Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
«Xth»' rrsde ko!tb're in-
rrd *ij» -
138ureau l$oter$tvaat 50.
23ste Jaar®:.
Zaterdag 24 Maart 1900.
No. 6655
Serhaiingsonlerwijs in de Leerplichtwet.
»p wiTr'™!in °™n «•—'■•«'■.d
heer P' M'
het volgeed" me'dtde Tde(Jmaf
°P deu Lindenhof.
*nnl Sïeek £Taahkte °n als
^emUet o n
16)
hemelSmoit*1 j^dan* irf°fd 1 MiJn
®».d.r bericht gMwiden
rwt, l61"'00^ Van een week was het
ALGEJLËEJi OVERZICHT.
NIEUWE SCHIEDAM COURANT
k
PRIJS TAK DIT BLAD:
V
'°or Schiedam oer 3 maandenf 1.50
-" ran co per oost door eeneei Nederland - 2.
Afzonderlijke Nummers - 0.05
PRIJS DER ADYERTENTIÈN:
Van 16 regeisf0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
z'ni dat'er')''C^t berhaLngsonderwijs in dien
kindek d° °uders verplicht zouden zijn hun
dat &6j Van. tot 15-jarigen leeftijd aan
één ste 6rW«s te doen deelnemen, is met
VerPlichm meerderhe'<d gevallen, nadat de
lin8SonderwhsVT gemeente om herha*
"neerdork geven met een stem
Zooals aangetl0men-
berhalin 60 weet' bestaat nu reeds het
Van het !r,.Sont^erwys a's een wettelijk deel
Sehoudenager onderwÜs. De gemeenten zijn
Seven v "Z°,°Veel d°enlijk" gelegenheid te
Ondefwi:s00tr, 61 on*vanSen van herhalings-
VerPlicht '7 a* 6C zu"en de gemeenten
°P Welk gelegenheid te verschaflen.
gea,:. ZWare 'aSten die verplichting de
aan te"*!" b.rengen' behoeven we slechts
geen <i8t,ppen door te herinneren aan het-
nu reeds zoo w* lngsonderwijs, dat
laste der ingezetenen8 S?,mpathie wekl> {en
Zullen dan dlV°lt0°id hebben>
den, want erhahngsschool te zen-
art. 35 der L 6Ze verplichting, vervat in
48 stemm pllchtwet» >s met 49 tegen
^temmen verworpen.
°ver heT'lnf616 ge,wlchuSe stemming, die
de Leert.lir' hal»ngsonderwijs in
♦wïSrp herhalingsonderwijs is
art'kel 34 whzitï 3 m.eerdèrheid, nadat
ten einde 'ri« ™end art. 17 der schoolwet,
berhalingS(.,lrJ,emeenteraden te verplichten
én stem m. organiseeren, met
De heer Pijnannefst d aanSenomen.
Va» die v P StOTde voor het opleggen
p "et opleggen van de
denken? Als Frans in u ergst®
geerde, zou ziin k.üf. levensgevaar ver
hebben of de admir^t °?a Wu' geschreven
z°° erg niet viin p ie wond zal
diS schrijven. mns Zal j® spoe-
Je sluimerdein^en ïo V8rraoeid-
rust'g. Toen t droomde weldra on-
goeder van Frans die k°°g op de
at gezicht scheen' hf aan ,haar bed zat.
tl\ de oude vrouw h g°6f te doen>
hikte en haar tr, n aar kussens recht
S moest houden zw^iT®' dat ze zich
S baar bleek ge'laaTeene ,ee" lachJ®
oorzaak dat a'leen haar dk°kt#r verze"
ak ^as dat ze voor een*!. g® gestel
voor een hevige ziekte
verplichting aan de ouders, om hun kinde
ren die cursussen te doen volgen, wat
volkomen in overeenstemming is met het
standpunt in het algemeen, door dien afge
vaardigde tegenover het beginsel van leer
plicht ingenomen. Daar hij echter bij het
herhalingsonderwijs zijn standpunt niet
speciaal toegelicht had, meende men dat
hij, stemmend voor art. 34, ook wel voor
art. 35 zou stemmen, of was er althans niet
op verdacht dat hij anders handelen zou
de minister achtte dus zijn zaak al reeds
gewonnen, toen plotseling de donderslag
viel uit den al reeds opgeklaarden hemel.
Bij de eerste stemming was er een
oogenblik van hevige spanning geweest
toen namelijk de voorzitter zijn stem moest
uitbrengen stond het 48 tegen 48 stemmen,
zoodat de heer Gleichman, van wien men
meende te weten dat hij geen voorstander
van het herhalingsonderwijs was, de beslis
sing in handen had. Zooals meer wanneer
de stemmen dreigen te zullen staken, liet
de voorzitter zich door den commies-griffier
inzage geven van het cijfer, alvorens zijn
vóór of tegen uit te spreken.
