Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
üerste blad.
Thomas' misdaad.
23ste jaar«r.
Zondag 2 December 1900,
No. 6865.
iSureau Hfaoterstvaat 50.
^ficieele berichten.
ei*teente-Drinkwaterleidiiig.
euillelon.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
degens
W,e h H- &l°t
2ooekOZen t6 worden> moeten min
den c stemmen zich op den naam van
voor de dooden gebeden, die
- M
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
PRIJS TAK DIT BLAD:
'oor Schiedam per 3 maandenf 1.50
trance per post door geheei Nederiand 2.
Aiionderiiike Nummers - O.Oö
1 i i|r
PRIJS DKR ADTSRTKNTIÈK:
Van 1—6 regeisf o,60
Elke gewone regei meer -0.10
Voor herhaalde piaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
Waarschuwing.
Wat nS reParat>e aan de hoofdbuis, zal
3 ert°ev°er gesloten zijn op Maandag
httr Tfwber 1900, van des namiddags 2
hoogstens 4 uur.
De Directeur,
DE BATS.
*ero0r(j e,1 tegenwoordig meerderheidstelsel
P°rtionee|g' IBoe^ noodzakelijk vóór pro-
18 geen Vertegenwoordiging zijn. Hier
'"talg Het kwaad door het
*Ueen <j 'le"t plus") veroorzaakt, kan
^6g °0r ProPortineel kiesrecht uit den
o®ruimd worden.
'l eenmaal toegegeven, klimt de vraag
W0o stelsel der proportioneels vertegen-
'^'ng in ons vaderland mogelijk
Ja, >tS. antwoord luidt hierop zeer beslist
dige s ®°gelijk, zelfs met de tegenwoor-
Verln eedng der kiesdristricten.
^ePaa|Hn^erS'6' eens' dat door kieswet
^atper Werdom tot lid der Tweede
Sckilli„atl(^'daat vereenigd hebben, onver-
•iistfj® d'e stemmen in één of meer
z9n uitgebracht. In dat geval
tegerj n rn®n reeds proportioneele ver-
^rlegl^^^^'S'ng' De Katholieken van
dsnzejfj' Z0U(ien in die geheele provincie
?e''de tn cand'daat kunnen stellen het-
öra(ja °nden de liberalen in Noord-
Strict d06n' Waar
men zich in een
zich niet sterk genoeg waande, kon men
^st^etet dö PartÜgenooten van een ander
in verbinding stellen. De Katho-
Eretonsche vertelling.
1)
rn)1 de ku°t ^°Vem')er bevond ik mij
dp8 gaan ^retagne- Ik was op een
*e'len „1 u en vo'gde met de oogen
V» de Zee p( 1 water- Toen ik den blik
e. «*»ii afvy.endde, bemerkte ik niet ver
grÜ v'sscheyWliderd..een man' gekleed als
tij„°d en zi;n' !J,eleen knie laS hiJ °P den
ba j Selaat ..'eboog rustte op de andere,
•ha en toen k-" .*?and verborgen. De man
Jha4^0 k;; lJ zijn gebed geëindigd had,
V *kte hii Ce? «root kruisteeken. Daarna
•eiri8j 6 toen °h°^ 6611 kruis over de zee en
ir.e' Waar c v°etpad, dat naar de rots
hebt 'k gezeten was-
lieken van Amsterdam konden het wagen
twee candidaten te stellen, één in de
oostelijke en één in de westelijke helft der
hoofdstad. Wat de Katholieken konden
doen, zouden ook de overige partijen naar
hunne getalsterkte met succes kunnen
verrichten.
Deze regeling zou ook dit op het tegen
woordig stelsel vóór hebben, dat niet meer,
gelijk thans, de eene candidaat met het
vertrouwen van 600 kiezer triumfantelijk
naar het Binnenhof gaat, terwijl de andere,
op wien 2400 stemmen zijn uitgebracht,
niet gekozen blijkt.
De opmerking, dat voor eene proportio
neele vertegenwoordiging bepaald dubbele,
drie- en vierdubbele districten noodzakelijk
zijn, hebben wij hiermede voldoende
weerlegd.
Maar grondwetsherziening Inderdaad,
voor de door ons bedoelde regeling ware grond -
wetswijziging noodzakelijk. Terwijl art. 81
(alinea 2; de wijze van verkiezing aan den ge
wonen wetgever overlaat, bevat datzelfde
artikel (alinea l)de belemmerende bepaling,
dat de Tweede Kamer uit honderd leden
bestaat.
