de schitterend uitgedoste ureemde militaire
attachés sterk de aandacht.
Alles schijnt zonder ernstige ongelukken
afgeloopen te zijn. Enkelen kregen slechts
kneuzingen enz. Van anarchisten heett
men, zoover men weet, niets gemerkt,
ofschoon de politie eenige verdacht uitziende
personen, blijkbaar zuiderlingen verwijderde
zonder een renen op te geven.
Nu de begrafenis is afgeloopen, gaat de
Duitsche keizer Engeland verlaten. De
Hohenzollern is reeds te Sheerness aange
komen met het bevel Dinsdag den Keizer
te Port Victoria at te halen. Zondag
namiddag woonden de koning, de koningin,
de keizer, de kroonprins, de hertog van
Saksen-Coburg en alle Engelsche leden van
het Koninklijk Huis den dienst bij in de
St. George kapel. Daarna werd de groote
menigte kransen in de kapel en het
kiooster bezicntigd. De nijzetting van het
lijk. te Frogmore heett heden-middag drie
ure plaats.
De oorlog in Zuid-Afrika.
De opperbevelhebber van koning Eowards
leger in Zuid-Atrika scmjnt de regeering
van Zijne Bmsche Majesteit te willen
inwijden door nu eens spijkers met koppen
te siaan. Niet minder dan zeven kolonnes
toch, wordt uit Pretoria gemeld, zullen het
gedeelte van Transvaal, lusscnen Pretoria,
JohannesDurg, Natal en Delagoa-baai
schoonvegen. De zeven kolonnes zullen allen
op een bepaalde plaats bijeenkomen en
dan ongetwijfeld met nalaten eikaar hare
ervaringen mede te dealen, die, als naar
gewoonte, wel met zoo plezierig zullen zijn,
want, de Boeren zullen ongetwijfeld reeds
ingelicht zijn over Kitchener's groote
plannen en zorgen uit het net te blijven
Het is echter met goed te begrijpen, waar
die zeven kolonnes eensklaps vandaan zijn
gèkomen, daar er nog slechts een duizend
man van de nieuwe troepen zijn aangeko
men. Nu hangt het veel vaii af wat de
Engelschen onder een kolonne verstaan,
maar indien zij iets willen uitrichten, moeten
ze toch van een tamelijke sterkte zijn en
dan heeft Kitcnener dit kunststuk alleen
bij elkaar kunnen krijgen ten koste van
verschillende garnizoenen. De Boeren in het
Zuiden en Oosten zouden hem deze drijf-
jacht weieens in kunnen peperen door van de
afwezigheid der garnizoenen gebruik te
maken.
Dat deze veronderstelling niet te gewaagd
is, bewijst een telegram van Kitcheder van
den 2n. waarin de plaats van afzending
niet genoemd wordt. Daarin meldt de opper
bevelhebber, dat de bezetting van Modder
fontein aan den Gatsrand ten zuiden van
Krugersdorp door duizend Boeren is aan
gevallen. De ontzettingscolonne uit Krugers
dorp gezonden, slaagde er met in te voor
komen, dat de post genomen werd er zijn
geen bijzonderheden ontvangen, maar de
gevangen genomen officieren en man
schappen van de bezetting zyn te Vereeni-
giog saamgekomen
Het schijnt, dat er ook aan de Portu-
geesche grens, wellicht met ver van Lou-
renijo-Maiquez, gevochten is. Een vrij on
duidelijk telegram vandaar meldt Twee
duizend Boeren, onder kolonel Blake, be
vinden zich op Portugeesch gebied, ver
moedelijk met het doel de hier aanwezige
Boeren te bevrijden. De Portugeezen be
sloten de alhier zich bevindende Boeren
die weigeren zich aan de Engelschen over
te geven, naar Madeira te zenden. Ongeveer
honderd personen zijn gisteren in de hospi
talen opgenomen, meest tengevolge van
bezwijming en kneuzingen. Er hebben twee
ernstige ongelukken plaats gehad, veroor
zaakt door het slaan van een paard.