Na eenig aarzelen stemde hij vóór, zoodat
daarmee de zaak des ministers gewonnen
scheen. Doch, als gezegd is, bij de volgende
stemming liep het anders.
Tot de tegenstanders heeft in beide ge
vallen de heer Tydens behoord, van wien
het niet bekend was dat hij bezwaar had
tegen dit deel van het ontwerp, want hij
nam aan de discussiën nog geen deel. De
minister scheen echter wel te weten, dat
er op hem kwalijk te rekenen viel, althans
de heer Smeenge werd even vóór de stem-
ming op hem afgezonden, maar zonder
succes, de afgezant is schouderophalend
teruggekomen. Wat de drie leden betreft
die aan het honderdtal ontbraken, dit waren
de heeren Van Kerkwijk en Tak van Poort
vliet, waarschijnlijk beiden om gezondheids
redenen afwezig, terwijl aan de rechterzijde
graaf Schimmelpenninck ontbrak, die Maan
dag laatstleden zijn been kneusde bij een
val met zijn paard. Verder behoeven de
stemmencijters geen toelichting, de geheele
rechterzijde, met inbegrip van den heer De
isser, stemde tegen, benevens de heeren
Pijnappel, Bastert-, Van Karnebeek en De
Beaufort, welke beide laatsten gisteren
zooals men weet, zich zeer krachtig te^en
het herhalingsonderwijs verklaard hadden.
gespaard bleef. Vrouw Geiger week niet
meer van het ziekbed, en al drukte de
bekommering over het lot van Frans haar
zwaar op de ziel ze drong die terug om
Luze moed in te spreken.
w«rk u8 en begon z® haar gewone
werkzaamheden te hervatten. Vader en
Zr T .tUigden de oude vrouw hun dank
zeig0ed° verPleg'ng mum" deze
meTr danki geen dank Ik heb niets
immers de h" d!f miJn plicht- Liz® is
Was Lb. 1. Van mijn zoon?
hoordA ma vaarbeen niet spraakzaam, nu
Weer vpH ^na geen woord van haar.
richt P 66n ^eek' zonder dat er be-
hetVï tT VaR Frans" Toen gebeurde
reden tn, iZe zekeren morgen niet be
naar hia a?' °ude man gin§ eindelijk
sehLu vmer 0m te zien of er 'ets aan
scheelde. Verstomd bleef hij op den
rempel staan; van zijn dochter was niets
bespeuren en het bed lag onaangeroerd.
'J rleP bet geheele gezin bijeen, maar
niemand kon eenig naricht geven, daar
men het meisje sedert den vorigen avond
met had gezien. De dienstmeid werd naar
Het verplicht herhalingsonderwijs is dus
Goddank gevallen. Daarmede is een groot
gevaar dat de zedelijkheid, vooral op het
platteland bij het onvermijdelijk samengaan
van opgeschoten kinderen van verschillende
sexe bedreigde, afgewend want ondanks
alle restricties zou het toch wel ondoenlijk
blijken anders dan in de avonduren her
halingsonderwijs te geven voor jongens en
meisjes, die reeds in eenige betrekking zijn
geplaatst. Dat bezwaar heeft de radicale
heer Tijdens voor het plattelandsdistrict
dat hij vertegenwoordigt, zoo wel gevoeld,
dat hij tegenstemde en aldus het verplicht
herhalingsonderwijs deed vallen.
Er is nu eenige kans, dat het geheele
leerplicht-ontwerp denzeltden weg zal
opgaan. De socialistische afgevaardigde
Van der Zwaag heeft toch zeer uitdrukke
lijk verklaard: »Als het herhalingsonder
wijs valt" en hij bedoelde blijkens den
context wel degelijk het verplicht her
halingsonderwijs zal ik tegen dit
ontwerp stemmen". En hy herhaalde een
paar zinsneden verder»Bij 't wegvallen van
het herhalingsonderwijs zal ik tegen de wet
stemmen."
Zuilen de drie andere sociaal-democraten
eveneeDS doen Zullen zij nu het her
halingsonderwijs hun ongaat en kleed- en
eetplicht naast leerplicht een onbereikbaar
ideaal bleek, voor de wet stemmen Ons
dunkt, 't mooie voor de wet moet er voor
hen wel geheel af zijn, nu het verstrekken
van voedsel en kleeding aan de schoolgaande
kinderen door de gemeentebesturen slechts
facultatief, niet verplichtend werd gesteld.
