Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
24ste Jaarg.
Zaterdag 2 Februari 1901.
No. 6915.
bureau HèoterBivacd 50.
v.
PRIJS TA» DIT BLAD:
oor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post aoor geheei Nederiand - 2.~
Ahsonderinke Nummers - 0.05
PR143 DKR ADTKBTENTIË»:
Yan 1—6 regeis; l l I ƒ0.60
Elke gewone regei meer1 -0.10
Voor "nerhaaiae plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
JgFICIEELE BERICHTEN.
Stads-Ziekenhuis.
Allen, die nog iets over 1900 van het
j^ads-Ziekenhuis te Schiedam te vorderen
Yfbben, worden uitgenoodigd vóór 15
ebruari a.s. hunne rekeningen in te zenden
blJ den ondergeteekende, Nieuwstraat 30.
De Secretaris-Penningmeester v/d.
Commissie van administratie
W. A. v. DOLDER Dz.
Algemeene Vergadering der
St. Willibrordus-Stiehting.
II. (Slot.)
Lezing van Mgr. Lans.
De Katholieken van Schiedam aldus
vervolgde Mgr. Lans na de pauze zijne
'®zing zijn bekend om hun groot en
sterk geloot. Herhaaldelijk ben ik daarvan
^e gelukkige getuige geweest. Niet minder
18 hun krachtig geloofsleven dan dat hunner
*aderen, die tegenover de neutrale scholen
eigen katholieke scholen hebben opgericht,
een voorrecht dat menige andere stad be
lijdt. Hier in Schiedam is voor alle katho-
heke kinderen plaats op katholieke scholen
dat is een eer en glorie uwer waardig,
Zegt spr., zoodat ik u mag toeroepen de
lofprijzing eertijds tot de bewoners van de
handelsstad Thessalonica gericht «gij zijt
®en voorbeeld geworden voor aliegeloovigen."
^Pr. prijst verder het hoogst verdienstelijk
schoolbestuur, dat met ijver en standvastig
heid de moeilijke taak van het beheer der
katholieke scholeu uitvoert. Velen weten
feeds wat er gebeuren gaat. Aanst. Zondag
zal in alie drie de kerken eene oproeping
Plaats hebben om het tekort te dekken en
dan komt er een schaalcollecte achterna,
fadien iemand een zeer aanzienlijke gift
schenken, kan hij die aan de pastoors,
de bestuursleden, desnoods aan spr, toezen
den hy zal het aan niemand vertellen.
Het tekort, dat aanvankelijk slechts f3000
^as, is gestegen tot circa 14000, daar het
schoolbestuur, niet geaarzeld heeft ver
bouwend naast God op de milddadigheid
der Katholieken, voor f 1500 verbeteringen
aan te brengen, anders zouden niet alle
katholieke kinderen op de scholen plaats
hebben en zou dus die glorie zijn getaand.
Het schoolbestuur spreekt hier het woord
*an den Goddelijken Heiland na«laat de
kinderen tot Mij komen", en herinnert zich
2ijn goddelijke heilbelofte «wie een van hen
°htvangt, ontvangt Mij en Hem die Mij
Sezonden heeft". Welk een heerlijk werk van
•christelijke liefde is het dan niet in den
Persoon van het kind, Christus zelf te ont
vangen en den Vader Die Hem gezonden
hoeft, het kind door vorming van verstand
on hart te sterken voor den strijd des levens,
hot kind door aankweeking van wetenschap
®u deugd te behoeden voor afdwalingen.
2eker door aldus het kind gesterkt door
Wetenschap en godsdienst te bewaren en
to redden, volbrengt men een groot werk
van christelyke liefde.
Hierbij stelt spr. nog in 't licht, dat de
kalmoes voor de katholieke school gegeven,
o°n meer dan gewone edelmoedigheid ver-
oischt. Wanneer men een arm kind een
kleedingstuk geeft, heeft men daarover
Zelfvoldoeningspijs en drank aan de arme
z'eken verstrekt, geeft ons vreugde, veelal
oen woord van dankbaarheid van nunnen
kant. Maar de stille zelfvoldoening, het zoet
Bevoel, dat aldus den barmhartigen wel
doener streelt, heeft hij niet die een aalmoes
voor het onderwijs geefthij ziet niet welk
kind daarmede wordt gebaat, welk kind
daarvan in de toekomst de volle vrucht
plukt, maar God ziet alles en de aalmoes
aldus met onbaatzuchtige liefde gegeven,
zal zeker dubbel welgevallig zijn in
Zijn oog.
Maar hier doet zich wellicht weer gelden
de koude opmerking omtrent de Staatssub
sidie. Spr. uit daarbij als zijne meening,
dat hoe rechtmatig die subsidie ons toe
komt, hij ze uit geheel zijn ziel zou
betreuren als da breede wijde stroom van
katholieke offervaardigheid zou worden
afgesneden door de nauwkeurig uitgerekende
en afgepaste subsidie, als de subsidie van
de neutrale staatskas de subsidie van de
katholieke offerkas zou uitputtan.
