Hoe kan men nu komen tot den bouw
van arbeiderswoningen
1. door particulieren ondernemingsgeest
2. door de Gemeente.
3. door een vereeniging.
1. De ervaring zoowel hier als elders
leert, dat het initiatief van bouwondernemers
dikwijls niet groot genoeg is ten aanzien
van arbeiderswoningen en dat de hoedanig
heid van zulke woningen, indien onderne
mers tot den bouw overgaan, veelal lijdt
onder het verklaarbare streven zooveel
mogelijk winst te maken. Niet wenschelijk
zou het ons daarom schijnen de zorg voor
een goede volkshuisvesting uitsluitend over
te laten aan deze ondernemers.
2. Bij de opvatting, die vrij algemeen
heerscht omtrent de taak der gemeente,
schijnt het ons nagenoeg zeker, dat de
gemeenteraad tot het bouwen van wonin
gen niet zal willen overgaan. Ook de
woningwet wil dezen weg slechts in de
laatste plaats gevolgd zien. Art. 32 zegt
»Bij besluit van den gemeenteraad kan
een bedrag beschikbaar worden gesteld
tot aankoop van gronden en tot aankoop,
aanbouw, of verbouw van woningen in het
belang der volkshuisvesting voor rekening
der gemeente, ingeval dit noodzakelijk is
voor de richtige uitvoering van deze wet".
3. Er blijft dus slechts de vorming eener
vereeniging over. En dan ligt wel voor
de hand ze zoo in te richten, dat ze vol
doet aan de eischen van de woningwet,
waardoor de gemeente bevoegd zal zijn
voorschotten en bijdragen te verleenen en
dus de moeilijkheid van het verkrggen van
kapitaal belangrijk vermindert. De voor
naamste eisch is, dat ze geen grootere
rente dan 4% en geen winst mag uitkeeren.
Dit laatste zou nu wel een aantrekkelijk
heid van de vereeniging wegnemeD, maar
daar niet het winstmaken, doch de verbe
tering der volkshuisvesting hoofddoel is,
schijnt ons de beslissing niet moeilijk.
De hoofdbeginselen van zulk een ver
eeniging zullen o. i, moeten zijn
a. de rente zal hoogstens 4% mogen
bedragen
b. er zal geen winstdeeling plaats vinden
c. de huurprijzen zullen gesteld worden
in overeenstemming met de markt der
huren, zoodat armenzorg en verhindering
van het particuliere bouwen uitgesloten
zijn
d. de overschotten zullen alleen gebezigd
worden ten bate der volkshuisvesting
e. er zullen slechts goede, degelijke
woningen, liefst met een tuintje, gebouwd
worden in de huurprijzen ongeveer van
f 1.50 tot f 2.50.
f. er zullen aandeelen ook van een klein
bedrag, bijv, f 10. worden gemaakt, ten
einde ook werklieden als deelnemers te
verkrijgen.
Om tot de vorming van zulk een ver
eeniging te komen, geven wij U in
overweging een vergadering van alle be
langhebbenden en belangstellenden bijeen
te roepen, waar de zaak zal worden uit
eengezet, een voorloopige vereeniging
gevormd en een voorloopig bestuur gekozen.
Dit moet dan statuten ontwerpen, propa
ganda maken voor de zaak, kapitaal
bijeenbrengen, zich verzekeren van de
medewerking van den gemeenteraad en een
definitieve vereeniging vormen.
Wij meenen hiermede aan onze opdracht
te hebben voldaan.
M. C. M. De Groot.
Herman Jansen.
T. H. Mouwens,
De Burgemeester is gisteren-avond van
zijne buitenlandsche reis in de gemeente
teruggekeerd en heeft heden zijn functie
weder hervat.
De openbare zwemplaats aan het Spui-
kanaal wordt Dinsdag aanst. geopend.
te IJmuiden sloeg de romp nog voor deze v
het water bereikte, door onbekende oorzaak
van stuurboord naar bakboord om.
Een ernstige paniek ontstond. Op de
Anna bevonden zich een 50-tal werklieden,
waarvan een tiental bij het ongeval in de
Maas sprongen, terwijl de anderen op de
werf geslingerd werden.
