Lichtenburg optrok, ontmoette weinig
tegenstand.
Dat intusschen met het bezetten van
Lijdenburg het verzet der Boeren nog niet
voor gced gebroken is, bewijst en telegram
uit Pretoria in dato 5 dezer, waarin gemeld
wordt, dat De Wet zich in de buurt van
Johannesburg bij Theron heeit gevoegd. De
geheele macht der Boeren telt 1800 man
zonder kanonnen en houdt een stelling in
de hooge heuvelen ten Z. van Johannesburg
bezet. Een aanzienlijkeEngelsche krijgsmacht
vervolgt de Boeren.
Een telegram van Roberts dd. 6 Sep
tember uit Belfast meldt;
De vijand houdt aan met zijn pogingen,
treinen te doen ontsporen en spoorwegen
te vernielen, maar telkens zijr. die door
een behoorlijke bestraffing gevolgd.
Hildyard heeft Wakkerstroom bezet.
Generaal Hart bericht, dat na een ge
vecht bij Krugersdorp vier doode boeren
werden achtergelaten, van welke een, naar
de stukken welke op hem gevonden zijn,
vermoedelijk Theron is.
Uit Lourenco Marques wordt bericht, dat
160 man Portugeesche troepen Zaterdag
zijn vertrokken, om de grens bij Ressina
Gorsia, bij Komatipoort te bewaken.
De correspondent van de Daily Mail in
den Haag beweert met het driemanschap
eer. gesprek gehad te hebben. De heeren
zouden hem verzekerd hebben, dat president
Kruger en Steyn zich niet zouden laten
vangen, maar zoo noodig naar Komatipoort
de wijk nemen.
Uit Kaapstad wordt nog geseind
Een buitengewoon nummer var. het offi.
cieele dagblad maakt bekend, dat de impe
riale regeering de concessies, welke door
de voormalige Transvaalsche regeering zijn
verleend naar recht zal beoordeelen, terwijl
zij zich echter het recht voorbehoudt
sommige concessies in te trekken of te
wijzigen, indien zij onwettig of niet in
overeenstemming met deconventiën werden
verleend, of indien daarvan de voorwaarden
hetzij met het publiek belang niet schijnen
overeen te brengen te zijn, hetzij niet werden
vervuld.
Uit goede bron wordt te Kaapstad
gemeld, dat onder de stukken van de
Ned. Zuid-Afrik. Spoorwegmjj., die te
Pretoria in beslag zijn genomen, zich een
aantal brieven bevindt, gewisseld met het
bestuur der Mij. te Amsterdam. Daaruit
blijkt, dat de Mij. actief aan de Boerenzijde
in den oorlog neeft deelgenomen. De Mij.
veranderde hare werkplaatsen in arsenalen
om kanonnen te herstellen en projectielen
te maken. Zij betaalde hare ambtenaren
op commando, exploiteerde de spoorlijnen
in de Kaapkolonie en in Natal, toen deze
door de Boeren waren bezet en vernielde
de lijn, toen de Boeren genoodzaakt werden
terug te trekken.
Lord George Hamilton, minister van Indië,
zeide Zaterdag in een redevoering te Wolver-
kampton, dat hij niet van plan was het
Transvaalsche volk als een overwonnen ras
te behandelen. Het moest worden behandeld
op de breede basis van gelijke rechten
voor alle blanken. Zoo hoopte hij de regeering
te vestigen op zoo breeden grondslag dat
Transvaal, gesteund door zijn geweldige
hulpbronnen binnenkort een iange periode
van vrede en voorspoed zou intreden.
Het Trade Unions congres te Hudders-
field heeft Zaterdag, voor het uiteenging,
een motie aangenomen van Sharrohs, waarbij
het plan van Rhodes om Chineesche werk
lieden naar Zuid Afrika te vervoeren, werd
veroordeeld, omdat het doel van Rhodes
alleen was daardoor zichzelf en zijn mede
bestuurders van de Chartered Cy. te ver
rijken ten koste van de Engelsche onder
danen hier en in Zuid-Atrika. Krachtens de
bewoordingen der motie zal zij aan Salisbury,
Balfour en Chamberlain worden verzonden.
