ALGEMEEN OVERZICHT.
Stads- en Gewestelijk Xieuw s.
BOSESLASl).
20 December '99.
De oorlog in Zuid-Afrika.
De dagelijksche beschrijving van de
gebeurtenissen op het oorlogsterrein moet
weder aanvangen met de gewone klacht
over schaarste van belangwekkend oorlogs
nieuws. Het was te voorzien dat na de
botsingen der laatste dagen in het Noorden
der Kaapkolonie, in Natal en bij de Modder-
rivier een tijdperk zou volgen van kalmte
en schaarschte van berichten. Gatacre,
Methuen en Bulier hebben in de laatstver-
loopen dagen zoo geducht klop gekregen,
dat zij voorloopig onmachtig zijn tot elke
actie van beteekenis, indien de Boeren door
een agressief optreden hen niet dwingen
tot wanhopige pogingen van zelfverdediging.
Tegenover Bulier in Natal kan dit wel-is-
waar moeilijk worden beproefd, maar diens
collega's te Arundel, Sterkstroom en aan
de Oranjerivier loopen groot gevaar door
vliegende kolonne's omsingeld te worden.
Deze tactiek der Boeren is zeer begrijpelijk.
Zij moeten den tijd die hun rest voor de
aankomst der versterkingen zoo goed moge
lijk gebruiken om de legertjes van French
en Gatacre buiten gevecht te stellen en de
kolonne Methuen geheel van haar basis en
van elke verbinding met Kaapstad af te
snijden.
Mag men geloof schenken aan de te
Berlijn circuleerende geruchten, dan be
droeg de strijdmacht der Boeren, die Me
thuen tracht te omsingelen, reeds 25.000
man, daar sinds 1 December eenige duizen
den Afrikaanders uit het Noorden der Kaap
kolonie zich bij Cronjé's leger hebben aan
gesloten, wijl de geheele streek van
Queenstown tot de Oranje-rivier zich thans
tengevolge der Britsche nederlagen in op
stand bevindt.
Particuliere telegrammen uit Londen aan de
Berlijnschebladen berichten, dat lord Methuen
den 15n dezer beproefd heeft zuidwaarts
door te breken, nadat Cronjé den spoorweg
naar het noorden vernield, en alle beheer-
schende punten aan den noordelijken oever
der Modderrivier bezet had. Lord Methuen
werd teruggeslagen en is nu geheel
ingesloten.
Ook volgens een telegram uit Modder
rivier van 17 December door dejïimes
openbaar gemaakt, is lord Methuen door de
laatste bewegingen van de Boeren inge
sloten. De Boeren hebben versterkingen
laten aanrukken en hun verschansingen
langs beide flanken uitgebreid, maar zij zijn
niet in staat de Engelsche positie aan te
vallen. De Engelschen kunnen echter onmo
gelijk een omtrekkende beweging maken,
daar de flank van de Boeren zich in het
Oosten tot aan de rivier uitstrekt en in het
Westen snel de rivier nadert. De Boeren
hebben een onafgebroken lijn van verschan
singen, waardoor het hun mogelijk is op
verschillende punten snel met elkaar de
hand te reiken. Hun eenig nadeel is dat
thans hun water- en proviandaanvoer
gebrekkig is.
In militaire kringen te Londen geeft men
zich over aan allerlei onderstellingen over
de positie van generaal Clery en zijn kolonne.
Hij zou volgens gerucht den kant van
Weenen zyn uitgegaan, teneinde de Boeren
voor Ladysmith en Colenso aan te tasten
in den rug. Door hehografische boodschap
gewaarschuwd, had White Clery in het
oosten moeten helpen, terwijl al de troepen
van Bulier den overtocht over de Toegela
lorceeren.
Eenige optimisten blijven geruchten ver
spreiden, dat Clery er in geslaagd is de
stellingen van de Boeren in Colenso om te
trekken en in het oosten den overtocht over
de Toegela door te zetten. Zij beroepen zich
daarbij op de omstandigheid, dat in Buller's
telegrammen geen gewag wordt gemaakt
van Clery. Maar deze wijsheid schijnt
achteraf een uitvloeisel te zyn van de
theorie dat Buller's aanval in het front
geen meenens was. Onafhankelijke militaire
medewerkers twijfelen trouwens sterk aan
heel de theorie betrefïeude Clery,
Verscheiden bladen geven bijzonderheden
•over den slag dien generaal Bulier Vrijdag
geleverd heeft. Hij trok 's ochtends om vier
uur naar de Toegela. De slag was lang en
verwoed. De brigade Hart kwam links
omtrent den middag de rivier over, maar
moest tengevolge van het groot aantal
kanonnen en het moorddadig geweervuur
van de Boeren terugtrekken. De brigade
Hildyard rechts slaagde er in het dorp
Colenso met de punt van de bajonet te
nemen, maar hij moest terug, omdat de
artillerie door de Boeren vernield was.
