Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
25ste Jaarg.
Zondag 30 November 1902.
No. 7465.
ÖERDE BLAD.
binnenlandT
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
St9" g°2ag °P P0°l0e Wé
BEMENül) NIEUWS.
FBIJS TAS DïT BLAD:
'oor Schiedam ner 3 maanden
•"rancc ptr post aoor eeneei Neaeriand
Aacnderiiike Nummers
1.50
2.—
0.05
PB IJS DBB ADVSBTKMTIÉN:
Van 1—8 regeis; j 1 /Q.60
Elke gewone regei meer-0.10
Voor nernaaiae plaatsing worden öiiiiike overeenkomsten
aangegaan.
tweede kamer.
^°ndziUing van Donderdag 27 Nov.
Öde voortzetting der beraadslaging over de
*erheHiina s c e .Regrooting
e«n n den ü00r Seret, dat thans
'bake w°rdt gedaan om een einde te
Van fi aan d®0 cöronischen lijdenstoestand
klïfl 0 verdediging van Java onder ver-
^®<h v ii, dat kel P'an d«r regeering
lijn, ulk0DQen rationeel toeschijnt. fltj en
^er,riVrienden zullen stemmen tegen het
d««temBtt!?l.~"Marcfaant' 0ok het am«n"
>an 0 -rekker bestreed de heer Seret,
gaat aL het amendementF o k k e r aan-
a#d st 6^S de ^lnlst#r er op, dat in
^djke tusscQen de Noordelijke en Zui-
»an h ötat®n van Amerika de schenaiug
di0g asy'recht door England als schen-
P°eioe w U® noutral,leit is bescnouwd. Bij
bii zou 6ro°' gevaar bestaan, dat
2o "°gstoestand in dezen ónze neutrali
se u 11 Willen handhaven tot ons naaeel.
zÜh ii"81" hoopte, dat de heer Fokker
He jTen"emen' zou intrekken.
d°°r t 6er ^an karnebeek verklaarde,
St®thtnegeC dot anQendement—Marcnant te
18 st8mü niet 8>eaoht te willen worden in
r"10®" met de plannen tot verplaatsing
^bioe" departement van Oonog naar
Nadat6',
t^ent v. r Mar chant zijn amen-
r o c t 'aa gehandhaatd, verklaard de heer
Pr°l®st arvoor l® zullen stemmen als
v»h c'egen de voorgenomen verplaatsing
De h depart, van Oorlog naar Badoeng,
^av®h v°r na n v 1 ij m e n achtte ae uil
eger 0or Bandoeng dringend noodig. tiet
Me0 m°et ®en veiligen terugtocht hebben.
eeh°8' dlt defensieplan aannemen in
Wm| of det verwerpen.
Soede up H®z oogenbiik onmogelijk is
'bet dat i verkrijgen, kan spreker
Nada, lnst0DQmen.
Ü^hiissi. de®r Cremer namens de
t? a,hend Va° raPPorleurs had geadviseerd,
5 bbrde ,®m®etea nie' aan te nemen, ver-
deu^rihtinister Idenburg omtrent
19 Poeln W>deid d®r voorgestelde werken
i,9ri®kerin d® meesl geruststellende
het l® kunaen geven. De kosten
t1"®h in ri°°r de Begeering voorgestelde
dan to®komsl eerder geringer blij-
ri0orstelifin eraamd is. üe minister zal geen
,9fartem. 101 verplaatsing van het
t^'Sd is a1 Van ^or^°g alvorens hij over-
9v®hs aa^if1 dezen uit financieel oogpunt
Iq v aaa velens waardig is.
ri'ykheiH m®'. 's mitusters verantwoor-
ktn0, oet hij zich ten sterkste tegen
tiei®huementen verklaren.
^°rPec a®®hdementMarchant werd ver-
Het arv,Stj 'egen 24 stemmen.
>rp ®end®m®al-Fokker werd eveneens
tl Hij L na®1 57 teSen 19 Stemmen.
o "Senh 8 Marine sprak d® h®er
®r der, ®on atk°urend oordeel uit
9 Hoerak t0®stand der kazernegebouwen
°dsen'> a' »hu"«u dienst gestelde tuin-
^olera waar veel manschappen aan de
'Q 'tinee ®keQ' D'8 g®h°uwen liggen
Vv^ar d ongezonde deel van Soerahaia,
lijdeil reinigingsdienst zelts in cholera-
'hheten 1,Vo'doenae is. Eens en voor altijd
die loodsen buiten gebruik woraen
heer V e r h e y wilde het marine-
enaeuv te Hoerabata volkomen in«
He
gericht zien op het herstellen van onze
moderne schepen. Een behoorlijke ka
zerne moet er komen in 't belang der
schepelingen. Premiën moeten worden ver
strekt aan verscnillende stoomvaartmaat
schappijen, om hunne schepen tot hulpkruisers
te kunnen inrichten.
Minister Idenburg (voor zijn ambtge
noot optredend, die ongesteld is) zeide dat
het te Soerabaia voorgevallende ter kennis
van de Indische Regeering is gebracht.