De romp sloeg tegen een hoofdstelling
van het in aanbouw zijnde stoomschip
Dorothea, die naast de Anna op stapel
staat. Die stelling werd verbrijzeld, maar van
de werklieden, die er op stonden te kijken
en er afsprongen, werd bijna niemand ge
kwetst alleen op de Anna heeft een werk
man met het van stuur- naar bakboord
slingeren, een arm en een paar ribben
gebroken.
Gisteren-ochtend is vruchteloos getracht
de Anna met drie sleepbooten af te sleepen.
Het zesjarig zoontje van Wijker, wonende
aan de Marksteeg, eergisteren op de trap
bij de Vischmarkt te Vlaardingen uit de
haven willende drinken, viel daarbij achter
over te water met het noodlottig gevolg, dat
hij levenloos werd opgehaald. Dr. Kikkert
kon slechts den dood constateeren.
Namens mevr. Therèie de Qlercq, geboren
de Bourbon, »de eenige in leven zijnde
dochter vau wijlen Lodewijk XVII, thans
wonende te Apeldoorn" heeft de heer Otto
Friedrich, geschiedkundige te Parijs, zich
gewend tot den raad der gemeente Delft
met overlegging van daartoe strekkend plan
verzoekend »dat de tombe van wijlen Lode
wijk XVII, welke thans in verwaarloosden
toestand zich op het oude kerkhof bevindt,
volkomen gerestaureerd en verfraaid wordt."
PROGRAMMA van de Matinee
door de Staf muziek van het
3e Regiment Huzaren, direc
teur de heer A. de Goede,
morgen Zondagin den
Officierentuin te geven.
No. 1. Hanits across the Sea marche,
Sousa. 2. Ouverture Das Glockchen
der Errmiten, Maillor. 3, Mein Traum
Walzer, Waldteufel. 4. At a Georgia
Campmeeting (Cake Walk), Kerri Mills.
5. Faniaisie Triaviata, Verdi.
No. 6. Marche de3 Chauffeurs, Bose.
7. Lustige Brüder Walzer, Volstedt. 8.
Moderne stijl, Berger. - 9. Fantaisie Faust,
Gounod.
BIN2ÏE5LAÏD.
De minister van Binnenlandsche zaken,
dr. A. Kuyper, is eergisteren-avond te 10.17,
vergezeld van mr. S. J. Blaupot ten Cate,
hoofdcommies voor onderwijs, te Groningen
aangekomen. Z. Exc. werd verwelkomd
door den commissaris der Koningin, mr. C. C.
Geertsema. Op het perron, in de vestibule
van het station en voor het stationsgebouw
had zich een zeer talrijke menschenmenigte
verzameld, die den minister hartelijk toe-
juchtehet gefluit van enkelen werd door
hoera's overstemd. De minister en de heer
Geertsema reden naar het hotel De Doelen
aan de Groote Markt, waar kamers voor
Z. Exc. besproken waren.
De Arbeidsbeurs.
(Opgave 30 Mei 1903.)
Gevraagde arbeidskrachten.
Leerjongens voor het sigaren vak. id.
voor het rij wiel vak. Personen bekend met
rijwielvak. id. voor vijlwerk. Tim
merlieden. Ondermouters. Een schoen
maker (halfwas.) Een schoenmakersjon
gen. Steenhouwers. Verver. In
een fabriek een jongen bekend met
kleedennaaien. Jongen voor gistpakhuis.
Een drukker. Een leerling smederij
(boven 16 jaar.) Een jongen karkenfa-
briek. Een keukenmeid. Een dienst
bode voor meid-alleen. Een dienstmeisje
voor halve dagen.
Aangeboden arbeidskrachten.
Letterzetters. Brandersknechts.
Distillateursknechts. Kantoorbedienden.
Boerenknechts. Een tuiniersknecht. Mou-
tersjongens. Een Slagersknecht. —Een ta
baksbewerker. Kistenmakers. Ververs.
