op ons volk, en daardoor zijn we dikwijls 1
zoo machtelooos te doen wat gedaan moest
worden, en vooral, het goed te doen!
Wat er met de weinige hulpmiddelen
die er waren, kon gedaan worden, is
gedaan. Aan Victor de Stuers komt daar
voor de meeste eer toe aan de ministers
die hem gesteund hebben of poogden te
steunen, aan de kunstenaars die medewerkten,
aan anderen die, op eigen wieken drijvend
eveneens onze Nederlandsche kunst hoog
hielden, aan mannen als Bredius, Hofstede
de Groot, Peters, Tak van Poortvliet, en
zoovele anderen hulde en waardeering
Doch dit is alles niet genoeg. Het staat
niet aan mij, de middelen ter verbetering
aan te geven. Eén is er, dat zonder
twijfel noodig is: een grootere som op de
begrooting, meer in overeenstemming met
ons geheele budget, en in harmonie met
ons grootsch verleden. Doch dan nog is de
toestand niet zuiver. Er zijn leemten en
gebreken te overhet beheer der iandsge-
bouwen is nog immer aan de afdeeling van
Kunsten en Wetenschappen onttrokken en
bij Waterstaat onder dak gebrachtde
inrichting der genoemde afdeeling eveneens
is niet zooals ze zijn moesthet geval van
Dr. Bredius en de onverkwikkelijke strijd
tusschen van der Keilen en Hofstede de
Groot zijn er bewijzen van een adviseerend
lichaam, een raad van kunstenaars, ontbreekt
En zoo is er meer.
Of dit alles veranderen zal Slechts dan
wanneer bij hoog en laag, bij kiezersvolk
en Kamerleden, bij de laatsten vooral, het
besef wat meer doordringt, dat het geld,
besteed aan de bevordering der Kunst en
der Wetenschap, een kapitaal is dat hooge
rente draagt, een rente die bestaat uit
volksontwikkeling en volksbeschaving, een
die een verhooging is van het peil waarop
onze natie staat in de rij der volken, een
rente die financieel zal gemerkt worden
door onze industrie en onzen handel, wanneer
de kunstzin van ons volk is vermeerderd,
en die moreel de verheffing is van ons
land uit de diepte van onverschilligheid en
smakeloosheid, waarin we zoo dikwijls liggen
te slapen
F. X. M. S.
A.LGK.HKE> l»VKKZ1CHT.
19 Maart 1900.
De oorlog in Zuid-Afrika.
Inden V r ij staat.
De oorlog die nu reeds maanden lang
een groot deel van Zuid-Afrika geteisterd
heeft, schijnt inderdaad geheel van gedaante
te zullen veranderen. Was het tot heden
den vrijheidskamp van de beide verbonden
republieken tegen het machtige Albion, dat
beider vrijheid bedreigde, het schijnt wel
dat in het vervolg Transvaal alleen den
reuzenstrijd tegen den laaghartigen belager
van zijn onafhankelijk volksbestaan zal
hebben te voerenwant allengs zien de
heldhaftige Transvalers hun bondgenooten
verdwijnen. In de Kaapkolonie lezen wij
van opstandelingen die bij vijftig tegelijk
zich onderwerpen en hun wapens inleveren
en reeds seinde Reuter uit Bloemfontein,
dat er al 400 Vnjstaters, gehoor gevende
aan lord Roberts' proclamatie zich hebben
overgegeven. Welke proclamatie, is dat
Is dat de proclamatie, gesteld op naam van
generaal Pretyman, militair bevelhebber
van Bloemfontein, die de Boeren binnen
16 K.M. afstand van de hoofdstad bevolen
heeft hun geweren en munitie in te leve
ren Zijn die vierhonderd alleen uit den
omtrek? Maar hoe dit zij, de groote meer
derheid der Vrijstaters, seint Reuter nog,
gaat naar huis toe.
