Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
35ste Jaar£.
Vrijdag 14 Maart 1902
■No. 7249.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
PBIiS TJL5 DIT BLAD:
'oor Schiedam oer 3 maanden
Arzcnrieriiike Nummers
f 1.50
- 0.05
PB IJ SDK» AD7KBTKNTÜÉH:
7an 1—8 rsgeis'I J '0.60
Elke gewone regei meer-0.10
Voor hernaaiae piaatsmg worden oiiiijke overeenkomsten
laneesraan.
GEMEEN OVKiSZKJHT.
13 Maart 1902.
De oorlog in Zuid-Afrika.
g Verrassing en de ontroering in geheel
"eland veroorzaakt door de roemrijke
^rw'n,1'ng van De la Rey, op het oogen-
dat de oorlog zijn dertigste maand
c 'e®dt, bewijzen wel, zegt de Londensche
a^r®sP°hdent van de Petit Bleu, dat de
^oemeene opinie zich nog steeds in slaap
at wiegen door de comedie van officieel
Zal m'Stn"' PiotselinS wakke1" worden
echter dubbel heilzaam zijn het zaait
a'itrouwen tegen het oneerlijkste mini-
t-n''8 Van C'9 g°^ee'e wereld en het heeft
®®v°'ge, dat de Engelschen voortaan meer
eneigd zuilen zijn rekening te houden met
n> die hun vertellen, dat Transvaal en
rarije-Vrijstaat niet onderdrukt kunnen
w°rden.
Hoe meer men zich in de eerste bijzon-
eden over het gevecht van De la Rey
®°®t Methuen verdiept, hoe meer wordt men
°oriirongen van de kracht en de dapper-
die in de boeren schuilt, terwijl de
^ngelschen in het algemeen niets schijnen
hebben geleerd. Alleen reeds in de per
sonen van De la Rey en zijn helper Kemp,
6 Waarschijnlijk de versterking van Kraai-
P^ari voor zich uitdreef, terwijl zijn chef
^®thuen's colonne vernietigde, bezitten de
°®r®n twee aanvoerders, waarmee geen
"gelscb generaal de vergelijking kan door
ban en die in staat zouden zijn, Kitchener
*®'f het hoofd te bieden, indien De Wet of
^°tha eens minder gelukkig mochten zijn,
a&rvoor bestaat nu niet veel kans, want
'tchener, die De la Rey en Kemp tot
asver behandelde als quantite négigeable,
thans wel gedwongen, de troepen,
16 De Wet zoogenaamd ingesloten heb-
®D> naar het Westen te zenden. Hij
'Weert wel, dat hij het oosten niet van
°epen zal ontblooten, maar het is niet
'delijk, waar hij dan nieuwe troepen
°®t vinden. Johannesburg en Pretoria van
Ud garnizoen ontblooten Dat is ook niet
^aadzaam, daar zich in den laatsten tijd in
buurt van de goudmijnen ook al eenige
^oeren hebben vertoond. Het gaat lord
'tchener op het oogenbiik evenals een
""ancier, die aan lager wal is. Hij stopt
et eene gat met het andere, maar dat is
6tl hlijft altijd een bedenkelijke, hoogst ge
lijke tactiek.
^an Botha en De Wet hooren wij ook
niet veel bijzonders, hetgeen een goed
- ®n 's> omdat, wanneer Lord Kitchener
®ts goeds te melden had, hij het niet zou
8® aten hebben. Botha, zou zich, volgens
beweren der Engelschen, thans be
enden tusschen Vrijheid en Piet Retief,
aan de oevers van de Pongola, waar hij
n®«ds meer geweest is en waar de Engel-
c ®n vroeger ook reeds getracht hebben
k®m te omsingelen. Dat zij thans geluk-
^'ger zullen zijn, valt te betwijfelen, vooral
0 i omdat de Engelschen van den kant
an Swaziland niet kunnen oprukken,
al
terwijl de Boeren, mocht het hun te be
nauwd worden, altijd nog door de streek
1 een goed heenkomen kunnen vinden.
Een draadbericht uit Heilbron meldt
Men zegt, dat De Wet en Steyn de hoofd
lijn van den spoorweg overgetrokken zijn,
twee nachten geleden op een punt 8 K.M.
ten noorden van Wolvehoek gelegen. Zij
trokken westwaarts.
De grootte van de ramp aan Methuen
overkomen, belet het War-Office te spreken
van eenige kleine ongelukjes in de Kaap
kolonie en die het noodig gemaakt hebben
een colonne uit te zenden tegen comman
dant Foüché. Over de operaties zelf in
de Kaapkolonie wordt ook geen woord meer
gerept.
