den Vrijstaat te iwahoéuvreeren, teneinde
Yerscerkingen at te wachten en in massa
den stelselmatigen opmarsch te beginnen
naar Jacobsdal en Bloemfontein.
Uit Lourenfo Marquez wordt in dato 11
dezer gemeld.
Volgens een officieel telegram uit
Pretoria bedraagt het aantal gevangenen
te Stormberg genomen 672, de Engelsche
verliezen aan dooden en gekwetsten zijn
onbekend.
Gisteren-avond heeft bij Modderrivier een
gevecht plaats gehad. Cronjé hield zijn
stelling en maakte vijftig gevangenen.
Uit Modderrivier wordt in dato 10 dezer
het volgende gemeld
De Engelsche houwitserbatterij en het
scheepkanon zijn in positie gebracht aan
den linkerkant van de stelling van de
Boeren. Zij openden het vuur met lyddiet-
granaten, die de verschansingen van de
Boeren'- over de geheele linie bestookten
De Boeren antwoordden. De stelling van
de Boeren was geheel ontmaskerd. Na een
uur waren de kanonnen van de Boeren tot
zwijgen gebracht.
Men gelooft dat de Engelsche stukken ze
in schootsverheid de baas waren.
De correspondent der Pall Mall Gazette
te Frere seinde eergisteren, dat alles tot-
nutoe aanduidt, het reddingsleger er in
slagen zal Ladysmith te ontzetten. Het
ministerie van oorlog krijgt er van langs,
omdat het verzuimd zou hebben, de
colonne, die in Natal opereert, van kaarten
te voorzien.
Volgens een telegram, door de lemps uit
Liverpool ontvangen, heeft de Manchester
Guardian het volgende telegram uit Kaap
stad gekregen. De Natalsche pers houdt
vol, dat aangezien alleen de uitroeiing van
het Hollandsch element zijn getalsoverwicht
kan verhinderen, er na den oorlog maat
regelen genomen zullen moeten worden, om
het zijn rechten te ontnemen. Ook meent
de Natalsche pers dat de regeling na den
oorlog de inlijving bij Natal zal moeten
medebrengen van een gedeelte der Kaap
kolonie, van den Oranje-Vrijstaat en
Transvaal.
Met 283 tegen 250 stemmen heeft de
Fransche Kamer, in weerwil van de tegen
kantingen der regeering de behandeling van
de hoofdstukken 29 en 40 der begrooting
voor de koloniën uitgesteld tot dat de regee
ring de noodige elementen zal hebben
bijeengebracht om de credieten te kunnen
bepalen vooi de verdediging der koloniën,
in welke credieten de begrootingscommissie
heeft besnoeid.
Het Hooggerechtshof heeft de beschul
digde Cailly uit de zaal verbannen en hem
veroordeeld tot drie maanden gevangenis
straf voor delict tijdens de zitting. Twee
andere beschuldigden zijn respectievelijk
voor twee en acht maanden uitgesloten.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 12 December 1899.
Aan de Dames, Leden van het Vrouwen-
Comité der Ned. Zuid-Afrik. Ver., is de
volgende circulaire verzonden
A. s. Zaterdag wordt weer opgesteld wat
naar de 2e ambulance wordt gezonden.
De kleeding die Woensdag gereed kan zijn,
gelieve U zoo spoedig mogelijk te doen
brengen bij Mevr. Tengeler-Sander, opdat
ze, zoo noodig gemerkt enz., uiterlijk Vrijdag
kan worden bezorgd aan de Wasscherij.
Wat U in natura mocht hebben ontvangen,
verzoeken wij beleefd Vrijdag in Musis te
doen brengen.
Den 23en vertrekken weer Nederlandsche
mannen en vrouwen om de beide ambulances
te gaan versterken.
Er komt telkens meer te doen voor onze
lijdende en strijdende broeders in Zuid-
Atrika en voor de eer van Oud-Holland.
Men verwijt den Hollander soms zijn
koppigheid. Laat ons in dit liefdewerk
toonen, dat die eigenschap een Hollandsche
deugd is.
Schiedam, 11 December 1899.
Het bureau van het Vrouwen-comité.
