de weldra te openen tentoonstelling voor
gas, water en acetyleen, schaarden zich om
de muziektent, met den breeden kring van
genoodigden, waarin allereerst "werd
opgemerkt baron A. F. van Lijnden,
referendaris, chef der afdeeling medische
politie aan het ministerie van binnenlandsche
zaken, als vertegenwoordiger van minister
Goeman Borgesius, verder de leden der Prov.
Staten, de heeren P.,Loopuyt en N. van der
Laan en stedelijke autoriteiten, waaronder
de majoor-commandant en oificieren der
Schutterij, de leden van den Raad dezer
gemeente de vertegenwoordigers van gas
fabrikanten in Nederland, consulaire agenten
vertegenwoordigers van de werklieden-
en
vereenigingen te dezer stede, enz.
Daarna besteeg de voorzitter van het
comité, de heer J. H. van Westendorp LDzn.
den katheder.
°P ^8m 200 sprak de heer Van
Westendorp rustte de aangename taak
wolkom te heeten en dank te brengen
die blijken van belangstelling gaven, aller
eerst den vertegenwoordiger der Hoo^e
Regeering, wien hij verzocht, aan den
minister Goeman Borgesius dank te zego-en
en hem uit te noodigen in den loop deler
week, zich van de belangwekkendheid dezer
tentoonstelling te komen overtuigen.
Verder bracht spr. dank aan den'Burge
meester voor de welwillendheid waarmede
hij het eere-Voorzitterschap op zich had
genomen gaarne had hij ook aan Schiedams
afgevaardigde graaf van Limburg Stirum
dank gebracht, die door ziekte belet is
tegenwoordig te zijn hij gelooft aller tolk te
zijn als hy hem een spoedig herstel toe-
wenscht. Ook de afgevaardigden der Prov.
Staten en de leden van den gemeenteraad
en de vertegenwoordigers van de Vereeniging
van gasfabnkanten brengt spr. dank en
vooral aan de exposanten en aan allen die
op eenigerlei wijze tot het tot stand komen
dezer tentoonstelling hebben medegewerkt.
Deze dag tusschen hoop en vrees verbeid
is dan eindelijk gekomen en hij heeft onze
verwachting ver overtroffen wie had eenige
maanden geleden gedacht, zoo spoedig een
tentoonsteling in elkaar te zien. Wij, Schie
dammers, onder den tegenwoordigen druk
over het algemeen pessimistisch gestemd
zijn met trots vervuld over dit welgeslaagde'
*e.,k» deze tentoonstelling die ver buiter.
Schiedam mag gezien worden. Allereerst
danken wij dit aan den man die er den
eersten stoot toegegeven heeft, die dagen
en weken daarvoor werkzaam is geweest
onzen ijverigen secretaris De Bats {fanfares).
en heer De Bats brengen wij onzen innigen
dank met den wensch, dat hij in de toe-
komst de vruchten van zijn werk moge zien.
Daarna tot de tentoonstelling zelf komende
zegt spr. dat zij die de historische afdeelin»
hebben gezien, wel dank moeten wijten aan
de wetenschap, waar zooveel in de verlichting
is verbeterd. Spr. besluit met den wensch
dat het Schiedamsche publiek en vooral de
dames het nut van het gasverbruik ook voor
de keuken zullen inzien, opdat zij de preto-
leum, die bron van ongelukken, zullen ontslaan
v*nr ^.et gas er voor 'n de plaats nemen.
Wordt dat verkregen, dan is het doel dezer
tentoonstelling bereikt en zal Schiedam er
de vruchten van plukken.
Daarna besteeg de Burgemeester den
katheder en beantwoordde ongeveer als
volgt de toespraak van den voorzitter van
het comité
Als burgemeester en eere-voorzitter van
het coimté is het mij aangenaam weder
keerig het woord tot u te richten. Van
ganscher harte stem ik in met den wel
komstgroet en den dank allen gebracht die tot
het tot stand brengen dezer tentoonstelling
hebben medegewerkt en wat u, voorzitter
van het comité, met hebben kunnen zeggen
dat zeg ik: namens allen hier tegenwoordig
breng ik u voorzitter en leden van het
comité dank, die door uw oordeelkundige
verdeeling der werkzaamhaden en door
eendrachtige samenwerking als bij toover-
slag hcht en warmte gebracht heb op deze
tentoonstelling die k a n en m o e t bezien
worden.
w6 .1aidden van de uiting van vreugde
trot,InlJ.een uitlating van pessimisme. Laten
wij by dit resultaat die gedachte voor eens en
voor goed ter zijde stellen; wij hebben
gezien dat wij voor eendrachtige samen
werking en met heiligen wil alles vermogen.