Een draadbericnt uit Bloemfontein in
dato 1 Februari meldt, dat De Wets co-
lonne is gezien door de voorhoede van
kolonel Marshall's strijdmacht. De Wet
trok naar het zuiden tusscaen Sannaspost
eu Taba'nchu met twee wagens en een
aantal Kaapsche karren.
De Standard verneemt uit Pretoria
onder dagteekening 31 Januari, dat ex-
president Pretorius van een bezoek aan
generaal Botha is teruggekeerd. Zijn vredes-
zending is volkomen mislukt. Bolha ver
klaarde, dat zijn pogen nutteloos was en
verbood hem nog eens met hetzelfde oog-
merk te komen.
Bij de begrafenis van Engelands Koningin
was een feit te constateeren, dat vele Bóeren-
vrienden ongetwijfeld aangenaam zal aandoen.
Men zal gelezen hebben, dat de weg waar
langs de begrafenisstoet trok, afgezet is
geweest door militairen. Welnu hiervoor
waren circa 30.000 man noodig en om
dezen te kunnen bijeenbrengen, heeft de
minister van oorlog bijna alle garnizoenen
van Engeland, Schotland en Wales van
troepen moeten ontblooten. Daarbij komt
nog, dat de helft slechts uit geregelde
troepen bestond. De rest waren yeomen en
vrijwilligers. Men zal zich afvragen hoe
Engeland den oorlog wil voortzetten, indien
deze, zooals voorspeld wordt, nog minstens
een jaar zal duren. Edward VII regeert
over meer dan 400 millioer.en onderdanen,
verspreid over het vierde deel van de
wereld. Maar buiten het prachtige leger
in Zuid Atrika en eenige garnizoenen in
Indië en Ierland, d:e men niet kan ver
zwakken, zijn er bijna geen soidaien meer.
Sbads- en Gewestelijk Nieuwe.
Schiedam, 4 Februari 1901.
Ked. R. K. Volksbond.
Afd. Schiedam.
Bede Tan pater Mohrmann.
Adres—Brandersbond.
In het adres van den Brandersbond, dat
in ons vorig nummer even vermeldden, word'
in het licht gesteld, dat de branderijen reeds
sedert vele jaren veel moeite hebben 0I"
zich tegen de beschermende rechten va"
het buitenland staande te houden, zooda'
de markten van Oostenrijk, Frankrijk e"
Duitschland geheel voor den gisthandel ge'
sloten zijn en de uitvoer per maand na»1"
België van 200.000K.G. inl897tot pl.m. 50.000
K.G. in 1900 is verminderd, welke maar>'
deiijke vermindering de productie van cir"a
50 branderijen vertegenwoordigt.
De wetgeving van 1897 heeft aanleiding
gegeven, dat de melasse veel meer dat»
vroeger op spiritus verwerkt wordt, waar
door dan ook de melasse-spiritus-producti®
zulk een vlucht heeft genomen, dat terwij'
er in 1896 slechts 26.500 heet. werd gefa
briceerd, die hoeveelheid in 1897 tot 77.00öi
in 1898 tot 104.000 en in 1899 tot 130.000
heet. ad 50% is gestegen en de productie ovef
1900, volgens opgaaf van deskundigen, 240
a 250.000 hectoliter of bijna de helft van de
geheele productie van gedistilleerd in on5
land zal bedragen, terwijl de productie *a"
graanspiritus in gelijke mate is verminderd;
en dat terwijl in bijna alle landen w»®r
suikerpremiën bestaan het stoken van melasse
uit spiritus is verminderd.
