Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
22ste Jaars:.
Woensdag 29 November 1899.
No. 6559.
^Sureau "^ofersfraaf 50.
Ierland in den vreemde.
PBIJS TAK DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco oer post door geneei Nederiana
Afzonderiiike Summers
f 1.50
2.
- 0.05
PRIJS DKB ADTKBTEKTIÈK:
Van 16 regeis i 1 ƒ0.60
Elke gewone regel ir ier-0.10
Voor herhaalde piaals ng worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
A LOK EES O VERZICHT.
28 November '99.
De oorlog in Zuid-Afrika.
het Zaterdag bij Graspan geleverde
&evecht ten slotte door de Er.gelschen
Ze'f niet als een overwinning wordt
t®Schouwd, bewijst al wat nader daarom -
gemeld wordt. Het gevecht werd,
lrent
ÏQoals
men weet, geleverd bij het aanbreken
a der. dag, 's morgens zes uur, in de
'jheid van het dorp Graspan de
^ngelschen hadden hier een derde afgelegd
j£.n den afstand tusschen Oranje-rivier en
MlölW|ey. De zegevierende voortrukkende
ethuen stiet op een commando Boeren
aK 2500 manschappen met 6 kanonnen
a ^ee mitrailleusen. Britten en Boeren
eden volgens hun gewone tactiek. De
m begonnen met kartetsen te zenden
batterijen en de omliggende kopjes
v l0°n te vegen; de vijand stelde zich
si;r e'st opmarine-soldalen en infanterie
daa'ïlt'en nu "aar boven' maai za8en z'ch
arbli bestookt door een moorddadig
fervour, dat door de steeds achterwaarts
deride Boeren tot tien uur werd vol-
^h°t"ien. Eindelijk waren de kopjes in
bezit der Engelschen.
j 00 als reeds vroeger werd opgemerkt,
^het echter den Boeren om het behouden
stellingen op de kopjes geenszins te
Wat
Ver'okk
zij beoogen isden vijand te
en tot dergelijke bestormingen, hem
Zo° zwaar mogelijk verlies te doen
lëJ4" 611 tevens een'g gedeelte van zijn
s.germacht den pas at te snijden, te om-
da?len
en krijgsgevangen te maken. Van
ar dat ditmaal een gedeelte hunner bij
ach aanvan8 van gevecht de Britsche
'erhoede aanviel. Blijkbaar echter was
n macht 500 man al te veel in de
^Kderheid om de achterhoede langdurig
"iet een beslist succes onder vuur te
^^on. Zij werden althans volgens Methuen's
^P°rt, door de garde-brigades aan wie de
Feuilleton.
17)
.gevolge der nederzettingen uit Groot
ste anJe en het vaste land bleven meerdere
g6ruen a's Belturbet, Coleraine en Midleton
CafrJ"?®11 m uitsluitend Protestant. In
°ti<!t-C i r^us en omstreken bevonden zich
ep ee'JS 1750 maar enkele katholieken
Holv!6n P"ester- 1° de stad en gemeente
Zeker l wasT^n katholiek. Hij diende bij
hij ®n "®er lsaac als koetsier en wanneer
de h lJn meester door de stad reed, hepen
e6n fW°-ners nifl«wsgierig de straat op om
Papist te zien. r
god^H den Prolestantschen tot den katholieken
straffl6nst °verSaan) was onder de strengste
een k verboden. Aanstonds verbeurde zulk
die hkeer'mg alle rechten en privileges,
8uld ertoe bezeten had bovendien
hlJ voor een vijand van den staat, en
beveiliging der flanken was toevertrouwd,
teruggedreven. Maar vervolgens «de Boeren
zegt het officieel telegram «trokken
terug in de richting, waar het 9e regiment
lanciers was opgesteld, teneinde dit van de
hoofdmacht af te snijden."