Sharrohs zeide dat indien hij kon, hij Rhodes
en de Rhodesbent uit Zuid-Afnka zou ver
drijven.
Den Engelschen schijnt het in den laatsten
ijjd in Atsjanti aldoor voor den wind te
gaan. Te Koemassi hebben zich twee
oproerige hoofden overgegeven. Men gelooft,
dat anderen het voorbeeld zullen volgen en
de vijandelijkheden zullen worden gestaakt.
Te Leipzig is een groote lockout in de
boekbinderijen afgekondigd, welke bijna den
geheelen Duitschen boekhandel beheerschen.
Ongeveer 400 boekbindersgezellen zijn door
de vereenigde patroons uitgesloten.
tails- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 10 September 1900.
Ned. R. K. Volksbond.
Afd. Schiedam.
Rede van pater Lud. Jansen W.Hzu.
Volksbadhuis.
In de eerste week (1 7 Sept.)
het Volksbadhuis voor het publiek w»s "gj
opend werden genomen 55 kuipbaden efl
regen baden. -j
Zaterdag 1 Sept. werden genoE°®n gf
badenZaterdag 8 September reeds
baden. h
In verband met achterstaande advert®"
meenen wij er ook te dezer plaatse
moeten wijzen, dat de inrichting den geb0f
dag geopend is voor vrouwen zoow®'
voor mannen, uitgezonderd 's middag3
schen 2 en 4 ure, waarop aileen *r°u
toegelaten worden.
Geheelonthouders.
De 20e algemeene vergadering der
onale Christelijke Geheelonthouders^®1^
niging zal op Woensdag en DonderdSp^
en 27 Sept. a.s. hier ter stede ^°l
gehouden in de groote zaal van
Des Woensdag-avond 7£ ure vindt in
Groote Kerk eene openbare vergad01^,
plaats, waarin na opening door den v" j
zuter, den heer J. M. Heybrock, het
zal gevoerd worden door de heeren ds.
Moutijn te Maassluis en dr. F. F. ^0S' j,]
te Zutfen. By de openbare vergader'0»
de Groote Kerk zal het onthouders
van Schiedam—Delft bij atwisseliug eeD
ten gehoore brengen.
Des Donderdags-ochtends 9 ure
»Musis" een vergadering plaats voor '^5
en afgevaardigden en allen, die een b®
van toegang bezitten, dat op aauvrag®
het hoofdbestuur en het bestuur der afd®e
wordt toegezonden en ook op den dag |5,
vergadering aan het lokaal te verkrijg0^
De agenda van deze vergadering veriö0
1. Openingswoord door den voorzi"01^.
Het christelijk beginsel in de geheelo"'"
ding. In te leiden door prof. dr. J-
Valeton Sr., oud-hoogieeraar te Utrecht'-''
or.thouders-beweging in Ned.-indië.
leiden door kapitein Fanoy, te Hdver°ja5
4. De drankellende en de wetge*10^
lands. In te leiden door ds. A. S. Taln'
Arnhem. 5. De wereidstnjd in vog®'v .g|)(
gezien. Iu te leiden door ds. D. van Kr®v'e e\.
te Beekbergen. 6. De school en de êe>1^,
onthouding. In te leiden door den h«e'
L. Soetekouw, te 's-Hage. 7. Evang®'12 jj,
en onthouding. In te leiden door joc^r'
5. Hartsen, te Hilversum. 8. Slotwo01 je(
Aan den vooravond van den d*ê ](l
algemeene vergadering zal te acht uffi"jng
het lokaal der Vereer,iging tot bevoi^e(>
van de belangen der Nederlandsebe j
vormde Kerk op de Broersvest een bi"°
met de leden worden gehouden.
Omtrent den omvang der deeonfit°r0
van deNaaml. vennootschap Zuid-Holl®0^'^
houthandel, voorheen H. J. Plant lS m
weinig met zekerheid bekend, tfi' ^gSi«f
bron vernemen wij echter, dat het P
op vijf ton wordt geschat Een Rotterd-"11^
firma is voor f54000, een andey0 ger
f35000 bij den krach betrokkeh
familielid voor f75000. Een ander fah1'
moet voor meer dan f 150.000 borg Z'J
De maandelijksche vergadering werd Zondag-avond
te 8 uren gehouden in de zaal van de Officieren-
Veveeniging.