Dat de gevolgen van een en ander ni®'
zijn uitgebleven, wordt verder in het adr®3
uiteengezet. Het verlies geleden in h«'
zoogenaamde spoeliugdistrict alleen d°ot
waardevermindering van de graanstokerije"'
mouterijen, molens enz. bedraagt meer da"
fl 20.000.000. Van de 491 graanstokerije"
zijn er nog slechts pl. m. 160 in werking'
de andere zijn stilgezet of gesloopt, altha"3
uitgebroken en aan hunne bestemming ont
trokken. Hetzelfde is het geval met wind'
en stoom molens en mouterijen, die sleet»'3
voor een gedeelte werk hebben. Het fortui"
en het bestaan van het grootste deel d®1"
ingezetenen hebben enorme schade geledeni
en indien de regeering niet ingrijpt om aa"
den tegenwoordigen onhoud baren toesta""
een einde te maken, zal de geheel®
industrie volkomen ten gronde gaan.
de graanstokenjen zullen dan tevens worde"
geruïneerd de vetmesterijen in het spoel»"f>*
district, de tuinderijen in het West land
onze beroemde jenever-export, die all®1®'1
door de superioriteit van het Schiedams"*1'
product tegenover de exportpremie gevend®
landen zich nog staande kan houden.
Verder wordt in het adres in hertnneri"#
gebracht, dat de Kamer van Koophand®''
de Vereeniging tot verbetering van d®"
toestand van den moutwijnhandel en d®
Brandersbond, zich herhaaldelijk tot d®"
Minister van Financien hebben gewend
maatregelen hebben aangegeven, waarond®f
er zijn die zonder bezwaar van '8
schatkist en zonder de suikerfabrikant111
of melasse-stokers te schaden, het voorid®
staan der graanstokerjjen konden verzeker®"'
welke maatregelen echter de goedkeur»"®
van den Minister niet mochten wegdrag®"'
Adressante wendt zich nu tot de Ka»"®r'
die de groote waarde der industr1""
erkennende, door zelfs ter wille der b®®^
wortelsuiker-fabricage van het vigeeren
vrijhandelsstelsel af te wijken, niet
toelaten, dat een waardevolle industrie
gronde wordt gericht door de aan su»k®r.
premie verleende bescherming, temeer "a
zuiks geschieden zonder schade van a»»"e
belangen en zonder conflict met 1
vrijhandelsstelsel.
da'
Ten slotte wijzend op het immoreel®
er in gelegen is een aloude indus"1'
waarbij duizenden betrokken zijn, onmog®
te maken door financieel een ander®
steunen, vertrouwt zij, dat de Regeermg zU^t
een schromelijke onrechtvaardigheid
zal willen bestendigen, maar overtuigd
het goed recht der graanstokers,
coaa'-
De gewone maandelijkache vergadering van den Ned.
K. K. Volksbond, afd. Schiedam, werd Zondag-middag
half een gehondea in de zaal van de Officieren-Ver-
eeniging.
De Voorzitter opende op de gebruikelijke wijze, met
gebed, de vergadering en riep den leden en donateurs,
die in grooten getale waren opgekomen, bij den aan,
vang der nieuwe eenw een haitelijk Welkom toe
tevens den wensch uitsprekende, dat nog meer donstenrs
de Bondsafdeeling mochten steunen. In deze bijeen
komst dieude te worden herinnerd san het besprokene
op SO Dec. 11. inzake de benoeming van 3 veriiienrs
der boeken en bescheiden van den penningmeester,
waarvoor spr. hoopte, dat zich het Tereisehte getal
sou aanmelden.
Verder zeide spreker dat binnen enkele dagen een
heuglijk feest zal gevierd worden, nl. het huwelijk
onzer Koningin, bij walk feest hij hoopt dat een kort
geoed voor haar en haar bruidegom zal opstijgen van
alle Katholieken, maar vooral van de Bondsbroeders,
die zich in den loop der vorige week nog hebben
kunnen overtnigen, dat ook priesterlijke deugd eu
geleerdheid door de hooge regeering wordt op prijs
gesteld. Onze plicht is dan ook, in overleg met het
Centraalbestuur een telegram van gelnkwensching te
lenden aan H. M. bij gelegenheid van Hoogatderzelver
hnwelijk.