Hoewel niet alles voor waar is aan te nemen
wat van Engelsche zijde omtrent de hande
lingen der Vrijstaters wordt medegedeeld,
zijn er toch veege teekenen gezien. Eraser, die
met zijn heele partij in den Volksraad
Chamberlains politiek van verleden jaar
haast even sterk veroordeelde als de presi
dent Steyn en die met heel zijn partij als
een man stemde voor het besluit om
Transvaal trouw bij te staan, de man, die
ofschoon Engelsch van sympathiën tegenover
het Engeland dat het vrije bestaan der
zusterrepubliek bedreigde, zeide, dat hij zich
zou weten te herinneren een repu
blikein te wezen, deze man heeft als
wij het Engelsch bericht mogen gelooven
president Steyn gemis aan zedelijken
moed durven verwijten, omdat hij niet
begeerde met hem Fraser en zijn soort zich
te onderwerpen. Hij wordt nu met burge
meester Kelner over stedelijke aangelegen
heden genadiglijk geraadpleegd. Coliins, de
ondersecretaris van buitenlandsche zaken,
heeft Papenfus reeds als landdrost van
Bloemfontein verdrongen. De Vrijstaters
mochten de Transvalers wel verwijten, dat
zij tegenover Eugelschen, die trouwe burgers
der republiek wenschten te worden, zoo
achterdochtig bleven 1
Hoezeer dit alles veege teekenen zijn,
gelooven wij toch nog niet, dat president
Steyn geheel alleen is gelaten. De dapperheid
die de Vrijstaters in menig gevecht hebben
betoond, de edele geestdrift waarmede zij
zich vrijwillig in den oorlog hebben begeven,
dat kan niet bij allen, bij de meesten voor
vrees en moedeloosheid hebben plaats
gemaakt, nu de Engelschen wapens ook een
kans hebben gekregen. Laten wij nadere
berichten afwachten.
De correspondent van de Daily News ta
Bloemfontein seint, dat de meeste menschen
daar beweren, dat de Vrijstaters grooten
deels naar huis gaanslechts weinigen blijven
doorvechten met de Transvalers. De geheele
Boerenmacht die de Engelschen tegenover
zich hebben, wordt thans op 20.000 geraamd.
Het departement van oorlog te Londen
heeft Zaterdag het volgende telegram
van lord Roberts uit Bloemfontein ont
vangen
De Guards zijn gisteren teruggekeerd.
Verscheidene burgers hebben zich over
gegeven. Deserteurs zijn te Belmor.t aan
komen met een maxim en negenponders
Nog een negenponder werd overgegeven
te Colesberg. Een brigade cavalerie is
naar Thabanchu gegaan om de inwoners
gerust te stellen en de proclamatie uit te
te deelen die druk gevraagd wordt. Methuen
heeft den 16den Warrenton bereikt, bijtijds
om te verhinderen, dat de brug geheel
vernield werd en om een postdienst over
de Vaal te bezorgen. De geregelde spoor
wegdienst tusschen Bloemfontein en Kaap
stad wordt heden geopend. Te Mafeking
was den 6n Maart alles wel.
In een draadbericht uit Pretoria in dato
16 Maart wordt offieeel tegengesproken,
dat het beleg van Mafeking opgeheven en
de stad ontzet zou zijn.
De Parijsche bladen spreken met veront
waardiging over de proclamatie van generaal
Pretyman, waarbij de Vrijstaters, die zich
niet onderwerpen, met rebellen gelijkgesteld
worden. De proclamatie bedreigt hen die,
binnen 16 kilometers van Bloemfontein
wonende, de wapens niet inleveren, met
verbeurdverklaring hunner hoeven. De
Eclair zegt, dat deze monsterachtige
maatregel moet geduld worden zonder
protest van Europa, want dit zou het ern
stige gevaar doen ontstaan de Boeren op
te winden en verschrikkelijke weerwraak
uit te lokken.
In de Kaapkolonie.
Volgens draadbericht uit Van Zijl (Kaap
kolonie) is de gemeenschap tusschen Bloem
fontein en Norvalspont geopend. Er is een
trein aangekomen met generaal Pole Carew
en een afdeeling garde soldaten.
Naar gemeld wordt, zijn 300 Vrijstaters
uit het Zuiden naar hun hoeven terugge-l
keerd. Het commando dat in den laatster)
tijd in de buurt van Norvalspont gevochten
heeft zit verlegen met de vraag wat het nu
doen zal.
Een ander draadbericht uit Van Zijl
meldt, dat de troepen van Clements al
een heel eind in den Oranje-Vrijstaat zijn
doorgedrongen. Zorgvuldige verkenningen
brachten nergens een spoor van de
Boeren aan het lichtdezen schynen zie h
teruggetrokken te hebben van het front der
Engelschen.