En nu doet zich alweer het merkwaardig
feit voor, dat, terwijl Methuen den vol
genden dag dus Zondag wel wist
mede te deelen, dat de Boeren, die met
groote hardnekkigheid stand hielden, zeker
51 dooden en 48 gekwetsten telden en een
menigte paarden hebben verloren, dat zijn
eigen marine-brigade zware verliezen heeft
geleden en hij zich in de noodzakelijkheid
zag gebracht om de voorraad van zijn leef
tocht en ammunitie aan te vullen hij
omtrent het lot der lanciers nog in het
onzekere verkeerde. Het resultaat van de
manoeuvre der Boeren was nog niet bekend
op het oogenblik waarop Methuen's tele
grafisch rapport naar Londen werd afge
zonden. Het is dus niet onmogelijk dat dit
detachement lanciers het getal der krijgs
gevangenen te Pretoria zal komen ver
meerderen. Maar Methuen rukt intusschen
dan toch steeds voort in de richting van
Kimberley. Zeer zeker. Juist dit overijld
manoeuvreeren wordt hem door tal van
Engelsche bladen en in Londensche mili
taire .kringen als een groote onvoorzichtig
heid verweten. Het spreekt toch van zelf
dat het aanvullen van krijgsvoorraad en
levensmiddelen uit het kamp aan de Oranje
rivier steeds met grooter moeilijkheden zal
gepaard gaan, hoe meer hij oprukt naar
't Noorden, 't Is zelfs de vraag of hem dit
nog zal gelukken. De Boeren men kan
er zeker van wezen zullen hun vijand
geen oogenblik met rust laten en het ver
moeden ligt voor de hand, dat Methuen's
legermacht, wanneer zij na een geweldige
afmatting eindelijk Modderrivier, daar tegen
over de hoofdmacht der Boeren met hun
sterke artillerie, een reuzenwerk zal hebben
te verrichten. Dat het den Britschen bevel-
onderging als zoodanig zijn straf. De priester
die aan het bekeeringswerk geholpen had
stond aan dezelfde straften bloot. In de
Lentevergadering van 1748 te Wexford
werd Mr. George Williams schuldig bevon
den aan afval van de kerk en overgang
tot het papisme. Zijn vonnis luidde«hij
verliest alle recht op bescherming des
konir.gszijn landerijen, eigendommen,
goederen en vee vervallen aan de kroon,
en met zijn leven zal geschieden naar
's konings goedvinden". Twee jaren latei-
werd voor de rechtbank van Tipperary een
priester met name John Hely gedagvaard,
als schuldig aan de misdaad van bekeering
gepleegd op een stervenden protestant.
Daar hij niet verscheen, veroordeelden hem
de rechters tot de straffen bepaald voor
een tory, roover en bandiet van den paap-
schen godsdienst.
Niettegenstaande al deze gestrengheden
kwamen nog vele Protestanten tot de kennis
der waarheid. De Primaat Boulter beklaagt
zich bitter bij het gouvernement, dat de
afstammelingen van onderscheiden officieren
uit Cromwell's leger tot het Pausdom zijn
overgegaan en in 1747 vinden wij nieuwe
klachten uit Galway, dat in de laatste jaren
hebber gelukte met het belegerde Kimberley
in heliografische gemeenschap te treden, is
een succes 'twelk hem op zijn tocht slechts
weinig zal kunnen beveiligen tegen de
strijdtactiek der Boeren.
De slag bij Graspan wordt dan ook door
de censoren te Londen niet gekwalificeerd
als een «volkomen" overwinning. De zware
verliezen der marine-brigade, 't gebrek aan
leeftocht en ammunitie en het uitblijven
der lanciers zijn hoogst onaangename bij
zonderheden, welke door Methuen in een
paar regels gemeld worden.
De Parijsche Temps verneemt uit Londen,
dat men daar ongerust zou zijn over het
ontbreken van berichten betreffende den
uitslagvan de manoeuvre van het 9e
regiment lanciers bij Graspan.
Uit Mooirivier werd eergisteren aan de
Times gemeid, dat de Boeren in weerwil
van hun terugtrekken ten noorden van
Estcourt nog altoos sterk zitten tusschen
Estcourt en Pieterroaritzburg. Bij High
lands zijn de Boeren achterhaald door een
vliegend vendel Engelschen; de legermach
ten zijn op een geweerschots afstands
van elkaar.
Een telegram van den gouverneur gene
raal van Natal aan hetministerie van koloniën,
eergisteren uit Pietermaritzburg verzonden,
zegt: De Boeren trekken op Weenen terug.
De Engelschen hebben een hoogte bezet,
drie mijlen henoorden Mooirivier. Het schijnt,
dat de Boeren de Engelsche stelling te
sterk hebben bevonden en terugtrekken in
de richting van Ladysmith. De telegrafische
gemeenschap met Estcourt is hersteld. Sir
Redvers Buller is te Pietermaritzburg aan
gekomen.
De Londensche avondbladen hebben gis
teren een telegram uit Kaapstad, meldende
dat lord Methuen Honeynestkloof bemeesterd
heeft met twee millioen geweerpatronen.
Het Engelsch ministerie van ooi log heeft
een telegram van sir Redvers Buller ont
vangen uit Pietermaritzburg d.d, 26 dezer,
vele Protestante familiën het papisme hebben
omhelsd.