Ik ben optimistisch gestemd ten opzichte
van deze gemeente; ik verkeer en b I ij f
verkeeren in de overtuiging dat onze stad
een overgangstijdperk beleeft en dat de
fortuin haar weder eerstdaags gunstig zal
zijn. Zij die dezer dagen deze tentoonstel-
ling bezoeken, zullen zien hoe gunsti^
Schiedam aan de Maas gelegen is, welke
schoone oevers haar daar omlijsten, alleszins
geschikt om handel en industrie te herber
gen. Moge dit zoo zijn en de tentoonstelling
aldus een tweeledig doel bereiken! Dit zal
voor het comité zeker dubbel de kroon zetten
op zijn werk.
De Voorzitter der Vereeniging van Gasfa-
fabnkanten in Nederland, de heer J. Blom
Sr, uit Arnhem, voerde daarna nog het
woord, den eere-voorzitter, den voorzitter
en de leden van het comité ongeveer als
volgt toesprekende:
Wanneer ik u zeg, dat de gasfabrikanten
in Nederland feestelijk zijn gestemd bij het
vernemen, dat een gastentoonstelling zal ge-
ouden worden, dan zult u begrijpen, dat ik
u namens de vereeniging van gasfabrikanten
•in .Nederland geluk wensch met het tot stand
komen van deze tentoonstelling. Naar sprekers
allerinnigste overtuiging was het tot stand
komen dezer tentoonstelling te danken aan
oen secretaris van het comité, den heer
De Bats, die nog slechts korten tijd in deze ge
meente had ingezien, dat eene dergelijke ten
toonstelling noodig was. Nog niet zoo lang
geleden, scheen het dat de gasfabrieken
ten doode waren opgeschreven, toen bracht
Auer von Welsbach door zijne uitvinding
van het gasgloeilicht de gasindustrie op
nieuwe paden, nieuwe banen. Bedenken
wij slechts hoe het wapperend licht der
lantaarns, vervangen is door het rus
tige gloeilicht, hoe door het gloeilicht
het gas gebracht is onder ieders bereik
en aldus gezelligheid en lust tot lezen
gebracht heeft ook in de woning van den
arbeider; hoe in de kleine woning van den
arbeider de groote kookkachel vervangen
werd door twee eenvoudige comforen en de
gevaarlijke petroleumstellen werden ver
bannen. Ja het gas heeft een geheel andere
beteekenis verkregen en gerust kan spr. ver
klaren, dat er geen andere centrale is, die zoo
gemakkelijk, zoo goedkoop en zoo juist licht
en warmte geeft als een gewone gasfabriek.
Aldus zyn de pogingen bekroond om het
gas eene winstgevende zaak te maken. Spr.
hoopt, dat ook Schiedam daarvan de zeer
schoone vruchten moge plukkken en wenscht
het Comité namens de Vereeniging van
Gasfabrikanten nogmaals geluk met deze
onderneming. {Bravo).
Daarna brengt de voorzitter van het
comité met een kort woord dank voor de
wenschen inzake het welslagen der tentoon
stelling. Nog is zij niet geopend wij staren
nog op het schoone gesmeede hek, dat de
tentoonstelling afsluit. Maar spreker noodigt
den Burgemeester uit hier bij hem te komen
hij zal hem dan in staat stellen zonder haar
die ingang te gaan, de tentoonstelling te
openen.
Vooral met de laatst door den Voorzitter
gesproken woorden hartelijk instemmend,
opent de Burgemeester daarna de tentoon
stelling door op een electrischen knop ie
drukken, waardoor de bloemslinger voor den
hoofdingang neervalt en het hek zich opent.
De opening der tentoonstelling wordt
met muziek, strofen van het Wilhelmus"
begroet, waarna de aanwezigen door den
oorzitter daartoe uitgenoodigd, zich inbe-
weging stellen om de geopende tentoon
stelling te bezichtigen.
Na afloop van den officieelen rondgang
der tentoonstelling had in de fraai versierde
en net gedrapeerde koffiskamer het
dejeuner dinatoire voor de leden van het
comité en genoodigden plaats, waaraan een
recht feestelijke toon heerschte. Menige
heildronk daar ingesteld, getuigde van de
algemeene ingenomenheid waarmede deze
voor onze stad zoo zeldzame tentoon
stelling werd begroet.
Een kijkje op de Tentoonstelling.
I.