Uit Aliwal Noord wordt aan de Times
gemeld, dat Oliviers' Boeren op Rousseville
(15 K.M. ten noorden van Aliwal) terug
getrokken zijn.
Uit Burgersdorp verneemt de Daily News
dat een honderdtal Boeren van Olivier's
commando de wapens hebben neergelegd.
De Engelschen stonden de mannen toe,
naar huis terug te keeren. Men ziet de
overgaaf van al de burgers van Olivier
tegemoet.
In dato 16 dezer werd uit Burgersdorp
gemeld, dat de Bosren onder bevel van
commandant Olivier dien nacht hun stel
lingen hadden ontruimd. Verscheidene gaven
zich over,^pe Wet, lid van de Wetgevende
vergaderingjder Kaapkolonie, en zijn broeder
zijn in hechtenis genomen.
In Natal en Transvaal
Een draadbericht in dato 16 dezer uit
Ladysmith geseind, meldt, dat de Boeren
in menigte op den Van Reenen-Tintwa
en de Beerspas zijn ontdekt. De Engelschen
kregen twee gewonden. De Boeren trokken
terug. De spoorweg naar Harrismith over
den Van Reenenspas wordt snel hersteld.
Ook van Boeren zijde wordt gemeld,
dat in de Biggarsbergen een buitengewoon
sterke stelling wordt ingenomen.
De Daily News verneemt, dat de Boeren
zich verschansen te Vereeniging aan de
Vaal. Ongeloofelijk klinkt hare verdere
mededeeling dat de Boeren uit Pretoria
het hopelooze van verder verzet zouden
inzien. Lucas Meijer zou geweigerd hebben
verder te strijden en naar huis terugkeeren,
evenals Schalk Burger met honderden
Boeren.
Ander oorlogsnieuws,
Het blad de Argus verneemt, dat de
Transvalers naar Sint Helena gezonden
zullen worden, terwijl de Vrijstaters te
Simonstad zullen blijven in afwachting van
de eindbeslissing. De oneenigheid tusschen
Transvalers en Vrijstaters is zoo hevig, dat
er bijzondere maatregelen moeten genomen
worden om ongeregeldheden te voorkomen.
Schiel is een voorwerp van afkeer voor de
andere gevangenen en een byzondere
schildwacht is aangewezen om hem tegen
gewelddadigheden te beschermen
Volgens een bericht uit Petersburg, is
nu voor duizend roebels ingeschreven, om
Cronjé, wegens zijn dappere tegenweer
tegen Roberts, een drinkschaal aan te
bieden. Het ontwerp is gemaakt door de
eerste kunstenaars. Het kunstwerk wordt
een meter hoog, en er zal een adres bijge
voegd worden in het Nederlandsch en het
Russisch. Men zal Cronjé voorloopig slechts
een fotografische afbeelding ervan zenden
Het kunstwerk zelf wordt hem na afloop
van den oorlog toegestuurd, opdat het niet
in handen van den vijand valt.
De Manchester Guardian weet mede
te deelen, dat keizer Wilhelm behalve een
telegram met gelukwenschen aan koningin
Victoria ook nog Lord Roberts gelukwenschte
met de overgave van Cronjé.
De correspondent van de Daily Mail te
Lissabon verzekert, dat Engeland en Por
tugal thans onderhandelen over den afstand
van een andere haven dan Lourenfo-Mar-
quez, aan de Oost-Afrikaansche kust, ba
melijk Conceicao of Beirawant Engeland
en Portugal zouden begrepen hebben, dat
de afstand van de Delagoa-baai voorshands
tot de onmogelijkheden behoort.
De Memorial Diplomatique zegt, dat een
ernstig gevaar Engeland in Egypte bedreigt!
De sekte der Sinussi, negen millioen aan
hangers tellende, zou op het punt zijn in
massa op te staan en zich op de Engelschen
in het Nyldal te werpen.
Volgens een telegram aan de Times
Uit Buenos-Ayres is daar de pest officieus
erkend. In twee maanden zijn 23 gevallen
geconstateerd. De ziekte neemt een goedaar
dig verloop, en er heerscht geen paniek
Maatregelen zijn getroffen om uitbreiding
te voorkomen.