De Engelsche pers is nog steeds vol over
de ramp aan lord Methuen overkomen.
De Daily Mail zegt in een beschouwing
over Tweebosch: Wij dienen onze iliusie,
dat de onderwerping der Boeren nabij is,
prijs te geven. De Engelsche regeering
moet de herschenschim, dat de oorlog fei
telijk teneinde is, loslaten. Stelselmatig
moet zij eenigen tijd achtereen flinke
versterkingen zenden, maar geoefende
troepen, geen ruwe recruten gelijk die van
Tweebosch.
De Fransche bladen toonen zien ver
heugd over de overwinning der Boeren, Zij
geiooven niet, dat zij onmiddellijk groote
gevolgen zal hebben, maar zien er wei een
nieuwen slag in voor Engelands naam en
een aanmoediging voor de Boeren, die
trouwens blijken nog sterk te zijn. Men
onthoudt zich van aanmerkingen op Loid
Methuen, wiens ridderlijke houding bij den
dood van Villebois-Mareuil geprezen wordt.
Het Belgische comité tot Hulp voor de
Transvaiers heeft president Kruger met de
overwinning van De la Rey gelukgewenscht
en de verwachting uitgesproken, dat de
Boeren Methuen ais gijzelaar voor Krit-
zinger zouden houden.
De Petit Bleu me dt, dat president Kruger
uit Duitschland, België en Frankrijk en zelfs
uit Rusland en de Ver. Staten, een reeks
telegrammmen van geestdriftige gelukwen-
sching ontvangen heeft met de prachtige
overwinning van Tweebosch.
Engeland en Ierland.
Koning Eduard heeft op raad van het
ministerie den gouverneur-generaal van
Ierland laten weten, dat dit jaar geen
koninklijk bezoek aan Ierland plaats kan
hebben.
Het ministerie heeft terecht begrepen,
dat de omstandigheden voor een koninklijk
bezoek aan Ierland thans allerminst gunstig
zijn. Terwijl men minder dan ooit geneigd
is aan Ierlands rechtmatig verlangen te
voldoen, terwijl de Ieren zich in de ver
drukking solidair gevoelen met de Afri-
kaansche broeders, mag men niet verwach
ten, dat koning Eduard vriendelijk zal ont
vangen worden.
Het Duitsche toltarief.
De tariefcommissie van den Duitschen
Rijksdag heeft op voorstel van Gamp be
sloten het invoerrecht op roode, witte en
savoye-kool vast te stellen op 2£ mk. Het
invoerrecht op champignons in pekelnat of
anders toebereid is, op voorstel van Gaebel,
van 10 op 50 mk. gebracht.
De Spaansche crisis.
De verwachting dat de ministerieeie
crisis in Spanje thans bezworen zou zijn,
heeft zich niet bewaarheid. De minister
van financiën Urzaiz heeft zijn ontslag aan
Sagasta gevraagd, maar deze heeft gewei
gerd. Urzaiz blijft bij zijn besluit om af
te treden. Men gelooft, dat Sagasta nu
aan de Regentes het ontslag van hetgeheele
ministerie zal aanbieden.
Is het wonder, dat onder zulke moeilijke
omstandigheden, terwijl geen enkele groep
mannen uit een der staatkundige partijen
tegen de sociale en financieele moeilijkheden
blijkt te zijn opgewassen, er geruchten
toopen betreffende de instelling van een
soort raad van bijstand, die den 16-jarigen
koning Alfonso na zijn troonsbestijging zal
moeten voorlichten.
Het Rumeensclio parlement.
De parlementaire zitting is gisteren
te Boekarest gesloten. De voorzitter las
een koninklijke boodschap voor, waarin de
Koning het Parlement bedankte dat het
het gevaar, hetwelk het land bedreigde
gezien en bijtijds afgewend had. Het
Parlement heeft zich, zoo heet het verder,
tot de hoogte van zijn plicht tegenover het
vaderland verheven door den geldelijker.
toestand en het staatscrediet te,verbeteren.
Het heeft het vertrouwen in de kracht
van Rumenië weer opgewekt en een
blijvend werk gedaan, waarvan de zegenrijke
uitwerking in de toekomst gevoeld zal
worden.
Prins lleinrich in Amerika.
Prins Heinrich is gisteren den goheelen
morgen in zijn vertrekken aan boord van
de Deutschland gebleven, om brieven te
schrijven aan verschillende personen die
hij moest bedanken. Daarna heeft hij de
heeren, die hem door president Roosevelt
toegevoegd waren, een déjeuné aangeboden.
