Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
1111u;ele heiiirkti:n
r-"S,E
zz
23ste Jaarg.
Zondag 13 Mei J900.
l\o. 6697.
bureau !£oter&ivaai 50.
^EJtSTEBLAD.
?shied' ™*r
Staats-Kiflioitatie van Spoorwegen
i je Laatste.
^ennisgeving.
S' kf "j'rip-
PRIJS TAS DIT BLAD:
'oor ïjchieöam per 3 maanden
rancc per post door eeneei Nederiand
Aiionderiiike Nummers
f 1.50
PRIJS DER ADYKRTESTIÈS:
Van 16 regeis i 1 J f0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde piaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
en Wethouders van
Gelet'
^®slmt «an ^3 Punt *an hot Koninklijk
Doen tl i Mei 1896 {Staatsblad no. 76)
?eri lid var ^at V6r^*®zing voor
krieken alH» 6 mer van koophandel en
^otstaan dnn^u' ter vervulling der vacature,
R- M A ontslag van den heer
°p Vr\ldan Zan 3,nt> zal P'aats hebben
tendartaa^UiU aldaar en aanstaande'
aaovangen d'®V^ing df st«mbiljetten zal
tester en Wethouders voornoemd
VERSTEEG.
De Secretaris,
Gr. J. BISSCHOP.
Wanne UI'
d°°r den g5e^poorwe8'exploitatiegeschiedt
^ats-ambte^' Worden a"e ambtenaren ook
do°r velen *jaren' en niet verheeld wordt
antbtenaarspersoneefd' d°°r dat gr°°te
8ewenschten mvi a 9 ReSeering meer dan
V6DkieZingen 6n d°ieiy°kUed6 Ult°6len®n blJ
Ule vrees verkl*
deelen. Waar de n'et te hunnen
hat geheim der stemR*6 overtuiging door
^tró'eerd blljft; £lk°®« onge-
y, dat er invloed wo.dem°gehjk
enige vrucht En a Ultgeoefend met
E° d»°. al to,!, met
[Naar het Duitsch
g°e>de," en k°Pj0.' vader? 'tIs wezenliik
6»NieVend® hancUm^ kofriekan rinkelde m
te i?een) dankio J oude vr°ow.
n#5t' toch „Jlr\der' 't smaak me niet
oud a S°loof ik wel, dat hii soed i«
en Seraas <1a w kamer, opende
Van uSchl® daarbfi h eUr het hoekkastje,
en aar vooLchoot n? met den Panl
teruïWai» met een 7J- V°chtlge 00gen,
glaasje en een flesch
^etachtigead?,rJ wat ber' >k toch een ver
lig H0g S0en dr0DDe?W' W®1" den heelen
6 koffie ook niptge d' nu maar, dan
ook met smaken. Hè, vader,
willen beweren dat éénige regeering zich
er toe zou leenen, den ambtenaren onder
eenige pressie voor te schrijven, welke stem
zij hebben uit te brengen
Behalve dat dan nóg geen controle ware
uit te oefenen, zou er tegen een dergelijke
maatregel een zoo hevig verzet bij pers en
publiek losbarsten, dat geen politicus ook
maar aan de mogelijkheid ervan kan
denken. De praktijk ook is in strijd met
de onderstelling. In 's-Gravenhage b.v. waar
men een respectabel heirleger staatsambte
naren vindt, is de uitslag der stemmingen
al even wisselvallig als elders en dat er
strijk-en-zet de regeeringspartij wint, wat
bij eventueele inmenging waarschijnlijk zou
kunnen zijn, is allerminst een feit. Veel
eerder het tegendeelDaarenboven nog dit
Mr. Bruining becijfert in het meermalen
genoemd werk het getal der spoorweg
ambtenaren op 21000. Wat voor invloed
zouden die 21000, gesteld dat nu alle eens
de regeering steunden op den uitslag der
stemmingen kunnen uitoefenen bij de ver
spreiding over geheel ons land Spoorweg
ambtenaren toch zijn niet als de departements
ambtenaars, alleen in den Haag werkzaam,
doch juist ir. kleine, zeer kleine groepen,
over heel het land verdeeld. Wezenlijk, het
gevaar voor politieken invloed door 't spoor
wegpersoneel, is een denkbeeldig, en kan
in 't minst geen bezwaar zijn tegen Staats
exploitatie.