Het bericht van de Daily Mail, dat
Bulier de Toegela over zou zijn, wordt te
Londen in het geheel niet betrouwd en
voor onwaarschijnlijk gehouden.
Volgens een telegram uit Londen aan
den Parijschen Petit Temps heeft het mini
sterie van oorlog machtiging gegeven tot
de vorming van een korps cavalerie uit de
yeomanry van drie honderd man, bestemd
voor Zuid Afrika. Men zegt, dat de hertog
van Connaught op zijn herhaald verzoek
aan het hoofd; van een divisie geplaatst
zal worden. De admiraliteit heeft de
pakketbooten Britannic en Cymiric gehuurd,
en nog een derde van de White Starine
om dienst te doen voor de transporten naar
Afrika. Ook de Goorkha is gehuurd.
Twee bataljons bereden artillerie: 10
officieren, 389 manschappen en 12 stukken
met 378 paarden, zijn gisteren naar Tafel
baai scheep gegaan.
Volgens het ministerie van oorlog ging
alles te Ladysmith goed en waren er 55
typhuslijders onder behandeling.
De correspondent van de Daily Chronicle
seint, dat de Boeren nieuwe verschansingen
opwerpen ten noorden en zuiden der stad.
De correspondent van do Daily Mail te
Nauwpoort seint, dat Frensch zich genood-
zaakt,heeft gezien den Vaalkop te ontruimen)
daar het geschut der Boeren hem te
machtig bleek.
Gisteren te Aberdeen het woord voerende,
heeft sir Campbell Bannermann, hoewel
den ernst van den toestand erkennende,
verklaard, dat de oorlog geen grond
oplevert voor twijfel of ontmoediging. Over
het einde kan geen twijfel bestaan. De
goede uitslag is zeker. Hij bezwoer zijn
toehoorders toch geen oordeel te vellen
over de dappere generaals die in het veid
staan en zeide, dat de veldtocht gevoerd
moest worden met geestkracht en ver
trouwen.
Schiedam, 20 December 1899.
De rivier de Maas voor deze stad wordt
steeds meer bedekt met drijfijs, dat den
grooter, stoomschepen weinig, maar der
binnenlandsche scheepvaart veel last ver
oorzaakt.
Drama te Rotterdam.
Gister-namiddag heeft in de St. Jacob-
straat te Rotteidam een bloedig drama
plaats gehad. Ruim 5 uur ontmoette Dirkje
Schippers haar echtgenoot, den bierhuis
houder J. O. P. Huefer uit Amsterdam.
Sinds eenigen tijd leefden zij van elkander
gescheiden. Hij had reeds geruimen tijd
weer vrede willen sluiten. Dat stuitte ech
ter op haar onwil af. Hij scheen toen met
booze plannen rond te gaan, althans zij
werd voor hem gewaarschuwd. Toen beiden
eikander gister-middag ontmoetten moet hij,
volgens voorbijgangers, aan haar gevraagd
hebben, of zij weer samen wilden gaan
wonen, wat zij ontkennend beantwoordde.
Voor den barbierswinkel van B. Lamm ers
gekomen, haalde hij een revolver, met zes
patronen geladen, voor den dag en loste
eenige schoten op haar, waarvan een af
stuitte op het rechter schouderblad, terwijl
een ander schot haar in het linker schouder
blad zou getroffen hebben. Zij zeeg dadelijk
ineen en werd naar de woning harer ouders,
die in de Lange Torenstraat no. 3 eene
water- en vuurnering hebben, gedragen.
Twee doctoren verleenden haar daar de
eerste hulp, waarna zij per brancard naar
het Ziekenhuis werd vervoerd.
Onmiddellijk na den aanslag richtte de
moordenaar het jwapen op zich zelf en
schoot zich in het voorhoofd; alhoewel hij
neerzeeg, richtte hij zich weder op en vuurde
andermaal af, doch de kogel drong door
de ruiten bij den barbier Lammers.