Om half vier lichtte de Deutschland
het anker te midden van levendige toe
juichingen. De Ilohenzollern was reeds
elf uren vroeger vertrokken, en zou de
Deutschland opwachten bij Sandy-Hook.
Daarna zal het keizerlijk jacht koers zetten
naar de Bermuda's.
en trewe^teiijk Nieuws.
Schiedam, 13 Maart 1902*.
Lozing—ds. R. W. J. Rudolph.
Gisteren-avond acht ure werd door de
anti-revolutionaire kiesvereeniging »Neder-
land en Oranje" eene openbare vergadering
genouden in de stampvolle zaal van »Musis",
waar als spreker optrad dé weleerw. heer
ds. R. W. J. Rudolph uit Leiden, met het
Onderwerp: de verhouding van de sociaal
democratie tot den godsdienst, het huwelijk
en den eigendom.
Nadat door den voorzitter, den heer
H. van der Drift, de vergadering met gebed
was geopend, was ds. Rudolph aan
het woord. Godsdienst, eigendom en het
huwelijk, zeide spreker, zijn de grondslagen
der maatschappij en worden ondermijnd
door het socialisme den godsdienst door het
atheïsme, den eigendom door het gemeen
schappelijk bezit en het huwelijk door de vrije
liefde.
Aanhalende de woorden van Gerhardt,
die gezegd heeftïarbeiders, sluit u
bij ons aan en gij zult dingen hooren
die voor den godsdienst erger zijn dan
rattekruid", vraagt spreker aan welke zjjde
is nu de waarheid
De heer Rudolph zeide, dat het socialisme
is practisch atheïsme en dat het beoogt
een oeconomiscn en wijsgeerig stelsel,
waarin voor den godsdienst geen plaats is.
Spreker vergelijkt de sociaal-democratie bij
eene hand, waaraan elke vinger een
bepaalden dienst heeft te verrichten. Op
de eerste piaats heeft het een maatschap-
pelijk-oeconomischen vinger, en dit is de
wijsvinger, ten tweede een politieken vinger,
welke het best te vergelijken is bij den
duim, daar net traent de andere partgen
onder den duim te houden, ten derde een
phtlisofischen of wijsgeengen vinger, welke
niet de minste is aan der socialistenhand
en daarom den middenvinger mag worden
genoemd, ten vierde de moreeie vinger
dat is de ringvinger, waar 't,er een eigen
huwelijksmoraal op nanoudt, en ten vijlde
den aesthetischen vinger of kunstvinger en
dat is, als de minste, de pink van het
socialisme, wijl het nog slechts even be
gonnen is er een eigen kunstrichting op na
te houden.
Spreker gaat in zijn beschouwing ver
der over tot het uiteenzetten van hetgeen
een goed sociaal-democraat en een goed
christen denkt over het bestaan en het
voortbestaan van den menschde samen
stelling van den mensch, zegt Feuerbach,
is stofhet stelsel van het socialisme is
historisch-materialistisch. Volgens dat stelsel
ontwikkelt zich de maatschappij in der
eeuwenloop aldus Op de Aziatische maat
schappij is gevolgd die der oudheid en van
de middeneeuwen, welke is opgevolgd door
onze tegenwoordige kapitalistische maat
schappij, waarin een klein getal metsaoen-
ders staat tegenover de groote massa, die
gescheiden van de productiemiddelen als
heloten slaaft en zwoegt; maar uit deze
kapitalistische maatschappij zal zich de
socialistische maatschappij ontwikkelen,
waarin allen gelijk zullen zijn, waar men
geen nood en geen zonde meer zal kennen,
waar de menschen, die weleer als roofdieren
tegenover elkander stonden, vreedzaam met
elkaar zullen verkeeren de wolf zal wonen
met het lam. In dit stelsel is geen plaats
voor de zonde in schriftuurlijken zin; daar
kent men geen verlossing, geen hemel;
het zoekt den hemel op aarde.
Spr. mag dit stelsel practisch atheïsme
noemen. Marx en Bebel heböen dat practisch
atheïsme geleerd. Volgens hen is alles stof
en heeft God niet den mensch, maar de
mensch God gemaakt. In de Duitsche socia
listische liederen, een parodie op de hoog-
feesten, wordt dezelfde goddelooze taal
gehoord. Weliswaar doen onze Nederlandsche
socialisten over 't algemeen niet die gods
lasterlijke taal hooren, maar waar Troelstra
zich in het Volk met de schapenvacht
tracht te omhangen, zal spr. uien afrukken
en het socialisme toonen, zooals 't is
Het socialisme is als wijsgerig stelsel
practisch atheïsmehet ontneemt het voik
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
r>