Elke Protestant, die, met eene Roomsche
vrouw gehuwd, deze niet binnen het jaar
tot zijnen godsdienst had overgebracht, ver
beurde alle burgelijke rechten en beliep
de gevaren en straibepalingen van een
vermomden papist. Bij de verkiezing van
1760 te Limerick werden tegen de opkom
sten van sommige kiezers bezwaren inge
bracht, op grond, dat zij Roomsche vrouwen
hadden; dientengevolge werden hunne
stembriefjes van onwaarde beschouwd. Eene
andere Parlementsbepaling hield in, dat
elke advocaat, procureur of zaakwaarnemer,
die een Roomsche vrouw had durven huwen,
daardoor zelf belet was zijn ambt verder
uit te oefenen. Eene Protestansche dame,
die 500 pond bezat, of bij erfenis of legaat
had te wachten, verbeurde, wanneer zij
met een katholiek in den echt trad, eigen
dom en recht, terwijl het geld op de naaste
Protestantsche bloedverwanten overging.
Verklaarde zich de oudste zoon eener ka
tholieke familie Protestant, dan trad hij in
het bezit van geheel de fortuin zijner ouders
de vader kon zelfs over geen gedeelte er
van meer beschikken, en op de aanspraken
meldende dat de brigade van generaal-
majoor Hildyard der. 23en van Estcourt was
opgetrokken tegen den vijand, die den
Beaconheuvel bezette, welke Willowgrange
beheerscht. De Engelsche krijgsverrichtingen
hadden het terugtrekken van den vijand
tengevolge. De gemeenschap per spoor en
telegraaf tusschen Estcourt en Weston is
hersteld. De Engelsche verliezen waren
veertien gesneuvelden en vijftig gekwetsten.
Generaal Hildyard rukt »op naar een stel
ling bij Frere. Hij hoopt den vijand af te
snijden, van wien verondersteld wordt, dat
hij zich op Colenso terugtrekt.
Volgens de Natal Advertiser uit Estcourt
is bevel gegeven, dat het geheele Engelsche
leger vooruit zal rukken naar Colenso. Het
blad zegt dat de troepen vol geestdrift zijn.
Bij een gevangen Boer zyn dépêches van
Kruger aan Joubert gevonden, waarin gemeld
wordt, dat in het gevecht bij Belmont tien
Boeren zijn gesneuveld en veertig gewond.
Om de burgers gerust te stellen werd het
noodig geacht terug te trekken naar Warren-
ton. Joubert trekt vermoedelijk terug om
de Engelschen den overtocht naar de Toegela
te betwisten.
Naar de Daily Mail uit Maritzburg ver
neemt, bestaat er vrees, dat de Boeren het
Natalsche vrijwilligerskorps dat de Toegela-
drift verdedigt, afsnijden. De rimes meldt,
dat de spoorweg heropend is tot Frere,
aan de Natalsche lijn en dat de Boeren
Stormberg in de Kaapkolonie bezet hebben
en staan reeds ten zuiden daarvan. Gatacre
heeft versterking ontvangen, en bleef te
Queenstown, maar rukt nu vooruit.
Een draadbericht uit Durban van 27 dezer
meldde, dat een landings-divisie van het
Engelsche oorlogsschip Terrible den vorigen
avond met een aantal kanonnen naar het
oorlogsterrein was vertrokken.
De Kamer van afgevaardigden te Parijs
heeft de ontwerpen betreffende buitenge
wone credieten voor een bedrag van zestig
der andere kinderen werd geen acht ge
slagen. Aangezien geen katholiek landerijen
in eigendom mocht bezitten, gebeurde het
nu en dan, dat zij een stuk grond kochten
op naam van een goedgezinden Protestant,
wiens eerlijkheid en trouw hun voldoenden
waarborg gaven. Ten einde deze wetsont
duiking te straffen, verklaarde het parlement
zulke koopakten ongeldig, en voegde er ter
aanmoediging van speurhonden de bepaling
aan toe, dat wie ook, mits zelf geen
Roomsche, zulk een koop ontdekte, het be
wuste eigendom als premie zou erlangen.
Wanneer het kind uit een gemengd
huwelijk het doopsel ontving van een ka-
tiiolieken priester, viel de Protestante
partij onder ;verdenking van papisme, en
beliep de strafbepalingen van zulke over
treders. De protestantsche vader van Dr.
Young later bisschop van Limerick
werd om deze reden geruimen tijd gevan
gen gehouden en bovendien met zware
geldboeten gestraft. Doch hij verliet da
gevangenis als katholiek, en zijn zoon werd
in later jaren een der heiligste bisschoppen,
welke de kerk van Ierland in deze jammer
volle tijden hebben opgeluisterd.
(Wordt vervolgd.)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
