Dagblad voor Schiedam en Omstreken. 24ste Jaar«r. Zondag 31 Maart 1901. No. 6963. bureau "SSofersfraaf 50. EERSTBLAD. De Zwaanridder. PRIJS YA5 DIT BLAD: ?oor icniedam per 3 maandenf 1.50 ran co per post door geheei Nederiand - 2. kncnaeriüke Nummers o.üó OFFKJieele BERICliTEX Kennisgeving. Sct®WESTER KN Wethouders tan Decpmh °P.o"- 18 der wet van den 4den '«S i!872 (faat8bLad no' 134)> tot Dp n& '«gen besmettelijke zielsten ïeten..nge,i J ter kennis v*n de inge F. RiJ -&i «n huize van den beer N. Lann} ?7lCT Dom» gemeente-geneesheer, spreek„r er n0" 98 alh>er, op de gewone eerstel n" dJtemaandeltj^ en wel op den heid Emsdag van elk kwartaal, gelegen- u zal bestaan tot ïostelooze Inenting en Herinenting tegen pokken. 8 c b e d a raden 3üsten Maai 11901 Burgemeester en Wethouders voornoemd Mr. W. H. J tNSEN, W. B. De Secretaris, Gr. J. BISSCHOP. Burger-Avondschool te Schiedam. k«Üm jaariijksche Tentoonstelling der tee- en n^e1 Zai pla"s bebben op Maandag 1 «n Dinsdag 2 April e.k. avonds 7 uur. De Directeur, J. A. HINGMAN. PRIJS DBR ADVBRTBNTIÉH: Van 16 regeis: .....II.... ƒ0.60 Elke gewone regei meer I -0.10 Voor hernaaide piaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. I'arijsclie Kroniek. Indien de vrijheid van onderwijs kon «red worden, dan zoude zij het zeker zijn °°i de schitterende wijze waarmede zij bij eminentste mannen, leden der üniversi- eit, geloovigen en vrijdenkers, katholieken, protestanten en joden, verdediging heeft gevondea. Zij zoude het nog glansrijker zijn «oor redevoeringen als die welke de groote Mun in de Kamerzitting, bij de behan - o ing van art. XIV der noodlottige wetten «gen de congregatiën heeft uitgesproken, thesis was deze Be vrijheid van onderwijs ontspruit in *rankrjjk niet uit de wet van 1850, (wet Faloux) doch is de onmiddellijke en nood zakelijke consequentie der Revolutie van 1789. Het kon eene pretentie van het oude regime zijn welke door Napoleon I weder opgevat werd, in Frankrijk de een heid van godsdienst op te richten en omdat de staat deze eenheid verlangde, werd de monopolie van het onderwijs het logische gevolg van het systeem zelf. Maar de een heid van godsdienst heelt de achttiende eeuw niet overleefd. Het koninschap had in zijn pogen om het daar te stellen schipbreuk geleden, het keizerrijk was niet gelukkiger. De geest der vrije discussie is overal doorge drongen. Vanaf de zegenpraal der Revo lutie is de Staat de bewaarder der leerstel lingen der Kerk niet meerhij kan het van geen enkele leerstelling op godsdienstig gebied meer zijn hij heeft geene doctrine, welke ook en mag er dus ook geen verdedigen. De Restauratie poogde zich nog van de wapens door Napoleon I gesmeed te bedie nen, doch zegt De Mun, het monopolie ver dedigde haar niet beter dan het Napoleon verdedigd had de Universiteit van den bisschop van Hermopolis maakte niet meer roya isten dan die van Fontane imperialisten gevormd had. Het beginsel der vrijheid heeft met op 1850 gewacht om bij het onderwijs te zegevieren. Het is mets aan de rechterzijde der wetgevende vergadering verschuldigd noch aan den schrik welke de Juni-dagen veroorzaakten of aan de voorbe reidingen van de staatsgreep. Reeds lang voor 1850 zien de liberalen in, dat zjj zonder de vrijheid van onderwijs nooit zullen overwinnen. Cafajette belooft haar van at de stoep van het stadhuis, toen hij daar de Revolutie van 1830 uitriep, waarvan de bewerkers zeker geen royalisten of clericalen waren. Guizot, die zelf niet tot den katholieken godsdienst behoorde, deed het onderwerp der wet van 1833, de vrijheid aan het lager onderwijs schenken en aannemen en bereidde dat