Doch daarentegen geeft eene regeling,
waarbij het personeel der spoorwegen allen
staats-ambtenaren worden, ook voor dezen
een ontzaglijk voordeel. Men denke hierbij
aan eene regeling voor pensioen en onge
vallen, aan een door Staten-Generaal uit te
oefenen contróle op den duur van den
arbeidsdag, op de loonen en salarissen, etc.
Men vergete niet den ongelukkigen toestand
van liet machinepersoneel b.v. der Expioi-
ploitatiemaatsehappij, waar de arbeidsduur
zóó lang is, dat in de afgeloopen jaren tal-
zoo'n slokje levenswater is toch een heel
opmontering voor zulke oude menschen."
«Laat maar moeder", zeide de oude,
maar de vrouw deed of zij het niet hoorde.
Zij schonk het glaasje vol, wischte zich
den mond af en deed, of zij een weinig
uit het glaasje nipte«Gezondheid Vader."
De oude knikte haar toe en liet het
hoofd zinken zonder het glas aan te raken.
De vrouw deed, of zij het niet bemerkte
en begon weer: »Zie eens hoe waim en
lekker de zon schijnt. Wij hebben een
vroeg voorjaar; de muurbloemen voor het
venster bloeien ook ai. Ik zal het raam
wat openzetten, dat de lieve zon en de
geur der muurbloemen binnen komen. Och
bevetijd vader, je moet me toch eens be
kijven, daar zit je nu den heelen dag al
met een kouden mond en Catrien heelt ons
gisteren nog een vollen zak tabak meege
bracht, en als zij nu komt en de zak is
nog niet open geweest, dan krijg ik nog
een flink standje. Wacht, de pijp is zóó
k laar
Met onrustige bedrijvigheid liep het oudje
in het kamertje op en neder, Nu stond zij
voor het kastje en stopte uit den zak een
kort bruinpijpje. Met de pijp in de eene en
een brandende lucifer in de andere hand,
looze kleinere en grootere ongelukken alleen
daaraan waren te wijteneen toestand
waaraan de Regeering met den besten wil
van de wereld geen einde kan maken, doch
die bij Staats-Exploitatie niet zou kunnen
voorkomen.
Is op politiek gebied van het leger van
Staatsambtenaren, dat ons door Staats
exploitatie wordt gebracht, geen gevaar te
duchten, zooals wij boven meenen aange
toond te hebben, ja, is voor die ambte
naren zelf Staatsexploitatie in vele opzichten
verkieslijk boven particuliere exploitatie, er
is op het gebied der politiek nog een ander
voordeel er aan verbonden, wanneer de
Staat de exploitatie loert, en een voordeel
dat niet gering is te achten.
Vooreerst is het gevaar, dat buitenland-
sche aandeelhouders, wanneer zij casu quo
de meerderheid hebben, in den Staat zelve
een gevreesde macht uitoefenen zullen, door
Staats exploitatie te niet gedaan. En dit
is geen denkbeeldig gevaar. In alle ge
schriften vóór Staat-exploitatie wordt er
op gewezen, hoe in 1868 een buitenlandsch
aandeelhouder de meeste stemmen had op
de Algemeene vergadering der Maatschappij
tot Expl. van S.S. en hoe slechts met
groote moeite het gevaar voor- een [ge-
heel buitenlandsch of, ten minste buiten-
landsch-gezind bestuur nog kon worden
bezworen. Bekend is het eveneens, dat de
Rijnspoorwegmaatschappij, door het tegen
werken der Eogelsche aandeelhouders, niet
kon worden verhuurd aan de mij. tot Exploi
tatie van SS., wat in het belang van het
land was. Over den invloed die een buiten-
landsch-gezinde Directie kan uitoefenen op
den handel en daardoor de handelspolitiek
der Regeering straffeloos en ongehinderd
kan tegenwerken, hebben wij vroeger reeds
gewezen.
Doch nog grooter gevaar is er voor het
land waar de spoorwegen in handen zijn
keerde zij naar den ouden zeeman terug.
«Juist als dertig jaar geleden, weet gij
het nog vader? Wat waart gij een fikse
kerel, en wat een mooie bruine baard I
Als uw schip uitzeilde, keken alle meisjes u
na, en menig traantje werd dan stilletjes
weggewischt, Nu is de baard wel wat
wit geworden en de beenen zijn wagge
lend, maar ik ben met jou oud geworden,
en de pijp smaakt je toch het best als ik
ze stop."
