öaffblad voor Schiedam eo Omstreken.
SJiiSÉ
eerste blad.
De nieuwe Encycliek.
Oom Hans.
25ste Jaanr.
Zondag 6 April 1902
.No. 7267.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
ïeuilleioo.
55)
l)ezQ
NIEUWE SGHIEDAMSGHE COURANT
PBLïS TAS UIT BLAD:
oor Scmsdam oer 3 maanceii
■Tsncc p«r oost aoor gene»: Neaen&nri
Aiiondsriiike Summers
0.05
IfIWRHfT.TWI'.WHWWUWtt»
PBÏJ8 DBB AV R 8 T K SIi S
Vaa 1—6 rssreis'-I I 1 f 0.60
Sike gewon# rsgei meer-0.10
Voor nernaaióe plaatsing worden billijke overeenkomsten
nangeeaan.
r°ns Algemeen Overzicht gewaagden
gn ree<^s bij herhaling van de nieuwe
d#n '#k «n gaven met enkele woor-
stuk 6 hofgedachte van dit merkwaardig
J?eer' ^0lne'nscbe bladen bevatten
b'i)kt 6tl 00rsPr0Ilkelijken tekst> waaruit
is bat de nieuwe zendbrief gedateerd
ko,;an Maart en niet minder dan elf
^naen druks bevat.
bePerkte plaatsruimte laat geen
het 1 vertaling toe, die trouwens voor
kei-,Drie®renbeel onzer lezers niet de gemak
0nsJKste lectuur zou wezen. Wij zullen
d#n er"alve er toe bepalen, om den inhoud,
En ^edachtengang dezer hoogst leerrijke
ttlet getrouw weer te geven, soms
bei Woordelijke overzetting der meest
^ngwekkende gedeelten.
pa(J6 °men tot het 25e jaar van zijn
brengt de H. Vader allereerst
gevv 6r! °ank aan ^oc! T00r ben buiten-
Da^0 'angen levensduur, hem geschonken.
Bis etu'gt hij zijn erkentelijkheid aan de
die l °PPen voor hun toewijding en ijver,
h#t etD aoovee' troost verschaften. »Indien
hig °0lt noo(Bg was, dat de verschillende
**0 'scbe rangen der Kerk zich nauw
Rsri?nS'U'ten 'n vvederzijdsche liefde, in
^od Van gobachten en strevingen,
b*tia' ®en hart vorraen en ®ene ziel,
Wn Zeber 's zulks noodig in den tegen-
Ojac^naersi allerwegen spannen vijandige
8cha ten samen' °P intellectueel en maat-
te aPPftlijk gebied, om de Kerk te gronde
liever0*11611' ®'scboon bij bij zijn jubelfeest
e®n heuglijker onderwerp zou behan-
otg Z'et bft Paus zich thans wel genoopt
^arschuwend te wijzen op de gevaren
Naar het Duitsch.)
b niet antwoordde fier: »Mijnheer,ingeval
Oöbe?CLWeBscbt, dat ik uw handelwijze als
goedd aa®d zal beschouwen, heb dan de
aan e fj van uw naededeelingen, die
teveFlSSD Verkeerd adres gericht zijn en
8cho;ne^ uw tegenwoordigheid te ver-
Mr n
te gaa W8on maakte zich gereed om heen
equip n bij tag, hoe een elegante poney
Sc0oot^e Zeer nabij bet station voorbij-
l®gen verhaastte zijn schreden in
Qpr .v"gestelde richting.
dachtlt> 2ag bem een oogenblik aan-
Hoe u" na en dacnt»Wat moet die hier?
toch bie hier Men dacht in New York
Ha.' «at hij naar Frankrijk was gegaan
hallo a men baar siechts wist maar
baar is de schoone Hilda, ze wenkt
waardoor Kerk en maatschappij worden
omringd, en op de middelen, waardoor
geduchte rampen nog kunnen worden afge
wend. Zijn woord is niet alleen bestemd
voor de trouwe geioovigen, maar ook voor
andersdenkenden en ongeloovigen. die allen
kinderen zijn van denzelfden Vader sHet
is als 't ware een testament, dat Wij, op
korten afstand ons bevindende van de
poorten der eeuwigheid, willen nalaten aan
de volken, ten teeken van ons vurig ver
langen naar het algemeen weizijn."
Na deze inleiding brengt de H. Vader
in herinnering, dat de Kerk te allen tijde
een zwaren strijd te doorstaan had vcor de
waarheid en de gerechtigheid. Zóó heeft
de goddelijke Stichter voorspeld en door
zijn eigen voorbeeld bewezen. Toch was de
haat„iegen Zijn geheiligdea Persoon volstrekt
onverdiend. Ofschoon Hij niet anders dan
weldoende rondging, was Hij gesteld tot
een teekeri, dat zou worden tegengesproken.
