y
y
De ziekte van den Tsaar.
ï&aüs- en (xewesieiijk Xieuw*.
Rruger-hulde.
BLOES L ASD.
iOie"
7y
J
»Wij zijn erg gelukkig dat u bij ons
gekomen is, wij danken u vriendelijk".
Reuter seint uit Parijs.
Volgens vrienden uit de omgeving van
president Kruger heeft deze gisteren in
het gesprek met Oelcassé zich er toe be
paald te vergewissen wat de Fransche re
geering geneigd zou .wezen te doen in
zekere gevallen die ontstaan konden uit de
stappen die in Europa beproefd zullen
worden. Het gesprek werd in zwevende
bewoordingen gevoerd. Kruger nam alleen
poolshoogte.
De Algemeene Raad van het departement
der Seine heeft met algemeene stemmen
den wensch uitgesproken, dat de Fransche
regeering het initiatief mocht nemen tot
een voorstel van scheidsgerecht tusschen
Engeland en Transvaal. De prefect der
Seine maakte voorbehoud.
Het Fransche comité voor de onaf
hankelijkheid der Boeren heelt aan presi
dent Kruger adressen overhandigd van
de gemeenteraden van 67 plaatsen in
Frankrijk van 10 groepen van studenten
en scholieren, van 8 vereenigingen van
oud-strijders, van 4 gymnastiek- en schiet
verenigingen van 10 politieke vereenigingen
en verder een aantal adressen gedichten en
brieven van verschillende particulieren in
het binnen- en buitenland.
Keizer Nikolaas moet sinds den aanvang
van zijn ziekte meer dan tienduizend dreig
brieven hebben ontvangen, waarin hem wordt
voorspeld, dat moeit hij van zijn ziekte
herstellen, hij niet zal ontkomen aan het lot,
dat zijn haters hem hebben bereid.
Volgens de Kurjer Lwowski is bijna het
geheele keukenpersoneel van het keizerlijk
paleis ontslagen. Het reeds uitgesproken
vermoeden van vergiftiging wordt hierdoor
waarschijnlijker.
Het bulletin gisteren-ochtend te Livadi
uitgeven, luidt: De Keizer heeft den dag
van gisteren goed doorgebracht. Hij sliep
overdag anderhalt uur. Om negen uur
's avonds was de temperatuur 36°.8 de pols
63. 's Nachts sliep de Keizer tamelijk goed.
De toestand van zijn krachten is bevredigend.
Om negen uur gisteren-ochtend was de
temperatuur 35".8 en de pols 68.
Dynamiet-ontpofflng.
In het Fransche mijnstadje Aniche heeft
gisteren een dynamiet-ontploffing plaats
gehad in de schacht Fénélon. Reeds zijn
twaalf lijken gevonden.
Een draadbericht uit Valenciennes spreekt
van 50 dooden en talrijke gekwetsten bij
het onheil te Aniche.
Schiedam, 29 November 1900.
Volksbadhuis.
Hoewel het bestuur van het Volksbad
huis reden tot tevredenheid heeft over de
resultaten, is toch de financieele uitkomst
van dien aard, dat zij tot zuinigheid noopt.
Nog onlangs heeft het bestuur zich genoopt
gezien een obligatie leening van f 2500 aan
te gaan, waarvoor na volteekeuing een
rentegarantiefonds is gevormd.
Teneinde nu op de exploitatiekosten, die
vooral in de wintermaanden wegens ver
warming nogal groot zijn, te bezuinigen,
heeft het bestuur besloten het Volksbad
huis te sluiten op enkele dagen der week,
waarop er weinig gebruik van wordt gemaakt
zoodat de inrichting vanaf 1 December
alleen op Maandag, Vrijdag en Zaterdag zal
geopend zijn, zooals in achterstaande adver
tentie nader wordt aangekondigd.
Verschillende vereenigingen en corpora-
tiën zoowel kerkelijke als wereldlijke van
allerlei aard, die als vertegenwoordiging
kunnen gelden der geheele stad, in 't ge
heel een 25 tal, hebben reeds gehoor gegeven
aan de oproeping van de afdeelingen der
N. Z. A. V. en het A. N. V. om den
president der Z. A. Republiek alhier hulde
te betoonen, terwijl een 10-tal kinderen van
elke school zullen worden toegelaten.