Met het stelsel, door ons in hoofdtrekken
aangeduid, is de uitkomst een afwisselend
aantal Kamerleden, al naar de deelneming
aan het verkiezingswerk,
Toch aarzelen wij niet te verklaren, dat
het openen der bepaling in de Grondwet,
daargelaten het klemmende voor de organie
ke wet eene staatkundige fout was. De
Grondwetgever is blijkbaar uitgegaan van
het denkbeeld, dat het volk invloed op de
regeering moet uitoefenen, en wie de ge
schiedenis der constituiiën kent, weet, dat
hier alleen sprake van kunnen moest zijn.
Wat doet ook zoo'n vast officieel getal tot
den gang der zaken.
Voor tiet vast aantal Kamerleden zijn
wellicht nog geldige redenen aan te voeren,
doch waarom de fraaiigheid betreffende
het opteeren voor een bepaald district, niet
evengoed in de Kieswet kan opgenomen
worden, zie, dit gaat ons leekenverstand te
boven.
de zee met heeft teruggegeven?" vroeg ik
hem, toen hij mij genaderd was.
De man keek verschrikt opnu eerst
bemerkte hij mij. ».Ja, mijnheer", zei hij
daarna, nvoorai voor den ouden Thomas".
Hij keek mij opnieuw aan. »Gij zijt niet
van deze streek, gelooi ik Gij kent dus de
geschiedenis niet Hij aarzelde opnieuw
en hernam »De oude Thomas is dood, en
indien gij de aalmoes van een gebed aan
zijn ziel wilt schenken, zal ik mijn tijd niet
verloren hebben Ik word weldra zestig
jaar, mijnheer; met mijn tiende jaar was
ik reeds wees en werd toevertrouwd aan de
zorgen mijner grootouders, die in het dorp
Peuharn woonden, dat gij daar ginds kunt
zien liggen. Mijn grootvader vooral hield
veel van mij, het was een brave, dappere
zeeman, die in zijn sloep even goed als in
zijn huis woonde. Hij was door iederen
bemind en men noemde hem den ouden
Thomas. Ik werd zijn trouwe metgezel en
samen gingen wij op de vischvangst, die in
onze bescheiden behoeften voorzag.
Het jaar 18 was echter verschrikkelijk,
Nog één bedenking zou tegen het stelsel
zooals het door ons als mogelijk voorgesteld
wordt, zijn in te brengen. Hoe zou men bet
rijmen met tusschentijdsche verkiezingen
veronderstel, dat een afgevaardigde, op wien
in meer dan in één district stemmen zijn
uitgebracht, sterft of zijn ontslag neemt. In
dit geval kunnen voorzien worden door de
wettelijke bepaling, dat tusschentijdsche
verkiezingen de keuze geschiede door de
leden der Tweede Kamer zelf. De kiezers
zouden er over het algemeen niet rouwig
om zijn, al zij wat minder ter stembus
geroepen werden.
Maar zulk een stelsel zou in ieder geval
eene zeer omslachtige telling medebrengen,
zegt misschieu iemand. O neen. De verkie
zingen konden op de gewone wijze plaats
grijpen. De stemopnemers maakten op
de gewone wijze het proces-verbaal op,
doch verklaarden niemand gekozen. Dit
laatste zou het werk moeten zijn van een
centraal stembureau, aan hetwelk door den
voorzitter van elk districtsbureau binnen een
vastgestelden termijn een afschrift van het
proces-verbaai van de opening der stem
briefjes moest toegezonden worden.
Tegen Grondwetsherziening schijnt men
echter in ons vaderland op te zien. Con
servatief van nature ducht onze natie niets
zoozeer als »dat alles op losse" schroeven
gezet wordt.
Welnu, ook aan dit anti-grondwetsher-
zienelijk bezwaar wenschen wij tegemoet
te komen. Zelfs, als men alinea 1 van art.
81 (bepalende een vast aantal Kamerleden)
onaangetast wil laten, zou een proportioneel
kiesstelsel ten onzent mogelijk zijn. In dat
gevoel zou men voor iederen candidaat geen
tevoren bepaald aantal stemmen moeten
aannemen, maar het kiesquotient, d.w.z.
het aantal geldig uitgebrachte stemmen,
gedeeld door het aantal Kamerzetels (100).