op het hooger onderwijs van 1836 voor. Van deze vrijheid van onderwijs maakten de republikeinen van 1848 een der hoofdbeginselen en gron- Feuilleton. i) JraÏÏer' di0 °oit d? stad Kleef, met hare twi °mstreken bezocht, heeft zonder Reoon J >Zwanentoren" gezien. Dit oude een der Ult overoudetijden dagteekent, der stad voornaainste merkwaardigheden b^e als n'eV°0Zee'i T bouw- lwra""r'°s"'. graaf "van "r' 8sal"js' d« dochter van den 'even hier ,!"abant>do'aatste jaren van haar onberaden eweende ZÜ de gevolgen eener •naakte aa *uwfKienf?heid, die een einde Reluk «n u*1 dagen van het volmaakste d«d wegkis:ukkigo vrouw van verdriet Mocht de bezoeker onbekend zijn met de geschiedenis van den grijzen burent, zoo zal elke stedeling hen de sage van den Zwaan ridder verhalen, een legende, die reeds in de middeleeuwen met graagte gehoord werd, en te meer belangrijk is, daar ze in ons vaderland speelt. Te Nijmegen heerschte een buitengewone drukte. Koning Karei had er zijne grooten samen geroepen, ter plechtige gerechtszitting. Zelden had men in de stad zulk een menigte vreemde ridders gezien uit alle oorden van het rijk waren de edelen samengestroomd op de roepstem der he rauten en de Nijmegenaars vergaapten zich aan die vreemde kleederdrachten, en wa penrustingen, den glans en luister der machtige mannen die met hun tal van edelknapen en bedienden nauwelijks een onderkomen in de veste konden vinden. Het moest wel een buitengewone ge beurtenis zjjn, die deze beweging veroor zaakt had. Het gold namelijk, het geschil den waarop hunne nieuwe wetgeving moest gebouwd zijn. Zij schreven haar in de constitutie. Sedert de geest van het vrije onderzoek overal is doorgedrongen, hoe zoude men dit land naar de sectengeest, van welke kleur hij ook moge zijn, terug kunnen voeren Noch de théocraten, noch de ja- cobijnen mogen de hoop koesteren aan Frankrijk absolute oplossingen in dien geest op te kunnen dringen. De geschiedenis toont ons, dat de krachtigste regeeringen door den opstand der gewetens verbrijzeld werden. Het monopolie van onderwijs heeft nergens met goede gevolgen gewerkt en zai ook in Frankrijk toonen onmogelijk te zijn. Zelden weerklonken van de Fransche tribunen zulke bewonderenswaardige woor den. Wat kon men, nadat zulk een rede naar gesproken had nog hooren dat niet op flauw napraten moest gelijken Doch hoever zullen de sectanssen, die deze wetten ontwierpen en verdedigen niet gaan 1 In de zitting van Maandag 25 dezer, hield de radicale Bourgeois, dezelfde die bij het Haagsche Vredescongres het hoofd der Fransche delegatie geweest is, een hevige rede in antwoord op die van De Mun, waarin vooral de Broeders de Christelijke scholen en andere Katholieke instellingen het moesten ontgelden en op de onreent- vaardigste en valschte wijze werden beticht van haat en vijandschap tegen de moderne maatschappij aan hunne leerlingen in te prenten. En deze rede niettegenstaande het tegendeel de waarheid is, zal weder in geheel Frankrijk aangeplakt worden, terwijl de groote menigte van de edele taal van De Mun slechts bij uitzondering iets zal vernemen. Niettegenstaande de krachtige bewijs gronden en overtuigende taal der afgevaar digden Denys Cohin en Ribot, waarin zij bewezen dat het artikel XIV een aanslag tegen de vrijheid van onderwijs daarstelt welke op echt maconnieke, huichelachtige wijze in dit wetsontwerp binnengesmokkeld te beslechten tusschen de hertogin van Brabant eri haar zwager. De hertog van Brabant was roemrijk ge vallen in den strijd tegen de ongeloovigen, en liet zijne staten na aan zijne weduwe en zijne dochter. Dan, de hertogin vond een gevaarlijken