De president, de heer C. J. Willeman, opende met
gebed de vergadering en bracht een welkomstgroet
aan den weleerw. pater Lud. Jansen, die heden-avond
als spreker zon optreden, aan de eerwaarde heeren
geestelijken, aan donateurs en donatrices en ook aan
mr. W. H. Jansen, den rechtskundigen adviseur.
De secretaris, de heer Mouwens las de notnlen
der vorige vergadering, die onveranderd werden goed-
gekeurd.
De weleerw. pater Lud. Jansen W.Hzn., die daarop
onder applaus den katheder besteeg, ving zijn rede
aan met te getuigen, dat op het katholiek congres
voor sociale aangelegenheden te Amsterdam gehouden,
vooral een woord gesproken was, dat hem met blijdsehap'
met innige vreugde had vervuld, het woord nl. over
de bescherming en vorming van jongelingen in patro
naten. In 't bijzonder heeft hem verheugd de opmer
king omtrent de samenwerking van de St. Jozefge
zellen rerseniging met den Ned. K. K. Volksbond tot
hetzelfde doelde veredeling en verheffing van den
werkmansstand. Dit gaf hem aanleiding om aan de
uitnoodigmg hier a s spreker op te treden, ter elfder
ure tot hem gericht, gehoor te geven eu de zorg voor
de 300 jongelingen der St. Jozefsgezellen-vereeniging,
waarover hij ah vice-preaident is gesteld, tijdelijk aan
andereu over te laten. Hoe zwaar dit offer hem valt,
hij heeft het gaarne gebracht, vertrouwend dat zijn
woord, bevorderlijk ook aan de eenheid en brdederlijke
liefde van St. Jozefsgezellenvereenigiug en Volksbond,
vrucht zal dragen.
Komend tot het onderwerp zijner rede, vervolgde
spr., dat hij niet zou wijzen op plichten, omdat dit
aanmatigend zou lijken, niet gewagen van rechten, om
dat die zoo moeilijk te omschrijven zijn, maar als
vriend en stadgenoot een raad zou geven, die zijn
hoordercn zouden kannen verwerpen of opvolgen. Wan
neer zij echter dien raad opvolgen, zullen zij tevreden
zyn en het socialisme buiten sluiten. Die raad luidt
Broeders, weest spaarzaam. Spaarzaam zijn 1 Het lijkt
eeu bittere ironie in deze stad. Wanneer die raad door
een vreemde gegeven werd, gekomen uit een stad waar
welvaart hcerscht, niet op de hoogte met denerbarme-
lyken toestand in Schiedam, zou hij op vergeving mo
gen hopen, maar voor hem geldt die titel niet. Eu
toch durft hij, die mag getuigen, dat hy den werkman
lief heeft, tot spaarzaamheid aansporen, en wil hij
uiteenzetten de voordeelen, die de spaarzaamheid af
werpt eu de middelen om er toe te komen.
Reeds voor vele laren werden ook in arbeidskringen
de voordeelen der spaarzaamheid erkend en zij als de
grondslag der stoffelijke welvaart en als leidende tot
geestelijk en tijdelijk welzijn geëerd. Zooals verkwis
ting leidt tot ontevredenheid, zoo is de spaarzaamheid
de oorzaak van tevredenheid, een troost op den lijdens-
weg, die ons vol moed den blik naar boven doet slaan,
biddend: ,,Onze Vader, die in den hemel zijt, geef
ons heden ons dagelijksch brood". Spareu maakt
mededeelzaam, voert tot arbeidzaamheid.
Iu den breede de voordeelen der spaarzaamheid uit
eenzettend, kon spr. die met eenige mededeeling uit
eigen ervaring aantoonen. In de St. Jozelfsgczellen-
vereenigiug te Rotterdam bestaat een spaarkas. De
ervaring heeft hem geleerd, dat zij, die daarvan ijverig
gebruik maken, voortdurend en geregeld bij de patroons
werkzaam blijven en dat spaarzaamheid alsdus arbeid
zaamheid kweekt. Zij die spaarzaam zyn, zoeken huns
gelijken; zij geven zich niet over aan uitspattingen in
den verkeeringstijd, maar gaan een gelukkige toekomst
tegemoet. Maar ook zij die verkwisten, zoeken elkaar.