Nog deelde spr. mede, dat er op den 6en Febraari
a. s., des avonds te 8 uur, eene vergadering zal wor
den gehouden van de leden van het oudersteaniogs-
fouds, waarbij de opkomst van alle leden gewenscht is.
Hier bracht de president in herinnering de feli
citatie aan den heer Mr. Jansen, reehtsknndig
adviseur van den bond, bij zijne benoeming tot ridder
in de orde van den H. Gregorios den Groote, toen
hij voor eenigen tijd den dag herdacht, dat hij vóór
vijf-en-twintig jaren als secretaris optrad van de Ver-
eeniging tot bevordering van Katholiek onderwijs in
het bisdom Haarlem. Ben dankbetniging van Z,Ed.
is bij het hoofddbestuur ingekomen.
Verder deelde spreker mede, dat ook bij hem een
verzoek tot inlichting is ingekomen omtrent den toe
stand der werkeloosheid van de Schiedamsche werk
lieden, van den heer van Wijck, lid der Eerste Kamer.
Naar aanleiding van die inliehtingen heeft de heer
van Wijck in de Eerste Kamer eene rede gehouden,
waarvan het verslag aan het bestuur is toegezonden
Hierna deed spreker nog een beroep op eenige leden
van den Bond, om zich aan te meiden als commis
saris van orde, dair het tegenwoordige getal te
klein is.
Ten slotte zeide de president, dat de vroeger aan
gekondigde pogingen om nog meer donateurs en leden,
door middel van rondgebrachte circulaires te ver-
krijgeo, tamelijk goed zijn geslaagd, doch spoorde allen
nog aan, om nog meer leden aan te werven.
Alsnu kwam ter vergadering de eerw. pater J. H.
M. Mohrmann, die, nadat de secretaris de notulen
der vorige vergadering had gelezen, onder applaus
den katheder besteeg.
De welserw. pater Mohrmann, zeide, dat hij met
een gevoel van blijdschap de herhaalde uitnoodiging
omving om hier een spreekbeurt te vervullen niet om
zijo persoon, maar omdat zij bewijst, dat de Bonds
afdeeling wil blijven in vereeniging met de geestelijken
dezer stad eD met hen wil samenwerken aan het wel
zijn van dën werkman. Nadenkend over het ontwerp,
waarover hij zou spreken, viel het hem in dat wij
staan aan het begin eener eeuw en wij weinige dagen
geleden een laatst vaarwel hebben toegeroepen aan de
scheidende eeuw, die wij echter niet vergeten, want
zij is de leermeesteres van velen die volgen. Christus
is de Koning der eenwenhet verleden predikt ons
het heden en het heden verzekert ons de toekomst.
Wat zegt ons het verleden, het heden en de toekomst
met betrekking tot Christus Kerk Zeer breed
opgevat, wil spr. baar lijden en strijden in de laatatyer-
loopen eeuw nagaan. Wat waa de Kerk van Christus
voor honderd jaren, wat is zij thans, wat zal hssr
toekomst zijn; deze vragen zullen het onderwerp zijn
van sprekers rede.