Bestond aanvankelijk, uit eerbied voor
den leeftijd van Oom Paul, het voornemen
niet te verzoeken den trein stil te doen
houden, nu de burgemeester den wensch
heeft te kennen gegeven den hoogen
grijsaard toe te spreken, is toegegeven aan
den van verschillenden zijden komenden
drang en worden pogingen aangewend om
president Kruger uit te noodigen bjj zijn
doorreis naar Den Haag ook aan het station
Schiedam eenige oogenblikken te vertoeven.
De muziek der schutterij zal met de
officieren en het kader aan het station zijn.
In een ledenvergadering der afd. Schiedam
van de M. t. N. v. t. A. is besloten tot
opheffing der kookschool als instelling van
het departement.
Gisteren-nacht circa 1 uur werd op de
Westhavenkade te Vlaardingen om hulp
geschreeuwd bij een turfschip. Het bleek
den agent van politie, die een onderzoek
instelde, dat drie personen op het schip
waren geweest, vermoedelijk om te stelen
en waarvan twee waren gevlucht, toen de
schipper aan dek kwam. Ook de derde was
dit bijna gelukt en was reeds op de loop
plank, toen de schipper de plank wegtrok
en de vluchteling te water viel. Na door
den schipper te zijn gered, werd hij aan
de politie overgegeven, die hem in arrest
stelde. Het bleek te zijn Th. S., varensgezel,
verblijf houdend in een logement aan 't Ged.
Spinshuiswater te Rotterdam. Hij verklaarde
zijn vrienden niet te kennen.
De collecte voor het Nationaal huldebhj k
aan H. M. de Koningin heeft te Kethel op
gebracht f59,086.
De heer J. J, Verspeek, die de gemeente
Kethel gaat verlaten, heeft tegen Februari
1901 ontslag genomen als lid van den
gemeenteraad aldaar.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 28 November.
Indische begrootiug voorl901.
Hoofdstuk II. Uitgaven in Indië.
Bij art. 36, Europeescn bestuur, dringt
de heer Van Kol aan op lotsverbetering
voor de beambten op de assistents- en
residentie kantoren en wijst hij bij ver
nieuwing op het verkeerde der annexatie
van een deel van Nieuw-Guinea.
De minister van Koloniën, de heer
C r e m e r, zegt, dat reeds gedeeltelijk in
het lot der bedoelde ambtenaren is voorzien.
En wat Nieuw-Guinea betreft, er was hier
geen annexatie, maar uitoefening van gezag
over ons toebehoorend gebied. De zending
heeft reeds goede vruchten ddar gedragen.
De heer De Visser verdedigt de
Nederlandsche zendelingen, waarna het
artikel na eenige replieken wordt goedge
keurd.
Bij art. 50 nopens de Koffiecultuur dringt
de neer Van Limburg Stirum aan
op eindelijke oplossing van de koffie
cultuur-kwestie en meent, hij dat er meer
toelichting noodig is omtrent het gebruik
der aangevraagde 4 ton in het belang der
koffiecultuur op Java.
De Minister zegt, dat op Batavia en
hier men wil de vrije cultuur, maar eerst
moet alles goed overwogen worden en den
Minister is het nog niet mogen gelukken
een draad te vinden in al de Indische
adviezen. In deze zaak met krachtige hand
van hier in te grijpen, heeft hij nog niet
durven doen, omdat zijn beginsel is dat
lndië vooral geregeerd moet worden in
Indië. Verder geeft de Minister eenige
inlichtingen omtrent het gebruiker, der be
sproken vier ton.
Hierna wordt met 61 tegen 2 stemmen
aangenomen het Vrijdag aangehouden
artikel houdende uitgaven tot verbetering
van de wijze van toepassing der dwang-
arbeidsstraf.
Besloten werd tot de oprichting van een
gouvernements gutta-percha onderneming
op Java, na verdediging van den post door
den heer P ij n a c k e r H o r d ij k, die
hoewel in beginsel voor de zaak—'t wen-
schelijk achtte voorloopig te volstaan met
oprichting van een volledigen proeftuin ter
voorlichting en aanmoediging van het par
ticulier initiatief.
