Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
26ste J aan:.
Dinsdag 7 Juli 1903.
Mo. 7641.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
PRIJS TAS BIT B L A Dt
Voor Schiedam per 3 maanden1.50
Franco per post door geheel Nederland t - 2.
Afzonderlijke Nummers- 0.05
ar
PRIJS DER ADVERTENTIÈNs
Van 16 regelsj ƒ0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Aangifte van leerlingen voor de open
bare lagere scholen met uitgebreid
leerplan.
Ouders ot veogden, die leerlingen voor
bovengenoemde scholen wenschen aan te
geven, wordt verzocht zich vóór 23 Juli a.s.
aan te melden voor meisjes en jongens
voor de eerste drie leerjaren bij mej.
S. LAZONDER en voor jongens voor de
hoogere leerjaren bij den heer A H. E. T1JL.
De leerlingen moeten geboren zijn vóér
1 Januari 1897.
Herhalingsschool
verbonden aan de openbare school met
uitgebreid leerplan voor jongens.
Voor den aanstaanden cursus dezer school,
beginnende 7 September e kbestaat tot
23 Juli a s. dagelijks gelegenheid zich aan
te melden bij het hootd der schooi, den
heer A. H.E. T1JL.
Parijsche Kroniek.
Twee belangrijke feuen hebben zich in
de laatste veertien dagen in de Fransche
Kamers voorgedaan, welken aan velen, tot
nog toe verblinden, de oogen deden opengaan.
Hun getal is helaas nog niet groot genoeg
om eene dadelijke verandering in de regee-
ringdaden te doen verwachten, doch het
blok heeft een oogenblik gekanteld en dat
was van zulk een kolos nog niet te ver
wachten.
Het eerste deed zich in de Kamerzitting
van 23 Juni voor, waarvan door Havas en
de buitenlandscbe bladen een slap en zeer
verdraaid verslag gegeven is. Een der hoofd
stukken van het bloc, de collectivist Bos,
had verklaard, dat hij niet wilde medegaan
met het ministerie bij zijne nieuwe wetten
tegen de persoonlijke vryheid en dat indien
de Kamer deze nieuwe voorstellen aannam,
de Republiek zoude onteera zijn. Welnu,
dat heeft zij zich gedaan door bij de secu
larisatie der leden van de ontbonden
congregation de persoonlijke vrijheid der
Fransche burgers op de brutaalste en on
rechtvaardigste wijze aan te randen en dezen
reeds onbillijk beroofden niet allen geheel
buiten de gewone wetten te stellen, doch
er nog nieuwe dwangmiddelen aan toe te
voegen, teneinde den godsdienststrijd nog
laaghartiger en hatelijker te maken. De
reeds onstuimige zitting werd een ware
Poolsche Landdag, toen de insolente rappor
teur der commissie, de reeds beruchte
Buisson, op eene bemerking van den heer
Fouquet, dat men thans niet meer dan
vroeger van Frankrijk eene Jezuitenschool
wil maken, toen zy zamen op een school
gingen, waarvan de directeur abbé was,
als in 't leven getroffen en bleek van woede,
de neoit meer te vergeten woorden uitsprak,
De Congregatiën zoeken zich in de families
te dringen om haar het liegen te leeren.
Een slag in 't gezicht ontvangen kon de
rechterzijde en het centrum niet meer
hebben doen opspringen. Men eischte
exuses, terwijl de lmkerzyde als bezetenen
den laster maar toejuichte. Buisson werd
genoodzaakt de spreektribune te veriaten.
Een lid der minderheid, hierop willende
antwoorden, werd hem dit totaal onmogelijk
gemaakt met de uitgebrulde woorden dat
de leden der minderheid niet meer het
woord zouden hebben, waarop de rechter
zijde en het centrum, bijna zonder uitzon
dering, de zaal verlieten. Toen om midder
nacht de zitting eindigde, waren een viertal
dwangmiddelen méér tegen de verjaagden
door de meerderheid van het blok, zonder
tegenstemmers, die er niet meer waren,
aangenomen en de republiek had zich volgens
het vonnis van een der roodste republikeinen
zelf onteerd.