De zeeman had intusschen reeds eenige
trekken gedaanbij de laatste woorden
legde hij de pijp neer en zeide «Ja, ja
je bent altijd een goede, lieve vrouw voor
mij geweest".
Op 't gezicht van 't moedertje blonken
heimelijke vreugde en smart door elkaar,
doch zij babbelde voort: «Wij zijn toch
gelukkig vaderGij behoeft niet meer op
zee, wij hebben een eigen huisje, en dan
Catrien en...."
Daar viel plotseling de hand van den zee
man op tafel, zoodat alles rinkelde en het
oudje van schriK bijna omviel«Zwijg nu
stil" riep hij, of meent ge, dat ik niet zie
dat ook gij den geheelen tijd denkt aan
onzen laatste
Moeder staarde den oude aan, of zij hem
van particulieren, zoo er oorlog mocht
komen. Trots de komedie der Vredescon
ferentie blijven wij nog aan de mogelijkheid
van een Europeeschen oorlog gelooven, en
wie ziet niet in, dat het van groot belang
is voor den oorlogvoerenden Staat, zoo hij
de vervoermiddelen geheel in zijn macht
heeft? Want al moge men wijzen op het
nobele voorbeeld der Ned, Zuid-AfrikJ
Spoorweg-Mij., die zoo ontzaglijk veel doet
in het belang der Republieken en daardoor
juist het overwegend nut der spoorwegen
in oorlogstijd doet uitkomen, mag men een
zoo te prijzen gedrag als regel en bewijs
stellen, dat dit overal zou zijn Zouden in
een tijd, dat de N. Rijn-S. grootendeels in
Engelsche handen was, niet der Regeering
tallooze moeilijkheden door die aandeelhou
ders berokkend zijn, wanneer wij toen
ongelukkigerwijze in een oorlog waren ge
wikkeld Zou het niet te vreezen zijn zelfs,
dat het mobilisatieplan van den spoorweg,
dat in vredestijd natuurlijk door den Gene-
ralen Staf van het Leger, in overeenstem
ming met de Directie van den Spoorweg
wordt uitgewerkt, in vreemde, soms vijan
delijke handen geraakt, en aldus van
hoegenaamd geen nut meer wordt. Van
militair standpunt is geen enkele exploitatie,
als' voorzorgsmaatregel voor den oorlog,
veilig dan alleen een exploitatie door
den Staat, waarbij de band van het
Vaderland de bestuurders in ieder geval
moet binden, waarbij de overeenstemming
tusschen bestuur en militair gezag de
grootste waarborgen geeft voor de meest
juiste en doeltreffende maatregelen, en
waarbij tevens nog alle moeilijkheden wor
den vermeden, die in oorlogstijd noodzakelijk
er van bet gevolg moeten zijn, zoo het spoor
wegnet in handen is van verschillende
afzonderlijke maatschappijen, en waarbij
door die verbrokkeling de snelheid van
handelen en de eenheid van uitvoering wordt
bedreigd.
eerst moest verstaantoen kon zij zich
niet meer inhouden en met de gehuichel
de vroolijkheid was het nu gedaan. Zij
zonk op een stoel neer, de bevende han
den voor het gezicht, terwijl de tranen
langs hare dorre vingers dropen.
Het was vandaag juist een jaar, dat
Catrien met de tijding binnenstormde, dat de
Meermin met man en muis was vergaan
op de kusten van New-Founaland. Op de
Meermin bevond zich als stuurman de
laatste der drie zonen van het oude echt
paar, de verloofde van Catrien.
Het bleef eenigen tijd stil in het ka
mertje door het open raam woei een
zachte lentewind, en van verre hoorde men
het ruischen der zee.
Met moeite stond de zeeman uit zijn
leuningstoel ophet varen had hem de
jicht in de beenen bezorgd. Hij strompel
de naar de moeder en terwijl de heldere
droppels over zijne afgeleefde wangen lie;
pen, zeide hij«stil moeder ik ben nog bij
je", en daar geen antwoord volgde, her
nam hij: «ja, ja 't was te erg, ons ook nog
onzen laatste te ontnemen, maar zie moe
der, ik ben al getroost.
(Slot volgt.)
NIEUWE SCHIEDAM COURANT
O
- 0.05
»N0tr