Op het laatstgehouden examen voor
machinisten aan boord van koopvaardij
schepen slaagde voor diploma B. onze
stadgenoot, de heer J. Koning.
Onze vroegere stadgenoot, de heer W.
H. van Rietschoten, komt voor op de aan
bevelingslijst voor een onder-directeur der ge
meentegasfabriek te Middelburg. (S. Cf.)
Gisteren-middag ten éen ure brak een
hevige brand uit in het pand Bierhaven 37
te Rotterdam, waar gevestigd is de Con
tinental Incandescant Gaslightcomp, zijnde
een fabriek van gasgloeikousjes. Tengevolge
van het omvallen van een glas met ether,
welke vloeistof door een in de nabijheid
zijnde gasvlam vlam vatte, stond in een
oogwenk de benedenverdieping en het
achterbovenhuis in brand, welke geheel
uitbrandden, niettegenstaande twee stoom
spuiten en zeven handspuiten alle krachten
inspanden om het vuur meester te worden.
De fabriek behoort aan den heer Julius
Böhm, terwijl het bovenhuis was bewoond
door de dames Suermondt.
Daar het achterpand geheel wasingebouwd
tusschen de huizen van de Scheepmakers
haven, Glashaven, Bierhaven en Oranjestraat,
kwamen ook die in groot gevaar o.a. de
redactie-bureaux van den Nederlander wer
den totaal onder water gezet. Welke schade
de aangrenzende panden geleden hebben, is
nog niet bekend.
De fabriek was verzekerd voor f 8000.
Door de ontploffing vlogen de gloeikousjes
dé lucht in. Volgens resolutie van B. en W.
mocht er niet meer dan 6 K.G. ether en
6 K.G. colodium aanwezig zijn, terwijl ook
nog andere strenge bepalingen voorgeschre
ven waren.
Gisteren-nacht om 4 uur brak brand uit
in de banketbakkerij van den heer Van
Smalen aan de Hoogstraat te Vlaardingen.
De bewoner werd gelukkig wakker en nam
met vrouw en kinderen de vlucht. In
middels maakte de politie alarm en waren
spoedig drie spuiten ter plaatse, die alle
water gaven. De brand bleek te zijn
ontstaan in een hoopje spanen die op den
oven lagen. Het algemeen gevoelen is
dat als de brandweer wat meer naar den
oorsprong gezocht had, er niet zoo'n
enorme waterschade zou zijn aangericht.
De schade wordt door de assurantie
gedekt. (R. N.)
Zondag-ochtend had aan het station te
Hoek van Holland een ongeluk plaats. De
wisselwacbter J. kwam bij het rangeeien
in aanraking met een der buffers, waardoor
hij ernstige blessuren aan de zijde en het
hoofd bekwam. In bewusteloozen toestand
werd hij naar zijn woning gebracht, waar
dadelijk de hulp van den dokter werd
ingeroepen.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER
Zitting van Maandag 11 December.
Besloten is vóór Kerstmis nog eenige
avondzittingen te houden en bij de eind
stemming over de Ongevallenwet
beknopte stemmotiveering toe te laten.
Bij de voortgezette behandeling der
Begrooting van Binnen 1. Zaken
verklaarde minister Borgesius, de
verschillende sprekers beantwoordende, een
technische kieswetherziening te bespoedigen
de politie verplicht te achten bij werk
stakingen strikte onzijdigheid te betrachten
en een regeling der pensionneering van
gemeenteambtenaren in de toekomst noodig
te achten.
De heer Troelstra handhaafde de
juistheid der persverslagen over de Dordtsche
werkstaking.
De heer Rethaan Macaré leidt uit
het antwoord van dei: minister aan de
heeren Van Asch van Wijk en Troelstra
af, de dringende noodzakelijkheid om de
bevoegdheden der politie uit te breiden.
De beraadslaging over de afdeeling wordt
hierop gesloten.
Bij de afdeeling Armwezen betoogt de
heer Van der Bosch de noodzakelijk
heid de verhooging van de rijksbijdrage voor
de verpleging van arme krankzinnigen van
wege de gemeenten, die veelal door deze
uitgaven te zwaar worden gedrukt. Hjj stelt
met eenige andere leden voor art. 50 ten
bedrage van 1228.000 te verhoog en met
160.000.
