholen
mogen meebetalen.
Maar laten we nu eens bij het middel
baar onderwijs gaan neuzen.
Iedere leerling van het gymnasium kost
aan het Nederlandsche volk jaarlijks het
bagatelletje van f245.
'tls om van te schrikken. En het mooiste
van de zaak is die zich dat »kleine" be
drag in de handen laten stoppen, zijn over het
algemeen lieden, die in zeer goeden doen zijn.
En wie van het onderwijs op de openbare
gymnasia niet gediend blieft, kan zijn jongen
naar een bijzonder gymnasium sturen, maar
moet alleen voor kost- en leergeld een
kleine 300 gulden betalen.
Maar daar leven wij ook voor in het land
der klassiek geworden vrijheid wij mogen
onze eigen gymnasia oprichten en
zelf geheel en al bekostigen, terwijl wat
liberaal leeft en denkt op liberale wijze een
liberale fooi krijgt.
En nu hebben wij nog niets gezegd van
de Universiteiten.
Dat zijn pas dure inrichtingen.
Iedere student te Leiden, Utrecht of
Groningen kost het land, d.i. den belasting-
betalenden burgers jaarlijks maar eventjes
f 744.en dat terwijl het overgroote deel
onzer aanstaande doktoren en advocaten
tot de zeer gegoede wereld behoort.
Was nu het onderwijs aan die Universi
teiten nog maar bruikbaar voor allen, maar
neenmenig geloovige vader schrikt er
voor terug zijn jongen naar een Rijks-
hoogeschool te zenden, en de Katholieke
studentenverenigingen zijn meer dan noodig
om nog te behouden, wat behouden kan
worden.
Berekende luidjes zijn toch die liberalen,
die voorstanders van het openbaar onderwijs.
Zij gunnen een ander haast het licht in de
aan het het hart gedrukt, terwijl zij hem
warme dankbetuigingen in het oor fluis
terde.
Wilhelm had haar met een glimlach van
diepen weemoed geantwoord
»Gij meent het goed, moeder, en gij
draagt als een heldin de schande, die deze
ellendeling over u en mij gebracht heeft
ik kan het niet wegcijferen dat ik zulk een
vader heb gehad."
Angstvallig ontweek Wilhelm elke toe
speling op zijn verloving.
Hij was op dat punt ten hoogste prikkel
baar en verklaarde zijn bekommerde moeder,
dat hij Augusta nimmer wilde weerzien.
Ja, hij bezat zooveel wilskracht, dat hij
weigerde haar te ontvangen, toen zij hem
met haar vader kwam bezoeken.
Vruchteloos betoogde zijn moeder, dat hij
het arme meisje door deze hardnekkigheid
een doodelijke smart berokkende.
»Ik weet, wat ik aan haar verschuldigd
ben," zeide Wilhelm met droeven ernst.
»God is mijn getuige, moeder, dat ik haar
meer dan mijn leven bemin maar juist
daarom moet ik elke gedachte aan een
verbintenis met haar verre van mij zetten.
Ik ben de zoon mijns vaders gesmaad,
oogen niet, maar voor zich zeiven en de
hunnen daar zorgen zij voor op een uitste
kende wijze. Als die sdomme" clericalen
er op zekeren dag eens toe over gingen al
hun scholen te sluiten, dan kon Vader
Staat beginnen met jaarlijks 5 miilioen
meer voor het onderwijs uit te geven. Van
die 5 miilioen krijgen de bijzondere scholen
nu nog niet één miilioen. Waar de liberalen
het dus eindelijk eens heen mogen sturen
Dat óf zij, die het onderwijs hunner kinderen
kunnen betalen, dat ook eens gaan doen,
óf dat de subsidie der bijzondere scholen
eens zóó verhoogd worde, dat er rechtsge
lijkheid ontstaat.
Waarom moeten zij, die godsdienstig
onderwijs voor hunne kinderen verlangen,
dat zoo goed als geheel betalen En waarom
moeten zij, die een zoogenaamd neutraal
onderwijs de voorkeur geven, dat zoo goed
als geheel voor niets hebben? Hebben wij
ook reden te gewagen van twee maten
ALÜEHEEA O VEEZICHT.
22 Juli '99.
Bij de beraadslaging over het crediet
voor den aanbouw van schepen in het
Engelsch Lagerhuis zeide de minister van
marine Goschen, dat er geen wijziging is
in het vlootprogram van andere mogend
heden en dat daarom Engelands plan
onveranderd blijft. De regeering ziet geen
bedreiging in het program van Rusland of
andere mogendheden, en hoopt dat zij geen
bedreiging zien in het Engelsche. Het cre
diet word goedgekeurd.