Uit een gedachtenwisseling tusschen den
heer T ij d e m a n en den Minister
bleek, dat omtrent de wijze van exploitatie
van de boschcultuur niets bij deze begroo
ting wordt geprejudicieerd ondanks de
verlaging van den post voor de djati-cul
tuur.
Bij de behandeling der afdeeling onder
wijs, eerediensten en nijverheid klaagt de
heer Van Vlijmen over de belemmering
van de vrije uitoefening van den katholieken
godsdienst in de Minahassa; hij vraagt of
de katholieke priesters daartoe aanleiding
hebben gegeven.
De heer De Visser dankt den minister
voor hetgeen hij gedaan heeft voor het
zendingsonderwijs aan de inlanders, en
keurt goed de vervanging der afdeeling B.
van het gymnasium door een landbouw
school, een hoogere burgerschool en een
technicum.
Spr. maakt eenige algemeene bedenkingen
tegen de eenzijdige richting op onderwijs
gebied, welke bij den Minister schijnt te
bestaan en komt op tegen de examen-manie,
welke voor alle takken van dienst bestaat.
En wat de zending betreft, geeft spr.
verschillende redenen op, waarom hij
toejuicht het besluit der regeering omtrent
de niet-toelating van katholieke zendelingen
in de Minahassa.
De heer Pjjnacker Hordijk ver
wacht niet veel vruchten van de op te richten
burgerschool met 3 jarigen cursus.
De heer F. van B ij landt wijst op de
zegenrjjke gevolgen der zending en dringt
er bij den Minister op aan, dat het
opiumgebruik niet worde bevorderd op
Sumatra.
De heer K e t e I a a r betuigt zijn instemming
met de reorganisatieplannnen van den
Minister op onderwijsgebied en treedt verder
in eenige beschouwingen omtrent het
onderwerp in het algemeen in Indië.
Ook de heer V a n K o 1 is in het algemeen
ingenomen met de plannen des Ministers
en wilde oprichting van een werkelijk
gymnasium te Batavia. Ten aanzien der
zendelingszaak vereenigt hij zich geheel
met hetgeen de heer De Visser gezegd
heeft.
De heer De Waal Malefijt wenscht
ook in de voorgenomen reorganisatie van
het vak- en middelbaar onderwijs te Bata
via geen aequivalent te zien voor de
opheffing van de afdeeling B van het
gymnasium. Er behoort een werkelijk
gymnasium te komen.
De Minister zegt ten aanzien der
zending, dat de Regeering zich niet te
scharen heeft aau de zijde van deze of
gene propoganda en meent dat ieder zich
op zijn eigen terrein moet bewegen. Hij
betreurt dat indertijd de katholieke zending
in de Minahassa is toegelaten. Noch de
resident, noch de gouverneur van Celebes
zouden in kunnen staan voor botsingen,
wanneer de Katholieken en Protestanten
daar beiden werkzaaam waren.
Voorts verdedigt de M i n i s t e r de voor
genomen onderwijs organisatie afgescheiden
van een latere beslissing over opleiding van
Indische ambtenaren.
Na repliek van den heer V a n VI ij m e n,
die den minister een nader onderzoek aan
beveelt, spreekt ook de heer De Ras in
denzelfden geest in het belang van de 6000
vreemde Katholieken die daar gevestigd zijn.
Alles hangt at van den tact van den resi
dent niet om een problematieke vrees maar
het beginsel der godsdienstvrijheid zouden
prijsgeven.
De heer De Visser, dat punt nader
behandelend, beschouwt de adat als een
natuurlijk gevolg van een beleidvolle toe
passing der beginselen van het Regeerings-
reglement en herinnert aan twee adressen
uit Tondano, waarin de aandacht gevestigd
wordt op 't gevaar van botsingen tusschen
de beide gezindten.
De Minister, de sprekers nader be
antwoordende kwam, zich beroepende op
art. 123 van het Regeeringsreglement op
tegen de gevolgtrekking dat inbreuk zou
gemaakt worden op de godsdienstvrijheid.
Uit de regeeringsberichten bleek dat wer
kelijk gevaar voor botsing bestond.
Bij art. 58 komt de heer Van Kol op
tegen het voornemen dat schijnt te bestaan
om het doktersdiploma boven het ingenieurs-
digioma te stellen voor de akte van leeraar
aan de op te richten hoogere burgerschool.