Vol gejaagdheid en vrees gaan zij de toekomst tegemoet,
die door ramp en tegenspoed aoms nog verergerd
wordt. De verkwisting is een bron van tweedracht;
de spaarzaamheid daarentegen een verkwikkende boom,
waaraan de bloem der liefde weelderig teelt, onder
wiens schaduw rustig wordt gearbeid eu wier zoete
vrucht de welvaart is.
Het nut eu de noodzakelijkheid van het sparen
verklaarde spr. nog nader door de vergelijking met
den droppel, die aldoor vallend den steen uitholtde
druppel overwint eu doorboort den steen, eeu beeld,
dat ons leert het kleine niet te versmaden. Letten wij
op de kleintjes, dan gaan wij zeker vooruit. Dit
bewijst alweer de bloeiende spaarkas der Rotterdamsche
öt. Jozefsgezellen-vereeniging, die klein begonnen eu
langzaam opgeklommen einde '99 ruim f49.000 iu
kas had. Daar is alweer gebleken, dat wie sparen wil,
sparen kan. Zoo spoedig de jongelingen daar lid
worden, worden zij tot sparen opgewekt. De spaar
zaamheid moet aangekweekt worden reeds bij hfctkind
en een geschikt doel om het kind spaarzaam te maken,
is het te doen sparen voor de Eerste H. Communie.
Daardoor zal de glans van den schoonsten dag des
levens verhoogd worden, het kind zal zich verheugen
daartoe zelf te hebben gespaard en de klacht zal niet
meer worden gehoord, dat die dag zooveel kost. Van
den weg der spaarzaamheid als kind bewandeld, zal
men, man geworden, niet afwijken. Koopt, zoo vervolgt
spr., wat ge noodig hebt, maar betaalt er schuilt zoo
veel gevaar in de schuldboekjesmen gevoelt niet hoe
hoog de schuld stijgt. Betaalt gij dadelijk, dan geeft
gij veel minder en krijgt veel beter, want die borgt
wordt duur en slecht bediend.
De voordeelen der spaarzaamheid aldus uiteenzettend,
wekte spr. zijn hoorderen ten slotte op, in huu midden
een spaarkas op te richten. Het zou hem te ver
voeren daartoe het plan uiteen te zetten, er op te
wijzen, hoe voordeeliger zulk een instelling in eigen
beheer kan werken daa andere inrichtingen bijv. de
Postspaarbank, die slechts 2lfs °/0 rente geeft, terwijl
de eigen instelling minstens 3 °/o kan geven. Niet
over de inrichting der boeken of de controle, die
vooral goed moet wezen, wil hij spreken, maar tot
allen zegt hij weest zuinig, bespaart wat ge kunt,
met door het noodzikelijke te onthouden of doelloos
te zamen te schrapen, maar door bij iedere gelegenheid
iets weg te leggen, door desnoods wat op te offeren.
En valt het offer te zwaar of te moeilijk, richt het
oog omhoog - het zaad weelderig ontkiemd, wordt eeu
boom en op uw oudeu dag zult gij rusten ouder d^n
schaduw ran dén boom door u zelf gekweekt. Langs
dien boom zult gij opklimmen tot het ware vaderland
hij zal u wijzen op de belooning door God toegezegd
aan hen die hun plicht betrachten welaan, goede en
getrouwe knecht, omdat ge over weinig getrouw ge
weest zijt, zal ik u over veel stellen: treedt binnen
in de vreugde des Heeren."
De eerw. adviseur, daarna den katheder bestijgend,
achtte zich, de aansporing tot spaarzaamheid gehoord,
gelukkig niet spaarzaam te moeten zijn in zijn be
tuiging van hulde en dank aan den spreker. Waar
hij gesproken heeft van een offer door hem gebracht,
moeten wij te het meer waardeeren hem in ons midden
te hebben gehoord. Zijn woord was ons te meer uit
het hart gesproken, waar wij druk bezig zijn met de
voorbereiding van de oprichting eener spaarkas,
waartoe reeds meermalen de weusch was uitgesproken.