De groote zaal der Officieren-Vereenginig
biedt inderdaad een verrassenden aanblik.
Deze lokaliteit tot zoovele doeleinden
benut, blijkt zich ook voor tentoonstellings
hal uitnemend te leenen. De ruimte is met
veel overleg onder de exposanten verdeeld
en zelfs het podiurn is door eene belang
rijke inzending bezet.
Slaan wij voor heden slechts een vluch-
tigen blik op hetgeen hier in weinige dagen
tijds werd bijeengebracht, dan trekken
ons natuurlijk allereerst de inzendingen
van Schiedamsche ingezetenen. Reeds bij
den hoofdingang valt ons in 't oog het
sterlijk gesmeed ijzeren hek van de firma
G. J. Vincent Co., dat wij om zijn
schoone ornamentatie en zuivere afwerking
hoorden roemen. Verder heeft genoemde
firma nog tentoongesteld een kunstig
uitgevoerd piëdestal, dat mede een aan
dachtige beschouwing alleszins verdient.
De firma I n g e I s e C o. wier naam
sinds lang buiten onze gemeente een goeden
klank heeft, exposeert in de rechtergalery
een motor van 6 paardenkrachtde dynamo
levert het licht voor 4 electrische lampen:
een aan den hoofdingang, 2 aan den ingang
der tentoonstelling en 1 boven de fontein.
De heer J. Kemp toont ook op deze
tentoonstelling, dat hij eene specialiteit is in
het vervaardigen en leveren van alles wat
tot het bad behoort. Hij exposeert een
groote badkachel met geiser en atmosfe-
rischen brander, die een flink stuk werk
mag heeten, dat voor dergelijke producten
uit den vreemde niet behoeft onder te doen.
Buiten het gebouw vindt men 7 lantaarens
door den heer J. Kemp geleverd en bestemd
voor de bruggen der gemeente; iedere
lantaarn voor press-gas bestemd bevat twee
branders elk van 700 norm. aldus te zamen
1400 norm. lichtsterkte.
Het is zeker te betreuren dat er zoo
weinig inzendingen van Schiedamsche inge
zetenen zijn, maar de weinigen die hebben
ingezonden, hebben de eer onzer stad
werkelijk hoog gehoudenhun degelijk fraai
werk verdient door stadgenoot en vreemdeling
aandachtig beschouwd te worden.
Van de vreemde inzenders geven wij
heden slechts een vluchtig overzicht. Gas-
en Watermeters zijn natuurlijk op deze
tentoonstelling in groote verscheidenheid
ingezonden. De firma J. B r u n t Co. expo
seert droge en natte gasmetersde firma
E 1 s t e r Co. te Rotterdam heett nieuwe
gasmeters in den meest eleganten vorm
ook met toestel om te ijken. Bijzondere
vermelding verdienen in deze categorie ook
de firma Wilson te 's-Gravenhage de
eerste geheel Nederlandsche gasmetersfa-
bnek, die o.a. in hare onbeschilderde gas
meters doet zien hoe zuiver alles wordt
afgewerkt, en de Maatschappij tot
vervaardiging van gasmeters
en toestellen voor gasfabrika-
t i e t e Dordrecht, filiale van een
Parijsche firma, die zooveel belang stelt
in onze tentoonstelling, dat zij de firma
te Dordrecht machtigde fr 10.000 voor
de tentoonstelling te besteden. Verder de
gas- en watermeters van F r i e d r. Lux
te Ludwigshafen am Rhein en die van de
firma Meyneche Co. te Amsterdam
die mede als degelijk fabricaat mogen
genoemd worden.
Op ,deze tentoonstelling moest natuurlijk
het gasgloeilicht, dat in de tegenwoordige
verlichting zulk een beduidende plaats
inneemt, ruim vertegenwoordigd zijn. De
firma Reese Co. te Arnhem expo
seert kern-branders van gasgloeilicht, die
een bijzonder mooi effect geven. Maar
bijzonder munt in dit genre uit de firma
G a u t s c h, te Amsterdam, die haar
hoofdfabriek en nog een filiale in Duitsch-
land heeft. Aan deze firma is het te
danken dat zij door haar strijd tegen de
firma Auer zelfs ten koste van honderd dui
zenden marken door te zetten, ons ten slotte
het goedkoope gasgloeilicht bezorgd heeft.
Belangrijk is hare inzending gloeilicht-
branders en kousjes; alleszins bezienswaardig
is ook het door haar geëxposeerde nieuwe
gascomfoor Promotheus, dat als zeer prak
tisch mag geroemd worden.