De oud afgevaardigde E. Keiier, president
van de nSociéte d' Education", een der eer
biedwaardigste mannen van Frankrijk,
schreef twee dagen daarna een open brief
aan den brutaien aanklager, waarin hij hem
verwijt zelf de grofste onwaarheid gezegd
te hebben, daar hij zeer goed wist, dat de
geseculariseerden congregationisten er op
gewezen waren, van hoe groot belang het
voor hun werd, den toestand ernstig op te
nemen en dat het ordekleed verlatende, elk
officieel, ja zelf officieuse verbintenis tus-
scüen hen en hunne vroegere congregatie
moest ophouden. Doch zelfs den oprecht
geseculariseerde wil men blijven vervolgen
en zoo zijn bestaan onmogelijk maken en
daar tegen staan nu zelfs enkele hunner
vroegere vijanden op, hetgeen wel bewijst
hoever het blok zich reeds te buiten ge
gaan is.
Het tweede feit van nog meer beteekems
was het weder optreden van den senator,
oud-minister Waldeck-Rousseauinde Senaat
zitting van Zaterdag den 27sten Juni. Het
deed zich voor bij de behandeling van
weder een nieuw wetsontwerp, waarbij de
thans gevolgde manier om een gemeente
te dwingen scholen te bouwen, zoodanig
gewijzigd wordt, dat, het departement noch
de gemeente zich meer zullen kunnen
verzetten tegen het oprichten en de kosten,
welke voor dit doel door de regeenng
zullen worden opgelegd, en dat voor scholen,
welke de gemeenten niet willen. Bij de
verklaring van den tegenstander dezer
plannen, den heer Sébline, dat het alweder
een gelegenheidswet is ais gevolg van de
wet op de vereenigingen van 1901 (óf die
wet is slecht gemaakt, óf zij wordt slecht
toegepast) vroeg Waldeck-Rousseau eensklaps
het woord. Alvorens hij er echter aan
kwam, bekende eerst de minister-president
Combes, dat de wet van 1901 deze nieuwe
voorstellen noodzakelijk maakt en na eenige
dreigementen van zyn slag, eindigde hij
met te verzekeren, dat hij de opinie van
het land met zich heeft en gerust is over
het oordeel wat men over hem vellen zal.
De ontwerper van al den strijd en de wille
keur waaronder Frankryk sedert maanden
zucht, de advokaat voor alle zaken, de oud-
minister Waldeck-Rousseau, begint met
de klacht, dat men hem veel heeft doen
zeggen, doch wat hij denkt is, dat de
moeielijkheden, waaraan zich de regeering
thans stoot, tengevolge der wet van 1901
daaruit ontstaan, dat de wet resultaten heeft
gehad, welke zij niet had kunnen voorbe
reiden. De wet op de vereenigingen had niet
ten doel tegelijk de kwestie van het onderwijs
op te lossen. Zoodoende heeft men de
moeielijkheden verdubbeld en een toestand
geschapen, waarvoor de regeeringsmiddelen
niet toereikend zijn.
130 miliioen zijn noodig om alle scholen
te laïciseeren en dat is niet in eens uit te
voeren. De tijd was de beste hulp hierin
geweest. De aanvragen der congregatiën
moesten onderzocht worden, niet door een
minister of eene commissie, doch door het
parlement. Het lag niet in de bedoeling
der wet van 1901, de aanvragen gezamenlijk
te behandelen. Volgens deze nu ten derde
male omgedraaiden staatsman, was zijn doel,
de rechten van den Slaat in hun geheel te
herstellen en hij maakt hierbij eene ver
gelijking tusschen de godsdienstvrijheid,
welke in Amerika bestaat en die welke in
Frankryk heerscht. Hij raadt aan alleen de
geest der wet van 1901 toe te passen.
Wanneer men wil, dat het land de redenen
onderschrijft waarom sommigen orden wor
den opgeheven, dan moeten die reden
gemotiveerd en rechtvaardig zijn. - Evenals
hij de gesloten krijgsraden afkeurt, verzet
hij zich ook tegen de gesloten commissiën.
Hierop gaf de regeering geen antwoord en
wat had zij aan die Machiavelli wel niet
kunnen antwoorden I Waarom is hij heen
gegaan en heeft nij zelf de uitvoering der
wet, welke hem zoo dierbaar was, niet op
zich genomen Dat was zijn plicht geweest,
doch daartoe miste bij den moed en hij prefe
reerde een jaar te wachten alvorens hij aan
zijn land kwam mededeelen, wat hij gewild
heeft. Een jaar lang heeft hij zijn troetel
kind zien mishandelen en hij zweeg alsof
het hem niet aanging, zijn tijd op stoom
jachten in Italië doorbrengende. Een jaar
lang worden de monr.ikken en nonnen weg
gejaagd en sluit men de kloosters en chris
telijke scholen en altijd door wiegelt hij op
de azuurblauwe golven.