tegenstander in den broe der van haar echtgenoot, die op diens nalatenschap aanspraak maakte. De weduwe was niet tegen hem bestand niemand kwam haar in den strijd voor haar recht te hulp. Toen wendde ze zich als laatste toevlucht naar koning Karei, in de hoop bij hem ondersteuning te vinden in haar treurig lot, en zoo had deze vorst zijne vazallen vergaderd om over de zaak te beslissen. De hertog wilde echter van geen toegeven weten. Alle pogingen om de zaak in der minne te schikken waren tevergeefsch, daar hij, van zjjne macht bewust, ver klaarde, zich zoo noodig door geweld, van de landen tjjns broeders te zullen meester maken. De rijksgrooten waren besluiteloos. Wel werd, gelukte het toch aan den minister president dit noodlottige artikel bij uitne mendheid, door zijn slaafsche meerderheid te doen aannemen, nadat hij natuurlijk de kwestie van vertrouwen gesteld had. Intusschen houden de werkstakingen aan en de partijen waren zoo geheel en al door de debatten der wetten tegen de congre gatiën in beslag genomen, dat nog niemand aan de regeering rekenschap is komen vragen over de meer dan ergerlijke wijze waarop de maire van Marseille de stakers tegen de patroons in bescherming neemt en eene grêve steunt waardoor het bestaan der belangrijkste haven van Frankrijk, de koningin der Middellandscbe zee in gevaar wordt gebracht en enorme sommen nutteloos verloren doet gaan. Bij de predikatiën welke hier gedurende de vasten in de kerken gehouden worden, werden weder in een paar parochiën door anarchisten ongeregeldheden veroorzaakt, welke echter spoedig door de politie onderdrukt werden en zich niet meer her haalden. In de kerk van St. Vincent de Paul houden drie missionnarissen, 's avonds voor de mannen, »des conférences réligieuses dialoguées", waarin een soort debat ge voerd wordt, welke met veel aandacht gevolgd worden en zeer bezocht zijn. De missionarissen hebben tegenwoordig niet meer alleen naar Afrika, China en elders te gaan om Christenen te winnen en een nieuw terrein tot voortplanting van het Catholicisme te vindener is hier in Europa zooveel te bekeeren, dat al hunne talenten en krachten, naar mijn oordeel, met te veel zullen zijn, om dit reuzenwerk tot een gelukkig einde te brengen. Mounet Sully, de beroemde tooneelspeler van het Tnéater Francais, zal in de zaal des Capucines, verschillende preken van Bossuet réciteeren of liever voorlezen. Door het eigenaardig talent van dezen hoogst begaafde »discur" (spreker)zullen deze redevoeringen, want deze naam is beter dan preken, van den Arend van Meaux, waren er velen, die innig medelijden gevoelden met de ongelukkige weduwe en wees, die in hun hart de daad van den hertog verfoeiden, en gaarne daaraan uiting hadden gegeven, doch geen stem verhief zich. Ieder vreesde zich den toorn van den machtigen ridder op den hals te halen, door in zijn nadeel te beslissen, en zoo werd er geen besluit genomen, hoewel de koning met ongeduld op het einde van het geschil aan drong. Den hertog ontving deze aarzeling niet. Thans bood hij aan, een Godsgericht te doen beslissenhij daagde ieder, die voor de rechten der hertogin wilde opkomen uit tot een tweegevecht op leven en dood wie in den stijd overwon, zou de zaak te zjjnen gunste beslissen. Koning Karei nam met beide handen dit voorstel aan, verheugd, zoodoende deze lastige zaak tot een einde te kunnen brengen. Alles werd tot den kampstrijd m gereedheid gebracht, en weldra herhaalde de heraut var. den hertog de uitdaging in naam van zijn heer. (Slot volgt.) NIEUWE SGHIEDAMSCHE COURANT v

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1901 | | pagina 1