De grootste dank zal voor den spreker zeker wel zijn later
te hooren van den bloei der spaarkas tot heil en geluk
van de werklieden. Waar pater Jansen gewaagde van
de toenadering tusschen de St. Jozefgezellen-vereeni-
gingen en de afdeeJingen van den Volksbond, ver
trouwt adv., dat de vice-voorzitter der Rott. St. Jozef-
gezellenvereeniging de vriend der schied. Bondsafdee-
ling zal blijven. Opdat dit zekerder geschiede, heeft
hij de eer en het voorrecht hem het eerelidmaatschap
aan te bieden. De nieuwe band die pater Jansen aldus
aan de Boudsafdeeling verbindt, geeft reden te hopen,
hem nog meermalen hier in ons midden te zien, ook
indien hij daartoe ter elfder ure mocht geroepen worden.
De vergadering toonde door een krachtig applaus
dat het dankwoord van den eerw. adviseur haar innigst
gevoelen vertolkt had.
Alsnu is aan het woord de president, de heer C. J.
Willeman. Hij zegt, dat hij op dit oogenblik spreekt
met ontroering, omdat het de laatste vergadering is
die hij als president zal bijwonen. En, gaat spreker
voort met weemoed legt riij den voorzittershamer neder,
maar omstandigheden dwingen hem daartoe. Hij gaat
de stad verlaten en zich vestigen te Delft, om rede
hij een anderen levensstaat gaat aanvaarden en andere
plichten hem wachten.
Ontroering bezielt hem, want van den beginne af
tot heden heeft hij als voorzitter van den Ned. R. K.
Volksbond, afdeeling Schiedam gewerkt en die is hem
dus dierbaar geworden, te meer nog, daar hij er van
overtuigd is, dat de bond zulk eene nuttige eu nood
zakelijke inrichting is. En, zegt spreker, veel, zeer veel
heb ik voor den bloei van den bond gewerktzooveel
mijne zwakke krachten het toelieteu heb ik het doel,
het opheffen van den werkman uit den poel van sociale
ellende als goed katholiek met blijdschap nagestreefd.
Doch ik ben ervan overtuigd, dat mijn werk is geweest
menschenwerk, zoo is het dan gebeurd, dat mijn pogen
niet a'-tijd met den gewenschten uitslag werd be
kroond, en niet bij alle leden eenzelfde onthaal ontving.
Eeu woord van dank brengt spreker dan ook aan
degenen, die hem hebben gesteund, vooral aan den
geestelijken adviseur. Met hem heeft hij samengewerkt,
en in belangrijke zaken deed hij niets zonder zijne voor
keunis en al was er dan ook verschil van gevoelen,
hij onderwierp zich gaarne aan den raad van den
adviseur, hetgeen ook noodzakelijk is, zooals blijkt uit
hetgeen daaromtrent op het laatst gehouden congres te
Amsterdam gesproken is.
Een woord van dank richt spr. nog tot het bestuur,
waarmee hij zooveel jaren heeft samengewerkt en verder
tot alle leden van den bond, die hij tevens aanspoort
de moeielijke taak van het bestuur zooveel mogelijk
te verlichten en de raadgevingen van den geestelijken
adviseur op te volgen.
Na nog op de verplichtingen der leden van den
bond gewezen te hebben, zegt spr. dat hij hoopt, dat
Cr f°n?er^1*8 vrede en eendracht moge heerschen,
want door tweedracht wordt de band verbroken. Als
mannen, die eenzellde doel beoogen, moet cr samen
gewerkt worden in vrede en vriendschap. Met
den wensch dat de bond groot worde en groeio en blotie
besluit bij zijne afscheidsrede: Leve de R. K. Volks
bond, tot heil van den Schiedamscheu werkman, tot
hen yau u eu allen, die aan uw zorg zijn toevertrouwd
applaus
Daarna ia aan het woord de geestelijke adviseur.
