Stads- en Gewestelijk Nieuws.
iu
heeft niet den omvang van een ramp,
zooals de eerste geruchten deden veronder
stellen. Er zijn twintig gekwetsten, waar
onder enkelen zwaar. Deze zijn overge
bracht naar een ziekenhuis in de buurt.
Andere gewonden lieten zich voorloopig
verbinden en met een rijtuig naar Brussel
brengen. Weer andere gekwetsten zijn
overgebracht naar naburige gebouwen, o.a.
naar de Brusselsche gasfabriek. De meeste
gekwetsten zijn Antwerpsche kooplui. Het
ongeluk veroorzaakte te Brussel groote
opschudding, omdat men eerst van talrijke
dooden sprak.
Schiedam, 2 Juli 1903.
Het Woningvraagstnk.
In de groote zaal van n Musis" werd
gisteren de aangekondigde vergadering ter
bespreking van het woningvraagstuk ge
houden, die door een vrij verscheiden
publiek werd bezocht.
De heer M. C. M. de Groot, de vergade
ring openend, heete allen welkom, aller
eerst de vertegenwoordigers van het
gemeentebestuur, bracht in herinnering dat
weldra het halve eeuwfeest van de ver-
eenigmg tot het verschaffen van goede
woningen zou worden gevierd en getuigde
met genoegen, dat het woningvraagstuk in
den laatsten tijd vooral onder de arbeiders
weer meer belangstelling had gevonden.
Daarna gaf hij het woord aan den heer
«r Tel'eSen> inspecteur van den
Woningtoestand te Amsterdam, die ge
tuigde, dat het woningvraagstuk is een
bijzonder vraagstuk, dat vooral uit plaatse-
lijk oogpunt moet bezien worden. Spr. had
eenter getracht zich van den plaatselijken
toestand op de hoogte te stellen, o.a. door
te lezen wat daaromtrent vanwege het
departement van het Nut van 't algemeen
was geschreven.
Dit op den voorgrond stellend, betoogde
spr. verder, dat de Woningwet de bemoeiing
der openbare besturen met het woning
vraagstuk veel gemakkelijker had gemaakt,
daar zij duidelijk had uitgedrukt, wat art.
35 der Gemeentewet nog twijfelachtig had
gelaten, nl. dat de besturen zich in het
belang van de zedelijkheid en gezondheid
met het woningvraagstuk mogen bemoeien.
Daarna ging spr. over tot eene uitvoerige
bespreking der Woningwet. Zij schrijft voor
dat de gemeentebesturen voor 1904 eene
nieuwe verordening op het bouwen van
woningen in het leven moeten roepenzij
omvat niet alleen het bouwen, maar ook
het gebruik van woningen zij richt zich
met alleen op het bouwen van nieuwe,
maar beoogt ook het verbeteren van be
staande woningenzij draagt aan de Ge-
zondheidscommissien id overleg met B. en
W. het toezicht op de woningen op, maar
geeft ook aan drie of meer meerderjarige
ingezetenen het recht klachten over de
woning bij de overheid in te dienen, stelt
daartoe ook den huurder individueel in
staat en geeft der Gezonasheidscommissie
het recht van beroep, indien haar advies
met gevolgd wordt.
Wat de verbetering der woningen betreft,
heeft de wetgever aanstonds gedacht, dat
de eigenaar daartoe soms financieel niet
bij machte zou zijndaarom heeft men de
gemeentebesturen in de mogelijkheid gesteld
hier te hulp te komen, maar wijl betgeen
ingang kon vinden om dit voorschot der
gemeeDte boven hypotheek den voorrang
te geven, blijft dit voor de gemeente
besturen steeds een moeilijk geval.
Ook het onbewoonbaar verklaren der
woningen, waarbij men zoewel met de
belangen der eigenaars als die der huurders
heeft te rekenen, blijft steeds een vrij moei
lijk geval. De groote moeilijkheid blijf steeds
waarheen de bewoners moeten gaan. Die
moeilijkheid heeft men te Amsterdam onder
vonden, toen daar van de 5000 kelder
woningen 3600 ongeschikt werden verklaard.
De Veieeniging, die daar met kapitaal van
de gemeente en gratis grondafstand nieuwe
woningen ging bouwen, moest ervaren, dat
die woningen gebouwd bleken voor hen,
voor wie zij aanvankelijk niet waren bestemd,
zoodat d° g®ro®enteraad, toen de Vereeniging
van de f 1.800 000 f 1.300.000 verbouwd had
en slechts oO kelderwoningen ontruimd
waren, haar met wilde toestaan verder over
het voorschot te beschikken. Spr. meent, dat
deze moeilijkheid, die zich veelal bij onbe
woonbaarverklaring zal voordoen, het best
te ondervangen is, door zich niet te houden
aan aeu vrij korten termijn van 6 maanden,
maar te bepalen, dat de woningen binnen
eemge jaren moeten ontruimd worden,
waaruoor bouwondernemingen, inmiddels
opgericht, tijd hebben nieuwe woningen te
bouwen.