Over de eindstemming der socialisten,
die den doorslag bij de laatste stemming
zal geven, is nog niets met zekerheid te
zeggen ook van hen geldt het veelal, dat
zij wel blaffen maar niet bijten. Evenmin
valt er over het lot der wet iets te
voorspellen, waar het zoo duidelijk, nu
reeds bij drie stemmingen bleek, dat éen
enkele stem de schaal doet neerslaan.
de weduwe Geiger gezonden om te hooren,
of men daar iets van Lize wist, maar zij
keerde terug met de boodschap, dat ze
daar volstrekt niet geweest was.
Andermaal betrad de oude Lenz de
kamer zijner dochter, en nu bemerkte hij,
dat de deur van haar kast open stond, dat
een gedeelte der beste kleeren ontbrak en
de spaaaipot geledigd was. Op een met
potlood geschreven stukje papier las hij
»Lieve Vader I
Vergeef mij dat ik u opnieuw zorg en
kommer veroorzaak. Ik kon niet anders
handelen. Ik moet weten of Frans nog
leeft, al zou ik daar de grootste moeite
voor doen. Zijn moeder kan gedurende
mijne afwezigheid het huishouden besturen.
Maak u niet ongerust over meik ben
voor geen mensch bang en overal ben ik
in Gods hand. God bescherme u, vader, en
ook Johan.
Hartelijk gegroet van
Uw bedroefde dochter
lize".
Langen tijd staarde de oude man op het
stuktje papier en ging toen onder den eik
23 Maart 1900.
De oorlog' in Zuid-Afrika.
Inden V r ij staat.
De berichten van het oorlogsterrein zijn
vrij schaars. Er is een betrekkelijke stilstand
in de krijgsbewegingen ingetreden. Wel
hebben hier en daar nog gevechten en
schermutselingen plaats, maar eenig be
langrijk treffen is vooreerst wei niet te
wachten.
Althans niet als waar is, wat de Daily
News uit Kaapstad meldt, nl. dat Mtiner
zich naar Bloemfontein heeft begeven om
daar belangrijke onderhandelingen te
leiden. Middelerwijl zouden de krijgsver
richtingen drie weken geschorst worden.
Uit Bloemfontein verneemt hetzelfde
blad, dat de naturellen de komst der En-
gelscher, schijnen te beschouwen als een
gelegenheid om naar hartelust te plunde
ren en vooral paarden te rooven, waaraan
trouwens ook Boeren deelnemen. Men
dringt er bij Roberts op aan, dat hij eenige
paardendieven zonder vorm van proces zal
laten opknoopen.
Een telegram van lord Roberts eergisteren
uit Bloemfontein verzonden, meldt, dat
aangezien een groot aantal burgers den
wensch te kennen gegeven hadden, zich
over te geven op de voorwaarden der laatste
proclamatie, hij kleine troepenafdeelingen
in verschillende richtingen heeft uitgezonden
om hun wapens in ontvangst te nemen.
Roberts meldt nog, dat Clements' brigade
over Philippolos en Fauresmith naar Bloem
fontein oprukt.
Een draadbericht uit Kroonstad, de
nieuwe hoofdstad van den Oranje-Vrijstaat,
in dato 20 dezer meldt
Er liepen hier geruchten, dat de Boeren
onder Olivier slaags zijn geweest met de
Engelschen onder Gatacre bij Bethulië,
waarbij de Engelschen met zware verliezen
afgeslagen en velen hunner gevangen ge-
zitten, waar niemand het waagde hem te
storen. De slotsom zijner overpeinzingen
was
Ze is precies als haar moeder,
die zou ook zoo gehandeld hebben. Dat
ligt eemaal in het bloed. Nu de lieve
God, die zoo dikwijls uitkomst heeft
gegeven, zal ook dit ten goede leiden,
hoop ik.
TIENDE HOOFDSTUK.
Wanneer het loof der boomen verkleurt
en de kraaien zich op de stoppelvelden
verzamelen om naar milder luchtstreken te
verhuizen, maakt de herderin zich gereed
van de bergen af te dalen, daar de
winter vaak plotseling op de hoogten
invalt.
Walburga was druk in de weer. Alle
kannen en vaten werden blank geschuurd,
de hut van binnen schoongemaakt en het
dak hersteld om het bestand te maken
tegen de buien van den winter. De koeien
schenen te begrijpen, wat er gebeuren
moest; ze verwijderden zich niet meer zoo
ver van de hut en keken met zekere belang
stelling naar hetgeen de herderin deed.
Wordt vervolgd.)