Chamber la-ins dubbelzinnige verklaring in
het Lagerhuis nopens den stand der Trans-
vaalsche crisis geeft aan de partijbladen
welkome gelegenheid om ze naar eigen
manier uit te leggen. Terwijl gematigde
bladen, zooals Daily Chronicle, betoogen,
dat Chamberlains woorden de vrede uit
zichten versterken, putten de jingo-bladen
er uit, dat de crisis nog alles behalve
onteerdvoor mij kan geen geluk meer
bestaan."
Sedert hij met zijn genezing het volle
bewustzijn over zijn toestand teruggekregen
had, was hij zooveel als een menschen-
schuwe zonderling geworden.
Hij had zich van de lijst der advocaten
doen schrappen en op zekeren dag kwam
hij bij zijn moeder om haar zijn besluit
naede te deelen, de stad voorgoed te ver
laten.
»Ik kan niet langer dezelfde lucht met
Augusta inademen." zeide hij dof. »Alles
hier herinnert mij aan haar en aan mijn
schande."
Wilhelm verklaarde reeds den volgenden
dag de reis om de wereld te zullen aan
vangen, die hem langer dan een jaar af
wezig zou houdendan wilde hij óf naar
lichaam en ziel genezen, óf in het geheel
niet terugkeeren.
In haar wanhoop snelde mevrouw Louise
die geen invloed meer op het somber ge
worden karakter van haar zoon bezat, naar
Augusta's vader en deelde hem alles mede.
Met Von Horwitz had een geheele ver
andering plaats gegrepen. Door de houding
van Wilhelm na zijn herstelling had deze
geëindigd is. Het nieuwe Tranvaalsche
kiesrecht is voor deze een grondslag
voor een regeling, geen regeling zelf,
waarbij sommige bladen voorop zetten,
dat alleen Milners minimum eischen een
bevredigende regeling zouden opleveren,
mits opgenomen in een nieuwe Anglo-
Transvaalsche conventie, welk niet enkel
Engelands suzereiniteit over Transvaal er
kent, maar tot vazalstaat maakt gelijk
Egypte.
In het wetsontwerp op den verkoop van
levens- en geneesmiddelen is de bepaling,
dat de factuur als een waarborg zal be
schouwd worden zonder dat de waarborg
er in bepaalde woorden in is uitgedrukt,
met 119 tegen 42 stemmen geschrapt.
In de Belgische Kamer is een voorstel
van den heer Helleputte, om vijftien plaats
vervangende leden aan te wijzen voor de
commissie, belast met het onderzoek der
kieswetontwerpen, aangenomen met een
amendement dat ieder lid zelf zijn plaatsver
vanger kan aanwijzen.
Keizer Wilhelm zou te Dortmund de
opening van het Dortmund Eems kanaal
bijwonen, maar heelt laten weten dat hij
niet kan komen. Volgens sommigen is dat
geschied omdat de Keizer te Cowes de
zeilwedstrijden gaat bijwonen en dan tevens
een »Abstecker" wil maken naar een
Fransche haven.
Op de plaats welke zij gewoonlijk in
ruimt aan officieuze mededeelingen, bevatte
de Köln. Ztg. gisteren de verklaring dat
in de «affaire" de publicatie van geen enkel
document, welk ook, voor Duitschland aan
leiding zou kunnen worden om Frankrijk
den oorlog te verklaren (ook niet van
nagemaakte brieven van keizer Wilhelm of
van het geschrijf natuurlijk valsch van
a tot z betreffende een tragedie de
moeurs, hoogst eompromitteerend en be-
leedigend voor prins Heinrich van Pruisen
meer dan ooit de geheel, onbegrensde
hoogachting van den millionair voor zich
gewonnen. Met trots en vreugde herkende
de handelsraad zijn eigen karakter in dat
van den jongen advocaat.
Ten groote verwondering van Wilhelm
liet zijn moeder hem kort daarop gemakke
lijker vertrekken, dan bij had durven hopen.
Het hart vol weemoed, verliet hij de stad,
waarin hij zooveel jammer had doorleefd.
Thans voortVoort tot eiken prijs
Hij gevoelde, dat alleen de wijde, wijde
wereld hem leniging kon brengen.
Reeds in de residentie had Wilhelm voor
zich een plaats besproken aan boord van
een der trotsche zeebooten van de »Noord-
duitsche Lloyd," naar Zuid-Amerika.
Daar zou hij het eerst heentrekken en
dan verder, onverschillig waarheen, tot dat
hij vrede en vergetelheid had gevonden.
De avond vóór zijn vertrek brak aan.
Den volgenden middag zou het stoomschip
de haven van Hamburg verlaten. Wilhelm
zat door smart ter neer gebogen in den
wintertuin van het hotel, waar hij was af
gestapt, toen hij eensklaps een hand op zijn
schouder vallende, en omziende Augusta
bemerkende riep hij uit, niet in staat te
vOor