Na bestrijding door den M i n i s t e r, die
deze verhooging niet noodig vondt, trekt
de heer Van der Bosch zijn amende
ment in.
De Minister zal trachten aan het
verlangen van den spreker inzake de sub-
sidieering voor de kosten van verpleging te
voldoen.
Bij de afdeeling M e d i s c h e p o 1 i t i e
bespreekt de heer Van Karnebeekde
kwestie der
Verontreiniging van de open
bare water en
meer bepaald in Zuid-Holland, te 's Gra-
venhage en Delft waar men er bijzonder
veel last van heeft. Voorziening is daarin
te meer noodig, omdat Den Haag de
koninklijke residentie is. Een ondragelijke
stank wordt daar dikwijls waargenomen.
Het middel van waterverversching is onvol
doende gebleken. De Staatscommissie
heeft slechts portieele maatregelen aanbe
volen tengevolge waarvan de toestand zelfs
nog moet verergeren door het heen en
weer stroomen van het vuil water door de
sluizen naar Rotterdam en Schiedam en te
Delft terug. De vervuiling wordt daar
door steeds grooter en de hoeveelheid
versch water is niet voldoende om het
door het fabrieksvuil te Delft en de
laecaliën vervuilde water te keeren.
De besturen der gemeenten kunnen die
vervuiling niet voldoende tegengaan. De
regeering moet derhave maatregelen tegen
de verontreiniging nemen.
De heer P ij n a c k e r II o i d ij k vraagt
wijziging van de begrafeniswet, zoodanig
dat vrijheid worden gegeven voor lijkver
branding. Gemoedsbezwaren mogen de
vrijheid van anderen niet belemmeren. Hij
vertrouwt, dat de Minister wetswijziging
zal bevorderen.
De heer De Beaufort wijst aan het
gemis van voldoend toezicht op de levens
middelen, wettelijke regeling dringt en mag
niet lang wachten op algemeene regeling
van de volksgezondheid.
De heer Vande Velde bespreekt ook
het vraagstuk der waterverontreiniging. Hij
vindt de tjjdelijke maatregelen der commissie
afdoende, maar had wat meer spoed ge-
wenscht.
Tegen de door den heer Hordijk verlangde
vrijheid van lijkverbranding heeft hij
financieele, judicieele en hygiënische
bezwaren.
De Minister acht uit een hygiënisch
oogpunt het toezicht op levensmiddelen
urgenter dan de vrijheid van lijkverbranding.
Wat de watervervuiling betreft, merkt
de Minister op, dat de tijdelijke maatregelen
niet te gering mogen worden geacht. Nu
die tijdelijke maatregelen goed werken
moeten zij worden bestendigd. Er zullen
echter nog aanvullingsmaatregelen voorge-
s:e!d worden, die tot indiening van een
wettelijke regeling zullen leiden. Men
kan inmiddels geen positieve conclusie
trekken omtrent het gevolg der fabrieksver-
vuiling of de waterloopirig door Schiedam
en Delft. Het ligt aan beiden. De Ged.
Staten waren jaren lang op dit punt niet
te spreken, thans echter kan men belangrijke
maatregelen ook van de zijde der provinciën,
verwachten. Aan de Staatscommissie is een
bezoldigd adjunct-secretaris toegevoegd, om
haar in staat te stellen verder niet kostbare
en uitvoerige maatregelen voor te berei den,
waar van de Kamer weldra de vruchten
zal zien.
Intusschen zou Delft veel meer kunnen
doen tot het keeren van de vervuiling der
fabrieken. Men verleent gestadig concessie
zonder de noodige voorwaarden tegen ver
vuiling door fabrieksatval. Als men het
eene wil zuiver water moet men
het andere niet nalaten.
Na replieken van de heeren Van
Karnebeek, Van der Velde en
Hordijk wordt de beraadslaging gesloten
Aan de Tweede Kamer is een adres
gericht, door een aantal landgenooten
onder teekend, waarin verzocht wordt dat
de Kamer bij de behandeling der staatsbe
groting er bij de regeering met ernst op
aandringe, dat in het jaar 1900 eenige
onzer officieren en burgers in commissie
naar Zwitserland worden gezonden, o.a. tot
het bijwonen en in bijzonderheden nagaan
der aldaar dat jaar te houden oefeningen
op meer uitgebreide schaal.