Hij hoopt, dat de Minister dit zal tegengaan.
De Minister zal op de deswege ook
in adressen gegeven bezwaren letten.
Na goedkeuring van art. 38 wordt het
debat tot heden (Donderdag) 11 ure verdaagd.
De heer Gleichman, president van de
Tweede Kamer is licht ongesteld. Dienten
gevolge werd het voorzitterschap der Tweede
Kamer gisteren waargenomen door de"
Veegens.
h t0'
De heer C. van Goor Ez., heeft zlCg(jr«s
de Tweede Kamer gewend met eeB
van den volgenden inhoud
Als burger van Nederland verontw^^e
door den lagen rooversaanval der ap
.„mver^
regeering op een vrij, ons stam
volk, richt ik mij tot de volksverteg®11 ^ejts
diging, opdat deze bij Harer MaJ „jü
regeering aandringe tot het neDoe"lJ, t®
zulke maatregelen, als noodig zijn,
voorkomen, dat het rijkste land der r *>l|s
een vrij en eerlijk volk uitmoordt ierlsy
van de schatten, die in den Trans»®*
bodem bedolven liggen.
Ten einde dit doel te bereiken, v
ik de volksvertegenwoordiging va° -fpi
land, Harer Majesteits regeering
te verzoeken, zich te wenden tot
gendheden van Europa met het v° p4p
tot het houden van een congres 10
Haag, ten einde te bespreken op
wijze en door welke middelen men E0® t®
verbieden zal, boven vermelde schand®
volvoeren.
- b»/
De leden van de Eerste Kamer zijü
geroepen tegen Maandag 3 Dece^et'
avonds te halt negen uur.
De St. Ct. bevat de wet van den et<>
November 1900. tot bekrachtiging '/pf
overeenkomst met de Holl. IJzeren
weg Mij., betreffende den doof
Maatschappij aan te leggen
(tramweg) van het station Kwadjj16'
over Edam naar Volendam.
De min. van Justitie brengt ter
van belanghebbenden, dat in dema®" s
1901 een vergelijkend onderzoek *9' fi(
hebben van sollicitanten naar de bef0
van schrijver bij het gevangeniswe2®"'^
ten minste den leeftijd van 18jaren b®
bereikt.
Zij, die zich aan dit onderzoek *eI1°
te onderwerpen, moeten, onder opg9 t1
hun adres, hun verlangen daartoe te
geven bij eigenhandig geschreven eb ^1'
teekend request op gezegeld pap'er'^ bil
welk uiterlijk Zaterdag 15 Dec. iet'
het Dep. van Justitie moot zijn ing®'
Zie verder de St.-Ct. no. 277.
In het Paleis van Justitie drii'6 (d'
mr. D. Simons te Utrecht erop aa«i
minister van Justitie een afzonderlijk
ontwerp zal indienen, waarin de
der voorwaardelijke veroordeeling
wordt, en een afzonderlijk wets0"
omtrent de preventieve hechtenis-^ ie
onderwerpen van urgenten aard
heer Simons dan gaarne nog in dit1
jaar door de Staten-Generaal zien até
De heer mr. N. G. Pierson, min>s' spl|9
FY** ii?
financiën, is door den president der f j^i»
Kepubliek benoemd tot ridder-g1"0
van het Legioen van Eer.
Dill f
Volgens mededeeling van den u .pjj®'
gezant heeft de Pruisische minister "/jt/
landsche zaken de betrokken
uitgenoonigd geen verhuisbiijet
vorderen van Nederlanders, die d
Pruisen willen vestigen, wanneet1
een nationaliteitsbewijs zijn voort'®0
Nederland en Zuid-Afrik0'
De directie der üollandscbe
te Rozendaal een trein ter besch1
president Kruger, in aansluiting
Franschen trein, die te 10.9 mmute
tend in den Haag aankomt. i
Als de President zjjn hotel (,erD1|/ i,
het Hotel des Indes) zal hebb®"
wordt hem in de vestibule bet Jt"
sche volkslied toegezongen doof
van jonge meisjes en dames, ond®r
van Arnold Spoel.
Neemt president Kruger bij zlj^t«l
in de residentie intrek in het |0ge®f
Indes, waar hjj ook in 1883