Wat heeft de watgever voorgeschreven
om de taak der vereenigtngen, die zich
voorstellen met grond en geld der gemeen
ten nieuwe woningen te bouwen, gemakke
lijk te maken Daartoe, vervolgde spr.,
heeft zij de onteigening ten algemeene nutte
zeer vergemakkelijkt. Voor onteigening ten
behoeve der Volkshuisvesting is met meer
noodig een speciale wet bij de Kamers in
te dienen, maar die onteigening kan ge
schieden bij besluit van den Gemeenteraad,
door de Koningin goedgekeurd daartoe kun
nen ook de Woningvereemgingen het ini
tiatief nemen. Verder is bepaald, dat aan
vereenigingen die zich uitsluitend met de
Volkshuisvesting bemoeien zoodat alle
verdere bemoeiing bijv. als coöperatieve
winkelvereeniging is uitgesloten sub
sidie van Staat en gemeente kan verleend
worden, mits zij met meer rente maken
dan 4% haar geheele beheer, inrichting, en
balans van winst en verlies komt dan onder
controle der gemeente. Daarbij is gedacht
dat voor deze vereenigingen, die zich
slechts met den kieinwoningbouw bezig
houden, de volle rente en aflossing annuï-
teitsgewijze zal geregeld zijn, zoodat het
bedrag aan rente en aflossing in de eerste
vyft'o jaren steeds even groot zal zijn, de
rente, naar den koers der Amsterdamsche
Beurs, evenveel zal zijn als de Staat zelf
betaalt en over 't algemeen deze zaak aan
Staat en gemeente, slechts als kassier
optredend, niets kost. De vereeniging geeft
dan garantie aan de gemeente de gemeente
geelt dan aan de vereeniging het geld, dat
I aan de gemeente vergoed wordt door den
Staat, die alleen het nadeehg saldo op de
gemeente verhaalt.
Gaat dus de zaak goed, dan wordt er
geen offer van Staat of gemeente gevorderd,
die alleen als kassier dienst doen. Maar
het kan zijn, dat de betrokken corporatiën
bij het afbreken van krotten en het
daarvoor in de plaats stellen van nieuwe
woningen geldelijk nadoel lijden. Zoo heeft
de gemeente Arnhem, die aan onteigening
van dergelijke krotten f 280.000 uitgaf,
daarbij een nadeehg saldo van f 250.000 te
dragen gehad, wijl de grond in verkoop
slecnts f 30.000 opbracht. In Amsterdam
heeft men iets dergelijks beleefd met het
afbreken van een stuk van den Jordaan.
Volgens de nieuwe Woningwet behoeft nu
het eventueel geldelijk verhes daarbij te
Jijden, niet meer zoo af te schrikken, daar
het tekort door Staat en Gemeente beiden
kan gedragen worden. Desondanks zal
bedoelde onteigening toch altijd voor de
gemeeuten een schadepost blijven, daar bij
eventueele geschillen de rechterlijke macht,
zich houdend aan de bepaling der Grond
wet, dat niemand zonder schadeloosstelling
van zijn eigendom mag beroofd worden,
steeds een groote schadeloosstelling zal
toekennen. Al zal hier niet het stelsel
van de Engelsche wet gevolgd worden,
die voor de te onteigene woning de waarde
toekent, die zij na de verbetering zou gehad
hebben, toch zal de rechterlijke uitspraak
steeds in het voordeel van de betrokkenen
zijn, zooals nog onlangs gebleken is bij een
recbterlijk vonnis, waarbij grond op een
half uur afstand van Amsterdam met als
weiland maar als bouwgrond werd aange
merkt.
In het vervolg zjjner rede zette spr.
uiteen, dat de Woningwet ten opzichte van
den woningtoestand vooral onderscheidt
het getal bewoners, het aantal vertrekken
en de slaapplaatsen, terwijl omtrent het
kostgangerswezen eerst vier jaren, nadat de
wet m werking zal zijn getreden, statistieken
zuilen geven worden. In zake de Woning
statistiek heeft reeds de jongste volkstelling
leerzame resultaten opgeleverd. Zij deed o. a,
zien, dat er te Schiedam zijn1600 een-
kamerswoningen, 2497 tweekamerwoningen,
880 driekamerwoningen, 498 vier en vijf
kamerwoningen, 156 zes- en zevenkamer
woningen, 182 achtkamerwomngen, totaal
5808 woningen, waarvan 4978 met een,
twee en drie en slechts 830 met meer
vertrekken. Hieruit blijkt dus, dat het aantal
kleine woningen hier bijzonder groot is het
staats percentsgewijze boven dat der groote
steden. Daarentegen steekt de gemeente
Schiedam gunstig of bij andere gemeenten,
wat betreft het aantal woningen die be
hoorlijk van licht en lucht voorzien zijn.