In waardeereude woorden herdenkt spreker de vele
verdiensten van den aftredenden president, die hij
met weemoed ziet heengaan. In korte trekken schetst
hij, wat de heer Willeman voor den bond gedaan heeft
van den beginne af; hoe hij in alles gehandeld heeft,
met voorkennis van den geestelijken adviseur eu zijn
persoonlijk oordeel gaarne voor dat van den adviseur teu
oller bracht. Daarom betreurt spreker het heengaan van
deu heer W illeman, hem echter gelukweuschende met
de redenen vau zijn heengaan, 't Is voor den bond
een groot en zwaar verlies eu al gebeurde het al eens
dat zijn handelingen niet goed werden begrepen, zijn
doel was toch altijd goed, ea daarom zal de president
dan ook ouder de leden tal van vr.enden achterlaten.
ds zegen zij met hem in den nieuwen levensstaat
die hij mgaat; een gelukkig leven, geluk voor tijden
eeuwigheid zij zijn deel!
Om de vele verdieusten van den heer Willeman
naar waarde te eeren,stelt de geestelijke adviseur voor den
aftredenden president als lid vau verdienste van den Ned.
11. K. olksbond, afdeeling Schiedam, te proclameeren,
en overhandigt hij hem daarna het, door eeu der eerw.
Broeders fraai bewerkt diploma {applaus).
De heer Mouweus bespreekt nog den toestand van
liet bn8Je thulp iu nood." Hij wijst andermaal op
het doel van dit busje en beveelt ten zeerste deu leden
aan om het te steunen, tevens daartoe eeuige middelen
aan de naud gevend.
De president doet nu nog eenige mededeelingen
omtrent degenen, die tot den boud zijn toegetreden en
beveelt de ziel van een overleden lid in aller gebeden
aan. Verder zegt hij, dat de kas van het ondersteu
ningsfonds is vooruitgegaan, hetgeen voornamelijk
hieraan is toe te schrijven, dat de toelage van f6.—
is verminderd tot f4.50. Volgens spr. hebben zich
reeds een aantal deelnemers voor de oprichting van
eene spaarbauk aangemeld, voor het bestuur voldoende,
om daartoe over te gaan, vandaar dat op Donderdag
20 September a. s. een vergadering zal worden gehouden
en eene commissie daarvoor benoemd.
Op het oogenblik zijn in het bestuur twee vacaturen
die vau voorzitter en penningmeester, voor welke
laatste een caudidaat is gestelddc verkiezing even-
wel zal nu niet doorgaan, doch bij een ge'
gelegenheid zullen twee bestuursleden !e£e
kozen worden.
De president deelt mede, dat de teekenschool jjt
Maandag-avond zal beginnen met 36 leerliüge^
de ouders nog in de gelegenheid worden ge8
hunne kinderen er heen te zenden. vo0T^e'
Verder zegt de president, dat het bestuur
mens is het buffet in het oondsgebouw te P ,g bij'
waarvan de voorwaarden tegen betaling ^8° estc^'
deu heer Groenendaal worden verkrijgbaar ch'
en dat hieromtrent Dinsdag 18 September a**
tingeu zullen gegeven worden, tevens in M*
brengende, dat deze zaak slechts als eenn
beschouwd worden eu de verdiensten dus a's
diensten. De inlevering der mschrijvingsbiljel^
geschieden voor den 20 S-ntprnhpr - Ae. oP^11106
O UVJl lusnuiijiiug.
geschieden voor den 20 Septemberde ope
plaats hebben op 27 Sept.
A. a. Zondag hall één zal er eene ver<-9kI)el>ts
worden gehouden van de onderafdeeling braadt'
Met een woord van dank aan allen ""„lle"'
de onderscheiding hem dezen avond te beurt£6' tfü''
slnit de president daarna op de gebruikelijk6
met gebed de vergadering.
Onder de vergadering werden door de hat,tetie
eeling ,,St. Ambrosius" uitgeyoerd de ff$i^
nummers: 1. Sursum Corda, Marchi i>rC>
van Turenne; 2. Fantaisie Faust arrange"1' f,o
KesaelsS. Sotivenir cle Margratenmars1-' {Jf
Werkman, en I. Groet aan 't Westiand,
Mertz, welker uitvoering me- eeu daverend
werd beloond.