Een Schippersknecht. Een Houtkoo-
persknecht. Personen voor lichte werk
zaamheden,id. voor schrijfwerk, id. voor
loopwerk. id. voor loswerk. Gelegenheid
gezocht voor jongens ter opleiding in smidsvak
en kuipersvak. Schoonmaaksters.
Wasschen aan huis gevraagd.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het commissariaat van
politie
2 gewichten, een oorknopje, 2 sleutels,
een stel breinaalden, een bruin bont geitje
(politiewacht Hoofdstraat), een portemen.
naie met eenig geld.
Aanwezig aan de volgende adressen een
portemonnaie inhoudende geldJ. J. v.
Aiphen, Hoflaanstraat 15een ijzeren
mu'lkorfL. v. d. Berg, Hoflaanstraat 7
een muilkorf met slotvrouw Meerwijk
Groenendal 13een vrouwenzak inhoudende
een en ander: A. Korpel, Zalmstraat 5;
een ijzeren muilkorfP. B. Gerlacb, Hendrik
Gabelstraat 42; een zilveren armband C.
H. v. Gerven, Leliestraat 51 een porte
monnaie inhoudende eenig geld W. J. C.
Wiilemse, Noordmolenstraat 58een zil
veren broche P. de Bmin, Maashofje 8
een bruin lederen taschje, inhoudende een
en anderC. Hoenderkamp, Polderstraat 1.
Arbeiderswoningen
Bij het Bestuur van de Vereeniging
ïSchiedam Vooruit" is ingekomen het vol
gende rapport van de Commissie benoemd
in de Ledenvergadering van 23 April in
zake Arbeiderswoningen
Aan
het Bestuur der Vereeniging
nSchiedam Vooruit" alhier.
In de vergadering Uwer Vereeniging van
23 April 1.1. werden wij in commissie be
noemd om met Uw Bestuur na te gaan,
wat kan worden gedaan om aan het drei
gende gebrek aan arbeiderswoningen tege
moet te komen.
Wij meenen als een door niemand weer
sproken feit te mogen aannemen, dat reeds
thans gebrek bestaat aan goede, mensch-
waardige arbeiderswoningen. Wel staan
verschillende arbeiderswoningen ledig, doch
die mogen niet »goed" genoemd worden
en tal van niet »goed" te noemen woningen
zijn in gebruik,
Het zou beter wezen cijfers te kunnen
aanvoeren, maar daarvoor zou een tijdroovend
onderzoek noodzakelijk zijn en waar de
algemeene uitslag wel bij niemand twijfel
achtig zal wezen, meenen wij tot dit
onderzoek niet te moeten raden.
Door de te verwachten vestiging der
fabriek van de heeren Smulders zal de
behoefte aan woningen nog sterk toenemen.
Bovendien bestaan er in onze stad geen
of bijna geen arbeiderswoningen, die men,
altijd het bereikbare in het oog houdend,
model-woningen zou kunnen noemen en die
behooren er toch als voorbeeld hoe gebouwd
moet worden, te zijn.
Zonder voorbehoud spreken wij dus de
wenschelijkheid, ja de noodzakelijkheid uit
van den bouw van goede, degelijke arbei
derswoningen.
Over den gunstigen invloed van zulke
woningen op het geestelijk en lichamelijk
welzijn der burgerij bestaat geen verschil
Van gevoelen.
Wij vestigen de aandacht op achterstaande
advertentie, waarin de 25ste bedevaart der
Rotterdamsche processie naar Sittard,
wordt aangekondigd.
Heden-ochtend is alhier aangehouden
zekere J. T., die wegens een verschuldigde
boete van f 1.in het Alg. Politieblad
gesignaleerd stond.
Na betaling der boete is de man weer
ontslagen.
Bij het te water laten van de werf der
firma Bonn en Mees te Charlois van de
stalen romp van den stoomtrawler Anna
bestemd voor de Maatschappij »De Kotter"
De minister van Financiën brengt ter
kennis van ambtenaren der directe belas
tingen, invoerrechten en accgnzen, die
volgens de bestaande bepalingen voor de
vervulling van ontvangkantoren in aan m er
king kunnen komen en verlangen benoemd
te worden tot ontvanger te Nieuwkoop c.a,,
dat zij daarvoor nog tot 10 Juni e.k. een
adres kunnen indienen, onverschillig of zij
overigens tot mededinging naar een kantoor
der zevende klasse bevoegd zijn.
t
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië, vau 59
Mei, wordt de gouvernements-koffioogst
op Java voor dit jaar thans geraamd op
204,000 pikols.