In ieder geval blijken er echter hier te
veel kleine woningen te zijn.
Verder de Woningwet nagaand en ook
even aanstippend wat die wet mist of aan
de zorg der gemeentebesturen overlaat,
betoogde spr., dat waar de woningtoestand
in ons land nog zoo laag staat en de beboete
aan goede, betere woningen voor de werk
lieden steeds meer wordt erkend, bij de
eischen die voor goede arbeiderswoningen
gesteld worden, steeds rekening moet ge
houden worde met een goed georganiseerd
armbestuur, dat de bewoners bijzonder der
armen woningen in het betalen der huur
penningen tegemoet komt. Het gaat toch
met den besten wil met aan onderscheid
te maken tusschen de nuurders der woningen
en den een verschillende huursom naar
mate hunner draagkracht te doen betalen
net armbestuur zal dus het verschil tusschen
de minder waardige en de betere woning
moeten bijpassen.
lenslotte werkte spr. zijn hoorderen op
spoedig eene vereeniging niet coöperatief
tot het bouwen van goede arbeiders
woningen te stichteD. Volgen aldus dejon-
geren het voorbeeld door de ouderen onder
leiding van dr. C. J. Vaillant, hier aan-
w«z'g» gegeven, toen van het koninklijk
instituut van ingenieurs een noodkreet over
den woningtoestand was uitgegaan. Worde
aluus voor de tweede maal het werk opge
vat, dat voor 50 jaren met zooveel succes
is volbracht, (applaus).
By de gelegenheid tot het stellen van
vragen meidden zich aan de heer Loef de
Meijer, die vroeg of onder kamerwoningen,
ook begrepen zijn woningen,die een keukentje
of plaatsje bij het woonvertrek hebben,de heer
R s, arts, die, hetzelfde bedoelend, daarna van
het woord afzag; en de heer Slavenburg,die
vroeg wat de huurprysen hoe groot de woningen
moeten zijn.
Nadat de Voorzitter had medegedeeld,
dat gelegenheid zou worden gegeven om
op lijsten te teekenen voor hen, die
aan het oprichten van een vereeniging
voor het bouwen van arbeiderswoningen
zouden willen deelnemen, beantwoordde
de heer Tellegen de gestelde vragen, mede
deelend dat onder eenkamerwoningen
niet gerekend worden die woningen welke
slechts een kleine bijruimte hebben, dat de
huurprijs moeilijk kan worden aangegeven
en zeker geen verschillenden huurprijs
naarmate van de draagkracht der huurders
kan worden geïnd, dat de wetgever zich
met over de grootte der woningen heelt
uitgesproken, dit overlatend aan de ge
meentebesturen, die, rekening houdend met
plaatselijke omstandigheden, het plan vast
stellen, door Ged. Staten goed te keuren.
De voorzitter, de heer De Groot, dankte
daarna den heer Tellegen voor zijne duide
lijke, zakelijke uiteenzetting en sloot de
vergadering met den wensch dat door
algemeene samenwerking van rijken en
armen het doel goede volkshuisvesting
zou worden bereikt.
In de gemeente Kethel on Spaland zijn
bij enkele candidaatstelling de aftredende
raadsleden, de heeren A. Poot en A. Lans
bergen, herhozen.
De gemeenteraad te Overschie besloot
gisteren den prijs van aansluiting aan de
waterleiding voor het eerste half jaar te
brengen op de helft van den kostenden
prij3» (f6,25).
Doordien de benoemde gemeente-architect
bezwaar maakt de vastgestelde instructie
te aanvaarden, welke hem belet particulier
werk uit te voeren in de gemeente, zullen
opnieuw sollicitanten worden opgeroepen
Aan R. Jansen zal worden bericht, dat
ae raad geneigd is zijn eigendom aan te
koopen voor f 750, maar dat het door hem
verlangde gratis-overpad hem zal worden
verzekerd tegen een recognitie van f3 per
jaar.
Tot het leggen van buizen der waterlei
ding in den Schiedamscheweg werd besloten
De kosten worden geraamd op f 3300. Aan
waterafname is door de gezamenlijke
bewoners toegezegd een bedrag van f 372
per jaar, gedurende 5 jaren.
De heer C. Van den Berg werd herbe
noemd tot armmeester.