Waagt men het te zeggen «wij bunnen
niet", dan acht spr. dat een zucht van kleiri-
geloorigneid en kleingeloovig heeft hij de
Schiedammers nooit gezien of gekend. Spr.
acht integendeel het tekort gemakkelijk te
dekken. Er zijn, zegt hij, 7000 communi
canten in deze stadgaven zij ieder slechts
twee kwartjes per hoofd, dan ware het
tekort goeddeels gedekt. Maar spr. stelt
zich een andere rekening voor. Zullen er
onder die 7000 geen 5 gevonden worden die
f100 kunnen geven, 10 die f50 kunnen
missen en 25 die 1 25 willen afstaan. Onder
die 40 goede gevers rekent spr. ook alle
pastoors en kapelaans en heeft dan langs
dien weg reeds f 1625 bijeen.
Zoons en dochters van gegoeden en de
meer bejaarden onder den burgerstand
vormen een groep, waaronder er wel ge-
Vonden worden bv. 100 die f 10 en 100
die f5 kunnen missen, van 200 van f2.50
en 200 van fl, dat vormt te zamen weer
f2200 en met het vorig bedrag f3825 van
640 contribuanten.
Bij den werkmansstand zijn er wel 100
die f0.50 willen geven en 100 die een
f 0.25, 200 die 10.10 en 200 die f0.05
willen afstaan, vormende alzoo met 400 die
2£ cents kunnen geven, weer 1000 personen
die f 115 bijdragen.
De rekening staat dan reeds 1640 bij
dragen met een bedrag van f3940.
Er blijven dan nog maar 5000 com
municanten over, die allicht 1 cent kunnen
bijdragen en dan ontbreken er nog maar
f50 aan het bedrag.
Die f50 zijn reeds geschonken door een
paar vrienden, die spr. aansprak om een
bijdrage voor het noodlijdend katholiek
onderwijs te Schiedam en hij heeft ze reeds
medegebracht. Om het verwijt te ontgaan, dat
hij, oud-pastoor, wel anderen opwekt, maar
niet meedoet, wil hij onder vier
zelf
oogen mededeelen, dat hij er zelf nog
f lOO bij doet. (applaus.)
Nog kan hij mededeelen, dat het straks
medegedeelde omtrent een oud-Schiedamsch
weldoener die f 1100 schonk, zoo'n indruk
heeft gemaakt, dat dezen avond weder een
ander weldoener f 1100 heeft geschonken
(applaus.)
Durft men dan nu nog zeggenwij
kunnen niet, dan zegt spr. gelooft dat ge
kunt en dan kunt ge gelooft vast dat ge
door uw liefdeofïers het tekort kunt dekken
en dan zult gij het dekken.
Ten slotte wekt spr. daartoe nog zijn
hoorderen op, door den tegenwoordigen
verwoeden strijd om het kind te vergelijken
bij het woeden van Herodes in de dagen
van den kindermoord te Bethlehem. Wat
zouden wij, hadden wij in dien tijd
geleefd, niet alles gedaan hebben om het
Christuskind aan het moordstaal van Herodes
te onttrekken. Welnu Herodes is herleefd
in het moderne ofiicieele opvoedingsstelsel
en zendt zijn trawanten uit met bet wapen
der oogeloovige wetenschap om het Chris
tuskind te treffen, niet naar het lichaam
maar naar de ziel. Maar wij zullen dat
kind, door het doopsel lidmaat der Kerk en
erfgenaam des Hemels, niet aan den
modernen Herodes prijsgeven wij zullen die
ziel, waarvoor het bloed des Verlossers, tot
den laatsten druppel op den Calvarieberg
is gestort, niet aan het moordstaal van
Herodes' krijgsknechten blootstellenwij
zullen dat kind drukken aan onze borst,
en het bedekken met den wijden, breeden
mantel der katholieke offervaardigheid.
Om het bloeiende leven van het kind,
het Christuskind, te verzekeren, zal zeker
een handje vol geld, aan de katholieke
scholen geofferd, niet te veel zijn.
Nadat de geachte spreker zijne gloedvolle
rede, meermalen door applaus onderbroken
en door een krachtig applaus als bezegeld,
ongeveer aldus geëindigd had, nam de
zeereerw. Deken het woord. Een aangename
zoete heerlijke taak was 't hem namens
het bestuur der St. Willibrordus-Stiehting
oprechten dank te betuigen voor zooveel
rijke gaven van geest en hart als hier zijn
ten toon gespreid. Wij zijn dankbaar maar
voldaan bovendien, zóo voldaan, dat hadden
wij het in onze macht naast het ridder- en
eerekruis dat sprekers borst reeds siert,
zeker een derde zou prijken. Dankbaar zijn
wij en voldaan voor de treffende juistheid
en de glasheldere klaarheid, waarmede de
hooge beginselen der Katholieke Kerk over
de opvoeding der jeugd zijn uiteengezet.