Een enkel woord van dien man had alles
kunnen veranderen, zoo niet voorkomen,
doch dat woordt komt niet over zijn dunne
lippen en het noodlot moet vervuld worden.
Nu zijn optreden niets meer kan ongedaa n
maken, verschijnt Waldeck in den Senaat
en neemt het op voor de onderwijsgevende
religieusen, die men en bloc gaat execu-
teeren.
Het was curieus de dagbladen der mini-
sterieelen te lezen over deze geruchtmakende
volteface van den premier der republikein-
sche verdediging. Sommigen noemen hem
een verrader; weer anderen voorspellen den
hardvochtigen en ongevoeligen beul der
vrijheid een gelijk lot als hij aan zooveel
onschuldigen deed ondergaan of verstooten
den draaier, die nu voor de derde maal van
kamp verwisselde en die nu hij niets meer
herstellen kan, krokodillentranen stort. Nu
de a ware" republikeinen hem niet meer
willen, heeft hij zijn rol atgespeeld. Het is
het begin der straf voor zijn misdaden en
laagheden. De groote revolutie heeft
hare hoofden enaanvoerders evenzoo gestraft
gezien. Alles komst nog weer eens terug
in de wereldgeschiedenis.
De Kamers gaan hunne werkzaamheden
staken en menigeen zoude wenschen, dat ze
maar niet meer terugkeerden met het mini
sterie—Combes, wat een oogenblik schaak
mat stond, er bij. Ook wij zullen wat va-
cantie gaan nemen en wel in ons Vader
land want
Parijs, 20 Juni—4 Juli 1903.
Fidelius.
ALGEMEEN OVERZICHT.
6 Juli 1903.
's Pausen gezondheidstoestand.
De tijdingen die un Rome over den
gezondheistoestand des Pausen tot ons
komen, luiden ver van geruststellend.
In welingelichte kringen alaaar maakt
men zich ernstig bezorgd over den toestand
van den Paus. Z. H. moet een pneuuom.e
van de linkerlong hebbeD, nadat hij in een
draagstoel eeu wandeltocht in den turn had
gedaan.
In een telegram van Reuters agentschap
wordt bovenstaand particulier bencm be
vestigd met de medeehng, dat de Paus in
den nacht vau Vrijdag op Zaterdag eene
flauwte had. Zaterdag scheen het beter ie
gaan, doch de Paus meld het bed.
Een tweede teiegram rneidde nog, üa
Zondag 's Pausen iytarts dr. Lappom eeu
consult zou nebben met Mazzoni.
De Osseroatore het doorscnemeren, da:
de toestand van den Paus ernstiger moest
zijn dan men wilde bekennen.
Volgens de Tribuna had de Paus twee
flauwten geuad, waarvan de een een half
uur duurde. Men zou ernstig bevreesd zyn.
Dr. Lapponi bracht den nacht van Zater -
dag op Zondag in het Vaticaan door. Hij
vreesde met, aat het einde ophanden
zou zyn.
Een derde telegram, Zondag-ochtend zeer
vroeg uit Rome verzonden, meldde, dat by
het ingaan van den nacht op hei Vaticaan
en in de stad alles rustig was. Er deden
zich geen teekeuen van iets abnormaals voor.
Het regeut overigens tegenstrijdige
berichten over den gezondheidstoostana
van den Paus. Central News deelt thans
mede, dat burggraat Pequeiro Donderdag
door Leo XIII in bijzonder gehoor werd
ontvangen en hij tot dezen zeide: nik ben
stellig ziek. Mijn dagen, zelfs my a uren,
zyn geteld."
Uit de Fransche Kamers.
De Senaat heeft Zaterdag de aange
vraagde autorisatie van de Congregatie
der Salezianen van Dom Bo^co, met 158
tegen 100 stemmen verworpen.
NIEUWE SGHIE
On n'est bien que dans sa patrie,
C'est la que plaisent les raisseaux
C'est la que les arbres plus beaux
Dounent une ombre plus chérie.