Geen wonder, dat de Kerk, die Zijn ver
heven zending moet voortzetten, aan het
zelfde lot blootstaat. De wereld blijft zich-
zelve altoos gelijk tegenover de kinderen
Gods, omdat haar aanhangers ae trawanten
zijn van den duivel.
Vandaar de bloedige vervolgingen der
Romeinsche keizers gedurende drie eeuwen
Toen volgden de horden der Barbaren en
de Islam. Daarop de tyrannieke heersch-
zucht van een alles aanmatigend Cesarisme.
Ondanks al deze hindernissen en geweld
dadige verdrukking breidde de Kerk haar
zegenrijken arbeid voortdurend meer uit
en vestigde zij de christelijke beschaving,
die zoo onberekenbaar veel weldaden aan
de wereld heeft bewezen. Vervolgens kwam
de Hervorming, die zich losmaakte van
het Pausdorh, een jammerlijke scheuring
teweegbracht, ouder de Christenheid en den
weg baande voor de hoogmoedige en twij
felzieke wijsbegeerte der 18e eeuw.
Nu kreeg de bestrijding der Kerk een
nog ernstiger en aigemeener karakter. Want
mij. Hoe onoplettend, dat ik haar met
vroeger heb opgemerkt." Inderdaad had
Günther eerst thans Hilda met haar
poney wagentje bemerkt. Deze echter had
hem reeds eer gezien, hield de gaarden in
en wenkte hem. Hij hep met haastigen
tred naar het rijtuig en Huda riep hem toe
»Wat doet u alweer aan het station
Wil u op den loop gaan soms Of rijdt u
mede naar Hobenhausen »Het laatste
met het grootste genoegen, freule Hilda,
indien u me mee wilt nemen."
^Natuurlijk wil ik datStap maar in
Vlug sprong hij in net rijtuigje, para
plaats naast Hilda en voort draafden de
paardjes.
»Dat gaat heerlijk!" riep Erik, terwijl
hij met welgevallen aanzag hoe zeker en
bevallig haar kleine hand de teugels
hanteerde. »Overheerlijk, voor ons ouae
goede vrienden, zoo door de schoone wereld
te jagen
sMet wien sprak u straks aan het station
vroeg Hilda nieuwsgierig.
sMet een Amerikaan, dien ik onlangs te
New Yurk zag en nu toevallig hier ont
moette
»Ha, kende U Mi'. Dawson in Amerika?"
de aanvallen van het moderne ongeloof zijn
gericht tegen de grondwaarheden der Open
baring. Een verfoeilijk scepticisme vergif
tigt de harten en verstikt de gewetens.
Deze heihooze leerstellingen gingen maar
al te zeer over in het practische en open
bare leven. ïGroote en machtige Staten
brengen ze voortdurend in toepassing, mee-
nenae aldus de leiding van vooruitgang en
beschaving in handen te hebben. En alsof
de openbare machten niet verplicht waren,
in zicbzelve alle gezonde elementen, die het
zedelijk leven omvat, op te nemen en te
weerspiegelen, achten zij zich ontslagen van
den plicht om God openbaar te eeren, en
maar ai te dikwijls ziet men gebeuren, cat
zij, onder voorwendsel van onverschilligheid
ten opzichte van elke religie, zich verzetten
tegen den eenigen door God ingestelden
godsdienst".
Uit dit practisch atheïsme moest nood
zakelijk voorkomen een omverwerping der
zedelijke orde, wijl de godsdienst het fun
dament is der moraal. Nu de banden zijn
verbroken, welke den mensen hechten aan
God, houdt men slechts een schijn over van
louter burgerlijke, zoogenaamd onafhanke
lijke zeaeleer, welke den mensch tot zijn
eigen wetgever maakt. Gretig zoekt nij
derhalve mets anders dan de goederen
dezer aarde, rijkdommen en genotzijn
eerzucht wordt ontvlamd, zijn hebzucht
teugelloos. Hij voelt in zich opkomen een
minacnnng voor de wetten en voor het
openbaar gezag. Daar ontstaat een alge-
meene losneid van zeden, die in waarheid
een verval der beschaving meebrengt.
De werkelijkheid bewijst, dat de Vader
hier niet overdrijft. Immers, alie onder-
deeien van het maatschappelijk lichaam
lijden tegenwoordig zwaar. Te beginnen met
het huisgezin, waarvan de atneïstische Staat
reeds den huwelijksband losmaakte, het
gewijd karakter ontheiligde ea zooveel mo
gelijk het ouderlijk recht op de opvoeding
der kinderen bemachtigde. Eveneens lijdt de
»Mr. Bend, wil u zeggen, freule Hilda."