Aan boord van het stoomschip Calisto,
liggende in de Schiehaven, te Rotterdam
legde een ploeg kolenwerkers het werk
neer, omdat hun eischhooger loon, we-
gens de warmte en de hoogte van het
schip, niet ingewilligd werd. Zij zijn
daarop door den werkgever afgedankt
en een andere ploeg kolenwerkers heeft
toen, onder toezicht der politie, het werk
opgenomen.
Schiedam—Kevelaer.
Do Schiedamsche processie naar Kevelaer
is gisieren-avond omstreeks acht ure
dus iets later dan was aangekondigd te
dezer stede teruggekeerd.
In de Singelkerk werd het plechtig Lot
tot dankzegging gecelebreerd door den
weleerw. pater Van den Heuvel, geassisteerd
door den weleerw. pater Huysmatis en den
weleerw. kapelaan Nieuwendijk. Mede
was in het priesterkoor aanwezig de
zeereerw. pastoor Coppens, die eveneens aan
de pelgrimsreis deelnam. Een korte rede
tot besluit werd door den hoofdleider der
bedevaart, den zeereerw. pastoor Verhoeven
gehouden.
Nadat het Te Deum de dankbare stem
ming der pelgrims na dit drietal schoone
dagen had vertolkt, gingen zij W81 voldaan
huiswaarts.
Gister avond 10 uur brak te Rotterdam
brand uit op het drukste punt der stad, nl.
hoek Hoogstraat en Hoofdsteeg, waar
gevestigd is het magazijn van gemaakte
kieederen van Salomon Frank. De brand
bleek ontstaan op de tweede verdieping,
dienende tot magazijn. De winkel was
kort te voren verlaten door een bediende
die verklaarde op de tweede verdieping
geweest te zijn met een persoon die rookte.
Drie spuiten bluschten in een uur tyds
den brand, terwijl de smeulende voorraad,
welke op straat geworpen werd, weldra
een grooten berg vormde. De waterschade
is zeer groot.
Aan W. F. d. Hawant, expediteur te
Lobith is vergunning verleend om op 3 Juli
a, s. met schipper H. Gerritsen te veroeren
van Hawen en Aerdt naar Rozenburg 2
partijen dynamiet, wegende netto 29475 en
500 kilo. Eerstgenoemde partij; wordt
overladen in het zeeschip Julia 'met be
stemming naar Engeland en de tweede
partij opgeslagen in de magazijnen van de
firma Rietschoten en Houwens te Cnarlois.
Schiedam Scheveningen.
Een opwekkende aanblik bood heden-ochtend
de Buitenhaven, waardoor de beide nieuwe
loggers van de maatschappij Zeevisscherij
»De Hoop" de reis naar zee ter haringvis-
scherij aanvingen.
De reeder van den logger Liduina, de
heer A. C. A. Nolet, maakte met eenige
familieleden de reis tot Schevenmgen mede.
De beide loggers, waarop het personeel van
»De Hoop zich in Zondagskleeding ver
toonde, zetten koers naar den Waterweg
om aldus de pier te Scheveningen te be
reiken waar de tijdelijk, opvarenden aan
wal zouden gaan.
Mogen de schepen weldra rijk beladen
met Hollands zeebanket terugkeeren 1
Heden-ochtend is in een logement alhier
aangehouden de reizende koopman T. D.,
in het Alg Politieblad gesignaleerd voor
een vonnis ter zake van mishandeling tot
het betalen van f 10 boete, subs. 20 dagen
hechtenis.
Nadat hij de boete betaald had, is hij
heengezonden.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 1 Juli.
Voortgezet werd de beraadslaging over
de wetsontwerpen tot oproeping der lich
tingen 1900 en 1901 en het onder de
wapenen houden der lichting 1902.
De Minister van Oorlog zeide
tegenover den heer Ter Laan dat het
departement van oorlog zooveel mogelijk
aan de bezwaren van de opgeroepenen is
tegemoet gekomen. De Minister heeft alles
gedaan om de uitkeering der vergoedingen
te bespoedingen.
Ruim 2 ton is door oorlog reeds aan
vergoedingen gegeven.
De Minister bracht hulde aan het Nat.
comité tot steun aan miliciens, die vele
aan betrekkingen hielp. Overigens heeft de
Minister den dienst verlicht door 't toestaan
van verloven en zelfs tot werkgevers 't
verzoek gericht de miliciens weer in dienst
terug te nemen.
Alle voorzorgsmaatregelen voor een goede
verzorging der soldaten waren genomen en
de gezondheidstoestand was dan ook goed.
Collectieve verzoekschriften werden ge
weigerd; doch ieder milicien kon afzon
derlijk requesteeren. Het recht van peditie
is met verkort. Geheele vrijstelling van
herhalingsoefeningen kon de Min. niet geven.
K-V