Naar een beter emplacement zal worden
uitgezien. Geen financieele bezwaren zullen
tegenhouden de vervulling, zoo mogelijk,
van de wenschen der heeren Hugenholtz en
Verhey. Tijdens de cholera heeft't niet aan
belangstelling der autoriteiten ontbroken.
Bij afdeeling Personeel der Zeemacht
wijst de heer Hugenholtz op veel
klachten der scnepelingen over slecht voedsel.
Hij wenschte het oordeel gevraagd te zien
van den »Bond van Nederlandsche Marine-
Matrozen" alvorens een proef te nemen
met geconserveerde groenten met rundvet.
De Minister verklaarde, de toezegging
omtrent de verbetering der voeding gestand
te zullen doen. Den Bond, heeft de Minister
niet de eer te kennen. Daar die Bond niet
op goeden voet staat met de autoriteiten,
behoudt de Minister zien omtrent de raad
pleging beraad voor met ziju ambtgenoot
voor Marine, die waarscnijniijk beter op de
hoogte zal zijn van dezen Bond. Gelach
Hoofdstuk II der uitgaven (in Indië) is
aangenomen.
Vrijdag voortzetting.
Zitting van Vrijdag 28 November.
Indische Begrooting.
Bij de behandeling van Hoofdstuk I
(uitgaven in Nederland) klaagde de neer
F o c k over het lichtvaardig verleenen van
buitenlandsch verlof aan hooge ambtenaren,
waardoor zij verloftractementen trekken,
die booger zijn dan hun pensioen.
De heer Van derZwaag verzette
zien tegen de voorgestelde uitkeering aan
den gewezen luitenant Bosch die hem te
hoog en niet gewettigd voorkwam jin ver
band met diens diensttijd.
De Minister van Koloniën kon den heer
Fock geen bepaalde toezegging doen om
trent wijziging der bepalingen betreffende
buuenlandsche verloven, maar zal de zaak
ernstig overwegen, üe maatregel, voorge
steld ten aanzien van den gewezen officier
van het Indisch leger, is een uitvloeisel van
een votum der Kamer.
De neer Van der Zwaag stelde voor
den post van f 1065 voor dat doel te
schrappen.
De neer De Waai Malei ij t stelde
voor den post tot f500 te verminderen.
Na uitvoerige discussie werd het amen
dement—Van der Zwaag verworpen met 47
tegen 12 .stemmen; dat van den heer De
Waai Maletijt werü aangenomen met 35
tegen 23 stemmen.
Den heer H e 1 s d i n g e n zeide de Mini
ster van Koloniën toe, om bij gebleken
misstanden verbetering te brengen in de
loonen, de behandeling enz. van de werk
lieden aan het Kolomaal Etablissement te
Amsterdam.
Den heer R o e s s i n g, die de opleiding
voor Indische ambtenaren in een 2-jarigen
cursus onvoldoende achtte, antwoordde de
Minister, dat hij ziju aandacht aan de zaak
blytt wijden.
Interpellatie Ar ts.
De heer Arts hield eene interpellatie
naar aanleiding van het feit, dat de familie
te Tilburg van den indiscneu officier J. van
Geijtenbeek het eerst uit de bladen moest
vernemen het overlijden van dien officier,
en eerst daarna officieel van het departe
ment van koloniën. Interpellant oordeelde,
dat niet met bekwamen spoed aan bet
departement is gehandeld en betoogde, dat
het gebeurde grooten wrevel te Tilburg
heeft gewekt. Interpellant vroeg, of 't niet
mogelijk was, alle sterfgevallen van offi
cieren en minderen uit de koloniën naar
het departement te seinen en vandaar uit
onmiddellijk telegrafisch de familie met het
overlijden bekend te maken.
Minister Idenburg oordeelde 't onmo
gelijk te voorkomen, dat van particuliere
zijde soms een sterfgeval eerder bekend
wordt aan de familie. Het departement is
steeds zooveel mogelijk diligent. Ook m casu
heeft het departement dadelijk na ontvangst
van de mail eeD kennisgeving aan de familie
verzonden. Indien met de plaatsing eener
advertentie door de vrienden van hen over
ledene in het Soerabayjaasch Handelsblad
een paar dagen gewaent ware, hadden de
Hollandsche bladen het bericht met kunnen
overnemen en was het pijnlijk geval voor
komen. De minister kan met toezeggen een
telegrafische mededeelmg van alle sterfge
vallen van officieren en minderen, niet in
en door dienst voorgevallen.
Wei is zulks mogelijk na aankomst van
de mail, doch dit zou grooie ontsteltenis bij
de familie veroorzaken en verkeerder werken
dan de thans gevolgde methode van spoe
dige, tevens omzichtige mededeelmg.
De heer Arts wenschte gaarne eenige
geldelijke offers te brengen om alle sterf
gevallen te seinen. De interpellatie was
daarna geëindigd.