Daartoe schetste spr. ons is breede trekken het eind
der achtiende eeuw. Hoe de revolutie, door'de Her
vorming, de ondermijning van het godsdienstig gezag,
en de slechte litteratuur voorbereid, een schok deed gaan
door heel Enropa, de hoofden van Frankrijke vorsten
en prinsen deed vallen om ten slotte zelf de hand te
slaan aan den Plaatsbekleder van Chnstns, den 80-
jarigen Pius VI. Geweldig uit zijn hoofdstad ont
voerd, stierf hij den 22 Aug. 179® in ballingschap te
Valence (Frankrijk). Maar hun, die toen dachten, dat
het einde gekomen was, riep de Heer toeWat vreest gij
kleinmoedigen." Want reeds was de man geboren die
de revolutie breidelen zou, die God groot zou maken
om orde in den chaas te brengen, totdat ook hij de
hand Bloeg aan de tiaar eo de waarheid zon onder
vinden van het woordraak niet aan het heilige. De
man was geboren, die den opvolger van Pius VI, den
zevenden Pins den zelfden langen en bitteren lijdens
weg zon doen betreden, die zijn voorganger onder het
Directoire was opgegaan, maar ook hij vermocht niet
de Kerk van Christus te verniet gen en hij, die spotte
met den banvloek, zag ia Ruslands ijsvelden de wa
penen vallen nit de handen zijner soldaten, eu ging in
ballingschap naar St. Helena, terwijl de Pauselijke
balling naar zijne hoofdstad wederkeerde. Terwijl
Napoleon iu zijn ballingschap op St. Helena al zijn
keizersdroomen zag vergaan, zond de grootmoedige
Pias hem nog een bode, die hem den Pauselijken
zegen overbracht.
Enropa herademde en onder de opvolgers van Pans
Pins VII, Leo XII, Pius VIII en Gregorius XVI
genoot de Kerk een betrekkelijke rust. Maar een lange
lijdensweg was nog bewaard voor hem, die als Crux
de Cruxe (kruis de krnises) was aangeduid. Spr.
behoeft zijn beeld niet te schetsen. Velen staat Pius IX
met zijn zacht gelaat en vaderlijke glimlach nog voor
den geest. Er zijn wellicht in deze vergadering nog
mannen, afstammelingen der Kruisridders, die goed en
bloed voor Kerk en Paus veil hadden, wien spr. een
eeresalunt brengt; zij kunnen getuigen hoeveel moeite
het hun kostte het bevel om de wapeus neer te leggen en
met welk een ontroering zij Pins laatsten zegen op het
St. Pietersplein ontvingen. Na acht jaren te zijn ge
weest de gevangene van het Vaticaan, legde Pms het
moede hoofd ter ruste, het Lumea in Coelo verseheen
aan den hemel, Petrus herleefde in Leo XIII Spr.
schetste zijn roemvol pontificaat als een glorievol tijd
perk ondanks de meeat schandelijke aanslagen en des
afval van veel fianwhartig.n. Nooit is er zooveellicht
uitgegaan van een koningstroon als van dezen Ge
vangene van het Vaticaannooit is bet woord van
een vorst zoo doorgedrongen tot het volk als van
dezen Paus Leo XIII, de wachter op Siona tempel
tinne, die de Loge brandmerkte ala het kind van
Satan, die verschiLende dwalingen veroordeelde en de
Summa van St. Thomas aanwees als de veilige leidende
sterre op het doornige pad der wetenschap, die vorsten
en staatshoofden doet luisteren naai zijn stem.
Mannen van den arbeid - zoo bngeroer roept spr.
zijn hoorderen toe - wie heeft de stem verheven voor
uw belangen, wie heeft de handschoen voor u opge
vat, was 't niet Paus Leo XIII, die de aandacht ge
vestigd heeft op uwe rechten, maar u ook gewezen
heeft op uwen christelijken plicht als onderdanen Zal
Leo Xlfl nog laag het roer van Petrus' scheepje
houden, wij weten 't niet. God alleen is 't bekend,
Die reeds het oog geslagenen heeft op hem, die dat
roer zal overnemen. Zal ook die opvolger zijn een
Paus in boeien Wij weten het niet. Maar wij weten
dat God steeds met Zijne Kerk zal zijo en de Poorten
der Hel haar niet znllen overwinnen.