Bij velen ontbrak nog het juiste begrip,
maar thans zijn alle beletselen voor de
offervaardigheid weggenomen alle tegen
werpingen zijn weerlegd; alle tegenstand
is overwonnen. Geleid door het helderste
licht hebben wij begrepen en ingezien getrof
fen zijn wij door de rijke offervaardige lielde,
waarvan spr. ons zulk een edelmoedig
voorbeeld geeft.
Door zijn heerlijk woord versterkt, zullen
Schiedams Katholieken met vernieuwde
kracht door daden hun offervaardige liefde
toonen en het heerlijk woord onzer naburen
herhalen«Zij zullen haar niet hebben de
schoone ziel van het kind", de ziel van het
kind.^dat behoort aan de ouders en zij die
zij als hun plaatsvervanger kiezen, maar
allereerst aan Christus Jezus, Die gezegend
zij in de eeuwen der eeuwen
Daverend applaus bezegelde ook dit
dankwoord van den tijdelijken voorzitter
der St. Willibrordus-Stiehting. Voorzeker
is het evenals het heerlijke gloedvolle
woord van Schiedams innig geliefden oud-
pastoor in goede aarde gevallen. Moge in
de naaste toekomst die gulden woorden
rijpe vruchten voor den bloei van het
katholiek onderwijs in deze stad opleveren
blijven zij eene voortdurende herinnering
en krachtige aansporing om voor degroote
zaak van ons katholiek onderwijs steeds
een open oog en milde hand beschikbaar
te houden I
iLfcrKMEKBi OVEKZICilT.
1 Februari 1901.
De oorlog in Zuid-Afrika.
De plechtigheid te Pretoria ter gelegenheid
van de troonsbestijging van koning Ednard
VII was een indrukwekkend schouwspel,
zegt de correspondent van de Central News
te Pretoria. Een groote menigte had zich
verzameld op de markt, die afgezet was
door compagniën Norfolks, Northumberlands
en Ilampshires. Tegen den middag ging
lord Kitchener en zijn staf tegen het
gouvernements gebouw staan en generaal
Maxwell, de gouverneur, las de proclamatie
voor, waarin gezegd werd, dat «de hooge
en machtige prins Albert Edward was
geworden koning van het Vereenigd Konink
rijk en opperheer van en over
Transvaal." Daarop bracht de kapel van de
Norfolks het volkslied ten gehoore en de
koninklijke standaard werd geheschen. Lord
Kitchener stelde een driewerf hoera op den
Koning in, en »soldaten en burgers vielen
hem hartelijk bij". De plechtigheid werd
besloten met saluutschoten van het fort.
Over de beteekenis van deze proclamatie
met de woorden «opperste heer" wordt in
de Engeische pers druk gesproken. Meerdere
organen zien daarin een phrase, die aan
alle partijen voldoening geeft, terwijl zij de
deur openlaat voor alle mogelijke schik
kingen. Terwijl toch overal elders in Kaap
stad, Natal enz. Eduard VII eenvoudig ge
proclameerd wordt als koning, noemt men
hem in Transvaal «opperste heer", d.w.z.
dat er nog een andere macht onder hem
kan bestaan. Hieruit meent men te kunnen
afleiden, dat Engeland alleen de «para-
mouritey" de opperheersctiappij begeert.
De conventie van 1884 verkiaarde, dat de
Koningin suzereme was over Transvaal en
nu is de Koning tot opperste heer uitge
roepen.
Hierdoor is, volgens de Star de gelegen
heid geopend uit de moeielijkheden te
komen. De Boeren zullen waarschyoiyk
gaarne er in toestemmen zoo meent dit
blad binr.enlandsche autonomie te ver
krijgen, gepaard aan opperheerschappij van
Engeland. De onderdeelen van de regeling
zouden hunnen worden uitgewerkt in dien
zin, dat alle belangen beschermd werden
en de vrede zou worden gehandhaafd. Het
is hier dat de invloed van den keizer van
Duitschland zou kunnen worden berust, ten
einde een atmosfeer van vertrouwen te
krijgen en het giftige wantrouwen dat
de vloek is van Zuid-Afrika te verdrijven.
Wij zijn overtuigd dat, indien in deze
richting gestuurd werd de oppositie de
regeering zou steuaen. De heer Cnamberlain
heeft een schoone gelegenheid zich en zijn
land uit een netelige positie te redden en
wij hopen dat hij deze in zijn samenkomst
met den Koning beeft aangegrepen.
Ook andere Engeische bladen o.a. do
Westminster Gazette spreken in dezen
geest en laten de mogelijkheid van eene
schikking met Transvaal in hunne be
schouwingen doorschemeren.
Intusschen blijkt het, dat de Boeren
zich al heel weinig van de proclamatie van
koning Edward aantrekken, rnaar onver
moeid voortgaan de Engelschen indringers
te belagen.
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