De heer Schaper besprak de werving
te Harderwijk. Men dient de aangeworve-
nen te herbergen op plaatsen waar zij
met gelijk nu worden afgezet. Hij vraagt
in hoever de mimsrer instemt met de door
spr. aangeheven klachten.
De Minister zeide, dat voorstellen tot
opheffing van bestaande misstanden zaden
worden voorbereid. De minister zal het zich
een voorrecht achten, deze misstanden zoo
zij bestaan, te helpen opruimen.
De heer Ptjnacker Hord ij k be
sprak de wijze van belegging der nand-
geiden. Het systeem te Nijmegen gevolgd
acht spreker net goede, met daarentegen
dat te Harderwijk toegepast.
De heer Van Bylandt betwistte, dat
het met de handgeiden te Harderwijk zoo
slecht gesteld is. In vele gevallen wordt
de ontvangen som goed uesteed.
De Minister zou de gegeven wenken
overwegen en met zijn ambtgenoot van
oorlog daaromtrent overleg plegen. De zaak
der kazernes te Nijmegen is in overweging.
Het wetsontwerp werd zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
Aan de orde was daarna
De Wet op de Middelen fin
Indië.
De heer Van Kol drong er op aan in
de buitenbezittingen den drankaccijus inde
plaats te stellen van de arankpacht.
De heer Van Vlijmen zeide, dat de
eischen der defenstie wel in overeenstem
ming kunnen gebraent worden met de mid
delen en, wees in verband met de emigratie-
kwestie, op de goudmijnen van Bowes, waar
groote schatten te winnen zijn.
De Minister zeide ernstige overwe
ging toe der gegeven wenken.
Bij no. 10 (opium) ontwikkelde de heer
T a l rn a zijn bezwaar tegen de regie.
De neer Van Koi sloot zich daaroij aan.
De Minister was het in beginsel vol
komen eens met deze sprekers. De inbreuk
op de verboden kringen blijft hij verkeerd
achten.
Bij no. 11 (Pandjeshuizen) beval de heer
Fock het beneer over te nemen.
De Minister zegt, dal definitief beslo
ten is tot het invoeren van de pandjeshuizen
regie in Bantam en de Preanger.
De wet werd daarna goedgekeurd.
In behandeling kwam daarna
De Wetop de middelen in
Nederland.
De heer V a n K o I wilde ter sprake bren
gen de kwestie of de kosten der vestiging
op Nieuw Guinea ten koste van de Indische
of de Nederlandsche schatkist komenhet
is een deei van Australië bij hoofdstuk 10
zal hij een amendement in dien geest
voorstellen.
De neer Van Nispen kwam op tegen
i e beschouwing van den neer Van Kolhij
Nieuw Guinea beschouwen als Azia-
i sch land.
Het wetsontwerp werd goedgekeurd.
Aan de orde was nu net ontwerp ten
behoeve van den aanleg van een
Spoorweg van Rangkasbetoeng
naar Laboean.
De neer Van Kol was tegendeze aanvrage
Irrigatie heeft de voorkeur. Ea deze zal
moeten lijden onder ae zeer aanmerkeltjKe
kosten aan deze spoorweg verhonden. De
36 ton kon dus beter besteen worden.
De Minister betwistte, dat deze uitgave
een weeideungave is. De spoorweg zal
krachtig meae werken tot eocouomische ver
heffing. Het ontwerp werd zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
De zitting werd verdaagd tot Dinsdag.
De die&tal te Middelburg.
Men schrijn uit Middeiourg
Zooals gemeld is, zijn reeds vyf perso; en
gearresteerd ais verdaent van aietaiai „p
het Engeische bookmakerskantoo» -ciuer
kunnen elk oogenbiik nieuwe aaunoudmgen
worden verwaent. Op het kantoor zijn
afwisselend tusscden de lü en 20 klerken
werkzaam. De groote hoeveelheden post
zegels, die ontvreemd werden, schijnen in
Engeland van de hand te zijn gedaaB,
terwijl ook de postalorders daar verzilverd
werden.
Da aangehouden Duitscher M. moet
alleen bij een Engelsche Bank geleidelijk
een bedrag van 1000 pd. st. gedeponeerd
hebben. Het kantoor der firma Stoddart
werd hier geopend in Januari 1901, dus
bestaat bijna twee jaren, waaruit van zelf
wei valt op te maken, dat niet met eenige
zekerheid te zeggen is, wanneer de dief
stallen btjgonnen zijn en nog veel minder
hoe groot het bedrag is. De groote uit
gaven, die sommige personen echter deden,
schijnen hij de firma argwaan gewekt te
heoben, met net Oekende gevolg.
Als een bewijs op hoe groote schaal de
diefstal gepleegd werd, kan dienen, dat
naar oewoerd wordt eike week iemand,
expres do reis van Londen naar Midddelburg
maakte om de postalorders en postzegels
op te koopen.
De verpleegde te Veennuizen, die zijn
medevorpleegde een doodelfiken steek mtt
NIEUWE SCHIEDAM BRAST