De bepaling zou nweten luiden, dat alleen
hij, die het gevorderde aantal stemmen had
verworven, bij eerste stemming gekozen zou
worden verklaard. De overige stembriefjes
zouden bij elkander moeten worden geteld
en een nieuw normaalcijfer door deeling
de oogst was geheel mislukt en door het
aanhoudend slechte weer waren wij slechts
zelden in staat onze netten uit te werpen.
De booten, die zich in zee waagden, werden
tegen de rotsen verbrijzeld. De ellende werd
groot, want de zee had ons tot nog toe
gevoed. Ik was toen nog in de zorgelooze
jaren, maar toch herinner ik mij nog,
honger geleden te hebben en mijn groot
vader dikwijls te hebben zien weenen als
wij om den rniddagdisch vereenigd zaten,
onze borden voor de helft met water en
oude aardappelen gevuld. Hij weende als hij
mij aanzag, en de wanhoop stond op zijn
gelaat te lezen. Ook grootmoeder weende,
maar zij sloeg godvruchtig de oogen ten
hemel. Zoo gingen wij den winter in en
onze geringe voorraad levensmiddelen ge
raakte geheel uitgeput. De zee was nog
altijd in woede ontstoken, geen boot durfde
er zich op wagen.
Op zekeren dag was er een schip in zicht,
de wind was plotseling omgeslagen en het
vaartuig was daardoor uit zijn koers geraakt.
Het streed tegen storm om zich van de
der som met het getal der nog te benoemen
leden moeten worden vastgesteld. Men zou
dan hen als gekozen moeten uitroepen, die
dit getal bereikten of het naast daarbij
kwamen.
Op deze wijze zou men krijgen een ware
volksvertegenwoordiging.
Summa summarum zijn tegen het pro
portioneele kiesstelsel geen andere bezwaien
aan te voeren dan die betreffende het
opteeren voor een bepaald district.
Hartelijk hopen wij, dat de proportioneele
vertegenwoordiging zoo spoedig mogelijk
een feit worde. De Tweede Kamer dient
de getrouwe afspiegeling te zijn van het
Nederlandsche volk. En dat kan zij nooit
worden, als het stelsel van »de helft plus
1" blijft domineerendat kan zij alleen
worden, als de evenredige vertegenwoordi
ging wordt ingevoerd.
Schiedam, 1 December 1900.
Kamer van Arbeid.
De Kamer van Arbeid voor de alcohol
industrie behandelde in hare vergadering
van Vrijdag de bekende circulaire van de
afd. Schiedam van het Ned. Werklieden Ver
bond Patrimonium" betreffende vervroegde
winkelsluiting, en in verband daarmede
uitbetaling van werkloonen op Zaterdag-
vóórmiddag, in plaats van zooals tot heden
algemeen gebruikelijk Zaterdag-avond.
De vergadering besloot, niet rechtstreeks
pogingen aan ie wenden tot vervroeg
de winkelsluiting, tenzij mocht blijken
dat ook in de naburige gemeenten in deze
richting worde gewerkt, omdat men vreesde
hierdoor het inkoopen buiten de gemeente
in de hand te werken.
Daarentegen zal de Kamer zich in ver
binding stellen, met de andere Kamers van
Arbeid in deze gemeente, ten einde, bij
instemming dier Kamers, aan de patroons
te verzoeken, de week te rekenen in te
gaan op Zaterdag-morgen, en te eindigen
Vrijdag-avond, en diensvolgens de loonen
klippen verwijderd te houden, maar telkens
dreef de onstuimige wind het vaartuig naar
de rotsen. Wij zagen de bemanning haar
best doen om het schip van de kust
verwijderd te houden, nu eens weder de
zeilen gestreken, dan weer geheschen. Te
gen den avond bleef het in de nabijheid
der kust zeilen, wellicht verwachtte het
signalen om te weten waar het de kust kon
naderen en een toevluchtsoord vinden. Onze
zeeliedeu waren aan het strandte midden
van hun ellende stelden zij nog belang in
het lot dier ongelukkigen.
De avond viel. Na het sobere avondmaal
verliet grootvader het huis en ik begaf mij
te bed, maar sliep niet. Weldra zag ik hem
terugkeerenik verschok hevig, nooit had
ik zoo'n sombere uitdrukking op het gelaat
van den ouden Thomas gezien. Hij nam de
scheepslantaarn, die aan de zoldering hing,
en een koord en ging weer heen.
Wordt vervolgd.)