Als specialiteit in gasgloeilicht verdient
nog vermeld te worden de N e d. G a s-
gloeilichtmaatschappij voor
heen J. Selten, die de zaal met 12
kronen verlicht en op het gebied van
gascomforen en gaskachels dat wy zooeven
betraden, behoort ook de inzending van de
firma Polak te Gouda alleszins genoemd
te worden.
Tot deze inzendingen moeten wij ons
voor heden bepalen, om in een volgend
nummer de, andere belangwekkende inzen
dingen va«j nabij te beschouwen.
ornh«t
Dat alle voorzorgen genomen zH".ng o"'
gevaar van brand op de tentoonst® ^(1
middelijk te kunnen bezweren, la®'1
denken.
In tegenwoordigheid van den
van gemeentewerken, is gisteren ee
genomen met het blusschings"1114
op de tentoonstelling. g gpel'
Nadat de bel van den tuin geluid
den de daartoe aangewezen mannen
brandkraan der waterleiding ®n
plaatsen waar de straalpypen 8eree, stra®'
en bijna onmiddelijk wierp een dik tUie,
een enorme hoeveelheid water over ^eVe»'
zoodat de gewassen als op het waf®1"
n meisJÖ
Gisteren-middag half zes zag e
nabij de zwemplaats aan het SpUj*
een paar klompen op het water j(j«r
I Aanstonds waarschuwde zij den ar
Verzendaal, die, daarop toesnellend*
knaapje uit het water haalde, dat me
hoofd in den modder stak. Het bleek
de 7-jarige Jan van Pelt, die verm°e
al spelende te water was geraakt- jj
Nadat Verzendaal den drenkeli"»^
de zwemplaats had gebracht, bePr e(i
hij, door eenige agenten en
geholpen, de levensgeesten op te wekke*
hem echter, evenmin al Dr. de Bruy"> '^i
hulp kwam, mocht gelukken. Daarop 1
lijkje naar de ouderlijke woning 88
Hagastraat. gebracht.
va"
Heden-middag half twee is Be'J ef.
Noort, werkzaam bij den heerH.J- VV°I0zfl
lood aan de Westvest, bij het glaze" ^t,
op een plat, gedeeltelijk met glas be flji
daardoor gevallen, waarbij zij den recb"
heeft verwond. -er
Nadat de heeren Dr. Janssen en Ë|zfl ;3
Dom de eerste hulp hadden verle®"
het meisje ter verdere behandeling
het ziekenhuis vervoerd.
Uit Rotterdam wordt gemeld, dat de
van Machinisten en Stokers besloten f1*
dat, zoo Zondag niet vier vijfden der s 8
booteigenaars het nieuwe contract l'e
geteekend, wederom een werkstaking
worden uitgelokt.
De typograaf F. Hoes te Rotterdam-
Zaterdag op het gouden feest van >C°S
Fakkel" mede ais gouden jubilaris 8e
citeerd werd en Zaterdag a. s. zij"
jarig dienstjubilé bij de firma E. De
Zoon hoopte te vieren, voor welk 'e
reeds kolossale toebereidselen ware"
maakt, is, nadat hij eergisteren on we' "a
huis was gegaan, gisteren plotseling Vj
een beroerte overleden. Dit geval
groote deelneming.
In de Raadsvergadering van Vlaardi"^
van 22 Nov. 1898 werd op voorstel va"
heer Schippers besloten, om aan de P,0^ef
cie en het rijk subsidie te vrage"
bestrijding van de kosten varf het geS Lt
maken van de nieuwe haven voor
binnenkomen van zeestoomschepe"
ongebroken lading, doch met dit verzoek
wachten, totdat eene beslissing zou
genomen omtrent de subsidie aanvrage v°
de Scheveningsche haven.
In de Dinsdag gehouden Raadsverg8 n
ring vroeg de heer Schippers wanneer v
B. en W. een voorstel kon worde" fe
wacht tot uitvoering van genoemd bes
waarop geantwoord werd, dat in de eef®
volgende vergadering een voorstel ter *8
zou worden gebracht.
Ter gelegenheid van het bezoek v®"
Commissaris der Koningin wapperde gi3'e^.
te Kethel alom de vlag van de huize"
ingezetenen. De burgemeester heef' d0"i)
openbare aanplakking voor dit huldebe'00
dank gebracht.
Tijdens het onweer van Woensdag-®*0"^
is onder de gemeente Kethel een paard v8
C. Oosthoorn en een vet lam van de #e
Rodenburg door den bliksem gedood.
di®