Voorbijgangers namen den moordenaar
op en droegen hem naar het politiebureau
in de Lange Torenstraat. Bij aankomst al
daar was hij reeds overleden. Het lijk werd
eveneens naar het ziekenhuis overgebracht:
Een groote menigte verdrong zich den
geheelen avond door de St. Jacobstraat
voor den barbierswinkel.
De dader heeft een herberg in de
St. Jacobstraat te Amsterdam, vanwaar
zijne vrouw hem verliet, totdat hij haar
spoor te Rotterdam vond.
De vrouw verkeert niet in direct levens
gevaar.
In de Zomerhofstraat no. 9 te Rotterdam
brak gister-avond omstreeks kwart voor
zes brand uit in het benedenhuis, achter,
bewoond door den heer M. Franken. De
achterkamer en een alkoof brandden uit.
Een tweetal spuiten waren iif werking.
Assurantie dekt de schade.
Aan het station D.P. te Rotterdam
wilden gisteren-avond, omstreeks 8 uur,
een tweetal knapen, van 14 en 16 jarigen
leeftijd, de spoorbaan oversteken, toen
trein 9 van Amsterdam naar Parijs aan het
rangeeren was. De locomotief wierp beide
knapen buiten de rails. Een der jongens
bekwam eene verwonding aan het hoofd,
terwijl de ander zwaar inwendig gekwetst
werd door een stoot in de lenden. Hij
werd per brancard naar het Ziekenhuis
overgebracht.
Bij het spoorwegpersoneel te Vlaardingen
is thans een andere dienstregeling ingevoerd,
waardoor zij o. a. ontheven worden van om
den anderen dag, van 's morgens 5 tot na
middernacht dienst te doen. Zij krijgen nu
een week vroegen en een week laten dienst,
zoodat de werkuren in betere verhouding
tot de diensturen komen.
TWEEDE KAMER
Zitting van Dinsdag 19 December,
Het algemeen debat over de
Oorlogsbegrooting
werd geopend door den heer S e r e t die
opkwam tegen 's ministers bezwaren tegen
de overlegging der rapporten van de korps
commandanten betreffende de resultaten van
den verkorten oefeningstijd. Bij niet-over-
legging zal de Kamer moeilijk kunnen
oordeelen over de legerorgaiiisatie. Hij
keurde 't af, dat de minister het militie
kader achterstelt bij het reservekader.
De heer V anKempen wenscht strenge
straf tegen het vloeken.
De heer Troelstra zette uitvoerig
zijn anti-militaristisch standpunt uiteen. Hi'
meende de stelling van Amsterdam te
moeten beschouwen als een muizenval,
waarin wij gemakkelijk zijn te vangen
en te veroveren. ,8pr. wees er op,
dat ons volk bij uitstek anti-militaristisch
is, en vele leden gaarne tegen de oorlogs
begrooting zouden stemmen wanneer poli
tieke redenen hen daarvan niet terughielden.
Daarom vroeg hij de plattelandsclub zich
tot een anti-militaristische club te organi-
seeren, die slechts aan steeds dalende be
grootingen over militaire doeleinden hare
stemmen zou geven.
Herhaaldelijk werd spr. door den Voor
zitter onderbroken wegens afwijkingen. O. a.
beweerde hij, dat wij ondanks stamver
wantschap, evenals Engeland in Transvaal
zouden hebben gehandeld. Toen de Voor
zitter dreigde, dat hij spr. het woord
zou ontnemen, wanneer hij weer afweek
van het ontwerp, weerklonken vele stemmen
Heel goed 1
De heer T ij d e m a n steunde den mi
nister, zonder volkomen instemming met
alle onderdeelen van de begrooting.
De heer Van V 1 ij m e n wenschte meer
zorg voor godsdienst en zedelijkheid voor
den soldaat.
Mede namens de heeren De R a s en
S e r e t stelde hy voor de volgende motie.
»De kamer, van oordeel dat ter bevorde
ring van eene scheiding van de miWa'
intendance en de militaire administra11
ook laatstgenoemde diensttaak een
dig hoofd behoort te hebben, gaat over 1
de orde van den dag." -
Deze motie zal later worden behande'
De heer T r u ij e n drong aan op scha"^
loosstelling aan behoeftige ouders, v"e
kostwinnende kinderen in dienst vallen.