Stads- en Gewestelijk
Schiedam, 19 Maart 19^'
Men meldt uit Rotterdam aan de S-&'
De commissaris van politie te
Schie^01
verzoekt de opsporing van twee Rotterd®1"
sche jongens van 14 en 15 jaar, die d«n
14 Maart ten huize van J. v. d.
Hoofdstraat 151 Schiedam, ontvreemd h ebb'11
ten nadeele van P. Zonneveld, Kleine B®9"
7 Schiedam, een zilveren remontoirborl°8e
met gouden wijzers en eenige kop81"8"
gewichten.
Gedurende de vorige week zijn
de"
Nieuwen Waterweg ingekomen 125 sche'
pen, waarvan 3 zeilschepen en 1 zeelicbter'
Hiervan waren bestemd voor Rotterdam
124 en voor Hoek van Holland 1.
In hetzelfde tijdperk van 1899 kwa®8"
binnen 122 schepen, waarvan 3 zeilschep8''
en 2 zeelichters. Hiervan waren beste®
voor Rotterdam 121 en voor Vlaardinge"1
Tot op heden is het aantal binnengeko®8"
schepen 27 meer, het aantal netto registef
tonnen, echter 24.011 minder, dan tot °P
gelijken datum in 1899.
De raad der gemeente Delft heeft aan de"
boekhouder der gasfabriek, den heer
Zwet, op zijn verzoek een eervol onts'^
verleend en hem toegekend een pensi°8"
van f 1016.
Goedgekeurd werd het voorstel tot sa®8"'
toeging der administratiën der gasfabri8''
en van de duinwaterleiding bij behoud v9"
beider afzonderlijk beheer, aan de gasfab'iek
en in verband daarmede benoemd iot
controleur over beide inrichtingen de h88f
S. B. Hartogh Heys, op een jaarwedde v9"
f 1800 of f 1600 met vrije woning en
boekhouder de heer G. Van Ootmerss80'
op een jaarwedde van f 1000.
BIXSE5LA5D.
De minister van Binnenlandsche zak811
heeft goedgevonden zijne beschikking v9"
9 November 1.1. waarbij Lourenfo Marqu8<
is besmet verklaard wegens pest, id 'e
trekken.
De minister van koloniën maakt bek8""1
dat in elk der vier in Mei tot en n®9'
November dezes jaars te houden veiling8"
van gouvernements-Banka-tin zullen word8"
opgenomen 37,500 pikols, zoodat,
inbegrip van de reeds verkochte en in deZ"
maand nog te verkoopen hoeveelheden,
dit jaar in het geheel 210,000 pikols aan
markt zuilen worden gebracht.
d«
De heer mr. A. F. Leyden, beno8"^
consulgeneraal te Caracas, voor de RflPU'
blieken Venezuela, Ecuador en CoIu®bl"'
zal vóór zijn vertrek aan het Depart et»8?
van Buitenlandsche Zaken te spreken z'd"
op Woensdag 21 Maart e. k., var, t0
2 uren. (Sf.-Ö-)
In het jaar 1897 zjjn door de 107 k9"j
tongerechten hier te lande in
100.436 personen wegens overtreding j
drankwet of het daarmede in verb»^
staande artikel van het Wetboek van Str>
recht veroordeeld. Op elke 10.000 per50"*,
der bevolking werden wegens drank°v"!)
tredingen in het Rijk gemiddeld 53 pers8(,e(
veroordeeld. Het kleinste cijfer wijs* h't
kanton Medemblik aan met 5, het gr°°t5
het kanton 's Hertogenbosch met 225 Pe
sonen.
In dat jaar werden op 10.000 pers"11'
der bevolking veroordeeld
Van 40 tot beneden 60 in Winsch<>t8"|
Den Haag, Schiedam, Deventer, Wag8'1^
gen, Zaandam en Leeuwardenvan
8° v
100 in Groningen, Arnhem, Tiel en
burg100 en meer in 's-Hertogerib"sC
Nijmegen en Breda.
i'
De Russische fotograaf, die tijden8
bijeenkomst der Vredesconferentie, p
volge opdracht van den Tsaar, tal
opnamen heeft gedaan van gedelege8'
afzonderlijk of in groepen, vergadering
-x<wu«viauvi UW TUilgO WCCh ZilJ
id