Slechts op die wijze meenen de adres
santen kan, als de uitkomsten van dat zelf
aanschouwen en onderzoeken bekend worden
gemaakt, het Nederlandsche volk en zijn
Vertegenwoordiging zich beter een eigen
oordeel vormen omtrent de bruikbaarhe'
voor ons vaderland van het, ook do®1
buitenlandsche deskundigen, geroemd®
Zwitsersche stelsel, hetgeen met het oog °P
de toekomst hoogst wenschelijk is.
/V
De Haagsche correspondent der 1
Gron. Ct. verneemt, dat prinses Elizabeth
in April of Mei van het volgend jaar
het huwelijk zal treden dat huwelijk za
te Arolsen worden voltrokken en onr®
Koninginnen zullen er stellig bij tege"'
woordig zijn.
De minister van Financiën heeft g0®^'
gunstig beschikt op het verzoek der centra'®
commissie voor de Parijsche wereldtentoon-
stelling om vrijstelling van invoerrecht bij
wederinvoer van goederen, die, na te ParU3
te zijn geëxposeerd, naar Nederland worde"
teruggezonden.
De gewone audientiën van den minister
van Justitie op Woensdag 13, van den mins
ter van Financiën op Donderdag 14 en van
de ministers van marine en kolonie"
op Vrijdag 15 dezer zullen niet plaats
hebben.
Het ligt in het voornemen van den m>"
nister van Oorlog om te zijner tijd aan de
Koningin in overweging te geven, in het
jaar 1900 bij de infanterie twee lichting®"
te gelijk onder de wapenen te roepen.
Op de begrooting van Oorlog voor 1900
wordt f 6000 aangevraagd voor de zending
van 2 officieren, bestemd voor het bij wone"
der krijgsverrichtingen in Zuid Afrika»
waarbij de regeering vertegenwoordiging
ook van het Nederlandsche leger wensche-
lijk acht.
Naar men verneemt, is de kapitein ter
zee tit. C. H. de Goeje, directeur der kweek
school voor zeevaart te Leiden, voornemens
met 1 Mei a. s. den dienst met pensioen
te verlaten.
Atjeh.
De correspondent der N. R. Ct. te Bata
via seint onder dagteekenirig van heden
De dood van Panglima Polim is ni®'
buiten twijfel gesteld.
Nederland en Transvaal.
Bij mevrouw Waszklewicz te 's-Graven-
hage is ingekomen voor gewonde Boere"
uit Engeland 5 pond sterling van m"-
A. E. Baily, te Eastbourne (Sussex) en ee"
aanbieding van flanellen hospitaalkleedere"
van eenige dames te Tanbridge W«"s
(Kent
Aan een particuliere correspondentie, va"
iemand die met de Herzog de reis naaf
Zuid Afrika maakt, is het volgende ontleend
Verleden week hadden wij een deserte"1"
aan boord. Een jongen uit Amsterdam va"
de Rozengracht was stil op de boot gegaa"
en had zich daar verstopt. Zondags maakt®
hij zich bekend, want hij had niet op zlJ°
maag gerekend. Hij werd toen aan h®1
aardappelenschillen gezet, maar te Lissab®"
nam de Hollandsche consul hem mee, daar
hij geen enkel papier bij zich had. Zij"
plan was geweest zoo stilletjes mee te gaa"
naar den Transvaal"-
De politie te Amsterdam had reeds z'Jn
aanhouding verzocht, daar hij zonder voor'
kennis zijner ouders de reis had aanvaard-
Het stoomschip Herzog met de tweed®
ambulance aan boord voor Zuid Afrik9'
arriveerde 11 Dec. te Port Saïd.
Men verneemt dat bij het rechterlijk
onderzoek te Leiden, van het (ijk van de"
Haagschen agent A. van Voorde, niets geb'®'
ken is van geweld of misdrijf, dat oorzaak va"
den dood zou kunnen zijn.
De overledene moet geleden hebben aa"
een ziekte in den rug, die opklimmend®
was naar de hersenen, tengevolge waarva"
een betrekkelijk aanstaande dood waar
schjjnljjk was en die oorzaak kan gew«es'