De jonge dame zag hem vragend aan.
ïNeen bij heet Mr. Dawson
ïZoo? Nu dan laat hij zich nu zóó
noemen, Mr. Bend gevoelt zich in alle
rollen thus. Hij is een beroemd tooneel-
speler 1"
sErik!" riep Hilda onrustig, »wat wilt
ge daarmede zeggen
»Dat de heer. dien gij Mr. Dawson
noemt, in werkelijkheid Mr. Bend, een
Amenkaansche tooneelgrootheid is!"
De poneys deden een dollen sprong
want de teugels ontgleden bijna van schrik
aan Hilda's handen. Met een snelle be
weging greep Günther ze; ze liet het
gewillig toe. Uit haar trekken sprak
angstige ontzetting. Ze had een goed ver
stand en zag bliksemsnel in, welk gevaar
haar gedreigd had.
»Enk!" riep ze gejaagd. »Kan het
geen verwisseling zijn die heer gaat hier
door
Waarschijnlijk voor een Amerikaanschen
nabob!" vief Uü ither haar lachend in de
rede. Dat pleit voor het tooneelspelers-
talent van Mr. Bend. Ik vergis me met.
Ik ken mijn man te goed."
sociale en staatkundige orde, voornamelijk
door de nieuwe meeningen omtrent den
oorsprong en den waren aard van het we
reldlijk gezag, dat niet aan God ontleend
wordt, maar aan de willekeurige beslissing
der menigte. Men ziet het in de openbare
wettendikwijls vertegenwoordigen ze
slechts de numerieke overmacht en de over-
heersching van een politieke partij. Daarom
ook worden de hartstochten der menigte
gevleid en wordt hieraan de vrije teugel
gelaten, zelfs al verstoren ze de openbare
rust. Eerst id uitersten nood, doch wanneer
het te laat is, gaat men ze met maatre
gelen van geweid onderdrukken.
»Zoo ontstond er allengs in de interna
tionale verhoudingen en systeem van
egoïsme en jaloezie waarbij de naties el
kander wederkeerig beschouwen, indien niet
met afkeer, dan toch met ijverzuchtig wan
trouwen. Zoo kwam het, dat hun onder
nemingen worden beheerscht door een
lichtzinnig streven, om het diep besef van
zedelijkheid en recht, de bescherming der
zwakken en onderdrukten terzijde te stellen,
om eenzijdig te haken naar grenzeiooze
uitbreiding van den nationalen rijkdom, om
alleen te letten op de opportuniteit, op de
kans van slagen en op het resultaat
der gestelde feiten want ze hebben
de zekerheid, dat zij door niemand worden
vermaand tot de eerbiediging van het recht.
Noodlottige kenteekenen, dat de naties
materieele kracht beschouwen als de hoogste
wet der wereld. Vandaar eindelijk die
steeds toenemende en matelooze opdrijving
der krijgsmiddelen, een gewapende vrede,
die onder veel opzichten gelijk staat met
de verschrikkelijkste gevolgen van den
oorlog".
Dezelfde verwarring op zedelijk gebied
Strooide het zaad der onrust in den schoot
van het volk, om daar agitatie's en tal van
onordelijkheden voort te brengen, die het
voorspel zijn van zware beroeringen. »De
armzalige toestand van een groot deel van
»0, dan heeft hij ook tegenover mij een
ro! gespeeld en is alles, wat hij mij gezegd
heeft leugen 1"
»En wat zei hij u dan, schoone Hilda.
Mag men het weten Deel het mij dan
mede. Misschien kan ik u opheldering
geven."
Hilda dacht een oogenblik na.
»Ja, ik wil het u zeggen, ik ben niet
meer verplicht te zwijgen en in zorg te
verkeeren over oom Hans." Günther luis
terde aandachtig, terwijl hij het meisje
aanzag.
»Over oom Hans?" herhaalde hij. ïKent
die den Amerikaan ook?"
»Neen, riog niet. maar morgen zal deze
zich op Hohenhausen presenteeren hij
deelde mij in vertrouwen mede, dat hij de
zoon was van Lotharius von Burghofen-"
»Die schoft!" sprak Erik toornig. »Daar
gaat mij een licht opDe zwendelaar
heeft een prachtige rol voor zich bedacht,
Waarin hij hier als gast dacht op te
treden. Maar wees volkomen gerust, nu
hij weet, dat hier iemand is, die hem en
zijn verleden kent, zal hij het niet wagen
zijn rol te spelen.
Wordt vervolgd.)