Na aldus de Kerk van Christus met betrekking tot
het Pausdom beschouwd te hebben schetste spr. Haar
nog ia breede trekken in haie leden, daarbij met droef
heid .getuigend, dat er zoovele lauwe en trage leden zyn,
die de Moeder tot oneer zijn, niet bedenkend, dat zij
zijn zonen der martelaren, zonen der Moederkerk, die op
een lange heerlijke geschiedenis van 18 eeuwen kan
wjjzen Tegenover hen die aldus de Moederkerk tot oneer
zijn, kon spr. wijzen op die talrijke schare, die een
heeriijk voorbeeld geeft van geloof eu liefde, die
groote schare, die ver van het Vaderland het geloof
der Moederkerk verkondigen aan de heidenen en hier
vraagt spr. een bravo, een indrukwekkend aplaus, dat
opstijgt voor den troon van God in den hoogen hemel
voor den heiligen bisschop-martelaar, onzen roemrijken
landgonoot mgr. Hamer, die onlangs in China als
martelaar stierf. daverend applaus.)
De mannen van geloof ontbreken niet in onzen tijd
het geloof en de lielde apenbaren zich in die paleizen
van liefdadigheid, waar dc engel der liefde zich buigt
over de kinderen des volks en hen die warme liefde
betoont, die alleen in de Kerk van Christus geboren
is. Dat geloof en die liefde behooren ook te heerachen
onder de mannen van den Volksbond, bedenkend dat
de arbeid geen schande ia, maar die beschouwend in
het licht des geloofs, behooren tevredenheid en onder
werping onder hen te heerschen.
Ten slotte hen opwekkend tot onderlinge liefde,
stelt spr. de vraag, wat zal de toekomst opleveren
Vrede of strijd? Rust en vrede zullen eerst der wereld
verzekerd zijn als bet visioen van den ziener van
Patmos in vervulling zal zijn gegaan, allen om het
zelfde altaar zullen knielen. Intusschen honden wij
onwrikbaar vast aan de rots van Petrus, waarvan hst
Kruis in het heeriijk voile licht der waarheid schit
tert, het glorievol licht van Christus, Die is gisteren,
heden en in de verre toekomst.
De weleerw. adviseur, daarna het woord nemend,
zeide dat wij lang gewacht, maar eindelijk toch ver
kregen hebben. Dikwfjls is san pater Mohrmann ver
zocht hier als spreker op te treden, maar steeds waren
er bezwaren. Dezen dag gaf ons het voorrecht zijn
welsprekend woord te hooren. In een heerlijke schets
deed hij ons zien de Kerk van Christns in de jongst
vervlogen eeuw. Zeker znllen de mannen van den
Volksbond niet willen zijn onder die lage flauwe
Christenen, die de onde Moederkerk tot oneer zijn.
Den wensch nitend pster Mohrman nog meermalen in
ons miudeH te zien, biedt hij hem met den dsnk voor
zijn welsprekend woord het eerelidmaatschap der
Bondsaldeeling aan, opdat de band tusschen hen en die
afdeeling te meer bevestigd worde-
Daarna was aan het woord de president, die mede
deelde dat zich drie leden als veriiienrs voor de
boeken en de bescheiden van den penningmeester
hebben aangemeld, nl. de heeren C. N. van Gerven,
N. J. Elgers en en J. Companus.
Nog zeide spreker dat hij voor een paar dagen een
bezoek heeft gehhd van den heer W. v. d. Most, voor
zitter van „Patrimonium" die een bezoek had gebracht
aan het St. Liduina-gesticht. Zijn deel was om de
ouden van dagen in dat gesticht, alsook in het St,
Jacobsgaathus bij gelegenheid van het huwelijk onzer
Koningin een feest te bereiden, waarvoor een oproeping
i» gedaan in de beide Schiedamsche dagbladen. Giften
tot dat doel worden ontvangen door de onderteekenaars
van dat ingezonden stuk. Ten slotte zeide spr.,
in Maart a.s. 4 leden van het hoofdbestuur m°
gekozen worden, waarvoor zich candidaten tot
Februari kunnen aanmelden. u
Niets meer aan de orde zijnde, sloot daarna
Voorzitter met gebed de vergadering.