Naar aan de Rijm. Ct. van welingelichte
zijde wordt gemeld, is het niet onwaarschijn
lijk dat de gouverneur van Atjeh, luitenant
generaal J. B. van Heutsz, eerlang in ons
land zal komen.
Van den heer Van Kol ontving de Cura-
:ausche Courant uit Bonaire een schrijven,
waarin hij mededeelt dat, daar zijn studie
reis door gebrek aan tijd haastig moet
geschieden en zijn eenig doel is nader
kennis te maken met de toestanden van
land en volk, hij zich niet kan bezig houden
met kwestiën van persoonlijken aard. Zijn
tijd is te kostbaar en de algemeene belangen
hebben zoozeer recht op den voorrang, dat
hij van individueele zaken geen notitie zal
nemen.
Het bestuur van den Ned. Bond van
vereenigingen van den Handeldrijvenden
Middenstand wenscht een onderzoek in te
stellen naar het al of niet gewenschte van
wettelijk geregelden winkelsluiting op Zondag
en heeft daarom een circulaire met
vragenlijst verspreid.
Doel is de regeering in staat te stellen
bij het eventueel ontwerpen van die wettelijke
regeling, rekening te kunnen doen houden
met de verschillende wenschen en belangen
van den handeldrijvende middenstand, en
verzamelden uitkomsten van het onderzoek
zullen dan ook aan de Hooge regeering
worden medegedeeld Circulaires en vragen
lijsten zijn te verkrijgen aan het secretariaat
van den band, Hezelstraat 112 te Nijmegen.
Men wordt verzocht de vragen te beant
woorden en de lijst in te zenden voor 20
Juni a. s. bij de Vereeniging of Commissie,
die zich met de verzameling ter plaatse
wil beiasten.
Ten gevolge van het gedwongen opkomen
onder de wapens tijdens de stakingsdagen
blijken meer dan 300 miliciens buiten
burgelijke betrekking te zijn geraakt. Een
nationaal comité doet een beroep op de
werkgevers, om plaatsing voor hen te
vinden.
In de grootere bladen vindt men een
opwekking van het Nationaal Comité tot
steun aan miliciens, waarin het nogmaals
geld vraagt om de miliciens van de lich
tingen 1900 en 1901, en bij voldoenden
steun ook die van 1902, die door den dienst
hun brood verloren of zullen verliezen, aan
eene betrekking te helpen.
Wie hulp kan bieden, door jonge mannen
aan werk te helpen, melde het aan den
voorzitter, den heer M. C. P. Barbe, Am
sterdam, 1ste Spaarndammerstraat 26
hebt gij geld te missen voor deze zaak,
wilt het zenden aan den penningmeester,
den heer mr. H. C, Hacke, Amsterdam,
Heerengracht 518.
Mgr. C. J. M. Bottemanne f.
In de parochiekerk van de H. Catharina,
Singel bij den Heiligen weg te Amsterdam,
werd gisteren-ochtend een plechtige uitvaart
dienst gehouden voor de zielerust van mgr.
Bottemanne z.g. (vroeger aldaar pastoor).
Aan het in stemmig rouwgewaad gehuld
hoogaltaar officieerde mgr. Schweitzer,
deken van Amsterdam, die ook na de H,
Mis de absolutie bij de katafalk verrichtte.
De katafalk stond onder een hangend
rouwbaldakijn, waar in het midden op eea
rouwschild stond te lezenRequiescat in
pace, waarboven de initialen van den Kerk
voogd. Op de baar lagen de teekenen van
de hooge waardigheid des overledenen.
De plechtigheid, waarbij door het koor
gezelschap het Gregoriaansch Requiem
werd uitgevoerd, werd o. a. door mgr.
Eygenraam en de verpleegden van het
R, K, Maagdenhuis bggewoond.