De heer Pyttersen wees Troelsj®
erop, dat anti-militaristisch gezinde led®
stemmen voor de oorlogsbegrooting, o®1'3
het belang van het land in 'toog na"®
worden gehouden. Er behoort z. i- ®®e_
moed toe op die wijze te stemmen, k®°'
nende de bevoegdheid hunner kiezers, d®
tegen te stemmen, zonder er de veraI1h'j
woordelijkheid van te dragen en daafhy
door het minder nadenkende deel d®
kiezers te worden toegejuicnt. Vervolg®1'
steunde spr. het denkbeeld van het volk3'
leger.
De heer L i e f t i n k zou gaarne 0
gelden besteden aan leniging van socia'
nooden, verheffing van de industrie ®B
dergelijke doeleinden, maar zonder leg®f
en vloot is onze vrijheid niet te ha®0'
haven.
De heer Staalman schreef het verloop
der militairen toe aan de willekeur in
militaire rechtspraak.
De heer D e R a s bepleitte de splitsing
tusschen intendance en administratie.
De heer Van der Zwaag bestred
den heer Lieftincker is volgens h®10
geen schijn van werkelijkheid dat ons la®"
verdedigbaar is.
De heer Knap wees op de noodzak®'
lijkheid van verbetering van het kazef®®'
leven en kwam op tegen het niet toelat®0
van christelijke bladen op de leestafels
de cantines.
De heer V e r h e y acht het reservekad®r
geschikt, maar het dient nog verbeterd
worden. Ook wenscht hij verbetering v8°
het voorbereidend onderwijs en aanmoedigt
van scherpschuttersvereenigingen.
De Minister van Oorlog, de heer E 1 a n
wil geen mededeelingen doen uit de rap'
porten omtrent vorkorten oefeningstijd. D®
Kamer heeft met hem en niet met d®
generaals en corpscommandanten te doe®
Wel wil hij mededeelen, dat er vroeger
commandanten tegen 5 voor '3 Minister®
plannen waren. Na wijziging dezer co®'
mando's zijn er thans 3 tegen en 6 voo®-
Militaire dicipline is in korten tijd wel f®
leeren dat bewijst Transvaalde verkort®
oefeningstijd is voldoende.
Het Zwitsersche stelsel is niet voo®
Nederland geschikt. Veel sympathie heeft
hij voor het idee van een volksleger. Maa®
wij zijn niet als het Zwitsersche volk-
Echter wil de Minister steun verleenen 0®
tot een krachtig volksleger te geraken.
De R. K. vereeniging van Scherpschutte®s
kan op zijn steun rekenen en de Mimst®0
wenschte, dat er geen dorp in ons la®®
was, waar men niet op schietbanen m®'
scherp schoot.
Krachtig verdedigde hij het reservekad®1"
waarvan het platteland ook voordeel ka»
trekken.
Door verbod van sterken drank in d®
cantine loopt men kans dat sterke drank
elders zonder contróle gebruikt wordt. B®"
vordering van zedelijkheid en tegengaan va®
vloeken kan men van hem verwachten.
De Minister dankt den heer Troelst®9
voor het uitlokken van redevoeringen va®
leden die geen anti-militairisten kunnen g®'
noemd worden. Hij ontkende, dat de Amste®'
damsche stelling een muizenval is.
Ho®
beter een duurzame versterking des l®
minder manschappen zal er voor de verd®'
diging noodig zijn, en des te meer krachte0
er over blijven voor buiten de versterking®®
De vrijwillige dienstneming zal de Ministef
zooveel mogelijk bevorderen. De dienstwei*
geraar De Bruyn is naar de bepaling®0
gestraft. Wat bij weigering der dienstver*
vulling na den straftijd zal geschieden, wee'
spr. niet.
Na redevoeringen van de heeren Py1'
tersen, Seret,üeRasenTroelst®®'
waarbij laatstgenoemden den heer Pyters®0
opmerkt, dat het meer van zedelijken rno®°
getuigt consequent anti-militairist te z'j°
dan met de wolven in het bosch te huil®0»
komen nog de heeren Krap en Va®
V 1 ij m e n terug op de eenzijdige lectu®
in de cantines.
Daarna beantwoordde nog de M i n i s t ef
de verschillende sprekers, waarna de b®
raadslagingen werden gesloten.
Heden voortzetting.
Verschillende hofdignitarissen na®®0
gisteren deel aan het diner ten hove.
Den 2n Januari a.s. zal een gala-bal te0
hove plaats hebben.
